Ushindi Kûlûtîla Wak'i
Samenvatting: Joshua, Deborah, Gideon, Samson. 24 sections. It has a picture book to go along with the recording. This Simple script is meant for unwritten languages where the translation must be oral.
Scriptnummer: 420
Taal: Ilwana
Thema: Eternal life (Salvation); Character of God (Nature, character of God, Word of God (the Bible), Power of God / Jesus); Living as a Christian (Obedience, No other gods, idols, Victory, Faith, trust, believe in Jesus); Bible timeline (Gospel, Good News); Sin and Satan (Spiritual Warfare, Deliverance, Judgement)
Gehoor: General
Doel: Teaching
Kenmerke: Monolog; Bible Stories; Paraphrase Scripture
Toestand: Approved
De scripts dienen als basis voor de vertaling en het maken van opnames in een andere taal. Ze moeten aangepast worden aan de verschillende talen en culturen, om ze zo begrijpelijk en relevant mogelijk te maken. Sommige termen en begrippen moeten verder uitgelegd worden of zelfs weggelaten worden binnen bepaalde culturen.
Tekst van het script
D’aabhîlû
Wak’i awaponya daghaa Wa’izira’îli wakuwamuura ma’ad’ui waao. Tukud’uuna kubarata kûûka kwaao. Kwa aka iyyo sikîlîla kaasîti na olole fula ikweerekelee yûû kitaab’u kya ranjyaa utaka guya usikîle k’ook’a. (Ishaara)
Fulaa 1. Joshuwa mukuwalwanyee Amalekaites
Kûûka 17:8-13
Waizira’îli dawîîna weelu waao ma’aluumu wa kukaagî. Wamaara j’angweeni. Muusa dûû îî mûkûlû ywaao. Muusa achala mosoro akutanwee Joshuwa yûû kaa’ima amwiirya mûkûlwaa kikundi kyeyye kya ami. Wamalakaiti wavamia Waizira’îli, kwa aka iyyo Muusa amwaabya Joshuwa atîîni, "Eda ulwaane na Wamalakaiti. Îmi niwakwîîma tullu izûlû nikiibie siimbwaa Wak’i mokonooni." Mala Muusa ûchîîze simbwaa Wak’i izûlû, Joshuwa na Waizira’îli wîîd’uunie kuwamuura Wamalakaiti. Amû mikonwaa Muusa' yashuha na akafata kûyûchîza izûlû kwa Wak’i. Kisaana Wamalakaiti wad’aabhîla kuwamuura katîka lalati iyyo. Kwa aka iyyo mwaale waîlî waikiiba mikonwaa Muusa wayûchîza izûlû kwa Wak’ mupakaa naibhaa, na Wak’ amoponya Joshuwa awamuura Wamalakaiti. (Ishaara)
Fulaa 2. Daghaa nanadhini na mid’an’yaa Kaanani
Madhemo 13:1 - 14:35
Wak’i a’ahid’i kuwanyiiga Waizira’îli weelwaa kaanani, Kwa aka iyyo Muusa awatûma daghaa nanadhini mwaale ikûmu na waîlî wakolola mûûzî iwo na wamweedeze laaghû yeyye. Ba’ad’aa siku makûmmana 40 wagala wambaabîla Muusa jai wayoone. Joshuwa na Kaalebu waleeta laaghû fai ya kweeka mooyo. Waaba watîîni, "Mûûzî iwo uzeele izuwa na ûki na (bwa ugeema na byali). Mid’aani yeyye jîîyî. Dagha waku’ishii naîgî wanaa nguvu. Akaanu iyyo dhini, usuwallame dagha. Guya Wak’ ajhaamisisizwe neeto, Jwaakotolongoza mûûzî ûwû dhini." Amû dagha iwo wagî wa nanadhini waleeta laaghû bîîbî. Waaba kuwa daghaa kaanani ati yûû wakû za mazimu. Wawiirya daghaa Waizira’îli wakupachwa ni owaa kupacha mzyaa kaanani dhini. Kisaana Wak’i akalazwa izûlwaa wasaakumu’amiini na dûû awalongoziize kûûya dhini cheena j’angweeni kwa mud’aa myaaka makûmmanna 40. Waizira’îli waalya chwee wasaakumu’amiini Wak’i waafa mala waa j’angweeni. (Ishaara)
Fulaa 3. Waizira’ wamukutîîlîlee chaana
Joshuwa 1:1-9, 3:1-17
Ba’ad’aa kûûfa kwa Muusa, Joshuwa iita ki’ongozi ywa Izira’îli. Kisaana Wak’i amwaabya Joshuwa atîîni, "Sasa uwe na dagha yewwe gheghelaa mîîlî mtîîlîle Chanaa Yorid’ani na mupache mûûzî ûlya îmi nûû tayari kumunyiiga." Wak’i amwaabîla Joshuwa jai awakuyiirya. Makuhaani wa Waizira’îli wîîna sanduku lya D’aabhû, sanduku lya d’aabhû lyîîna shîriyaa Wak’i, ihandikiilwe maweeni. Wak’ awaabya wakûchûkûla sanduku lya d’aabhû watîîlîle naa chaana the river. Chaana iyyo yîîzeele, amû ghama tuu makuhaani walwaatie maazî iyyo, chaana iyyo yasiya kucheleza maazi dûû k’at maazî yûûma yîî dhini j’eerina. Makuhaani wîîma chana katî mala iyyo dagha wakutîîlîleeni kutuma mûzî mûûmu wa Kaanani. (Ishaara)
Fulaa 4. Kutaa Jericho webeene
Joshuwa 6:1-27
Waizira’îli wûûllana Kaanani biraa mûûzî mûkûlû ukutanwee Jericho. Kisaana Wak’ amwaabya Joshuwa atîîni, "Nisalimishiize Jericho mikono yewwe dhini. Bhîghaani parîîd’i gimaarya mûûzî iwo dhini ikiwa mwaale wanaa silaha mikonooni kwa mud’aa siku jaha. Makuhaani tolba nawachûkûle tarumbeta wakiita oswaa sanduku lya d’aabhû lya Wak’i. Guya igheeye sikwaa tolba, iryaa parîîd’i mumaarye mûûzî iwo mara tolba ikiwa makuhaani mala iyyo wakufipee tarumbeta. Kisaana uwaabye dagha chwee wakuye na shautyaa izûlû hamu. Ukuta wa mûzyaa Jeriko bwaakwaaba na dagha wakud’uuna kweeda wapache b’illaa kizuizi." Kwa aka iyyo Joshuwa na Waizira’îli wagheghela aka Wak’i awa’amurishiize. Ukuta wa Jeriko waabana muchaagûûlû na Waizira’îli waushambulia mûûzî iwo. Wak’ awaabya waizira’îli wasaakûûchîza mîîlî jai yoyote mûûzî iwo waushambuliiye dhini. (Ishaara)
Fulaa 5. Waizira’ûli wamukubak’atee Mûzyaa Ai
Joshuwa 7:1-12
Mûzyaa Ai yîî mûûzî ûgî wa ma’ad’uwyaa Waizira’li ambao wîî biraa mûzyaa Jeriko. Yamub’id’i Joshuwa akuuvamia mûzî iwoo lîa, Dûû atûmie daghaa nanadhini wakuchunguza mûûzî ûû j’iraani niiwo. Dagha iyyo wa nanadhini wûûya wamwaabya Joshuwa watîîni, "Gula ususumbule mîîlî kûtûma dagha chwee wakulwaana na mûzyaa Ai, Maana kunaa dagha bhit’ook’o naîgî." Kwa aka iyyo Joshuwa atûmaa jîshi bhit’ook’o wakuvamia mûzyaa Ai. Am daghaa Ai wawamuura Waizira’îli. Yab’id’I Waizira’îli wagî wakubak’ata wa’okowe maisha yaao na wagî dhini wuulwa. Kisaana Joshuwa aabana asujuudu oswaa Wak’i. Amû Wak’ amwaabya atîîni, "Waizira’îli wiriize dhambi; Wiiwie na wakadhana, kwa aka iyyo dawad’uuna wîîme oswaa ma’ad’uwi waao dhini." (Ishaara)
Fulaa 6. Hukumwaa Achan
Joshuwa 7:14 - 8:29
Joshuwa awûûzzanya waizira’îli oswaa Wak’i. Wak’i oonyisa kuwa yûû Achani iriize madhambi kinyume niiye. Joshuwa amwaabya Achan atîîni, "Nyaabîla jai uigheghezie." Kisaana Achani aaba atîîni, "Ni d’ugha niriize madhambi oswaa Wak’i! Nimokoseie Wak’i niirya madhambi kinyume niiye. Mala tupachie kuvamia Jeriko nîîyoone guwo jûgûsii, fedha na b’aakulyaa dhahab’u, nazûûcha." Mwaale wagî weeda woona hubhî izo zîîiwiilwe ni Achani zibichiiwe hema lyeyye dhini. Kisaana Achani uulwa, akaanu îîlya Wak’i îî’agiziize. Wak’i asiya kukalala kisaana amwaabya Joshuwa atîîni, "Wûûche jîîshi chwee, weede ushambuliye mûzyaa Ai. Manya usaakullama, maana niisalimishiize mûûzî iwo mikono yewwe dhini (bwakwiita wewwe)." Kwa aka iyyo Waizira’îli wamuti’i Wak’i dûû wad’uunie wakaumuura mûûzyaa Ai. (Ishaara)
Fulaa 7. Mwîî na mweezi kukiibwa
Joshuwa 10:1-14
Dagha wawîîwî wa Kaanani wad’aabhîla kuwallamma Waiziraa’îli. Makab’ila yeyye masaana yaaza kulwaana na Waizira’îli. Amû Wak’ amwaabya Joshuwa atîîni, "Manya usaakuwallama." Dûû Joshua na jîîshi lyeyye lyeezie kulwaana na makab’ila iyyo na makab’ila iyyo yabak’ata maana wîîwallamie. Wak’i awiisichîza vulaa mawe ma’ad’uwi iwo na wabhoto waao waafa. Lalati iyyo ya’endeleya siku muzima. Kisaana Joshuwa aaba atîîni, "Mwîîh, îmaa ada mooza usumunnuuk’e!" Dûû Wak’i iirya mwîîh na mweezi siku iyyo ukwîîmaa ada mooza mupakaa mala Waiziraa’îli wawamuuriye ma’ad’uwi waao. Taka dakufumîîle siku kama îyyî cheena. Wak’i awaponya Waiziraa’îli wakuwammuura makab’ila iyyo mawîîwî chwee ya kûûka Kaanani. (Ishaara)
Fulaa 8. Joshuwa mukuwanyigee dagha mwoongozo
Joshuwa 23:1 - 24:28
Mûzyaa kaanani wiita mûzyaa Waizira’îli akaanu îlya Wak’ îî’ahid’iye. Ghama Joshuwa ajaariye kûûkwe, awatana dagha chwee ad mooza. Kisaana awaabîla atîîni, "Itaani wakakamavu; itaani makiini kuti’I yaalya chwee yahandikiilwe katîka kitaab’u kya Shîriyaa Wak’i. Guya muwakûtûmîkîla masanamu, muwaku’angamiya katîka mûûzî ûwû mufai ambao Wak’i awanyiigiye. Amuwaani kûûka aleelo mûûdû muwaakûmûtûmîkîla." Kisaana dagha chwee wa’ahid’I kûmûtûmîkîla B’wana. Wasau, Wak’i îîkood’iye na kutimiza ahad’i zeyye chwee kwa Joshuwa na Waizira’îli. Wak’i awanyiiga mûûzî waao weenye na awaponya wawamuura ma’ad’uwi waao. Wak’i utu’ahid’ie kwiita na makawaa d’aima binguuni. Wak’ nijai keeka na kutimiza ahad’i zeyye chwee. Ad’uwi yeeto ni shîîtani. Amû tuna ki’ongozi mûkûlû ambaye amumuuriye shîîtani. Ki’ongozi iyyo ni B’wana yweeto Yîsu Kiristo. Laazima tûmûtûmîkîle na kumusikîlîla iyyee ipeeka. Kwa aka iyyo kûûkla aleelo, laazima uchale mûûdû uwakûmûtûmîkîla. (Ishaara)
Fulaa 9. Debora muku’alimee lya Wak’i
Wa’amuzi 4:1-9
Ba’ad’aa kûfa kwa Joshuwa, Waiziraa’îli wasiya kweera gîla za Wak’i. Wad’aabhîla ku’ab’ud’u sanamu za Wakaanani. Kwa aka iyyo Wak’i awanyiiga wakaanani mamulaka kuwalîta Waiziraa’îli, wakaanani wawagheghelela Waiziraa’îli mawîîwî kûûkwe. Kwîîna mûka momooza yîî hakiimu naaîgî Iziraa’îli. Dagha boto wîîkirya gimwizîla aka wakud’ak’abha oosheya kweyye. Debora ad’eema kûwûûzîza dagha kwa Wak’ ywaao ywa iziraa’îli. Siku mooza Debora amutana Baaraki, mûkûlwaa jîîshi lya iziraa’îli. Kisaana Debora amwaabya atîîni, "Wûûche mwaale elfu ikûmu 10000 uweeze mulimaa Taabori. Sisera na jîîshi lya Kaanani bwakûûza wamulwaanye anyî. Amû Wak’ jwaakwiirya mukuwamuura." Baaraki îî pachiilwe ni oowa. Amwaabya Debora atîîni, "Guya waakweda neemi niwakweeda amû usaakweeda neemi, daniwakweeda!" Dûû Debora aabiye katîîni, "Niwakweeda nuuwe, amû Wak’i jwaakumunyiiga ushindi wa Sisera Mikonwaa mûka dhini. Kisaana faarhu da’iwakwiita yewwe amû jakwiita yûû ya mûka." (Ishaara)
Fulaa 10. Wak’ mokoponyee kumuurwa kwa Sisera
Wa’amuzi 4:10-17, 5:19-21
Debora na Baraki na Waiziraa’îli weeda mulimaa Tabori dhini. Sisera na jîîshi chwee lya kaanani weeda kulwaana niiwo. Sisera îîna farasi za lalati d’iba ikeeda 900. Waiziraa’li wînaanu sîîfu mikonooni. Wakaanani waaza biraa Chaana yîî biraa mulimaa Tabori, amû farasi zaao za lalati zakafata kûlûta na gîla iyyo maana yîî milima milima isaad’uuna ilûtîke. Kisaana Wakaanani iwo wûûchwa na kuchelezwa ni chaana yîî zeele. Dûû jîîshi lya Iziraa’îli wad’uunie wakawamuura jîîshi lya Wakaanani. Jîîshi chwee lyuulwa. Isipokuwaa Sisera ipeeka abahiye na kabak’ata na maûlû. (Ishaara)
Fulaa 11. Jaeli umuuleele Sisera
Wa’amuzi 4:17-23
Sisera abak’ata abicha hema lya mûka îîkutanwee Jaeli. Jaeli amwaabya Sisera atîîni, "Pacha mibeeni! Gula usullame!" Jaeli dayîîmuiziraa’îli, dûû Sisera apachie hema lya Jaeli dhini kabicha. Jaeli amunyiiga Sisera izuwa aanwa, Kisaana amwiiwîkîza Sisera na b’uraangiti, dûû Sisera awîîzi. Kisaana Jaeli ûûcha kigiingi kya hema na nyundo. Jaeli at’ot’oop’isa amudhiibhîla Sisera kiboola mala iyyo chwee sisera îîd’ekeleele, na amubhîghîla kigiingi ikyo kîchweeni mupakaa kyapacha muchageeni. Ba’ad’aa mud’a bhit’ook’o kûlûta Baraki aaza akumutukuuree Sisera. Jaeli amutana Baraki hema lyeyye dhini na kumwaabîla gîtîîni, "Jûû, niwakokoonyisa mûûdû ukumutukuureeni." Sisera weezi afiile, Kîchwa kyeeye kyîîtoorilwe na kigiingi kyakiibanywa na muchaaga. (Ishaara)
Fulaa 12. Iziraa’îli wamukusherekeyee
Wa’amuzi 5:1-31
Ni Wak’ dûû awapeele Waiziraa’îli kuwamuura Wakaanani. Debora na Barak waghoona ubhinaa kumushukuru Wak’i. Daghaa lîa washerekeya. Wîî shoobhiye kuwa wad’ak’abhiye ki’ongozi kama Deborah. Îî kama inina yaao. Wamufaarsa Jaeli lîa, izûlwaa daa’îîmullamie Sisera. Wak’i uwatumie wakaamwaale awa waîlî ko’okowa Iziraa’îli. Wasau, Wak’ nijai katumika walya wakoonikanee yûû wanyonge wakuwamuura waalya wanaa nguvu. Tuna ad’uwi anaa nguvu. Amû Wak’i ûmûtûmie B’wana yweeto Yîsu akoto’okowa atu’epushe kûla na shîîtani. Dagha wawîîwî wamuula Yîsu. Wamanyûzûû kuwa Yîsu asaakoona nguvu. Amû Wak’i amûb’ûûchcha Yîsu kûûka kûfeeni. Yîsu amumuura shîîtani na dagha waalya wawîîwî. Yîsu jwaakuwanyiiga nguvu na maishaa d’aima kwa waalya wakumu’amiinii na kumusikîlîla Wak’i. Kwa aka iyyo siya asî lîa toghoone na koshoobha, na siya toghoone na kumu’ab’ud’u Wak’i momooza ywa ud’ugha. (Ishaara)
D’aabhîlû ya sehemwaa pili ya 2
Shîîtani jwaakuwalwaanya waalya chwee wakweree gîla za Yîsu. Amû Wak’ otoonyisiize aka tûûd’uuna kwaata na nguvu za kumumuura shîîtani. Sikîlîla na ubarate kûûka mammasa îzi dhini (zikûûkee katîka bibiliya the Bible). Lola fula ikwerekelee guya usikîîle k’ook’a îyî. (Ishaara)
Fulaa 13. Gidiyoni na mala’ikaa Wak’i
Wa’amuzi 6:1-24
Daghaa kûûka Iziraa’îli waziiza kumweera Wak’i na wagheghela mambo mawîîwî. Kwa aka iyyo Wak’ awiirya daghaa kûûka Midiyani wakuwatawala kwa mud’aa myaaka tolba. Wamidiyani wanaanga mid’anyaa godeni ya Waiziraa’îli. Kisaana Waiziraa’îli wamulîlîla Wak’i akuwa’okowa. Siku mooza mûûdû akutanwee Gidiyooni îîkûtwee ngano. Ikud’emee kuibicha ngano iyyo aka Wamidiyaani wasaakoyoona. Ghafula mala’ikaa Wak’ amufumîla Gidiyooni amwaabya atîîni, "Eda o’okowe Iziraa’îli uwachomole mikonwaa Wamidiyaani dhini." Amû Gidiyooni aaba atîîni, "Gud’uuna ni’okowe Iziraa’îli aka îpîîni ... dîpû nûû mûûdû ninaa gara!" Kisaana Wak’i amwaabya atîîni, "Niwakwiita nuuwe." Gidiyoni amunyiiga mala’ika bhiitû. Kisaana malai’ika iyyo abhidhaabha na mûtî. Bhiitû ibhyo dûû bhilipukiye bhikad’aabhîla kudidisa na mala’ika iyyo asukana. Dûû Gidiyooni araariye kuwa yîî uj’umbî kûûka kwa Wak’i. (Ishaara)
Fulaa 14. Gidiyoni mukunangee masanamu
Wa’amuzi 6:25-32
Mûzyaa Gidiyoni wa’ab’ud’u (watanwee Baali and Asherah) masanamu wa daghaa Kaanani. Wak’ amwaabya Gidiyoni atîîni, "Eda uvuuje madhab’ahu ya isowe (ya sanamwaa Baali) na ûtûûne (sanamwa Asherah ichongiilwe na mûtî) mûtî ûû bira yeyye. Kisaana motoorele Wak’i madhab’ahwaa maana." Gidiyoni îîkulamee dagha, amû apeeja kumuti’ii Wak’i, Kwa aka iyyo halkuma iyyo ûûcha mwaale ikûmu na weeda wavuvuja masanamu. Dagha wakalala na wapeeja kumuula Gidiyoni, amû ise yeyyee mweenye amubaasîza. Wasau, Wak’ ni mûkûlû kuliko masanamu yoyote yaghegheziilwe na mbao ama mawe. Ipejikeene tûkumusikîlîla. (Ishaara)
Fulaa 15. Jîîshi lya Gidiyooni wamûkûnwee maazî
Wa’amuzi 7:1-7
Gidiyoni awûûzîzanya jîîshi mwaale wa kka Iziraa’îli. Wamidiyani wlîlana kuwalwaanya Waiziraa’îli. Amû Wak’i amwaabya Gidiyoni atîîni, "Una mwaale wabhoto kûûkwe. Mûûdû yoyote akullamee anaweza kumaarîka ûûye dhini muzîni." Mwaale wabhoto wa Gidiyoni wagalîla muzîni. Kisaana Wak’i amwaabya Gidiyoni atîîni, "Ammallî kuna mwaale wabhoto. Wûûche jîîshi lyewwe uweeze wanwe maazî na niwakuwad’ema kwa niyab’a yewwe." Dûû Gidiyoni awûchiize dagha yeyye wakweeda wanwe maazî. Mwaale wabhoto watoora na mad’wî waanwa maazî za aka îlya bwaah akûnweeni. Nii mwaale d’iba dato 300 ipeeka watekie mmazî na mikono yaao gyînwa. Kisaana Wak’i aaba atîîni, "Niwakuwamuura Wamidiyani kwa kutumika mwaale awa d’iba dato 300 watekiye maazî na mikono yaao gyîînwa." (Ishaara)
Fulaa 16. Jîîshi lya Gidiyoni limarsiize Wamidiyani
Wa’amuzi 7:12-25
Jîîshi likûlû lya Midiyani lyîî k’ubhatie b’ondeeni. Wîîna dagha na gaalimo boto kûûkwe hata da’ugad’uunie kuzidhema. Gidiyooni îîna mwaale d’iba dato 300 ipeeka, amû Wak’i amwaabîla jai awakuyiirya. Gidiyoni amunyiiga killaa mûûdû tarumbeta, na kitiigo kyûkwakeeni kyekiilwe utasiini. Malaa gamama Waumarsa mûzyaa Midiyani. Kisaana iwoo chwee wakuya na shautyaa izûlû na kamooza. Wafiipa tarumbeta, wayooganya utasi na walîla gikuya gyaaba gîtîîni, "(Sîîfwaa Wak’i na ya Gidiyoni." Wamidiyani washîîngaawa na wachanganyikîlwa. Wad’aabhîla kuulana iwoo dhini. Kisaana wabak’ata wafuma kambi lyaao dhini na Waiziraa’îli wawamuura iwoo chwee. Wasau, hata guya tûû wanyonge na tûû dagha bhit’ook’o kamaa jîîshi lya Gidiyoni, kwa koponywa ni Wak’i tukud’uuna kuwamuura ma’ad’uwi weeto wabhoto (Ishaara)
Fulaa 17. Samsooni mukuule Siiba
Wa’amuzi 13:1 - 14:19
Ba’ad’aa kûfa kwa Gidiyoni, Waiziraa’li wasiya kumweera na kumu’ab’ud’u Wak’i cheena. Kwa aka iyyo Wak’ awasiya Wapalestina wawagheghelela unyama na kuwa’zib’u. Kisaana Wak’ atûma ki’ongozi îîna nguvu za kuwa’okowa Waiziraa’îli. Mûûdû iyyo îîkutanwee Samusoni. Mooyo Mutakatifu wa Wak’ wamwiirya akwiita na nguvu hamu, amû Samusoni da’atumikie nguvu zeyye ko’okowa Waiziraa’îli kûûka kwa mikonwaa Wafilistina dhini. Amû atumikîla mîîlî na nguvu zeyye. Da’amusikîlîîle wala kumuti’i Wak’i. Samusoni amujhaama mûka yûû Mufilistiina, Kisaana samusoni amwabîla Ise atîîni, "Niheerimîla mudurha iyyo, maana unifene na nimûjûgûsi." Ghama Samusoni îîkwedee nyubaa mukilwaana iyyo, siiba amuvamiya. Samusoni îîna nguvu kûûkwe na amuula siiba iyyo na mikono yeyye. Samusoni amûûcha mûka iyyo yûû Mufilistiina, amû mûka iyyo da’na ud’ugha na Samusoni. Dûû Samusoni uleele Wafilistiina makûmatato 30 mala akeleele. (Ishaara)
Fulaa 18. Samusoni na mbweha wafugîîlwe mulîlû mikîleeni
Wa’amuzi 15:1-17
Samusoni eeda kwa Wafilistina cheena, kumûûcha mûka weyye, Amû mukaza Samusoni îisene kala kuheerimîlwa mûûdû balî. Samusoni aaba atîîni, "Safarhi îyî dhini twaakumanyaanana na Wafilistiini!" Samusooni eeda badeeni akiiba mbweha d’iba dato 300. Awafuuganya mikîleeni mbweha iwo waîlîî waîlî. Kisaana awafuugîlîla mikîleeni bhitiigo bhikwakeeni na awasilîla wapacha makodyaa ngano ya Wafilistiina. Dûû mimeela yaao yûû makodeni id’uk’aie chwee. Wafilistiina wamu’îîgha Samusoni. Wad’eema kumuula Samusoni, amû Samusoni ûûcha mufupaa habhaank’o sizi na kuwuula naa Wafilistiina elfu mooza 1000. (Ishaara)
Fulaa 19. Wafilistiina wamumunyolee Samusoni maasi
Wa’amuzi 16:4-22
Taka Samusoni da’anyoozie maasi yeyye kûûka abhyaziilwe. Maasi yeyye malaila yîî isharaa kuwa ûkiye kwa Wak’i ambaye amwiriize akwiita na nguvu. Samusoni a’endeleya kuziiza kumuti’i Wak’i. Samusoni eeda kwa mûka ûgî yîî Mufilistiina. Mûka iyyo îîkutanwee Dîlila. Dîlila ad’eema kutukuura kwa samusoni killaa aka kumanya sirhyaa nguvu za Samusoni. Dûû mwiisho Samusoni amwaabîîle mûka iyyo katîîni, "îmi nibheilwe kwa Wak’i. Guya maasi yeemi yawakonyoolwa, niwakochowa nguvu mîlîîni." Siku mooza mala Samusoni aa tûlû, Dîlila mukaza Samusoni awatana Wafilistiina. Wafilistiina wamonyoola maasi chwee. Kisaana Wak’i amusiya Samusoni na nguvuu lîa zamwiisaana mîlîîni. Wafilistiina wamukiiba na kumufuuga Samusoni na komok’ok’oora macho yeyye na kuyaduwîla b’aatiini. Wafilistiina wamûûcha Samusooni wamweeka kifungooni, amû masyaa Samusoni yad’aabhîla kumeela cheena. (Ishaara)
Fulaa 20. Samusoni mukuwa’angamizee Wafilisti
Wa’amuzi 16:23-31
Wakûlwaa Wafilisti wamochomole kafara sanamu waao. Wafilisti wamuleeta Samusoni ikiwa yûû balla kûûka kifungooni, na wamweeka katîkatî ka nyuuba yaao gûlû wakiirya gyûûlîlana dhini aka ati akuwatumbuiza. Samusoni amo’omba Wak’i aaba atîîni, "Wak’i nik’aabhata na unyeeke nguvu j’apo hata ikaa kamooza wakati ûwû ipeeka." Kisaana Samusoni akiiba nguzo za nyuuba iyyo gûlû ya kutumbuiza dagha. Dûû Samusoni aichamîîle na nguvu zeyye chwee, na nyuuba iyyo yawaabanîla iwoo chwee wîî dhini. Samusoni na Waklwaa Wafilisti Waafa iwoo chwee. Wak’i amunyiiga samusoni ushindi na awamuura Wafilistiina, amû izûlwaa ugavuma weyye, da’a’ishiize koona ushindi iwo. Wasau, guya tûûkûmûtûmîkîlee Wak’i , Wak’i jwaakutunyiiga nguvu za kumumuura shîîtani na mipaango yeyye miwîîwî chwee. Amû ni laazima tutumike nguvu izo kwa kûmûtûmîkîla Wak’i, wala tusitûmîkîle mîîlî. (Ishaara)
Fulaa 21. Yîsu mokochomolee bepo wawîîwî
Luka 8:26-39
Yîsu a’ishi Iziraa’îli myaaka mibhoto ba’ad’aa kûfa kwa Gidiyoni na Samusoni. Siku mooza atuungana na mûûdû îî pachiilwe ni bepo wawîîwî wabhoto. Mûûdû iyyo îîna bepo wawîîwî aabana oswaa Yîsu amwaabya Yîsu atîîni, "Umukupejee jîîza kweemi, Yîsu, D’anaa Wak’i mûkûlû ûlya aa izûlû?" Bepo iwo wîî manyie kuwa Yîsu yûû d’anaa Wak’i. Yîsu a’amurisha bepo iwo wawîîwî wakumufuma mûûdû iyyo. Bepo iwo wamufumie mûûdû iyyo weeda wawapacha maakibhû wîîlîsee bira yaao. Maakibhû iwo wayooya wataya mîîlî b’ahariini na wanwa dûzû na waafa chwee. Dagha wad’aabhîla koona kuwa Yîsu anaa nguvu kumuliko Shîîtani na bepo wawîîwî. Hata bepo nijai wakamuti’i. (Ishaara) ûî
Fulaa 22. Yîsu mukuhad’ee dagha wawîîwî
Luka 19:45-48; Yohana 2:13-21
Siku mooza Yîsu eeda Hekaluni naîgî Yerusalemu. Wûûlyîzi wîî sinagûûgi dhini. Wîîkûûlyzee wanyamaa kochomola kafara. Amû wîîkûlyîzee na mapîni gikood’ela mîîlî kwa kadhana dagha. Yîsu îîkeleele. Yîsu awaabya atîîni, "Nyuuba yeemi jakwiita nyubaa ku’ab’ud’îla dhini, amû muiriize kwiita nyubaa watwaalûli." Yîsu awahad’îla b’atiini wûûlyîzi îwo na wanyama waao. Yîsu ni D’anaa Wak’i. Yîsu ana haki (mamulaka, na nguvu) za kuhad’a na kuwachomola dagha wawîîwî nyubaa Baaba yeyye dhini. Am Mayahuudi wagî dhini wîkeleele waaba watîîni, "Toonyise kuwa unaa mamulakaa kwiirya aka iyyo!" Yîsu awallimaana atîîni, "unangee mîîlî îyî yeemi na ba’ad’aa siku dato niwakûb’ûûka!"( Ishaara)
Fulaa 23. Yîsu mu mooyo ba’ad’aa Kûfa
Mathayo 27:33 - 28:20
Mayahuudi iwo wamuula Yîsu. Îî sulib’ishiizwe musalab’eeni na aafa. Amû sikwaa katato ab’ûûka. Wak’i amunyiiga Yîsu mamulakaa kushinda kûfa. Yîsu da’awakûfa cheena. Kisaana Dagha woona kuwa Ysu yûû D’anaa Wak’ d’ugha. Yîsu awaabîla weeri weyye atîîni, "nipeelwe nguvu na mamulaka chwee zûû binguuni na duniyeeni. Edaani kwa dagha chwee muwiirye weeri weemi. Wabarsiise kweera yaalya chwee niwa’amurishiize kuyiirya. Na niwakwiita neenu siku chwee." Yîsu ana mamulaka kûmûlûta shîîtani, dhambi na kûfa. Yîsu kabheya maishaa mooyo mutakatifu kwa waalya wakumwereeni. Na Yîsu mukupejee asî tûkumwaabîla killaa mûûdû kuhusu mwaabo weyye. (Ishaara) ûî
Fulaa 24. Ma’asikari wa Wak’i
Waefeso 6:10-18
Yîsu umumuurie shîîtani. Yîsu nijai katûpa nguvu zakumushinda shîîtani. Laazima tutayarishe mîîlî kama asikari ambaye aa tayari lalatiini. Kwaanza, laazima killaa wakati tuki’allima ud’ugha. Tumukuhitaaj’ii ud’ugha maisha yeeto dhini za lukaada. Laazima tujhaame dagha îgî na tugheghele yaalya yûû mafai. Îyi ni kama diraa utakatifu ambayo ikumwiryee shîîtani akushindwa kweeka tama’a bîîbî myooyo yeeto dhini. Laazima tuwaabîle dagha kuhusu gîlaa Yîsu ya amani. Îyî ni kama bhilaato ambabhyo bhyûû kutwiryee tusaafururuuta tulwaate gîla za shîîtani. Laazima tumu’amiini Wak’i akotokod’ee ada yûû salaama. Îyî ni kama ngao ikutukingee asî tusaakushambuliywa ni shîîtani. Yîsu oto’okowie asî na kutweeka kûla na adhab’waa madhambi yeeto. Îyî ni kama kûûfiyaa kukiinga mooyo weeto kûla na kûfa kwa d’aima. Mwabwaa Wak’i (ambao yûû bibilia) ni kama sîîfu. Laazima tuutumiye kunaanga naa ologwaa Shîîtani. Laazima tu’alime na Wak’i katîka ma’ombi yeeto dhini na tuti’i amuri zeyye. Kisaana asîî lîa twaakumanya kumushinda shîîtani, kumuura madhambi na hata kûfa kwa d’aima! (Ishaara)