Kulola, Kupikana Ni Kola Wumi: Buku 5
Ուրվագիծ: Elisha, Daniel, Jonah, Nehemiah, Esther. 24 sections. It has a picture book to go along with the recording.
Սցենարի համարը: 422
Լեզու: Yao: Malawi
Թեմա: Sin and Satan (Deliverance, Sin, disobedience); Christ (Life of Christ, Authority); Character of God (Word of God (the Bible)); Living as a Christian (Worship, Obedience, No other gods, idols, Victory, Faith, trust, believe in Jesus); Bible timeline (Gospel, Good News, People of God); Problems (Problems, troubles, worries)
Հանդիսատես: General
Նպատակը: Teaching
Features: Monolog; Bible Stories; Extensive Scripture
Կարգավիճակ: Approved
Սցենարները հիմնական ուղեցույցներ են այլ լեզուներով թարգմանության և ձայնագրման համար: Դրանք պետք է հարմարեցվեն ըստ անհրաժեշտության, որպեսզի դրանք հասկանալի և համապատասխան լինեն յուրաքանչյուր տարբեր մշակույթի և լեզվի համար: Օգտագործված որոշ տերմիններ և հասկացություններ կարող են ավելի շատ բացատրության կարիք ունենալ կամ նույնիսկ փոխարինվել կամ ամբողջությամբ բաց թողնել:
Սցենարի տեքստ
Part A: Yakummanyisya
Ãakunonyelwa achimijangu!
Buku jachisambajo jikusala ya Áandu Áachikulile mnope Mubuku Jeswela wele wuÁamkulupililaga Mlungu kuti Áakamuchisyeje mundaÁi jamalagasyo. Pichimpikanileje kasetiji, mgalawusye kusyeto kwa chiwulilicho naga mkupikana kusona.
Chiwulili 1: Namani Ãamjendele Elisha Kunyumba Jwakwe
2 Achayimwene 5:1-12
Elisha waliji mwalimu jwamkulungwa jwa Mlungu mu Isilayeli.
Lisiku line mundu jwine lina lyakwe Namani jwayiche kunyumba jakwe. Jwele munduju nganamlambilaga Mlungu.
Jwaliji jwamkulungwa jwangondo jwa kusuliya nipo Suliya jaliji mmagongo jwa Isilayeli.
Namani jwaliji jwangali woga nipo jwaliji jwakulimbangana, nambo jwaliji jwamatana.
Jwayiche ku Isilayeli ligongo Áapikene kuti Elisha mpaka amposye matanago.
Nambo Elisha nganakopoka kuti amkomasye jwalakwejo.
Elisha Áagambile kumtuma jwamasengo jwakwe kuti akamsalile jwalakwejo kuti akajoje mlusulo kakwana ka 7....... ni achilama matanago.
Namani yamsakalisye ni jwatite: Nganisisyeje kuti kusyene chakopoche ni kwisa akuno, ni kolanga Mlina lya Mlungu jwakwe, ni kumbosya matanaga.
Myoyo Namani Áatyosile ali atumbile mnope.
Chiwulili 2: Namani Mlusulo
2 Achayimwene 5:13-19
Jwamasengo jwa Namani Áam'wendile kuti aleche kutumbila ni kunyinyilika.
Ãamsalichisye kuti ampikanile Elisha yalamwile yangasawusya.
Namani Áapite ku lusulo lwa Yolodani ni Áajosile ka 7.
Mlole pa chiwulilipo! Namani ali jwakondwa mnope.
Matana gakwe gaposile kwene.
Namani jwasimichisye kuti kwana Mlungu msyesyene jumpepe. ÃaÁechete kuti ngasalambila soni chisanamu chilichose.
Elisha nganamjogopaga mundu jwalijose ligongo Áaliji mkukulupilila mwa Mlungu Jwamachili gose.
Waliji mkumanyilila kuti Mlungu jwakwe chakole yichatende.
Nombe uwe tukwenela kum'Áenda Mlungu kuti atukamuchisye kuti tutendeje yelepeyo yayili yambone ni kumkulupilila Jwalakwe ndaÁi josope.
Chiwulili 3: Elisha Ni Chigeleta Cha Moto
2 Achayimwene 6:8-17
PandaÁi jeleji ASuliya Áaliji kungondo jiÁamenyanaga ni Ayisilayeli.
Mlungu Áaliji mkumsalila Elisha jwakutumichila Jwakwe ndaÁi syosope kuti ASuliya chajijonanga Isilayeli, nipo Elisha Áaliji mkwatetela mwenye ya ASuliyawo.
Mwenye jwa ASuliya Áalamulile Áangondo Áakwe kuti:
„Mjawule mkalolechesye kwali Elisha, kutendela kuti chinatumisye Áandu kuti akamkamule."
KundaÁipe lisiku line Elisha ni jwamasengo jwakwe Áakopweche kusa ni Áaweni aSuliya ali asyungulile msinda wuÁatamagawo.
Jwamasengo jula jwagumisile achitiji: „Bwana ana chitutende uli?"
Elisha Áatite: "Mkasimjogopa pakuÁa wele wali ni uwe ali Áajinji kupunda Áali ni Áanganyawo."
Elisha Áam'wendile Mlungu kuti am'wugule jwamasengo jwakwe jula mmeso mwakwe.
Jwamasengojo jwalolite ni Áagaweni matumbi galigagumbele ni mahachi ni yigeleta ya moto mwakumsyungulila Elisha.
Mlungu Áayitumisye yeleyi kuti yachinjilichisye Áanganyawo.
Myoyo ngakwenela kumjogopa jwalijose kapena chilichose.
Chiwulili 4: Elisha Ni Ãangondo Ãamtatale
2 Achayimwene 6:17-23; Ahebeli 10:30
ASuliya paÁam'Áandichile Elisha, jwalakwe jwapopesile kwa Mlungu achitiji:
"Mwajonanje ÁanduÁa ni mwatendekasye kuÁa Áangalola!"
MwandaÁi jijojo asilikaliwo Áalepele kuti alole.
Elisha Áapite kwa amagongowo ni Áatite:
Munguye une chinamlanjisye mundu jumkumsosa."
Elisha Áalongwele Áandu Áangondowo ku Samaliya msinda Áawukulungwa mnope mu Isilayeli.
Kweleko Elisha Áapopesile kwa Mlungu soni: "Ambuje, mwawugule ÁanduÁa mmeso mwawo kuti alole."
Pelepo ASuliya Áasisimuchile ali mumsinda Áa amagongo Áawo.
Mwenye jwa Isilayeli Áasachile kuti Áawulaje, nambo Elisha Áalekasisye kuti:
„Mwapeni yakulya ni yakumwa ni mwaleche ajawuleje.
M'mwejo mtesile mpela muÁaÁechetele Elisha."
Achimjangu, Mlungu jwa Elisha ali jwamkulungwa mnope kupunda mmagongo jwalijose.
Mlungu Áatulamwile uwe MmaloÁe Gakwe kuti tukam'wuchisyaga jwatulemwechesye, pakuÁa Mlungu Áatite: Mkasim'wuchisya..... yili Yangune kum'wuchisya..... pakuÁa chinjiwuchisya."
Mlungu Áatite: Naga mmagongo jwenu jimkwete sala mumpe yakulya, naga jimkwete njota mumpe yakumwa.
Chiwulili 5: Kwimuchilana Kwa Mu Samaliya
2 Achayimwene 6:24 - 7:2
ASuliya Áayiche soni kukumenyana ni Ayisilayeli.
Ãawusyungulile msinda wa Samaliya kwandaÁi jajilewu.
MwangakaÁa Ayisilayeli Áa mumsindamo nganakola yakulya yakuti alye.
Mlole pachiwulilipo! Mwenye jwa Isilayeli jwaliji mkwenda chamumbali mwalipupa lya msindawo.
Achakongwe ÁaÁili Áayiche kwa jwalakwe.
Ãam'wendile mwenyejo kuti Áakamuchisye Áanganyawo.
Jakwete sala mwakuti Áatandite kulya Áanache wawo.
Nambo mwenyejo yamsoÁile yakutenda.
Yamsakalisye mnope ligongo Mlungu nganiÁakulupusya kwa ASuliya.
Nipo Áaganisisye kuti am'wulaje Elisha, jwakutumichila jwa Mlungu.
Papopo Elisha Áatumisye mtengawu kwa mwenye Áatite:
Ayi ni yatite Ambuje Mlungu, ndaÁi ajino yakulya chiyisumisidwe pachipata cha Samaliya.
Chiwulili 6: Ãamatana Mcheche
2 Achayimwene 7:3-20
PandaÁi jeleji Áandu Áamatana mcheche Áatemi pa chipata cha Samaliya.
Wosope Áakwete matana. Ãaliji mkuwusyana jwine ni mjakwe kuti: „Ligongo chichi tukwamba kutama apano kuti tuwe? Kwende tujawule kwaÁangondo Áa chiSuliya."
MwangakaÁa ASuliya Áapikene lisegwe mpela ngondo jitenda kwisa.
Wakamwile woga yamti mpaka Áalesile yindu yawo ni Áatisile.
Ãamatana Áala paÁayiche kumasakasa ga ASuliya kula, nganamsimana kose jwalijose!
Ãamatanawo Áajigele yakulya ni chilichose chiÁachisakaga.
Nipo Áasalilene kuti:
"Ngatukutenda yambone. Lelo lili lisiku lyambone ni uwe tukwamba kusunga twachimsyetu."
Kwende tujanguye tukasalile Áakulolela pachipata ku Samaliya, Áanganyawo chakasalile Áamwiwasa lya mwenye.
Ãandu Áatandite kusumisya yakulya pachipata cha Samaliya, mpela muÁaÁechetele Mlungu kupitila mwa Elisha.
Mlungu Áakulupwisye Ayisilayeli kwa amagongo Áawo nipo soni Mlungu Áamkulupwisye jwakutumichila Jwakwe Elisha.
Achimjangu, Mlungu Áamtumisye Isa Mesiya kuti atukulupusye kutyochela kumachili ga ulemwa ni ga Shetwani.
Mlungu jwangasaka kuti jwalijose ajawule kuchilango changamala.
Awu ni wutenga wambone kutyochela m'MaloÁe ga Mlungu ni tukwenela gaÁana ni jwalijose. (NYIMBO)
Chiwulili 7: Yona Ãamtisile Mlungu
Yona 1:1-7
PaÁawile Elisha jwapali jwine mu Isilayeli lina lyakwe Yona.
Mlungu watite kwa Yona: "Mjawule ku msinda wakuÁilangwa Nenefi mkalalichile ya msindawo.
Ngumanyilila ya ulemwa Áakwe wa Áandu Áamwelemo.
Ãandu ÁakuNenefi nombe Áaliji amagongo Áa Isilayeli.
Yona nganasaka kuti ajawule kwa Áanganyawo, myoyo Áalinjile kusaka kumtila Mlungu.
Ãapatile chombo chichaliji mkwawula kwakutalika.
Ãalipile ni Áakwesile nipo chombocho chanyakwiche ulendo wakwe.
NdaÁi jijojo chimbungo chakogoya chatandite pa nyasapo.
Ãandu wiÁakwesile mchombo mula wakamwile woga.
Ãatite: „Kwende tulondole chisango kuti tum'manyilile jwatendekasisye yeleyi."
Myoyo Áalondwele nipo Áamsimene Yona kuti ni jwakulemwa.
Chiwulili 8: Yona Ni Chisomba Chekulungwa
Yona 1:8 - 2:10
Amalinyelo Áam'wusisye Yona kuti: „Ana mtesile chichi?
Yona Áasalile Áanganyawo kuti waliji mkumtila Mlungu.
Myoyo Áanganyawo Áatite kwa jwelejo: Ana tutende chichi kuti nyasa jigwe bata.
Yona Áajanjile kuti: Ambonye mnyasa.
"Ngumanyilila kuti lili ligongo lyangune kuti chimbungo chakogoyachi chimyichilile jamanja."
Ãanduwo ngasakaga kum'wulaga Yona, nambo chimbungocho chapitilisye kogoya mnope, myoyo Áamponyisye mnyasa.
Nambope, Yona nganawa kose mmesi mula.
Alole pachiwulilipo.
Chisomba chachikulungwa chammisile Yona.
Ãatemi moÁa gatatu alijwachijumi mlutumbo lwa chisombacho.
Sombajo jamtapichile Yona kumkuli.
Chiwulili 9: Yona Ku Nenefi
Yona 3:1-10
Mlungu ÁaÁechete soni ni Yona.
„Mjawule ku Nenefi mkalalichile Áanganyawo utenga wunamsalile mmwejo."
Myoyo Yona Áampikanile Mlungu ni Áapite ku Nenefi, kweleko Áatetele Áandu achitiji:
„MoÁa makumi mcheche gakwisaga Nenefi chajijonanje."
Mwenye ni Áandu Áakwe wosope Áadandawile kwa Mlungu kuti Áakulupusye Áanganyawo.
Ãalesile yitendo yawo ya ulemwa, Myoyo Mlungu Áaganisisye yakwakululuchila.
Achimjangu, wosope tuli mpela Yona ni Áandu Áa kuNenefi.
Wosope ngatukumpikanila Mlungu nipo tutesile yangalumbana yejinji.
Chitupochele chilango. Nambo Mlungu akusatunonyela uwe wosope.
Ãamtumisye Isa kukututetela, ni kutukulupusya uwe kuti mwine tutakuleka yitendo yangalumbana.
Yesu Áawile ligongo lya ulemwa wetu. Ãaliji mwikabuli kwa moÁa gatatu, mpela Yona waliji mlutumbo mwa somba kwa moÁa gatatu.
Yesu Áajimwiche kuÁawe. Sambano chiÁape wumi wangamala wosope Áakuleka ulemwa wawo ni yitendo yangalumbana ni kukuya litala lya Yesu.
Chiwulili 10: Esitele Ni Mwenye
Esitele 1:1 - 2:18
Esitele jwaliji mwali jwa chiYuda jwakutyochela mchilambo cha Isilayeli.
Achinangolo Áakwe Áawile, myoyo Modekayi mjombagwe, ni wuÁamlelaga.
Ngondo jilijimasile, Esitele ni Modekayi Áakamwile pampepe ni Áandu Áa Isilayeli ni Áajigalile kuchilambo cha kuPesiya
Mchimwene jwa kuPesiya jwaliji jwamachili mnope.
Jwalijose waliji mkumjogopa mchimwenejo.
Naga Áamkwakwe ali amlemwechesye waliji mkwatopola ni kumsosa jwine.
Myoyo ÁaÁilangenye Áali wosope Áakusalala mmusi mwakwe kuti ayiche kuchimbundi kwakwe.
Mwa Áaliwo, Áamsagwile Esitele kuti aÁe Áamkwakwe Áasambano.
Nambo Esitele nganamsalila jwalijose kuti Áaliji Myuda.
Chiwulili 11: Modekayi Ãakanile Kutindiãala
Esitele 3:1 ni 4:17; Yahaya 3:16
Hamani Áaliji mundu jwakusosekwa mu Pesiya.
Ãandu Áaliji mkutindiÁala ni kupeleka uchimbichimbi kwa Hamani naga alimkupita. Nambo Modekayi nganatendaga myoyo.
Modekayi Áaliji mkulambila Mlungu msyesyene jumpepe.
Ãakanile kumtindiÁalila Hamani.
Hamani Áaliji mkumdandawula Modekayi. Nipo Áaliji mkwembecheya kum'wuchisya kwa Modekayi.
Lisiku line Áamsalile mwenye kuti: Pana mtundu wine wa Áandu, wuwanganichile palipose mmusi mwenu muno, sikati ja Áandu Áamkulamulila.
Ãanganyawo ngakusunga kose malamusi gimwalamwile.
Jwalakwe jwaliji mkuÁecheta yakwambaga Ayuda.
Hamani Áatite: Lipagwe lilamusi lyakuti Áanganyawo ajonasiche.
Hamani Áapeleche mbiya kwa mwenyejo kusimichisya payele yiÁaÁendile.
Lilamusi lyaÁichidwe kupitila mwa mchimwene jwa kupesiya lyakuti Ayuda wosope awulajidwe ni kusumula yosope yiÁakwete pa lyele lisikulyo.
Hamani msyenejo jwalinganyisye chipululuchisya chakuti akamkolechele nacho Modekayi.
Modekayi Áamsalile Esitele kuti ajawule kwamwenye ni akajimile Áandu wakwe.
Nambo Esitele Áatite: Naga jwalijose akwawula kwa mwenye yangam'wilanga, jwelejo akwenela kuwulagwa.
ÃaÁendile Ayuda kuti ataÁe namasani jangamwa mesi kapena kulya chilichose kwa moÁa gatatu ni akampopeleleje yakusosekwa kuti jwalakwe ayitende.
Esitele pampepe ni Áamasengo Áakwe nombe chatende yalumope.
Jwalakwe Áatite: „Panyuma pakwe tinjijawula kwa mwenye atamose kuli kukasa lilamusi.
Naga kuli kuwa chingawile kukoko."
Chiwulili 12: Chindimba Cha Esitele
Esitele 5:1 - 7:10
Mlungu Áajanjile Ayuda mapopelo gawo.
Mwenyejo Áampele Esitele upile wakuti aÁechete.
Esitele Áam'Áilasile mwenyejo kuchindimba nambo soni Áam'Áilasile Hamani.
pachindimbapo mwenye Áam'wusisye Esitele kuti: „Ana mkusaka chichi?"
Esitele Áajanjile achitiji: „Nguganisya kuti une ni Áandu Áangu tujawuleje, pakuÁa atusumisye kuti tuwulajidwe."
Mwenyejo Áatite: „NI jwapi jwele munduju jwakusaka kutenda yele yichinduyi?"
Myoyo Esitele watite: „Mmagongo jwetu ni aju jwa ulemwaju, Hamani."
Mwenye Áatumbile paÁapikene yanganisyo syangalumbana sya ulemwa sya Hamani, mpaka Áamkoleche mchipuluchisya chiÁalinganyisye kuti amkolechele Modekayi, nipo Ayuda wosope Áakulupwiche.
Achimjangu, Esitele Áaliji mkwembecheya kuwa, kuti Áakulupusye Áandu Áakwe kuti akawulajidwa. Nambo, mganisye ya Isa Mesiya. JuÁatunonyele uwe mnope mpaka Áawile kuti atukulupusye uwe. Sambano ngaÁa mkwinjila kuchilango chakumoto chitukapochele ligongo lya ulemwa wetu. (NYIMBO)
Part B: Yakummanyisya
Ãandu ÁaÁili mena gawo Daniyeli ni Nehemiya Áakanganichisye kutama mchilambo cha amagongo Áawo.
Nambo Áaliji mkulambila Mlungu msyesyene jumpepe.
Mlole pachiwulili chakuyichisya naga mkupikana kusona kuti.
Chiwulili 13: Daniyeli Ni Achimjakwe
Daniyeli 1:1-16
Chiwulilichi chikutulosya Daniyeli ni achimjakwe Áatatu. JemanjaÁa Áaliji Ayuda.
Amagongo Áawo Áajigalile kuchilambo cha Babiloni.
Mwenye jwakuBabiloniko wasakaga kuti jemanjaÁa Áatumichileje pa yakusaka yawo.
Myoyo Áajiganyisye chiÁecheto ni misyungu ja kuBabiloni.
Daniyeli ni achimjakwe Áakanile kulya yakulya yambone yiÁapaga mwenyejo.
Ligongo yaliji yakusisyana ni malamusi ga chiYuda.
Myoyo ÁaÁilasisye liponda kuti alyeje, ni mesi gakumwa.
Ãandu wiÁasungagawo waliji mkwajogopela kuti ataganda ni kulwala.
Nambo Mlungu Áaliji mkwalela Áanganyawo nipo Áajimbele. Ãakwete lunda kwapunda Áandu Áane wuÁaliji mkumtumichila mwenye jwa kuBabiloni.
Chiwulili 14: Daniyeli Ni Mwenye Jwa Kubabiloni
Daniyeli 2:1-49
Mwenye jwakuBabiloni jwasagamile.
Ãawusisye Áandu Áalunda ni Áamasenga kuti amsalile ngopolelo syakwe.
Nambo pangali juÁapakombwele kumsalila, myoyo jwaganisisye kuti Áawulaje wosope.
Nipo Daniyeli ni achimjakwe Áapopesile kwa Mlungu nipo Mlungu Áammanyisye Daniyeli ngopolelo syakwe syasagamisisyo.
Daniyeli Áapite kwa mwenye ni Áatite:
„Kwana Mlungu kwinani jwakusamanyisyaga une yangusosa.
Jwele Mlungu jwamkulungwa mnopeju akumsalila mmwejo mwenye yachiyitendekwe msogolo muno."
Daniyeli Áamsalile mwenyejo kuti musagamisi syakwe Áagaweni mawuchimwene gosope ga pachilambo, nambo soni uchimwene wawukulungwa mnope wulimkugajonanga mawuchimwene gosopego.
Welewo waliji Uchimwene wa Mlungu wawuli wangamala.
Mwenyewo Áanonyelwe nago mnope maloÁe ga Daniyeli.
Ãandu Áalunda ni Áamasenga Áala wasalile kuti atyoche nipo mwenye Áalamwile kuti Daniyeli aÁe jwakulamulila chilambo chosope cha Babiloni.
Yosope yayikutendekwa mchilambo yili yakulamulidwa ni Mlungu jwamachili gose jwele juÁaliji mkuÁecheta ni Daniyeli.
Chiwulili 15: Chilandanyo Cha Golodi
Daniyeli 3:1-12
Mchimwene jwa kuBabiloni jwalinganyisye chilandanyo chekulungwa cha golodi.
Jwawilasile Áandu wosope Áakuchimbichika kuti achilole chisanamucho.
Jwamasengo jwa mwenyejo jwalamwile Áandu achitiji:
„Naga mkupikana kwimba, wosope mkwenela kuliponya pasi ni kuchilambila chisanamu cha golodichi.
Jwalijose jwangachilambila, tachiponyedwa mwilamba lya moto."
Achimjakwe Daniyeli, Shadileki, Misheki ni Obedinego, Áakanile kuchilambila chisanamucho. Wanganyawa Áalambilaga Mlungu jumpepe.
Ãandu Áane Áapite kwa mwenye ni Áatite:
„ana Ayuda Áane mmusi muno Áakukana kumpikanila.
Ngakutumichila milungu jenu jila kapena kulambila chisanamu cha golodi chila."
Chiwulili 16: Lilamba Lya Moto
Daniyeli 3:13-28; Ekisodo 20:3-5
Mwenye Áam'Áilasile Daniyeli ni achimjakwe Áatatu Áala. Ãasalile Áanganyawo kuti:
„Naga ngamkulambila chisanamu cha golodichi chitumponye mwilamba lya moto. Ana mlungu jwachi jutapakombole kumkulupusya Áanganyamwe mmakono mwangumu."
Ãanduwo Áajanjile achitiji: „Mlungu jutukusamtumichila uwe, chakomboleche kutukulupusya, ngatukulambila chisanamu cha golodichi."
Myoyo Shadileki, Misheki ni Obedinego Áaponyedwe pelamba lya moto.
Papopo mwenye jula jwagumisile achitiji: „Mlole! Nguwona Áandu mcheche alimkwendajenda mmotomo, nipo jwamchechejo akuwoneka mpela mundu jwachijumi jwa Kwinani!"
Ãandu Áatatu Áala paÁakopweche mmoto mula Áaliji Áangapya kose. Nipo nganapikana kose kupweteka kwa moto.
Mwenyewo ni watite: "Achimbichikwe Mlungu jwa Shadileki, Misheki ni Obedinego, jwatumisye lilayika Lyakwe ni kwakulupusya Áakutumichila Áakwe..... pakuÁa pangali mlungu jwine jwampaka akulupusye chamtimyiyi."
Achimjangu, Mlungu jujojo alamulile ngosyo syosope achitiji:
Mkasimkola milungu jine panyuma Pangu, nipo mkasilipanganyichisya chisanamu chilichose, ni kuchitindiÁalilaga kapena kuchitumichila.
Chiwulili 17: Daniyeli Ãapopesile Kwa Mlungu
Daniyeli 6:1-13
Daniyeli Áakwete ulamusi mchilambo cha Babiloni.
Ãakulamula Áane Áatandite kumtendela wiwu.
PakuÁa nganalisimanaga ligongo lililyosye mwa jwalakwe, ligongo Daniyeli Áaliji mkumpikanila Mlungu.
Myoyo amagongo Áa Daniyeli Áapate kwa mwenye ni Áatite:"Mwenye Áalakwe akwenela kupanganya lilamusi lyakuti jwalijose jwakumpopelela mlungu kapena mundu jwalijose, pamasiku 30 gakwisaga ni ngamlambila mmwejo jikape, ambuje, jwelejo tachiponyedwa mwisimbo lya masimba."
Mwenye Áajitikene nawo Áandu Áala ni ÁaÁisile kuti liÁe lilamusi.
Daniyeli Áalipikene lilamusi lyasambano lya mwenye lila nambo Áapitilisye kupopela kwa Mlungu katatu palisiku mpela muÁatendelaga moÁa gosope.
Amagongo Áakwe paÁam'weni alimkupopela, Áapite kwa mwenye ni Áatite:
„Danieli ngapikanila lilamusi limwawisile."
Chiwulili 18: Daniyeli Mwisimbo Lya Masimba
Daniyeli 6:14-24
Mwenye ngasakaga kuti Daniyeli awe mwisimbo lya masimba mula, nambo yalepeleche kuti aligalawusye lilamusi liÁaÁisile lila.
Myoyo Daniyeli Áamponyisye mwisimbo lya masimba.
KundaÁipe mwenye Áawutuchile kwisimbo lya masimba kula ni ÁaÁilasile:"Daniyeli, jwakutumichila jwa Mlungu jwa chijumi, ana Mlungu jwenu apakombwele kumkulupusya kumasimba?"
Nipo Daniyeli Áajanjile achitiji:
"Mlungu Áatumisye lilayika ni lyawugele pakamwa pa masimbaga."
Mwenye Áasangalele mnope. Daniyeli Áamkopwesye mwisimbomo.
nipo mwenye mkulamula kwakwe, amagongo Áa Daniyeli Áala Áaponyisye mwisimbo mula, mmasimba ndaÁi jijojo gakatwile ni kwakechulanya kechulanya.
Achimjangu, ngatukwenela kuyijogopa yele mundu mpaka atende kwetuwe naga tukukulupilila mwa Mlungu jwachijumi Jwele juÁamkulupwisye Daniyeli ni achimjakwe.
Atamose mundu atuwulaje, tukwetepe chikulupi, pakuÁa Isa ayiche kutyochela kwa Mlungu, kwisa kukupeleka wumi wangamala kwa wosope Áakumnonyela ni mkutumichila Jwakwe.
Chiwulili 19: Nehemiya Pawujo Pa Mchimwene Jwamkulungwa
Nehemiya 1:1 - 2:7
Nehemiya Áatamaga mchilambo cha Babiloni panyuma pa Daniyeli.
Nehemiya nombe Áaliji Myuda juÁakulupililaga mwa Mlungu.
Nehemiya waliji jwamasengo jwa mchimwene jwamkulungwa.
Lisiku line paÁaliji mkupelechela yakumwa kwa mwenye, mwenyewo Áatite kwa jwalakwe:
"Ligongo chichi ngope jenu jikulosya kudandawula..... ?
Nehemiya waliji mkudandawula ligongo Yelusalemu, msinda wachambujegwe, waliji mkonasika nipo Ayuda ÁaÁatamaga mwelemo Áaliji pamalagasyo gakogoya.
Myoyo Nehemiya Áamsalile mwenyejo ya Yelusalemu ni Áandu wakwe, Ayuda.
Mwenye ni watite: Ana pana yine soni yimkusaka kuÁenda kwa une?
Nehemiya chamumtima Áapopesile kwa Mlungu, ni Áatite kwa mwenyejo: Naga yikumnonyela mmwejo mundumisye kumsinda wa achatati Áangu, kuti ngawutaÁe soni.
Mlungu Áajanjile lipopelo lya Nehemiya nipo mwenyejo Áajitikene nako kuÁenda kwakweko.
Chiwulili 20: Nehemiya Ãajendele Msinda Wejonasiche
Nehemiya 2:8-20
Mwenye Áampele Nehemiya yilingo ni Áandu Áakuti akamkamuchisyeje.
Nehemiya ni Áanduwo Áajesile mpaka ku Yelusalemu.
Amagongo Áa Ayuda Áapikene ya Nehemiya ni chakulinga chakwe.
Nipo yanyaleye mnope.
Ãanganyawo ngasakaga jwalijose kuti Áakamuchisye Ayudawo.
Nambo Nehemiya nganiÁajogopaga amagongo Áakwewo.
Nehemiya Áasakaga kuti akajijendele Yelusalemu, myoyo Áajisyungule ni kwisyaga lipupa lya msindawo.
Ãapite pakatichilo kuti jwalijose akamanyilile yiÁatendaga.
KundaÁi kwakwe Nehemiya ÁaÁilasile Ayuda ni Áatite:
"Ayiche, kwende tutaÁe soni lipupa lya Yelusalemu nipo gasitukuwona soni kulaga kwakutesya chanasaku."
Chiwulili 21: Kutaãa Lipupa
Nehemiya 3:1 - 6:19
Mlole pachiwulilipa. Ãatandite masengo.
Ãane Áaliji kutyosya yiswani Áane Áaliji mkuÁaka lipupa ni kwimika yipata.
Amagongo Áa Ayuda yanyaleye mnope.
Ãapanganile Ayudawo kuti Áawulaje alimkutenda masengo.
Myoyo Nehemiya Áapopesile kwa Mlungu soni. Jwalakwe Áasakaga kuti Mlungu amlosye yichatende.
Papopo ÁaÁisile Áangondo kuti Áalondeleje Áakutenda masengo Áala.
Jwalijose jwajigele yida ni kosechela ngondo.
Amagongo Áala Áalepele kuti mpaka am'wulaje Nehemiya ni Ayuda Áane Áala.
Myoyo masengo galiji mkupitilila, kwamoÁa 52 lipupalyo lyamasile kutaÁidwa.
Chiwulili 22: Esala Ãaãalasile Lilamusi
Nehemiya 8:1 -13:31
Palyamasile lipupa, Ayuda Áasongene mu Yelusalemu.
Esala, jwambopesi jwa Mlungu ÁaÁalasile malamusi ga Mlungu. Gapali maloÁe ga Mlungu, Bayibulo.
Ãandu Áane Áatandite kulila.
Ãamanyilile kuti nganapikanilaga malamusi ga Mlungu.
Ni ligongo lyakwe Mlungu Áalesile amagongo Áawo kuti awujonanje msinda wawo.
Ayuda Áasachile kuti aleche matala gawo gangalumbana ni kugakuya matala ga Mlungu soni.
Nehemiya Áatite kwa Áandu: „Mkasimdandawula, pakuÁa Chisangalalo cha Ambuje chili machili getu."
Achimjangu ana mkwete chisangalalo?
Mlungu akutupa chisangalalo ni machili ga Msimu naga tukummanyilila Mlungujo ni kugapikanila MaloÁe Gakwe Gamaswela, gagakusimanidwa mu Tawuleta ni Injili.
Ngusaka namsalile Áanganyamwe yichimjile pakummanyilila Mlungu jwa Nehemiya.
Jwalakwejo ali Mlungu Msyesyene Jumpepe.
Chiwulili 23: Isa Mesiya Pamsalaba
Yahaya 19:17-30
Pana Mlungu jumpepe, ni litala limope lyakummanyilila Mlungu.
Mlungu Áamtumisye Isa Mesiya kuti atulosye litala.
Isa Mesiya paÁatamaga pachilambo pano, Áatesile yindu yejinji pakwakamuchisya Áandu.
Ãatulosisye uwe yichitujileje pakutama kuti tumsangalasyeje Mlungu.
Nambo uwe ngatukukuya matala Gakwe.
Wosope twamlemwechesye Mlungu.
Mlungu akusiÁapa chilango Áandu Áakugakana matala Gakwe, nipo panyuma pachiwa, chachimtopola jwelejo kuja kuchilango changamala, kumoto.
MaloÁe ga Mlungu gakutujiganya kuti mundu jwandanda Mlungu Áampanganyisye kutyochela mluwundu lwa pachilambo nipo naga tukuwa, chilu chetu chikusa wujila kuluwundu.
Nambo msimu wa mundujo, wawuli mwetuwe, tiwuchiwujila kwa Mlungu Jwele juÁawupeleche.
Kweleko chiwuchipochela chilango cha Mlungu kapena mbote.
Mpikane, Mlungu Áamkulupwisye Eliya ni Daniyeli kuti akawulajidwa ni makono ga Áandu.
Nambo mlungu Áakundile Áandu Áa ulemwa kuti am'wulaje Isa Mesiya.
Ãamkomele pa msalaba wa chitela.
Isa Mesiya Áajigele chilango cha ulemwa wa jwalijose ligongo akusatunonyela uwe wosope.
Sambano naga tukwitichisya ulemwa wetu ni kuleka kutenda ya ulemwa, Mlungu chatukululuchile ulemwa wetu mwakuti mpaka tukomboleche kummanyilila Jwalakwe ni kukuyaga Matala Gakwe.
PakuÁa Áakumkuya Isa Mesiya asyesyene, ngasapochela chilango lisiku lya kiyama, nambo tachimnonyela Isa Mesiyajo ni kumtumichila kwangamala kumbepo.
Chiwulili 24: Isa Mesiya Akulosya Litala Lya Kuwumi Wangamala
Mateyo 7:13; Yahaya 14:6
Achimjangu, Áandu naga akupitilisya ngampikanila Mlungu, akwenda mumsewo wekulungwa mnope wele Shetwani ali jwakulamulila jwayangalumbana yosope.
Litala lyeleli likusamlongola mundu kumaloga chilango changamala. Jwali jose jwakupagwa mchilambo akusajenda mumsewo welewu.
PakuÁa MaloÁe ga Mlungu gakuti: Wosope twalemwisye.....
Ligongo lyakuti Áandu wosope ali Áakulemwa, wosope tukwembecheya chilango cha Mlungu.
Nambo Mlungu Áamtumisye Isa Mesiya Mesiya kuti apochele chilango mmalo mwetuwe.
Mlungu Áamjimwisye Isa Mesiya kutyochela kuÁawe nipo sambano aliÁachijumi kuti atulosye uwe litala lya kuwujila kwa Mlungu. Isa Mesiya msyene Áatite: "Une ndili Litala, Usyesyene ni Wumi, pangali jwampaka kwika kwa Atati akaÁe apitile mwa Une."
Wele Áakukuya Litala lya Isa Mesiya, ngasajinjila kumalo gayipwetesi yangamala, kumoto.
NdaÁi sine tuchilaga mu awu wumiwu, mpela Daniyeli, nambo litala lya Isa Mesiya litulongolela kwala kwinani.Kumbepo kwangali yipwetesi nambo soni mwa Isa Mesiya mwana chisangalalo ni mtendele wangamala. Kwawosope Áakwawula kumbepo tachimtumichila Mlungu ni nipo tachiÁa ni Mlungu mpaka kalakala.
Naga mkusaka kupitikuka ni kuleka ulemwa wenu ni kwenda Mwitala lya Isa Mesiya lyakumlongola kwa Mlungu mpopele myi:"Mlungu Atati Áakwiwunde, naliji mkwenda mmatala gakulongola kuchiwa. Naliji mkutenda yele yiyaliji yambone mmeso mwangu nipo naliji mkumlemwechesya Mmwejo.Chonde angululuchile une.Sikomo kuti Isa Mesiya Mesiya Áawilile pamsalaba, kujigala chilango cha ulemwa wangu. Sikomo Isa Mesiya ligongo chiwa Chenu mmalo mwangune chinjapile ulemwa wangu wosope.Ngulitulusya kwa Isa Mesiya, ngwapochela Áalakwe mpela Ambuje ni Mkulupusyo jwa wumi wangu. Sikomo ligongo kupitila mmachili ga Msimu Wenu Weswela mbochele machili gakuÁa mwanache jwa Mlungu ni kupikanila MaloÁe ga Mlungu.NguÁenda yosopeyi Mlina lya Isa Mesiya. Ameni. (nyimbo)