Mpunda Iweme

Bulondolozi

Mwapola. Ale twilizie mpunda iweme. Buule kitabu kya masanamu mumone bili mo ni kutwilizia bwino bwino. Lyonse kine mwaunvua kaka ka muzowa kalila nangue... Kaka I kalangi ka kulanga nangue mupalile kupilibula ni kuya pa inge sanamu ikonkele po.

Sanamu Ya 1: Ntanzi Ya Kulenga

Kutendeka 1:1-5; Malumbo 90:2

Kale, ku ntendeko kwaali kwali sie Leza bunke. Leza waalengele kyalo, ni kwana kisue kuti kisanikile pantu kubalua kintu kyaali nfinzi. Waalekenkaniizie nfinzi ni kisue. Nga evi vimumwane pa nsanamu ya mambo, Leza waalekenkaniizie menda a pansi ni a mu muulu. (Aza menda a pansi, i myenzi ni biziba. Menda a mu muulu kuti amonekela mu malezi. Mane nangue, nvula luiliyanoka, iliyafuma mu malezi.) Leza waalengele koba kuti kaye kasanikila musita wa koba, ni kwezi kuti aye wasanikila musita wa busiku. Leza aweme. Waalenngele bintu byonse, kabili i abiteekele.

Sanamu Ya 2: Leza Aliwalanda

Isaya 45:18-19; Baebrania 4:12

Keki kitabu kili pa ezi sanamu, kilikyakuutua Biblia. Kabili i keebo kakua Leza. I kenka kalikatwana palwakua Leza ni palua mibeele yakue. Keebo kakua Leza i kiine. Aza masambilizio a kiine amusyalimwaunvua lenu, afumine mu Biblia.

Sanamu Ya 3: Kulenga

Kutendeka 1:1-25

Leza waalengele bintu byonse na keebo kakue. Waalengele byonse byaweme. Waakitile musili, ni mpili, ni biziba pamo ni twenzi. Kabili waalengele bilengua byonse bikosele, masabi a mu menda, toni twa mulweleele, ni nama ya mu kisonso.

Sanamu Ya 4: Adamu Ni Eva

Kutendeka 1:26-21, 2:7 - 3:24

Kabili Leza waabumbile muntu wa mambo liina lyakue Adamu. Pa kyamba, Leza waabumbile mwanakazi wa mambo liina lyakue Eva. Leza waamupeele muntu buvinde bwa kuteeka bintu byonse bialengele pano pansi. Ba Adamu ni eva baali babibuza bakua Leza. Kabili waali walanda nabo mu bukaba mu baali baikeele. Leza waabapeele nsambu ya kulia mazabo onse, inga sie mazabo aali ali ku kimuti kya pa bukata bwa bukaba. Ku kuso kwa sanamu, mwamona vibaandua kumunakila Leza. Balia buzabo bwa ku kimuti kibaakaaniiziwe. Lubaabalile, bukibuza bwabo ni Leza bwainoonekele. Sanamu ya ku kulio, iliyalanga Leza viabapeele ba Adamu ni Eva malipizi mu kubafumia mu bukaba. Kutula pa ozo musita, baakaaniiziwe kulia mazabo onse a mu bukaba. Baatendekele kubombesia pakuti basange bya kulia. Papo i pabaatendekele kukisua, ni kulwala pamo ni kufua.

Sanamu Ya 5: Kaini Ni Abeli

Kutendeka 4:1-16; Baroma 3:23

Ba Adamu ni Eva baali bali ni baana babili, Kaini ni Abeli. Kaini waali wamunvwiliile bunkua mwalawakue Abeli mpaka wafikiliile sie wamwipaya. Leza waamupeele Kaini malipizi kukonkana ni bubi bwakue nga evelia viabapeele ba Adamu ni Eva. Bantu bonse ni ba mu luvyalo lwakua Adamu ni Eva, ni pakako fwefue bonse tuli bantu ba bibalo. Bibalo i bilibyatulekenkania ni Leza. Fwefue tupalile kulambwilwa po pa bibalo byetu.

Sanamu Ya 6: Bwato Bwakua Noa

Kutendeka 6:1-22; 2 Petro 3:9

Myaka ingi luyapitile, bibalo bya bantu byaakilile kuvula mpaka Leza wapanga kulovia bantu bonse na kibunda kya menda. Kwaali kwali sie muntu umo waali wamutonene Leza ni kuya wamunakila. Ozu muntu waali wakuutua Noa. Leza waamwanine Noa kuti aunde kibwato kikata kya kuti akapusukile mo, wene pamo ni lupua lwakue. Noa waali wasimikila bulunghami bwakua Leza pa myaka yonse iaali waunda bwato. Anzia kyaali evio, bantu te baazumiine nsokezi yakua Leza ya kubaana kuti balekele bibalo byabo kumona bakapusuke ku kibunda.

Sanamu Ya 7: Kibunda

Kutendeka 7:1-24

Bwato lubwaapwile, Noa waingiziizyemo toni, ni nama ya misango yonse nga mwaaniinue na Leza. Kabili Noa ni mukazi wakue pamo ni baana bakue batatu, baingiile mu bwato, ni baana bakue ni bo baingiile kubalua muntu ni mukazi wakue. Leza waizeele mulyango. Leza waanokiizie nvula ikata, mpaka ni menda ange abamba kusula pansi ni kubunzia kyalo. Nsita ya kupusukila po bange bantu yaali yasyapwile. Noa ni lupua lwakue baali baikeele bwino mu bwato, inzi bantu bonse baali bali kunze ya bwato baatibiile. Noa wene waapusukile pantu waali wamuzumiine Leza ni kumunakila.

Sanamu Ya 8: Abrahamu, Ni Sara, Ni Izaaki

Kutendeka17:1-8, 21:1-7; Mateo 1:1-16

Kibunda kyaapwile, kabili ni myaka ingi yaapitile mpaka luvyalo lwakua Noa lwaalukile mutundu ukata. Umo wa mu ezi nvyalo, waali wakuutua Abrahamu. Ozu mntu waali wamutonene sana Leza ni kuya wamunakiile. Leza waamulaile Abrahamu nangue luvyalo lwakue lwaakaaluka mutundu ukata. Abrahamu ni mukazi wakue Sara te baali na mwana, inzi Abrahamu waali waketekeele bulayo bwakua Leza. Ezi sanamu ilangisiizie nangue baavyeele mwana lubaali basyakotele ni kumwinika Izaaki.

Sanamu Ya 9: Musa Ni Mafunde Akua Leza

Kufuma 19:1-25, 34:27-32

Izaaki waavyele baana bengi nga mwaalailue Abrahamu na Leza. Baba baana baalukle mutundu ukata uliwakuutua Izraeli. Mu baba Baizraeli mwaali muntu umo waali wakuutua Musa. Ozu muntu waali wamuketekeele Leza ni kuya wamunakiile. Busiku bumo, Leza waamukuutile Musa ku lupili, koko kuamupeele mafunde a kubasambilizia bantu. Ezi sanamu, ilangisiizie Musa vialimukukooka ku lupili watweme ni mafunde alembelua pa mabue abili. Leza atonene kubalua muntu kuya wanakila mafunde akue.

Sanamu Ya 10: Mafunde Likumi

Kufuma 20:1-7

Papa pali mafunde amo amo apeelue Musa na Leza. Mafunde aliatusambilizia kuti tumutone ni kumunakile wene bunke, Leza mukose wa kiine. Pa mambo, (ku kuso kwa sanamu), twamona nangue fwefue te tupalile kuya twapupa tuleza leza, ao mikisi, ao nama, ao binge bintu. Fwefue tupalile sie kuya twapupa sie Leza umo wa kiine Kalenga wa byonse. (Pa sanamu ikonkele po) twamona pali tawe ni yangu pamo ni baana balimukupupa Leza kya pamo. Bantu bonse bamuzumiine Leza, bapalile kusaakula mo busiku bumo kubalua mulungu bwa kuti baye bamupupa mo Leza. (Pa sanamu ikonkele po), twamona nangue baana bapalile kunakila bavyazi babo. (Pa sanamu ili pensina ku kuso,) kuli mafunde akua Leza alialanda nangue, te tupalile kwipayana, (Ikonkele po iliyalanda nangue, te tupalile kukita bukende.) (Pa sanamu ya mpeleezio, pene palimukulandua nangue te tupalile kwiba ao kuumina bintu nghwana.

Sanamu Ya 11: Ngelelo Ya Bibalo

Balawi 4:27-35; Yoane 1:29

Leza aliwakanda bantu basilibamunakila. Pa olia musita wakua Musa, kine muntu wabala kuli Leza mukusinakila mafunde, waali wamwelela Leza ngelelo ya mukooko. Ozo mukooko waali waipawa pa kifuka kya olia muntu wa bibalo. Mukooko i waali kilangililo kyakua Mwina Leza Mulopue wetu Yesu Kristu. Yesu waizile kufua ni kwaluka ngelelo yakua Leza pa mulandu wa bibalo bya bantu bonse ba mu kyalo. Leza waali wateaniiziizie mbeela kutula ku kale kuti amutume Yesu pa kyalo evi eze apususie bantu bakakeeza kukandilua pa bibalo byabo ni kufwila po. Mwe bamwinzio tulikusambilila bintu bingi palua ozu mulandu pa ezi sanamu ikonkele po.

Sanamu Ya 12: Malaika Ni Maria Pamo Ni Yusufu

Luka 1:26-38; Mateo 1:18-25

Myaka ingi luyaapitile pa kyamba kyakua Musa, Yesu waavyelue. Nsiku ingi yaapitile, Leza waalaile kumutuma Mupususi, (Muntu wa kutupususia mu bibalo.) (Pa sanamu ya ku kuso,) twamona malaika walimukufuma mu muulu walimukuya kuli Maria. Maria waali wasakilue na Yusufu. Malaika waamwanine nangue, "We Maria... waakaba kwimita ni kuvyala mwana mwalalume, ni ye ukabe kumwinika liina lyakue Yesu. Ozu waakaba wali mukulu, kabili waakaba wakuutua Mwina Leza Kabezia Mpungu... Mweo Muzuuke waakaba wali pamo nakue, ni buvinde bwakua Kabezia Mpungu bwaakaba kintaleelo kuli wewe." (LUKA 1:31-32 ni 35.) Nga evi vimumwene pa ezi sanamu ku kulio, malaika waamumonekeele Yusufu mu kilooto ni kumwana nangue, "...Te kutiina, mutwame mukazi obe...wene wakaba kuvyala mwana mwalalume, ni ye ukabe kumwinika Liina lyakue Yesu, pantu i waakalubula bantu bakue mu bibalo byabo." (Yesu, I kulanda nangue, "Mupususi." (MATEO 1:19-21) Ni Yusufu waamunakiile Leza.

Sanamu Ya 13: Kuvyalua Kwakua Yesu

Luka 2:1-20

Ba Yusufu ni Maria baile ku muzi umo uliwakuutua Betlehemu. Lubaafikile koko, Maria waamuvyele Yesu ni kumulaalika mu mukondo (momo mwaali mwaliila nghombe mukele) mu kipata, pantu mu nghanda ya baeni te mwaali nkendo. Bobo busiku, malaika waamwenekele ku basungi baali basunga mikooko yabo mu makaba a pepi ni pa ezio nkendo. Malaika waizile kubaana palua kuvyalua kwakua Yesu mu Betlehemu. Kabili bamalaika bange bengi baamweneke mu muulu balimukwimba ni kumutasia Leza. Baba basungi te baakokwele kuya kumumona Mupususi Yesu.

Sanamu Ya 14: Yesu I Kasambilizia

Luka 2:41-52; Marko 6:34

Yesu waakulile, ni buwame bwakua Leza bwaali bwali pamo nakue. (LUKA 2:40.) Pa sanamu ku kuso, twamumona Yesu luali wakili sie na myaka likumi na ibili. Ozo musita waali walanzyania ni bakasambilizia pamo ni masiiko a Baizraeli palwakua Leza. Bantu baali bamutwiliziizie ni kuya bamwipuzia biipuzio. Baba bantu baapapiiziwe sana na maano engi akua Leza. Pa sanamu ikonkele po, imulangile Yesu luakulile ni kuya wasambilizia bantu palwakua Leza. Bange bantu baazumiine masambilizio akue ni kumunakila, inzi bange ni bo te baamuzumiine.

Sanamu Ya 15: Miilo Yakua Yesu Ya Bipezia Maano

Marko 8:22-26, 5:35-43, 6:45-52

Aza masanamu, alimukulanga buvinde bukata bwaapeelue Yesu na Leza Situe; buvinde bwa kukita bipezia maano. Pa sanamu ya ku kuso, twamumona Yesu walimukumukosia muntu waavyelue wali mpofu. Ozo muntu luakumiiziwe sie na Yesu, penka papo watendeka kumona. Sanamu ya pa bukata, yamulanga Yesu walimukutuntumuna mwanike waali wafwile. Se kwa mwanike pamo ni nghina, baali baimeene bakenteleele. Ku kulio, twamona Yesu walimukwenda pa menda walimukuya ku basambi bakue baali bali mu bwato pa lyezi. Mulopue Yesu waakitile bipezia maano bingi nga bebi bya kulanga nangue ni kiine wene kisinka i Mwina Leza.

Sanamu Ya 16: Kukyuziwa Kwakua Yesu

Mateo 27:11-31

Libumba likata lyaamukonkele Yesu. Kulanda kisinka Yesu waali waweme pantu waali wakosia balwele, ni kusambilizia keebo kakua Leza, kabili waizile kulubula bantu ba bibalo. Anzia kine kyaali evio, balwele ni bo baamusuulile Yesu, asa sie lolia luali wabaana palua bibalo byabo. Bakulu ba kilonghano ni bakulu ba buteeko, te baazumiine nangue ni kiine Yesu waali wali Mwana Mwina Leza, ni pakako baamukwete ni kubamba kumubeepezia bintu bya bufi ni kubamba kumuuma. Balukale baamuvwikile nghana ya myungamyunga ku mutue, bamutiila mate ku menso ni kuya bamupunika. Inzi Yesu wene ta kitile po kantu pantu waali wamanine nangue wakaba kukitilua bebi byonse. Waalekeeleele bantu babi kuti bamukisie ni kumwipaya. Waali wamaniine mbeela nangue waiziile kuti akafue ni kuya wali ngelelo yakua Leza. Evi i viapwisiizie kukandua kwaali kwapalile kukandua bantu ba bibalo.

Sanamu Ya 17: Kufua Kwakua Yesu

Marko 15:22-39; 1 Petro 2:21-24

Mulopue Yesu waakonkomeenue pa musalaba, musalaba waimikilue ni Yesu wakonkomeenue po mpaka musita uafwile. Bangipaani babili ni bo baakonkomeenue pamo ni Yesu mu ozo wenka musango. Mu ezio nsiku, i yaali yali mibeele ya kwipailamo banghipaani mu ozu musango ubi. Yesu wene taali waluvizie kantu, kabili taali na mulandu. Wene waalukile ngelelo ya kufuta bibalo bya bantu bonse. Kulanda kisinka fwefue bonse tuli bantu ba bibalo, kabili tupalile kufwila pa bibalo byetu. Yesu Mulopue wetu waakandilue pa kifuka kyetu. Fwefue kine twalapila bibalo byetu ni kumuzumina Yesu, Leza alikutweleela bibalo byetu ni kutuswesia. Kansi we mwinzio muzumine Mulopue Yesu Kristu evi ni we ukapusuke.

Sanamu Ya 18: Butuntumuko

Luka 23:50 - 24:9

Balwani bakua Yesu bene baali baizi nangue bamupezia ta kikakita kantu kabili. Pa kyamba kya kufua kwakua Yesu, babibuza bakue baile kuziika mubile wakua Yesu mu kilibu kyaali kyaponkwenue mu libue, ni pa nghingililo baizeele po kilibue kikata. Bakulu ba buteeko baabaanine bakalinda kuti bakiikilizie bwino libue ni kuya bakenteleele kilibu. Inzi lupaapitile sie nsiku ibili, busiku bwa butatu, Yesu waatuntumukile. Banakazi bamo lubaile ku mankabuli, basangile libue lyafumiiziwe po pa nghingililo ni Yesu te kuba wali mo mu kilibu. Bamalaika babili baali bali po, baamanine nangue Yesu akosele. Baabaanine evi, "Tali po pano, waatuntumukanga." (LUKA 24:6) Yesu luatuntumukile, wasininkiziizie nangue ni kiine wene ni Leza, kabili nangue ali ni maka kukila Satana.

Sanamu Ya 19: Toma Wazumina

Yoane 20:19-31

Yesu luatuntumukile, bantu bengi baamumwene, baali balanda nakue ni kulia nakue. Inzi Toma, umo wa pa basambi bakue tazumiine nangue ni kiine Yesu atuntumukile. Waalandile nangue, "Nene kine nsinamone mikovu mu minue yakue ni kukumyamo molia muakonkomeenue misumari pamo ni kukumia mu mbavu yakue, nene nsikazumina ata kanini. (YOANE 20:25) Twamona pa ezi sanamu Yesu viaiza ni kumulangisia Toma mikovu, kutula papo Toma tatwisikile kabili. Waafukeeme pansi pa ntanzi yakua Yesu ni kulanda nangue, "We Mulopue wane ni Leza wane!" (YOANE 20:28). Yesu waalandile nangue, "Oo, evi i viwazumina pantu wanmona, lisyuko ku balia balibazumina te kuba banmwene." (YOANE 20:29)

Sanamu Ya 20: Kulelema

Miilo Ya Batumua 1:1-11

Mu nsiku 40 Yesu wasyatuntumukile, Yesu waali wamonekamoneka sie ku bantu. Kabili ozo musita waali wasyali pepi ni kubwelela kuli Se. Ni miilo i aiziile kubomba waali wasyapwile. Yesu waabaanine basambi bakue kuti bakabaane bantu bonse ezi Mpunda Iweme. Basambi baali bamumweneneene Yesu viabasiile ni kulelemiiwa mu muulu. Bamalaika babili baafumine mwiulu bavwele maubo asue, baiza kubaana basambi nangue, "Busiku bumo Yesu waakabwela pano pa kyalo mu wenka ozu musango umwamona wailamo. Kutula bobo busiku mpaka lelo, Yesu akili sie mwiulu. Ekeele walimukuteania kifuka kya kuti tukayemo.fwe bazumiine. Ati kubako kuti wazumina ni kumukonka Yesu? Witeaniizie kuya kusakaana nakue?

Sanamu Ya 21: Musalaba

1 Petro 3:18

Tulandenke kanini palua kufua kwakua Yesu pa musalaba. Yesu kiafwiliile, ni pa mulandu wa kupususia bantu ba bibalo bakakeeza kukandilua pa bibalo byabo. Ewe, mana nangue mulopa wakua Yesu Kristu Mwina Leza uliwasamba bibalo byetu byonse. Mulopue Yesu ta balile ata kanini, inzi waafwiliile kuti afumie po bibalo bilibyatulekenkania fwefue ni Leza. Musalaba uliwatulangulusia nangue Yesu waali Mwana mukooko wakua Leza asyaali na bibalo. Ozu Yesu waafwile pa mulandu wetu. Fwefue lutulitwamuzumina yesu ni kulapila, Leza aliwaeleela bibalo byetu. Yesu aliwatwalula fwefue kuba baana bena Leza. Aliwatupwanika ni Leza. Sanamu ikonkele po, ilikumikwasia kumana bwino nangue muntu kuba muzumizi ao Mukristu ni kiki.

Sanamu Ya 22: Misebo Ibili

Mateo 7:13-14; Yoane 3:16; 1 Yoane1:9

Yesu waali wasambilizia nangue bwikazi bwa muntu kuti bwapalaniiwa na misebo ibili. Kubalua muntu kutula busiku buavyelue ali mu musebo ukata wa bibalo ulungheeme ku kuzeeza. Kulanda kisinka bonse tuli ni mibeele ya bibalo itwaafumiizie kuli Adamu. Inzi kuti twafuma mo mu ozo musebo ukata ni kuya mu kasebo kanini kalungheeme kwa Leza. Kine muntu wamuzumina Yesu ni kumukonka, aliwaaluka ni bukose bwa muyayaya. Aliwafuma mu musebo ukata ni kuya mu kasebo kanini kalungheeme kwa Leza. Balia bali mu kasebo kanini, te bakikapingulua pa mulandu wa bibalo.

"Kine wewe watona kumukonka Yesu, kuti wamwana Leza mu mapepo nangue, 'We Leza nene nailumba nangue ndi muntu wa bibalo. Nazumina nangue Yesu wanfwiliile pa musalaba kuti afute bibalo byane. Ale ngeleele unswesie mutima wane, kabili ngalule kuti ngie nali umo wa ba mu lupua lobe. Nene ntonene kukonka nzila ya bukose yakua Mulopue Yesu, evi pa kyamba kya kufua kwane, nkeekale pamo ni wewe mwiulu. Sante we Leza.'"

Kine wazumina kisinka, ni kumwana Leza na mutima obe onse, i kulanda nangue waingila mu kasebo kanini, kasebo ka nsansa ni ka mutende pamo ni Leza.

Sanamu Ya 23: Baana Bakua Leza

Yoane 6:37-40, 14:6

Yesu aliwakuuta bantu kufuma mu mikowa yonse, ni mu ntundu yonse pamo ni mu ndimi yonse. Bonse bamuzumiine balibakuutua baana bakua Leza. Baba i bantu bali mu kasebo kanini kalungheeme kwa Leza. Bantu bakua Leza bene ni lupua lumo, kabili balundaniiziwe pamo ni Mulopue Yesu.

Sanamu Ya 24: Kuvyalua Lya Bubili

Yoane 3:1-18; Tito 3:4-7

Yesu luali wakili pa kyalo, kasambilizia umo wa mpupo liina lyakue Nikodemu waile kuli Yesu busiku bumo musita wa busiku evi aye akile kusambilila palwakua Leza. Yesu waamwanine Nikodemu nangue, "Kubalua muntu atonene kuya wali mu lupua lwakua Leza, ao kupusuka, apalile kuya wali ni lwendo luweme ao mibeele iweme, kuya wali nga muntu wavyalua paakale. Fwefue bene te tuvinda kwialulula. Lutulitwazumina ni kumukonka Yesu, Mweo Muzuuke aliwatupeela bukose bwa lenu. Ni pakako tulitwaaluka bantu ba lenu ao baana bakua Leza.

Sanamu Ya 25: Kwiza Kwakua Mweo Muzuuke

Yoane 14:15-18; Miilo Ya Batumua 2:1-39

Yesu luali ta nalelemiiwe mwiulu, waabalaile basambi ni bonse bamuzumiine nangue waakabatumina Mweo Muzuuke. Lupaapitile nsiku likumi, Yesu waile mwiulu. Basambi bakue bonse baasyele kukolonghana pa nkendo imo. Penka papo Mweo Muzuuke waiza kwikala pamo nabo nga mubaalailue. Baba bantu baalukile ni maka pamo ni maano a kulandila mu ndimi inge mukubasimikila ko bange bantu palua bintu bya bipezia maano bibaakitiilue na Leza. Mweo muzuuke aliwaikala mu bazumzi bonse bamukonkele Yesu mu kisinka. Mweo Muzuuke aliwabasambilizia bantu vibapalile kumutona Yesu ni kumunakila.

Sanamu Ya 26: Kwenda Mu Kisue

Yoane 3:19-21, 8:12; 1 Yoane 1:5-7

Ntanzi ya kuti muntu amuzumine Yesu, aliwaya wali nga ozu muntu ali pa ezi sanamu ya ku kuso, muntu aliwaenda mu nfinzi. Kabili aliwaipuutala, ni lingi aliwaponena mu bibalo pantu tali na musaniko wa kumusanikila. Inzi kine twamuzumina Mulopue Yesu, tulikwaluka nga muntu alimukwenda mu musebo olokele koba kaseeme! Yesu mwine waalandile evi, "Nene ndi musaniko wa kyalo. Onse wakunkonka takenda kabili mu nfinzi, inzi waakaba ni musaniko wa bukose." (YOANE 8:12) Leza aliwapaana mweo Muzuuke kuti akwasie ni kusambilizia bazumizi bonse nzila yakue ya bukose.

Sanamu Ya 27: Kunakila Keebo Kakua Leza

Bagalatia 5:16-26; Baefeso 4:22-32

Onse amuzumiine Yesu Kristu i muntu wa lenu aliwanakila keebo kakua Leza. Ozu muntu aliwasantila Leza pa kumweleela bibalo byakue. Muzumizi tezi kukita bukende, tezi kulua na muntu ao kukankabula, tezi kwiba, ao kupupa mikisi ao ngulu. Mweo Muzuuke aliwabakwasia bazumizi kuti balekele kukita bintu bibiipile, evi batendeke kukita bintu biweme.

Sanamu Ya 28: Lupua Lwa Bakristu

Baefeso 5:21 - 6:4

Mone lolu lupua bwikazi bwabo buli nga mutoneene Leza. Mulume amutonene mukazi wakue, ni mukazi ni ye amukindikile mulume wakue nga mulandiile keebo kakua Leza. Baba bantu balibakwasia ni kukoselezia ko bange, kabili balibasambilizia baana kuti bamutone Leza, ni kusambilila keebo kakue ni kukanakila. Lupua lwa Bakristu lulilwapepa ni kubombela Leza kya pamo.

Sanamu Ya 29: Tona Balwani Bobe

Mateo 5:43-48; Luka 10:25-37

Yesu waabasambiliziizie basambi bakue kuti baye batonene bantu bonse pamo ni balwani babo. Ni fwefue kumo tupalile kuya twakwasia kubalua muntu abuliilue, anzia kine ni muntu wa mutundu unge. Yesu mwine waalandile lyasi limo palua muntu umo wauminue ni kwibilua bintu byakue na kabooko. Muntu umo wa mu mukowa unge luasangile mulendo umo wakisiiziwe, waamutweme ni kuya kumundapia pantu waali wakisiiziwe bubibubi, kabili pantu taali na wakumukwasia. Ozu muntu taamulombele malipilo ao kumukwasia pakuti akabe kubweziiziwa. Yesu waalandile nangue ni fwefue tupalile kukita bintu biweme nga bebi.

Sanamu Ya 30: Yesu Bunke I Ali Ni Buvinde

Miilo Ya Batumua 19:18-20; Malumbo 115:1-8

Baba bantu baumwene papa balimukuzizia mikisi yabo ni masapo abo onse. Baba bantu pa ntanzi baali baketekeele bebi bintu pantu baali te banamuzumine Yesu. Bazumizi bonse bapalile kulekela bintu byonse byakua Satana ni bya mikalai. Mulopue Yesu i akwatiisie po buvinde kukila mikisi ni mikalai, ni busapo, pamo ni bunghanga. Fwe bazumizi te tupalile kumutiina Satana. Tupalile kumuketekela Leza kuti atukwasie ni kutusunga pamo ni kutukosia. Tupalile kumuketekela Leza mu bintu byonse.

Sanamu Ya 31: Kukumba Myela Ibi

Marko 5:1-20

Pa ezi sanamu twamona po muntu ali ni myela. Ozu muntu taali wavinda kukakua na bikano ao mikufu, pantu myela yaali yali muli wene yaali yakilile kuluma. Inzi Yesu wene waianine ezio myela kuti ifume mu ozo muntu! Ni ezio myela yaamunakiile Yesu pantu i waali ni buvinde kukila Satana ni bibanda. Ozu muntu waalubukile ni kuya kubwila ko benakue pa bintu byaamukitiile Mulopue Yesu.

Mwe bamwinzio mane nangue Yesu i ali ni buvinde bukata kukila Satana ni myela yonse ibi.

"Kine wewe uliwaemiiwa na myela ibi, baane bazumizi bakupepele. Kuti wapepa pamo nabo, ni kumwana Yesu kuti akumbe ezio myela ili muli wewe. Kabili kine muntu ali ni myela ibi, abaane bazumizi bamupepele. Baba bantu kuti bamulomba Leza mu Liina lyakua Yesu Kristu kuti akumbe ezio myela kuti ifume muli wene evi te kuti ikabwelele mo. Yesu ali ni buvinde bwa kumulubula muntu ku myela ya misango yonse yakua Satana.

Sanamu Ya 32: Kumukonka Yesu

Mateo 6:24; 1 Timoteo 6:6-10

Ezi sanamu ilangile palua muntu alimukubembiwa kuti alekele kumukonka Yesu. Satana atonene kuti fwefue tumulabe Leza, evi tuye twatontonkania sie lyonse pa nfolanga, ni bya kuvwala, ni pa fwanka, ni lutuku pamo ni binge bintu. Satana aliwatwana nangue bintu bya ozu musango kuti byatusansamusia. Inzi kulanda kisinka Satana ni wa bufi, kabili aliwakeba kutuzeezia evi akatwinoone. Leza waalandile nangue, "Nakilile kuli Leza mumukaane Satana ni ye alikumibutuka." (YAKOBO 4:7) Leza wetu i situe wa mwiulu. Wene amanine bintu bibuliilue baana bakue, kabili waalaile nangue, "Waakabapeela bintu biweme kine bamulomba." Kine twamuketekela Leza ni kumunakila Mwana wakue Yesu, Leza waakaba watupeela maka pa musita wa kubembua.

Sanamu Ya 33: Kine Twabala

Luka 15:11-32

Busiku bumo Yesu waalandile lyasi lya muntu umo lilandile nangue, "Paapitile nsiku inini, mwanike waakolonghaniizie twakue pamo ni nfolonga yakue, waya. Waile ku kyalo kya kule. Koko i kuapulutile nfolonga yakue yonse mukukita bibiipile. Nfolanga yakue yonse luyaapwile, mu kekio kyalo mwaingiile nzala ikata. Ozo mulumendo nzala yaamusumine sana. Waiunvwiliile bulanda sana pantu waaluviizie. Waalangakeene kuti abwelele kuli se evi aye amweleele bubi bwakue."

Leli lyasi lililyatulanga nangue kine twabala, kuti twalapila bibalo byetu, kabili kine twalapila, kisinka Leza kuti watweleela bibalo byetu. Kabili kine twalapila mu kisinka, Leza waakatweleela bibalo byetu ni kutubweziizia mu bulunda bwakue.

Sanamu Ya 34: Malwele

Yakobo 5:13-16; Bafilipi 4:6-7

Ozu mwalalume ni mwanakazi bamwenekele babebukile. Umo wa mu lupua lwabo alwele. Ati, bantu bakua Leza balibakita syani kine balwala? Baba bantu bapalile kuya bamupepa Leza ni kuya bamuketekeele nangue Leza alikukita maka akue akumukosia. Leza aliwavinda kukosia mulwele kukonkana ni kutona kwakue, ao kumukwasia kuti asange miti ya kumundapilako. Leza atonene baana bakue ni kubasakamana mu bintu byonse bilibyabakitikila. Leza aliwabakingilila bazumizi te kuti bakitue kibiipile na Satana. Kansi mwe bakwane te tupalile kumutiina Satana, tupalile sie kumuketekela Yesu nangue wene kuti watusunga sie bwino. Mana nangue Yesu ali pamo ni fwefue. Kabili waakatupeela mutende pa musita wa maavia.

Sanamu Ya 35: Lufu

1 Batesalonika 4:13-18; Baebrania 2:14-15

Fwefue bonse tumanine nangue busiku bomo twaakafua. Ale ni kiki kilikyakitika kuli fwefue? Unvue, muzumizi lualiwafua, mutima wakue uliwaya kwa Leza. Evi i vilivyatwana Biblia keebo kakua Leza. Benakue kwa olia muntu afwile te bapalile kuya baali ni bulanda bukata. Bazumizi te bapalile kutiniiwa na lufu pantu bapalile kuya bamanine nangue Leza abatonene, kabili i waabalubwile mu bibalo. Balia bantu basimuzumiine Yesu, bene te bali ba keki kiswapilo kya kuba ni bukose pamo ni Leza kine bafua. Bene balibaya kukifuka kya lyemo, kifuka kilikyakuutua "KUMBO".

Ati, ale wewe waakaya pi kine wafua?

Sanamu Ya 36: Mubili Wakua Kristu

1 Bakorinto 12:12-31; Baefeso 4:11-16

Papa twamona po bilundua bilekenkeene bya ku mubili wa muntu. Kubalua kilundua kili ni mwilo wakue. Linso lili ni mwilo wa kumona, ni kutui kuli ni mwilo wa kunvua, ni kanua kali mwilo wa kulanda ni kulia. Bebi bilundua byonse bilibyabomba mu kukwasyania. Kine kilundua kimo kyalwala ao kyakisika, mubili onse uliwaema. Keebo kakua Leza kalikatusambilizia nangue bazumizi bapalile kuya bakwasyania mu miilo yabo. (Bilundua byonse bya mubili i kilonghano.) Yesu mwine i mutue wa bebi bilundua. Leza waapeele kubalua muzumizi mwilo uapalile kubomba: Nga evelia mwilo wa kupepa, ni kusimikila, ni kusambilizia palwakua Leza, ni kumulumba Leza, ni kulima evi ubapeele balupua bya kulia pamo ni kubeelekela bya kulia. Kubalua muntu aliwabomba po mwilo wakue uapeelue na Mulopue Yesu evi akwasie mubili onse wakua Yesu Kristu pakuti uye walumine. Bazumizi bonse bapalile kuya batonaneene ni kuya bakwasyania mu kubomba. Kine te evio, nga mubili wakua Yesu waakeema.

Sanamu Ya 37: Kulonghana Pamo

Baebraenia 10:24-25; 1 Bakorinto 11:23-34

Bazumizi bonse bapalile kuya balonghana pamo lingi pakumupupa Leza. Tupalile kuya twasambilila mu Biblia musango utupalile kuya twaimbila mo nghimbo ya malumbo ni musango wa kupepela mo. Pantu Biblia i keebo kakua Leza. Fwefue tupalile kuya twapeela bupe bwa kukwasia mwilo wakua Leza. Mwe bamwinzio papa twamona bazumizi vibalimukulia mukate ni kumina divai bonse pamo. Ozu mukate uliwatulangulusia mubili wakua Yesu waakonkomeenue pa musalaba pa mulandu wa bibalo byetu. Divai ni yo iliyatulangulusia mulopa wakua Yesu wazuumine pakuti usambe bibalo byetu evi tuye twapaleeme kuli Leza. Yesu atonene kuti tuye twamulanguluka viatufwiliile, evi tuye twamutonene na mitima yetu yonse.

Sanamu Ya 38: Yesu Wakaba Kwiza Kabili

Yoane 14:1-3; 1 Batesalonika 4:13 - 5:4

Busiku bumo Yesu wakaba kubwela kufuma mwiulu nga mualaile. Leza Situe bunke bwakue i amanine busiku bwaakeeza Yesu. Kabili Yesu wakaba kwiza kutwama bazumizi ba kiine evi bakabe baali pamo nakue muyayaya. Balia bonse baafwile bamuketekeele bakaba kutuntumunua, ni bilibu byabo byaakasyala sie te kuba mwali kantu. Balia bantu bakili ni bukose, bene bakaalulua mubili evi bakaye kusaakaana ni Mulopue mu muulu. Bazumizi bonse baakaya kusaakaana ni Mulopue Yesu, kabili baakaba pamo nakua muyayaya. Balia bantu basizumiine bene baakasyala evi bakaye ku bupinguzi bwakua Leza, bobo busiku bwaakaba bwakilile kwavia. Fwefue te tumanine kine Yesu waakeeza musita ki. Inzi tupalile sie kuya twaiteaniizie musita onse ni kuya twamupembeele. Ati, ni kiine witeaniizie kuya kusaakaana ni Mulopue Yesu kine waiza lelo?

Sanamu Ya 39: Kuseeka Ko Mazabo

Mateo 7:15-20; Bagalatia 5:22-23

Nga muumweneene kimuti kya mazabo pa ezi sanamu, muzumizi ni ye i vyapalile kuya waseeka ko mazabo a Mweo Muzuuke. Yesu waalandile evi, "Nene ndi muzabibu, ni mwemue muli misambo. Kubalua muntu ekaliliile muli nene, ni nene naikalilile muli wene, ozu i aliwaseeka mazabo engi pantu kine nene nsili po, ta vinda kukita kantu." (YOANE 15:5) Mweo Muzuuke aliwaikala ni kubomba mu mitima yetu pakuti tuye twali ni mazabo a ntono mu mitima yetu, ni nsansa, ni mutende, ni muteekatima, ni bufuuke, ni buwame, ni bukisinka, ni kwikeefia pamo ni kwikaania mu bwikazi bwetu. Kine misambo ya ku kimuti te yaseeka ko mazabo, iliyateetua ni kupoozua mu mulilo kuti iziziiwe. Balia bonse balibamukonka Yesu bapalile kuya bali ni mazabo engi. Koku i kulumbua kwakua Leza Situe wa mwiulu.

Sanamu Ya 40: Kusimikila Ko Bantu Bange

Mateo 28:18-20; Miilo Ya Batumua 1:8

Ezi sanamu iliyatulanga muzumizi aliwamunakila Yesu, ni aliwabasimikila bange palwakua Yesu. Yesu aliwabaana bazumizi bonse kuti baye basimikile ko bange bantu Mpunda Iweme palwakua wene nangue Yesu waabafwiliile pa musalaba, kabili nangue waatuntumukile, evi bakabe kweleelua bibalo byabo ni kupususiwa ku lufu. Mweo Muzuuke i aliwakwasia bantu bakua Leza kusimikila bwino palwakua Yesu. Kansi evi kuti mwalondolwela ko benenu ni bange bantu byonse bimwasambilila mu keki kitabu kya masanamu.