Vanja, Yevelela Kuenda Kala Elivulu Lia 1 Tete Efetikilo La Suku

Ulandu

Kalunga! Enju kuenda lilongisa eci ca tiamela komanu vatete va kala kilu lieve. Eci Suku a linga lavo ci tu longisa ca piala eci ci tiamela kokuaye muele. Vanja koviluvialuvia vielivulu li kusuka eci o kasi loku yevelela kokasete. Muli alongiso a tunda Velivulu lia Suku, Embimbiliya. Tuvula ociluvialuvia ci kuayimo eci o yeva ocisungo

Ociluvialuvia Ca 1: Andama Kuenda Ovinyama

Efetikilo 1:1 - 2:14

Kuli lika Suku umosi. Eye Espiritu. Eye wa kuliha ovina viosi kuenda o kasi kuosi. Kefetikilo Suku lika wa kalako. Ka kua kaile vali lacimue ocilulikilo (ocendelamuenyo) te lika Suku. Ilu lieve ndomo tua li kuliha etaili, ka lia kaileko. Suku wa lulika ovina viosi. Tete wa lulika ocinyi. Noke wa lulika ilu, lalende kuenda ilu lieve (ongongo). Eye wa tepa okalunga losi ya kukuta kuenje ovikula via fetika oku kula. Kuenje Suku wa lulika ekumbi, losai kuenda olombungululu. Eye wa lulika oviendalomuenyo viosi viokilu lieve levi vio vo kalunga. Omunu o kasi vociluvialuvia cilo, Andama. Eye eye omunu wa tete kilu lieve. Suku wo lulika leve liongongo. Eye wa lulika omunu lesetahalo liaye. Suku wa lulika omunu oco o kulihe (oco a kulihe Suku) (oco okuti espiritu liomunu li litokeka lespiritu lia Suku). Ovisimilo viosi viomunu kuenda olonjongole viaye via litava levi via Suku kuenje via endela kumue la Suku.

Ociluvialuvia Ca 2: Ukayi Wa Andama

Efetikilo 1:27-28, 2:15-25

Suku wa kapa Andama vocumbo cimue ca posoka ca lua ca tukuiwa Endene kuenje wo handeleka oku ci tata. Mua kala oviti vinini, mua kalavo Uti Wukulihiso weci Ciwa leci Civi. Suku wa handeleka Andama oku luka ovinyama viosi kuenda olonjila. Kua kala alume lakai koviluvo viosi. Ka va kaile lohele yomunu kuenda ka vo lingile cimue civi. Puai ka kua kaile ekamba lia sesamela Andama. Omo liaco Suku wa lulika ukayi ha lingi onuatisi ya Andama. Suku wa pekelisa Andama otulo tuelume. (Osimbu a pekela) Eye wopa lumue kolomati via Andama . Lolumati luaco olu, Suku wa tunga ukayi. Suku wa nena kulume. Ulume lukayi va kala epopola, puai ka va kaile losoi. Ovo va vangula la Suku ndakamba. Ka kua kaile ohali, pamue olofa ale uvi vocitumalo caco oco ceposo.

Ociluvialuvia Ca 3: Onyoha Vocumbo

Efetikilo 2:16-17, 3; Isaiah 14:12

Suku wa handeleka omunu Andama hati: "Oku lia ci tava oku lialia koviti viosi viokocumbo, te lika uti woku kulihisa eci ciwa leci civi, owo ka ci tava oku liako, momo eteke o liako haico o fa." Satana puai wa kemba ukai wa Andama. Satana wa kala ungelo wa Suku, puai wa nualelapo Suku u wo lulika. Eye wa yonguile oku velapo okuti Suku o sule. Omo liaco Suku wo tundisa kilu kuenje Satana wa linga unyali wa Suku. Satana ondingaivi, weya kukayi ndonyoha yimue ya posoka. Eye wo kemba kuenje wa popia laye hati ndano wa lia kepako lia handelekiwa okuti ku liko haimo ku fi. Ukayi wa liako kuenje wa eca onepa yepako ku Andama. Tuli va mala oku lia haico va limbuka okuti va kala epolola. Ovo va limbuka okuti va sinila Suku kuenda va limbukavo okuti ekalo liavo la Suku ka lia kaile vali limosi. Ovo va lisitika lamela kuenje va seteka oku tila Suku, va seteka oku salama.

Ociluvialuvia Ca 4: Andama Lukayi Waye Kosamua Yocumbo

Efetikilo 3:14-24

Pociluvialuvia cilo tu lete eci ca pita eci Andama lukayi waye va sinila Suku. Suku wa va kangisila oku sinila ocihandleko caye, puai tete Suku wa popia lonyoha hati: "Omo wa linga ndoco, wa si~naliwa pokati kovinyama viosi viovimbo kuenda ovinyama viosi viovusenge!" Tunde opo, Satana wa linga unyali wa Suku kuenda womunu (omanu). Suku wa lungulavo okuti ombuto ya Andama kuenda ukayi waye yi ka yula Satana. Yesu wa ci linga, poku fila akandu oluali lo poku pinduka kolofa.
Suku wa popia lukayi hati: "Ha luisa olongembia viove koku cita kuove; o cita cita omala lolongembia..."Suku wa popia la Andama hati "Omo wa tava kondaka yukayi wove kuenje wa lia kuti, omo liaco osi yi sinaliwa. Omo liaco eye o ka talavaya lohali ya lua ha sangi okulia ku tela kokuaye muele kuenda kepata liaye toke kolofa viaye. Suku wa va tundisa vocumbo. Andama wa luka ukayi Heva, ca lomboloka 'ukuamuenyo'. Eye wa sanga omala kokuaye. Omanu vosi va tunda ku Andama la Heva. Andama la Heva kuenda vosi va moleha kovaso yaco va kasi luvi vokati kavo kuenje uvi waco owu u va tepa ku Suku kuenda komunu lukuavo.

Ociluvialuvia Ca 5: Hoha Kuenda Ocimbaluku

Efetikilo 6:1-7:5

Omala va Andama la Heva kuenda ovitumbulukila via kuamamo va luile ca lua. Ovo va kuama olonjila via Satana kuenje va linga eci civi kovaso a Suku. Suku wa livela omo a lulika omunu. Omunu umosi lika wa pokola ku Suku. Onduko yaye Noha. Eteke limue Suku wa popia la Noha hati: "Ame ha nyola omanu vosi, momo oluali lueyuka luvi mekonda liavo...Omo liaco litungila ove muele ocimbaluku." Ocimbaluku caco ca kala cinene ca lua. "Ha tuma etande kilu lieve oku nyola oviendalomuenyo viosi. Puai ha lisila love. Inila vocimbaluku, ove lukayi wove, omala vove kumue lakayi vavo. Inilavo vocimbaluku lulume kuenda omange yovinyama viosi kuenda olonjila oco o tele oku vi tata lomuenyo. Kuenje wa sesamela oku kuata ovilia viove levi viovinyama oco vu tele oku lia kuenda oku selekako." Suku wa lomboluila Noha ndomo a tela oku tunga ocimbaluku.. Noha wa linga cosi Suku o handeleka.
Eci a kala loku tunga ocimbaluku, Noha wa amamako loku lungula omanu okuti Suku o laika oku va nyola, 0vo puai ka va sile olonjila viavo vivi.

Ociluvialuvia Ce 6: Etande Linene

Efetikilo 7:6-23

Pana okuti ocimbaluku ca pua, Noha lepata liaye kuenda ovinyama viosi va inila vocimbaluku. Suku wa yika epito kuenje wa va yikilamo. Eci pa pita oloneke epanduvali, ombela ya fetika oku loka. Oyo ya loka eci ci soka akui akuala kovotanya lakui akuala kovoteke. Olono viovava via tunda pamue via moleha posi kuenje ongongo yosi yeyuka letande linene. Omanu vosi kuenda ovinyanyama va kala kosamua yocimbaluku va fa.

Ociluvialuvia Ce 7: Olukongolo Kuenda Ohuminyo Ya Suku

Efetikilo 7:24 - 9:17

Noha kumue lepata liaye kuenda ovinyama viosi, va kala vocimbaluku eci ci pitahala ulima. Kuenje eci ombela ya ca kuenda ovava a kotoka kilu lieve, vosi yavo va tunda vocimbaluku. Kuenje Noha wa tunga utala ndomo o ci lete palo. Eye wa ponda vimue ovinyama kuenje wa vi lumbila ku Suku poku vi yokela kutala. Suku wa ci sanjukila kuenje wa kapa olukongolo kilu. Eye wa likuminya okuti lalimue eteke a laika oku nyola vali letande oviendalomuenyo viosi.

Ociluvialuvia Ce 8: Ombonge Ya Mbavele

Efetikilo 11:1-9

Suku wa handeleka Noha kuenda omala vaye vatatu valume oku kala lomala valua kuenda oku siata pamue oku lisanduila koluali luosi. Puai ovitumbulukila viavo ka via yeveleko. Ovo va sinila Suku kuenje va sokiya oku tunga imbo (imbo linene) lombonge yimue ya lepa ca lua yi pitila kilu. Suku wa mola imbo lombonge. Eye wa molavo ekambo liavo liepokolo kuenda epela. Kuenje Suku wa popia hati: "Ota, epata eli limosi, elimi limuamue va kuete pokati kavo vosi; leci efetikilo ~no liovina va laika oku linga; cilo ka va tokoka vali cimue va panga oku linga; Enjui tu kolisiko, tu pongoluisi elimi liavo, oco ka va ka liyeve vali omunu lukuavo." Vociluvialuvia cilo omanu ka va li yevite vali. Omo liaco ovo va liwekapo oku tunga imbo kuenje va enda oku ka tunga kovitumalo vikuavo.

Ociluvialuvia Ce 9: Yovi O Fen Dela Suku

Yovi 1:1-12

Palo tu lete ulume umue onduko yaye Yovi. Eye o kasi loku lumba ocilumba coku pia elisi ku Suku. Yovi wa fendaila Suku yocili kuenje ka kuamaile olonjila via Satana. Yovi wa kala lomala epanduvali valume kuenda omala vatatu vafeko kuenje wa lumba ovilumba vonduko yomala vaye. Eye wa pinga ongecelo ya Suku, nda ovo, (omala) va lueyela Suku lonjila yimue. Suku wa sanjukila Yovi. Eye wo sumuiluisa kuenda wo muisa ukuasi. Yovi wa kala lovinyama via lua kuenda wa kalavo lakuenje va lua. Eteke limue Suku wa popia la Satana hati Yovi ndo sanjukila. Satana puai wa fetika oku pindika Yovi kovaso a Suku. Eye hati Yovi o kasi loku fendela lika Suku oco a linge ohuasi. Satana wa popia la Suku hati: "Puai imba eka liove okuti o lamba cosi a kuete kuenje eye o ku likalela kovaso ove" Suku wa kuliha okuti Satana ohembi kuenda wa kulihilevo okuti Yovi wa kala omunu umue uwa wa yonguile lika oku sanjuisa Suku. Omo liaco Suku wa tava okuti Satana o kuata omoko lovina viosi via Yovi loku wupa cosi a kuata ho seteka.

Ociluvialuvia Ce 10: Yovi O Lila

Yovi 1:13-22

Ociluvialuvia cilo ci lekisa eteke liohali ya lua ya Yovi. Ovakuenje vaye vo nenela olondaka via k~ala ca lua. Ukuenje watete weya lolupesi loku lomboluila Yovi okuti ovanyali vaye via ipa ovakuenje vaye vakuavo kuenda va punda olongombe viaye viosi kuenda ovimbulu. Osimbu handi ka malele oku vangula ukuenje ukuavo weya. Eye hati ondalu ya yoka olomeme langombo. Vosi va ipawa. Ukuenje watatu weya oku lomboluila Yovi hati ovingumba via va sakalaisa loku va punda olongamelo viaye viosi.
Ukuenje ukuavo wa nena ondaka yivipo vali polondaka viosi, Eye hati:"Omala vove valume lomala vove vakayi va kala oku lila loku nyuila ovinyu vonjo ya kota liavo. Kuenje tala kueya ocipepe ca tunda vekalasoko, ca teya avindi akuala onjo, onjo yolumuhila omala kuenje va fa."
Eci a ka ci yeva, Yovi wa lipemula utue, wa limba posi lesumuo. Eye wa popia hati: "Yehova wa eca. Yehova haeye wa tambula vali. Onduko ya Yehova yi sivayiwe."

Nda~no lovina viosi evi vivi via pita laye, Yovi ka lingile ekandu nda~no oku vela Suku.

Ociluvialuvia Ce 11: Yovi O Tala Ohali

Yovi 2:1 - 41:34

Satana wa mola okuti Yovi haimo a sumbilila Suku, kuenje wa popia la Suku hati, "Nda o valula etimba lia Yovi, eye o laika oku ku siñala."Suku wa tava okuti Satana o seteka vali Yovi. Satana wa nena uvei umue wa kala ketimba lia Yovi. Yovi wa tundila posamua kuenje wa lisuya apute aye lociyo combia. Ukayi waye wa popia laye hati: "Sinala Suku kuenje fa!" Yovi puai wa kumbulula hati: "Peka lia Suku nga tu tambula lika eci ciwa ka tu tambulavo eci civi?"Akamba vatatu va Yovi veya kuenje va vangula laye oloneke via lua. Ovo va seteka oku sanga ekoka limue liohali yosi ya Yovi. Ovo vati ci moleha okuti eye wa linga cimue civi kuenje Suku wo ci yambuila. Yovi ka tavele kondaka yavo. Yovi wa pula (konomuisa)(kulihisa) olonjila via Suku, puai lalimue eteke a patalele Suku. Haimo lumue kovina viosi, Suku wa lekisa ku Yovi unene waye lukulihiso.

Ociluvialuvia Ce 12: Yovi O Tumbuluiwa

Yovi 42:1-17

Vociluvialuvia cilo Yovi wa linga vali ohuasi. Ndi laika oku ku lomboluila ndomo caco eci ca pita. Eci Yovi a lisanga la Suku, eye Yovi wa limbuka unene wa Suku kuenje wa likekemba apulilo a linga kolonjila via Suku. Kuenje Suku wa popia la umue pokati kakamba va Yovi londuko ya Elifasi hati:"Onyeno yange ya ku wengukila ove, lakamba vove vavali, momo ka wa mopeleli eci cocili ndeci ca linga ukuenje wange Yovi."
Suku wa va handelekavo oku enda ku Yovi loku lilumbila ovo muele ocilumba coku pia elisi kuendavo okuti ukuenje waye Yovi o va lombelako. Suku wa popiavo lavo okuti eye (Suku) o va ecela. Yovi wa likutililako akamba vaye kuenje Suku wa yeva ohutililo yaye. Kovaso yaco Suku wa eca vali ukuasi ku Yovi. Akamba va Yovi kuenda vakuepata liaye veya kocipito caye kuenje vo nenela olombanjaile. Suku wo wiha omala epanduvali valume kuenda afeko vatatu va posoka. Yovi wa kala lomuenyo kuenje wa mola ovitumbulukila viaye kuenje wa fa tupu, ukulu ca lua.

Ulandu

Linga hu lomboluile eci ci tiamela komunu umue wa tukuiwa Avilahama. Eye wa pokola ku Suku kuenje vonduko yaye omanu va lua va sanga esumuluho. Kapelako oku nualisapo ociluvialuvia ci kuayimo eci o yevelela ocisungo eci.

Ociluvialuvia Ce 13: Avirahama O Sia Onjo Yavo

Efetikilo 12:1 - 13:4

Vociluvialuvia cilo ove o lete Avilahama, lukayi waye Salai locimumba caye Lote kuenda akuenje vaye. Ovo va kasi loku linga ungende unene momo Suku wa popia la Avilahama hati: "Tunda vofeka yene lokuvangandiove, lokoluse luove, kuende toke kofeka hu yi lekisa. Hu lingisa ofeka yinene; hu sumuluisa; nemalisa onduko yove okuti omanu va ku sumuluhila." Avilahama wa kolela olohuminyo via Suku. Eye kumue lava va kala laye va kuata vovikuata viavo kuenje va enda ungende oloneka via lua toke va pitila kofeka ya Kanana. Eci va pitila oko, Suku wa moleha ku Avilahama kuenje wa popia hati "Ame ngeca ofeka yilo kombuto yove."
Avilahama wa enda ungende vofeka, puai eci eya konepa yo Negembe kombuelo ya Kanana, vofeka mueya onjala kuenje ka va kaile lokulia va litekula lakuo. Avilahama kumue lomanu vaye va kisikiwa oku enda kofeka yikuavo ya tukuiwa Engito, oku ka sanda okulia. Puai noke ovo va tiukila ko Kanana, momo eye haimo a kolelelele olohuminyo via Suku kokuaye.

Ociluvialuvia Ce 14: Avilahama La Lote

Efetikilo 13:5-18

Avilahama la Lote va kala pamosi vo Kanana. Ovo va kala lovinyama via lua okuti kuaco oko ka va kaile locitumalo ci tela coku lisila. Kuenje angombo va Avilahama lava va Lote va lihoya (liyaka). Kuenje Avilahama wa popia la Lote hati: "Ka pa ka kale no uyaki pokati kange love, pamue pokati kamgombo vange langombo vove, momo etu tu situe." Avilahama wa handeleka Lote oku nola onepa yofeka eye a yongola. Lote wa li nolela onepa yofeka ya velapo, omo liaco wa nola onepa yombolela vohulo yolui Yolondau oko kua kalavo ovambo awa oku kala. Lote wa nola oku kala kowulo waco ocipepi limbo limue lia tukuiwa Sondoma. Omanu vo vo Sondoma va vihile ca lua. Ovo va suvuka Suku. Avilahama wa kala vo Kanana kuenje kuaco oko, Suku wa popia vali laye. Suku hati: "Ofeka yosi o lete ndeti ndi yeca kokuove lokombuto yove otembo yosi."

Ociluvialuvia Ce 15: Avilahama O Lisanga La Soma Yombembua

Efetikilo 14:1-24

Osimbu Lote a kala vowulo, ovita via fetika. Lote kumue lepata liaye va kuatiwa va linga olomandekua kumue lomanu vosi va Sondoma. Omo liaco Avilahama kumue lolohoka viaye va enda loku ekelela Lote oku lisanja. Ovo va yula ovanyali kuenda va popela olomandekua viosi kumue lovikuata viavo. Eci va kala loku tiuka kovita pamue kuyaki, ovo va lisanga la soma ndomo o ci lete vociluvialuvia cilo. Onduko ya soma eye Melikisendeke. Eye wa kala osoma yofeka yimue ya tukuiwa Saleme, ca lomboloka 'ombembua'
Melikisendeke wa fendaila Suku loku u sivaya. Melikisendeke wa nena ombolo lovinyu ku Avilahama/ Avilahama wa petama kovaso a Melikisendeke kuenda wo nenela olombanjaile.
Soma yo vo Sondomo layevo wa yonguile oku eca olombanjaile omo lioku popela omanu vaye, puai Avilahama ka tavele oku tambula cimue kosoma yaco ya viha.

Ociluvialuvia Ce 16: Avilahama Lolombungululu

Efetikilo 15:1-21, 17:1-19

Eci Avilahama a popela Lote lomanu vosi vo Sodomo, Lote wa tiukila kimbo liavo lia viha. Kuenje Suku wa popia la Avilahama hati: "A Avilahama ku ka kuate usumba! Ame ndimbetateli yove; onima yove yi lua cimue."
Avilahama puai wa sumua momo Suku ko wihile omola ulume ha lingi kapiñala. Omo liaco Suku wa enda la Avihama kosamua kuenje wa popia laye hati: "Vanja handi kilu, tenda olombungululu nda o ci tela oku vi tenda. Kuenje wo sapuila hati. Haico ci kala ombuto yove." Avilahama wa tava kohuminyo ya Suku ndano ocili okuti handi ka kaile lomãla.

Ociluvialuvia Ce 17: Oñaña Isimayele

Efetikilo 16 - 17

Vanja! Avilahama o kasi loñaña yulume. Eci oco ceya oku pita cokuti, Avilahama wa kala vo Kanana alima ekui loku lavoka oku tambula eci Suku a likuminyile, momo Sala ukayi waye haimo ka kalelele luyali . Sala wa kala lufeko wo vumba onduko yaye Hangale. Eye wa yonguile okuti Hangale o sanga omola ku Avilahama kuenje omolaco eye u u likapela ha lingi omola aye muele (Sala). Eci oco ca kala ocituwa koloneke viaco. Omo liaco Hangale wa kulilua la Avilahama, kuenje Sala wo kuatela onya. Eye wo vanja lãvi. Kuenje ca kisika Hangale oku tila.
Puãi ungelo wa Suku wa lisanga la Hangale kuenje wa popia laye hati:"...noke o cita omola ulume, u luka Isameli (Isimayele), momo Yehova wa yeva ohali yove. Isameli ca lomboloka "Suku a yeve/Suku o yeva)"Eye o tuwa ndocisema covusenge; o liyaka yaka la vakuavo vosi, lovo vosi va yaka yaka laye, o tunga pokati kavo vosi." Isameli (Isimayele) wa citiwa kuenje kovaso yaco wa linga isia ya va Alambya.

Eci pa pita akui atatu kalima kovaso yoku cituwa kua Isimayele Suku wa limolehisa ku Avilahama kuenje wa popia laye hati:"Ame ndi Suku Ukuonenewosi. Endaila volonjila viange loku pua evelo. Kuenje ndi lisila love ocisila, haime hu luisa enene. Ocili, ocisila cange ci kasi love, o linga onjali yolofeka via lua. Onduko yove ka yi tukuiwa vali Avilama, yi tukuiwa puãi Avilahama momo nda ku lingisa kukululu yolofeka via lua,"

Omo lionduko yokaliye Suku a eca ku Avilahama, eye Avilahama wa kulihile okuti Suku o laika oku wiha ovitumbulukila vialua. Suku wa popiavo la Avilahama hati:"Kokuove lokombuto yove yu ku kuãi ngeca ofeka omu o kasi loku tuñayala, okuti ofeka yosi ya Kanana ha yi lingi ocipiñalo ka ci pui. Lame ndinga Suku yavo."
Suku wa pongololavo onduko ya Salai kuenje ya linga Sala. Suku wa likuminya oku u sumuluisa loku eca omola ku Avilahama kumue la Sala.

Ociluvialuvia Ce 18: Sala O Yola

Efetikilo 18:1-15

Eteke limue olomunga vitatu via moleha kombalaka ya Avilahama. Avilahama wa kovonga Sala oku angiliya okulia, kuenje eye (Avilahama) wa va amuila (avela) eye muele. Oco alume va pula Avilahama hati: "Sala ukãi wove o kasi pi?" Oco Avilahama wa tambulula hati: "Yo oko kombalaka". Umue pokati kalume vatatu wa kala Ñala Yehova Suku Eyemuele kuenje wa popia la Avilahama hati: "Ocili njiya vali kokuove kotembo yonjovo, kuenje Sala ukayi wove o cita omola ulume." Sala wo yevelela kuenje wa yolako momo alima aye oku cita a pita. Eye ko kolelele. Kuenje Suku wa popia la Avilahama hati: "Nye Sala a yolela hati, ocili he nyita vali ame ndihulukayi? Kuli he cimue okuti Yehova o ci tokoka? Kotembo ya tukuiwa okuti kotembo yonjovo, ame njiya kokuove kuenje Sala o cita omola ulume."

Ociluvialuvia Ce 19: Avilahama O Likutilila Sondomo

Efetikilo 18:16 - 19:29

Eci akombe vatatu va votoka ha va endi, Avilahama wa va sindikila loku va lekisa onjila. Ovo va vanja kombuelo ko Sondomo kuenje Suku wa popia la Avilahama hati njongola oku nyula Sondomo. Eye wa kala locisimilo coku nyola ovaimbo a Sondomo la Ngomola omo omanu vaco va kala loku linga eci ka ca sungulukile kovaso a Suku. Ovo va silepo olonjila via Suku vi lekisa oku liyeva kuwa pokati kulume lukayi. Avilahama wa ivaluka Lote kuenje wa popia la Yehova Suku hati: " Ocili o nyolela olondingesunga kumue lolondingaivi ale?...Onganji yoluali luosi ka yi lingi he eci ca suñama? Avilahama wa fetika oku livondela Suku. Oku sulako Suku wa popia hati ka nyoli Sondoma nda o sangamo lika omanu ekui va vumba Suku. Eci Suku a mala oku vangula la Avilahama, eye wo siapo kuenje Avilahama wa tiukila konjo.
Puai ka kua kaile ndaño omanu ekũi va vumba Suku ko Sondoma. Eci olomunga vivali via Suku vieya ko Sondoma, ovo va mola uvi womanu vaco. Olomunga via handeleka Lote kumue lepata liaye oku tila vo Sondoma kuenje wa va handeleka okuti ka va vanji konyima momo Suku wa kuatela ohenda Lote. Suku wa tuma ondalu ya tunda kilu kuenje Sondoma la Ngomola kuenda omanu vosi vavi va kalako va kunduka. Lote kumue lepata liaye va sanga otembo yoku tila, puai vungende wavo ukai waye wa vanja konyima kuenje haico muele a pongoloka, wa linga ongunji yomongua.

Avilahama wa livondela Suku ha popela omanu vakuesunga. Lote kumue lomala vaye vavali vafeko ovo lika va kala lomuenyo, omo Suku wa ivaluka Avilahama kuenda ndomo eye a likutilila Lote.

Ociluvialuvia Ca 20: Ocilumba Ca Avilahama

Efetikilo 21:1 - 22:19

Eci Sala a kala lalima akui ecea, eye wa cita omola ulume, ndeci Suku a likuminyile Avilahama. Avilahama wa kala ale locita calima. Omola vo luka Isake, ca lomboloka "eye o yola". Eci Isake a linga okokuenje, Suku wa seteka Avilahama. Suku wa yonguile oku tala nda he Avilahama u u pokola ale ndati. Suku wa popia laye hati: "A Avilahama, kuende lomolove wongunga, Isake una o sole; kuende laye, ko ndumbile ocilumba coku pia elisi." Avilahama wa pokola ku Suku. Avilahama wa tuika olohui omolaye Isake kuenje eye muele wa ambata ondalu kuenda omoko. Eci kavali kavo va kala loku enda, Isake wa linga hati: "Ondalu yeyi kuenda olohui; okameme kocilumba coku pia elisi hẽ ka kasi pi?" Avilahama wa kumbulula hati: "Suku o livanjela okameme kocilumba caye, amolange." Avilahama wa tunga utala, wa kapako olohui, yu wa kuta omolaye Isake, wo langeka kutala kilu liolohui. Tuli Avilahama olõla eka liaye loku nyañula omoko loku ipaya omõlaye Isake, ungelo wa Suku wa popia laye hati A Avilahama, ku koluile omola eka liove. Ku ko linge vali cimue. Ocili cilo ndimbuka okuti wa sumbila Suku kuenje kua nimilile omolove wongunga. Avilahama wa mola ocitupi comeme konyima yaye, ca lisaka apamba aco kolosongo vienganji. Eye wa lumba ocitupi caco coku pia elisi ku Suku pomangu yomolaye. Suku wa popia laye hati, Omo wa linga elinga eli okuti kua nimilile omolove wongunga, oco ame hu sumuluisa cocili.Nduisa ombuto yove ndolombungululu viokilu, pamue ndeseke li kasi pongongo yokalunga, kuenje ombuto yove yi pinala olombundi vianyali vavo. Olofeka viosi viokilu lieve vi sumuluhila kombuto yove momo wa pokola kondaka yange.

Ociluvialuvia Ca 21: Avilahama Kuenda Ukuenje Waye

Efetikilo 24:1 - 25:19

Eci Avilahama a kuka calua wa kovonga ukuenje waye yu wa popia laye hati: "Likuminya kokuange (lame) okuti o tiukila kofeka yange ku vangandiange oko o ka vanjela ukayi womolange Isake" Avilahama ka yonguile okuti Isake o sia ofeka Suku a va likuminyile pamue oku kuata ukayi pokati kakayi va Kanana. Ukuenje wa pokola ku Avilahama kuenje wa enda ungende toke kofeka ya Nahole. Eci a pitilako wa pinga ku Suku oku u songuila ha sangi ukayi wa sungulukila Isake. Ufeko wa posoka londuko ya Lahele wa tundilila vimbo oku ka tapa ovava kocisimo. Eye wa lieca pamue oku likapela oku tapelako ovava ukuenje wa Avilahama kumue lekui liolongamelo viaye. Ukuenje wa kala lukulihiso wokuti wa songuiwile la Suku kukayi waco u, kuendavo okuti eye wa kala ukai eye a kala loku vanjiliya. Eye wa sanga okuti ufeko wa kala onekulu ya manji a Avilahama. Ukuenje wa fendela Suku u wa tambulula alombelo aye haeye wo songuila kepata lia cime caye. Kuenje Lembeka wa linga ukayi wa Isake. Isake wa fa eci a kala locita calima kalima akui epanduvali la talo (175). Vomuenyo waye wosi wa kolela Suku loku tata olohuminyo viaye, kuenje Suku wo tava loku u sumuluisa.

Suku Lopo o sumuluisa vosi vana vo kolela ndeci ca linga Avilahama.

Ociluvialuvia Ca 22: Yesu O Citiwa

Mateo 1:18-25; Ngalatiya 4:4-5

''Ondaka ya Suku ocili. Suku lalimue eteke a kemba. Suku wa popia la Andama okuti o tuma Waye wa Noliwa oku yula Satana. Eye wa lungula Noha okuti o laika oku nyola olondingaivi viosi. Suku wa lekisa ku Yovi okuti eye o tu yonguila eci ca velapo. Eye wa lekisa ku Avilahama okuti olonjanja viosi eye o telisa olohuminyo viaye.

Vociluvialuvia cilo o tela oku mola onana ya tukuiwa Yesu. Kotembo ya sokiyiwa eye wa citiwila kofeka ya Kanana, yina noke yeya oku tukuiwa Isaleli. Onduko ya inaye Maliya ukuambuto ya Avilahama la Isake. Maliya wa kala ufeko ka kulihile ulume eci eye a cita Yesu. Yesu ka kaile la isia yo kilu lieve. Suku eye Isiaye. Yesu eye Una o nena asumuluho koluali luosi. Eye weyilila oku telisa olohuminyo via Suku vioku yula Satana loku tu tiula ku Suku.

Ociluvialuvia Ca 23: Okufa Kua Yesu

Ngalatiya 3:13-14

Eci Yesu a kula yu wa linga ulume, eye wa longisa omanu olonjila via Suku. Yesu wa linga ovikomo via lua oku lekisa okuti eye wa tunda ku Suku. Omanu puai ka vo kolelele. Ovo va ponda (ipaya) Yesu poku u valela kekulusu liuti. Esualali lio toma lunga ponele oku kala lukulihiso lua suapo luokuti eye wa fa muele ocili.

Suku wa popele la Andama okuti o fa nda o lia kepako liuti. Etu vosi tua sinila Suku kuenje letu levo tua sesamela olofa vienda no hu. O ka ivaluka okuti Suku wa angiliyilile Avilahama okameme ha ka lumbila ocilumba pomangu ya Isake. Mumosi haimo, Suku pomangu yoku pisa omanu vosi lolofa vienda ~no hu ka vi pui, wa eca Omolaye wongunga Yesu oku fa ndocilumba cakandu omanu vosi. Ocili, ekandu lietu lia tu tepa la Suku. Yesu oyo onjila yi tu tiula ku Suku.

Ociluvialuvia Ca 24: Yesu O Kasi Lomuenyo

Yoano 20:19-29

Akamba va Yesu va langeka veyambo etimba lia fa, Eye wa kala veyambo eci ca soka oloneke vitatu. Noke eye wa pinduka kolofa. Kufa ka telele oku tateka Yesu, Omola a Suku. Yesu eye muele wa lilekisa kolondonge viaye kuenje wa talama pokati kavo. Vosi yavo va komoha. Ondonge yimue wa tukuiwa Tomasi ka kaile la vakuavo eci Yesu a moleha kokuavo. Tomasi wa popia lavo hati: "Nda sia muile ovimbo violopeleko povaka aye, loku lamba omuine wange povimbo violopeleko viaco, loku kapa eka liange pepati liaye, si kolela."

Eci pa pita osimanu Yesu wa limolehisa vali kokuavo. Vanja kociluvialuvia. Yesu wa lekisa Tomasi amome olombambo povaka aye kuenda wa popia la Tomasi oku kapa omuine waye pepati liaye. Kuenje eye wa popia la Tomasi hati: "Ku ka linge ndu ka kolelele, puai kolela." Yesu wa popiavo hati: "... Ava ka va muile puai haimo va tava, ovo va sumuluha."

Ka tu ka setahali Tomasi u wa tatala Suku. Ivaluka okuti Suku wa popia la Andama okuti eye (Suku) o laika oku tuma umue o yula Satana. Eci Yesu a fila kekulusu kuenje wa pinduka kuava va fa, eye wa yula Satana. Satana ka kuete ongusu komanu va tava kuenda va kolela Yesu loku u pokola. Eci haico muele Suku a likuminyilevo ku Avilahama. Suku wo likuminyile okuti olofeka viosi viokilu lieve vi sangela esumuluho vokuaye (mu Avilahama). Esumuluho liaco lieli liokuti etu tu tela oku popeliwa kekandu lietu loku kala la Suku oloneke ka vu pui. Esumuluho liaco eli lia lingiwila mu Yesu. Etu tu tela oku tambula esumuluho eli nda tu kolela Yesu loku pokola Ondaka Yaye.