Nariangaliye, Rivulishiye, amoesa Ritsopara Uhayati: Shiyo ya raru
План-конспект: Joshua, Deborah, Gideon, Samson. 24 sections. It has a picture book to go along with the recording.
Номер текста: 420
Язык: Shimaore
Тема: Eternal life (Salvation); Character of God (Nature, character of God, Word of God (the Bible), Power of God / Jesus); Living as a Christian (Obedience, No other gods, idols, Victory, Faith, trust, believe in Jesus); Bible timeline (Gospel, Good News); Sin and Satan (Spiritual Warfare, Deliverance, Judgement)
Aудитория: General
Цель: Teaching
Features: Monolog; Bible Stories; Extensive Scripture
статус: Approved
Сценарии - это основные инструкции по переводу и записи на другие языки. Их следует при необходимости адаптировать, чтобы сделать понятными и актуальными для каждой культуры и языка. Некоторые используемые термины и концепции могут нуждаться в дополнительном пояснении или даже полностью замещаться или опускаться.
Текст программы
Marongozi ya uandrisa i hadisi
Murendre jeje. Hari mwa i kaseti ini mutsokiya heli Mungu asaidi watru wa Israila washindre maãduyi yawo. Wasi ushindro fundriha trongo hawoju. Mwamokiya jau (x), ɓasi namuɓuwe li foto laɗunga hari mwa i mwana shiyo shokola.
Foto 1: Yoshua asuwana na ya Maamalekiti
Mara ya handra watru wa Isaila kawakana tsi amba yawo. Wakongiya na ulawa padzaju. Musa aka ɗe Mukizi mbeli wawo. Atsahuwa shaɓaɓi akohiriwa Yoshua ake kapiteni wa madjeshi yahe. Wakati ya Maamalekiti yajiliya ya Maisraila, Musa amwambiya Yoshua, "Tsahuwa wasaliya hari mwa madjeshi yatru, mwendre mwawane na ya Maamalekiti. Meso wami nitsolimbala hari mwa mwana mulima uwo, amoesa nitsokana i ɓankora ya Mungu mihononi hangu." Wakati Musa ahedza i ɓankora ya Mungu ha umumiya, Yoshua na Maisraila yale yakoshindra ya Maamalekiti. Ɓadi yi mihono ya Musa yakolemewa, ata kakoshindra ayidzuwa tsena. Vhale ya Maamalekiti yaandrisa uwashindra. Ɓasi watru waili wasiki yi mihono ya Musa, wayihedza ata wakati juwa latswa; ha izo, Mungu amusaidi Yoshua ashindre ya Maamalekiti. Watru waili wale waka wamusiki Musa yi mihono wakati ahedza i ɓankora ya Mungu. Mungu uhodarisha watru wahe washindre anduyi yawo, ne ɗe Shetwani, neka wasumumiya ha u vhumoja. Mana Ĩsa, u Mwana wa Mungu, atoleya wahadi unu watru wahe: "...shivhandreju mwa tsi vhanu vhwamoka wala ukana watru waili tu hari mwanyu waliyo amba wana niya moja ya ondro mumiya Ɓaɓangu aliyo mbinguni trongo itsokao yotsi, ɓasi atsowatakaɓaliyayo. Mana vhahanu yotsi vhuliyo amba vhwa watru waili au wararu wangulidzana ha li dzina langu, ɓasi vhavho kamwe tsa vhumoja na wao."
Foto 2: Marenga haɓari na ya mavuna ya Kanani
Mungu aka atoleya wahadi Israila i tsi ya Kanani. Ɓasi vhuja wakati Mwalatru amwãmurisha Musa avhelehe watru wandre watsahe haɓari namuna tsi ile yaka. Sa ile Musa avheleha makizi mbeli kumi na maili, na moni vhavho ɗe Yoshua na Kaliɓu. Ɓasi marenga haɓari yale uregeya yawo ɓaanda ya suku aruɓayini, wamueledza Musa ha izo: "Ringiya tsiju vhale warivheleha, ripara amba kweli iyo tsi ndjema ushindro dza mavuna mengi. Tsayanu mavuna yayo. Ɓadi watru waiketsiyao, wao mahodari, amoesa ya malago yawo yendza nguvu." Sa ile Kaliɓu aɓurisa wanyahe marenga haɓari yasaliya, arongo wa, "Trongo yarilazimu, ɗe wasi uendra rarenge tsi ile amba yatru, mana ha yakini, wasi ushindro fanya trongo mauri ɗe iyo." Ɓadi wanyahe wale warongowa, "Wasi karishindri rawana na watru wao; wana nguvu raha na wasi." Wakati ule watrangadza haɓari mbovu zapatana na i tsi ile. Uku ule watru wakolila na unguruma kinyume na Musa na Haruna, makizi mbeli yahetsiwa na Mungu, amoesa kinyume na Mungu waye wahe. Sa ile Mungu atukiwa ha ivho kawamwãmini, ata awaregeza padzani hari mwa muda wa maha aruɓayini. Watru piya hari mwa ya Maisraila yale waliyo amba kawaka wamwãmini Mungu, wafu padzani.
Foto 3: Watru wa Israila washiya u muro
Ɓaanda ya u ufa wa Musa, Mungu ahetsi Yoshua mukizi mbeli wa Israila. Wakati ule Mungu amwambiya Yoshua: "Murumwa wangu Musa afu. Ɓasi vhavho, wawe na piya u umati wa Israila unu, namudzitayarishe mushiye u Muro wa Jurdani, mungiye i tsi nitsondro muvhaniyo. Ka mhodari, tsena na ɓari, mana utsovhinga watru wanu vhanu warenge i tsi natoleyayo wahadi ha mulavhiyo wadzaɗe wawo." Mungu amutoleya Yoshua wahadi amba atsoka na waye, amoesa amwãmurisha atuĩ marongozi yahe. Ɓaanda ya vhavho Mungu amueledza Yoshua zi trongo akotsaha amufanyiyezo. Ya mafundi ya masadaka ya Israila yakana ɓweta ya u mukataɓa wa Mungu. Moni mwa i ɓweta ile vhuka mawe talaya maili yaka yaangihwa zi ãmuri za Mungu. Wakati ule Mungu awaambiya watrike i ɓweta, wangiye u Muro wa Jurdani. U muro wakoshuka, ɓadi yi mindru ya mafundi yale ungiya yayo majini, na maji yaziya, u muro uhumu. Mafundi ya masadaka yale yaziya hari hari vhale, amoesa watru piya washiya ha uvhira hari mwa shivhandre ya tsi kavu, wangiya i Kanani. Mungu asutsaha arionese amba amotsaha rifanye trongo, irilazimu rimutuĩ na umwãmini amba atsorisaidi rifanye izo atsahao rifanye.
Foto 4: Zi ngome zakozingidziya li ɗago la Yeriko zikomowa
Watru wa Israila wakoketsi toɓe Kanani kariɓu na ɗago lakohiriwa Yeriko. Wakati ule Mungu amwambiya Yoshua, "Ngaliya, tsihuvha Yeriko mihononi haho, li ɗago vhumoja na mufalume walo na madjeshi yalo. Ɓasi renga madjeshi yaho, namuzingidziye ha mindru li ɗago mara moja: namufanye i trongo iyo kula suku ata suku sita. Mafundi ya masadaka saɓa nawakiliye mbeli i Ɓweta ya u Mukataɓa wa Mungu na maɓaragumu mihononi hawo. Ata yamopara i suku ya saɓa, ɓasi namuzingidziye li ɗago mara saɓa wakati uliyo amba mafundi yavudziye maɓaragumu yawo. Mwamowakiya na muvudziyo mule, ɓasi watru piya nawalatse keme ha nguvu. Wakati uwo i ngome ya li ɗago itsokomoha ata watru watsopara wangiye, kula moja vhale kamwe atsokaɓili. Ɓasi Yoshua na watru wasaliya wale wafanya izo Mungu awaãmurishazo. Wakati ule zi ngome za Yeriko zikomowa, amoesa Israila ashindri li ɗago. Mungu aɓalidza watru wa i Israila wasurenge zi ndjema za watru washindrwa vhale. Ɓadi mutru akohiriwa Ahan kamutuĩ Mungu. Ritsomutoleyani hadisi yahe raha mwanapavhi.
Foto 5: I Israila itraliya li ɗago la Ai
Kariɓu na Yeriko vhale, vhuka ɗago langina la maãduyi, lakohiriwa Ai. Ika farudhwi Yoshua alishindre wa jau; ha izo, avheleha marenga haɓari yalitunde. Marenga haɓari yale uregeya yawo, warongowa, "Tsi paka riheye piyasi ile ha ushindra Ai, mana wao tsi wengi. Ɓasi ha izo, Yoshua avheleha madjeshi mashashi ha ondro shindra Ai. Ɓadi watru wa Ai wale waka mahodari ata washindri u watru wa Israila. Wasaliya hari mwa ya Maisraila waulawa, wasaliya watraliya zi roho zawo. Wakati ule Yoshua na ya makizi mbeli yasaliya ya Israila wadzivutsu vhotsi mbeli za i Ɓweta ya u mukataɓa wa Mungu, wanyamisa sura zawo ha huzuni. Sa ile Mungu amwambiya Yoshua, "Hima. Usufanya trini vhotsi vhavho ha unyamisa sura yaho? Israila aãswi; wavundzu u mukataɓa naka nafanya na wao; warenge ɓããdhwi za zi fedha na dhahaɓu zakolazimu zendre nyumbani hangu, amoesa warongowa trambo. Iyo ɗe i mana ata Israila kashindri aziya ya maãduyi yawo." Monyezi Mungu aka awaambiya rangu kaɓula wahetsi Nyumbani hahe zi fedha na dhahaɓu watsorengeyaozo maãduyi yawo kondroni. Trongo ini isurionesa amba farudhwi Mungu aãdhaɓishe wao kawamutuĩ. Neka karisumutuĩ Mungu, vhavho risudzihodza, tsena imukinishiha amba ritsohodza swafi watru wasaliya wa jau.
Foto 6: Ya mahukuma ya Ahan
Yoshua angulidza piya u watru wa Israila mbeli za Mungu. Wakati ule Mungu amuonesa Yoshua amba Ahan ɗe aka amwãswi. Yoshua amwambiya Ahan, "Niambiye i trongo waifanya, usunitsitsiyeyo." Sa ile Ahan arongowa, "Izo kweli; tsimwãswi Mwalatru Monyezi Mungu wa Israila. Hari mwa zi zitru Mungu ariɓalidzazo, ɓasi wakati naona nguwo ndzuzuri na fedha na briki la dhahaɓu, tsizirenge, tsitsimbi ngama hangu, tsizitsitsi." Wakati ule vhulawa watru, wapara zitru zile, wamuvhingiyazo Yoshua. Halafu Ahan vhumoja na wadjamazahe na zi ndjema zahe ziangamidziwa, mauri ɗe i heli Mungu aka ãmurishazo. Wakati ule zi hadhaɓu za Mungu zilawa, amwambiya Yoshua, "Usuriye, ka na ɓari. Renga piya ya madjeshi, mwendre muwashindre i Ai. Mana tsihutriliya mihononi haho u mufalume wa Ai, watru wahe, li ɗago lahe na i tsi yahe." Ɓasi Israila wamutuĩ Mungu, na vhale washindri li ɗago la Ai. Mungu uona kula trongo riifanyao. Karishindro mutsitsiya zitrendro za peu zatru. Ɓadi neka ha kweli rendre toɓa na umukuɓaliya Mungu madhambi yatru ha utsaha muswamaha, waye uriswamihi na uritwaharisha na madhambi yatru.
Foto 7: I suku li juwa na u mwezi zaziya
U umati wa peu wa Amoriti wakoketsi tsiju Kanani, waandriso riya i Israila. Wakati ule wafalume watsano wa yi mikaɓala yile wangulidzana ha ondro wana na i Israila. Sa ile Mungu amwambiya Yoshua: "Usuriye; tsihutriliyawo mihononi hawo. Kavhu ata moja atsoshindrao ahustahamiliye." Ɓasi ha izo, Yoshua na madjeshi yahe walawa ha ondro wana kinyume na kaɓila zile; ɓas, zitrala piya mbeli za u watru wa Israila. Tsena, Mungu ashukidza vuwa ɓole ya mawe hari mwa ya maãduyi ya Israila yale, ata wengi mengoni mwao wafu. Watru wawana i kondro i suku ile piya. Wakati ule Yoshua amumiya Mungu, amoesa Mungu aziya li juwa na u mwezi i suku ile ata mupaka Israila washindri maãduyi yawo piya. Kavhwaparo ka suku mauri ɗe ile. Mungu asaidi Israila ashindre piya zi kaɓila za peu za Kanani zile. Ata wakati unu riuẽshio, Mungu a vhavho na ushindzi wahe wa usaidi wao wawanao kinyume na uovu.
Foto 8: Yoshua asomedza u watru wa Israila
Wakati Yoshua aka aɗuhwa, aambiya piya u watru wa Israila waangulidzane. Awanahanidza zi trongi ɓole Mungu aka awafanyiyazo, amoesa i namuna Mungu aka awawaniliya. Yoshua aambiya i Israila, "Namuke mahodari swafi. Namufanye djitihadi mutuĩ piya zi trongo zaangihwa moni mwa i Shiyo ya Shariya ya Musa. Neka musumurumishiya na umutuĩ tu ɗe Monyezi Mungu, ɓasi atsotowa zi nishani zaɓaki mbeli zanyu, amoesa i tsi ya Kanani itsoka yanyu. Ɓadi neka musurumishiya miungu ya masanamwe, mutsoangamiya mbali na i shivhandre ya tsi ndjema Mungu amutoleyani wahadi nayo. Namutsahuwe lewo uwo mutsomurumishiyao." Wandzani wanyu, Mungu atsimidza piya wahadi zahe aka amuvha Yoshua na i Israila. Awavha tsi yawo, amoesa ashindri maãduyi yawo. Ãduyi yatru ɗe Shetwani. Ɓadi rina mukizi mbeli muɓole aliyo amba amushindri Shetwani. Waye ɗe Raɓi Ĩsa Kiristi, u Mwana wa Mungu. Irilazimu rimurumishiye na umutuĩ. Kula mutru amuvhendzao na umutuĩ, ɓasi Mungu amuvha wahadi ɓandza pevhoni tsena daimani aɓada. Mungu utsimidza piya zi wahadi zahe. Ɓasi kusutsaha warenga satuwa lewo umurumishiye Mungu, umurumishiye na Ĩsa Kiristi?
Foto 9: Debora arongowa trongo ashukidziwazo na Mungu
Ɓaanda ya u ufa wa Yoshua, u umati wa Israila wamuvha Mungu mengo. Wakoãɓudu ya masanamwe ya watru wa Kanani. Ha izo, ya Makanani yakana yezi mbeli za Maisraila, wakowarendra mbovu. Debora akovhinga i Israila. Aka mutrumama mwendza hikima. Watru wakoja hahe ha utsaha fikira, amoesa akowasaidi hari mwa trongo za umani, wapare amani. Akodjereɓu uwaregeza ha Monyezi Mungu wa i Israila. Suku, amuhiri Ɓorak, uwo aliyo amba aka shitswa wa ya madjeshi ya Israila. Amwambiya, "Renga watru alifu kumi, uwavhinge Mulimani Taɓori. Mutru ahiriwao Sisera atsoja na ya madjeshi ya Kanani, atsojo wana kondro na wawe. Ɓadi Mungu atsohudjããliya ushindrifu, utsowashindra." Ɓarak akoriya. Amwambiya Debora, "Neka kusuɗungamana na wami, tsitsendra." Sa ile Debora arongowa, "Nitsoɗungamana na wawe, ɓadi Mungu atsomuvha Sisera mihononi ha mutrumushe." Wandzani wangu, wanadamu piya walazimu wamurumishiye Monyezi Mungu aliyo hayi. Waye usaidi wao wamwãminio na umurumishiya.
Foto 10: Mungu asaidi i Israila hari mwa i trongo ya ushindra Sisera
Debora na Baraki wavhingi ya madjeshi ya Israila ata wawaswili Mulimani Taɓori. Sisera na ya Makanani walawa, wandre Mulimani oho wa jau ha ondro wana kinyume, na Israila. Sisera akana magari miya shendra ya farasi. Magari yao yaka yafanyiwa ha shuma, amoesa yakorumiwa kondroni. Ɓadi magari yale yaka madziro na i trotro nyambamba kariɓu na muro, vhahanu ya madjeshi ya Israila yaka. Ɓaraki na ya madjeshi ya Israila ukuruɓiya yawo ile waandrise i kondro na Sisera, na Mungu atriya mutsutsuho hari mwa ya madjeshi ya Kanani. Waandriso trala. Wakati ule ya madjeshi ya Israila wawaɗungu, wawaulu ha masembeya maɗile ya kondro. Ha izo, ha siɓaɓu ya u musada wa Mungu, ya madjeshi ya Israila wapara washindri yao ya Kanani. Sisera tu ɗe apara adzivukisa ashuku garini hahe, atrala.
Foto 11: Jaeli amuulu Sisera
Utrala yahe, Sisera angiya ha mutrumushe akohiriwa Jaeli. Jaeli kaka mutru wa Israila. Sa ile Jaeli amwambiya Sisera, "Kariɓu, ngiya." Ɓas, angiya, adzama hahe. Amuvha dziya pare anwe, amufinikiya na dara, amoesa Sisera alala, asindziya. Na vhale Jaeli arenge muri na marto. Andre amupare Sisera ha uvholevhole vhale alala, areme u muri ata ungiya shitswani hahe, ata ulawa uvhandre wa vhili, ungiya vhotsi. Kayahoma na Ɓaraki aja, akomuzunguha Sisera. Ɓasi Jaeli amuhiri, amwambiya, "Ko, nitsohuonesa u mutru umuzunguhao." Na vhale amuono Sisera amba afu, i shitswa yahe idzonywa muri vhotsi.
Foto 12: Israila ifurahi
Uwo ɗe Mungu ɗe avha Israila ushindzi wa ushindra ya Makanani yale. Wakati ule Debora na Ɓaraki wakohedza djimbo la umushukuriya Mungu: watru wafurahi vhumoja na wao. Wakojivhiwa ha ivho wakana mukizi mbeli mauri Debora. Aka na wao mauri mayawo. Wakomusifu Jaeli wa jau, mana kakomuriya Sisera. Mungu arumishiya watruwashe waili wanu ile ha uhuyi i Israila. Wandzani wangu, Mungu urumishiya wao waonehanao amba walemevu, ile ha ushindra wao waliyona nguvu. Wasi piyasi rina anduyi iliyona nguvu , na uwo ɗe Shetwani. Ile ha umushindra Shetwani, Mungu amuvheleha Raɓi Ĩsa Kiristi afe hari mwa u muri wa pawa. Aãdhaɓishiwa vhale ha siɓaɓu ya madhambi yatru, yangu na yanyu. Watru waovu ɗe wafanya Ĩsa aulawe. Wakofikiri amba waye mulemevu. Munahana heli ya Maisraila washindra maãduyi yawo ha u ushindzi wa Mungu. Ĩsa wa jau amushindri Shetwani, ne ɗe anduyi ya wanadamu piya, wakati afa muriju mwa pawa na uregeya hayi ha ulawa ufaju. Uregeya hayi yahe, aonesa amba ashindri ushindzi wa dhambi, wa ufa, na wa Shetwani aliyo amba asufunga wanadamu piya. Ha izo, ariɓuliya hari mwa u ushindzi wa dhambi. Iyo ɗe i mana ata lewo ini, ha ndziya ya Ĩsa, wasi ushindro ka na ushindrifu hari mwa zi trongo za dhambi na ushindzi wa Shetwani, mana Ĩsa uvha uhayati kauna mupaka ha kula mutru amwãminio na umutuĩ. Ha izo, narihedze madjimbo, narifurahi na umwãɓudu Mungu wa kweli weke wahe. Namugaudze i kaseti pare muvhulishiye tsena i heli ritsoshindrao rike mahodari ha usikana yi mihono na Raɓi Ĩsa Kiri.
Marongozi ya uandrisa i hadisi
Shetwani, hazi yahe, uɗanganya wanadamu, amoesa atsodjereɓu uɗanganya watru piya waɗungao i ndziya ya Ĩsa. Ɓadi Mungu arionesa heli ritsoshindrao rike na ushindzi wa umumushindra Shetwani. Namuvhulishiye, amoesa muelewe yi misomo yini yarengwa hari mwa u Mwangishiyo Muraharifu. Mwamokiya jau (x), ɓasi namuɓuze li foto laɗunga.
Foto 13: Gideoni na i malayika ya Mungu
U umati wa Israil uregeya raha hari mwa i trongo yawo amba kawamutuĩ Mungu, wakofanya trongo za peu. Ha izo, Mungu alishi watru wa shi Midiyaniti wawatawaliye hari mwa muda wa maha saɓa. Ya Mamidiyaniti yale yaangamidza ya mavuna ya Maisraila. Wakati ule ya Maisraila wamumiya Mungu awasaidiye. Suku, mutru akohiriwa Gideoni akokitsa mele. Akodzamisiya ya Mamidiyaniti i trongo akoifanya. Sa ile vhumuvhenulishiya malayika ya Mungu, imwambiya, "Mwalatru a vhumoja na wawe djeshi hodari." Gideoni adjiɓu, "Neka kweli Mwalatru a vhumoja na wasi, ɓasi mana trini piya trongo zini ziriparao?" Ɓadi Mwalatru amutriliya Gideoni ɓari ha umwambiya, "Endra hari mwa zi nguvu uliyo nazo, uhuyi Israila mihononi ha ya Mamidiyaniti. Wami tsi ɗe nihuvhelehao?" Gideoni adzijuwa amba waye mutru mulevu, tsena muvhungufu. Ɓadi i malayika ya Mungu imwambiya raha, "Nitsoka vhumoja na wawe, amoesa utsoshindra ya Mamidiyaniti." Gideoni akotsaha amuvhe malayika ile shahula. Sa ile i malayika iɓamba i shahula na ɓankora yahe. Kunfayakun shahula ile isiki moro, na vhale i malayika ile ihiɓu. Vhavho ɗe vhahanu Gideoni ajuwa amba uwo ɗe Mungu ɗe aka alaguwa na waye. Mungu atoleya wahadi watru wamurumishiyao amba atsoka vhumoja na wao daimani aɓada; ana ushindzi wa urisaidi rifanye mavhendzeleyo yahe, ata wala ukana ridzijuwao amba wasi walemevu.
Foto 14: Gideoni asuangamidza masanamwe
Wadjamazahe wa Gideoni wakoãɓudu ya masanamwe ya Kanani. Masanamwe yale yakohiriwa Ɓaali na Asherahi. Wakati ule Mungu amwambiya Gideoni, "Angamidza vhu vhahanu vhwa ɓaɓaho vhwa umutoleya Ɓaali masadaka, ukatre na u muri wa li sanamwe lihiriwao Asherahi ɓavuni mwa vhu vhahanu vhale. Amoesa endra vhahanu vhwalazimu vhwa umutoleya Mungu masadaka." Gideoni ariyi watru wasaliya wale, ɓe amutuĩ Mungu; ha izo, uku ule arenge watru kumi, waangamidza ya masanamwe. Watru waja hasera ata watsaha wamuule Gideoni, ɓadi ɓaɓahe amuɓaliliya, arongowa, "Neka sanamwe lini kweli mungu, li dziwaniliye." Ɓadi kavhwahidjiri ata trongo. Wandzani wangu, Monyezi Mungu muɓole raha na piya masanamwe yafanyiwa ha mwiri, ɓwe au shitru itsokao yotsi. Narimuriye na umutuĩ, waye Monyezi Mungu wa kweli kana wa vhili aliyo hayi.
Foto 15: Madjeshi ya Gideoni yasunwa maji
Ɓasi vhwamopara vhahanu, watru wa shi Midiyaniti waangulidzana ile wawane na Israila. Wakati ule Gideoni aangulidza wa jau madjeshi ya Israila. Ɓadi Mungu amwambiya, "Watru waho wa wengi; wavhungudze. Kula mutru adridrimao ha faza, atsojuwa aregeye dzahe." Ɓas, hari mwa ya madjeshi ya Gideoni yale, watru wengi waregeya dzawo. Sa ile Mungu alaguwa na Gideoni, amwambiya, "Raha wa wengi; vhungudza tsena. Ɓasi wavhinge majini, nitsowavhirisa hari mwa mudjereɓiyo vhale." Ɓas, Gideoni avhingi watru wahe majini pare wanwe. Wengi wavundzu malondro ha unwa; thalathamiya tu ɗe wanwa mauri shinyama ihombao. Sa ile Mungu arongowa, "Nitsoshindra ya Mamidiyaniti na watru thalathamiya wanu.
Foto 16: Watru wa Gideoni wasuzingidza vhu vhahanu ya madjeshi ya shi Midiyaniti yakoketsi
Ya madjeshi ya Midiyaniti yaka mengi ata yakofana na ɓangwe la maɗatra tsiju vhale. Wakoketsi toɓe na indadi ɓole ya ngamiya hari mwa goɓeya. Gideoni akana watru thalathamiya tu, ɓe Mungu amwambiya i trongo alazimu aifanye. Gideoni amvha kula mutru ɓaragumu na bokali iliyona zizinga za moro. Hari hari na uku wazingidza vhu vhahanu ya Mamidiyaniti yaka. Amoesa kunfayakun, wafanya keme ɓole. Wavundziya ya maɓaragumu, wafusu ɓokali zile ha ushelemedza, "Sembeya la kondro la Mwalatru na la Gideoni." Wakati ule ya Mamidiyaniti wakoriya zi roho zawo, waandrisa uulana. Ya Mamidiyaniti yawatraliya u watru wa Gideoni. Sa ile Gideoni avheleha watru wandre wahire ya madjeshi yasaliya ya Israila. Wahundzu mbiyo ya Mamidiyaniti, waulu wengi mengoni mwawo. Wandzani wangu, wala ukana neka ra walemevu, ɓe neka risumwãmini na umutuĩ Mungu, atsorisaidi pare rishindre anduyi ɓole watru, ne ɗe Shetwani.
Foto 17: Samsuna asuula simba
Ɓaanda ya u ufa wa Gideoni, watru wa Israila wamuvha Mungu mengo raha. Ha izo, Mungu alishi ya Mafilistini ya peu yawaãdhaɓishe. Ya Mafilistini, wao waka watru wahali, kawakojuwa poreho. Amoesa Mungu avheleha mukizi mbeli, amuvha ushindzi wa uhuyi Israila. Dzina lahe lika Samsuna. Kula wakati i Roho ya Mwalatru yamomujiliya Samsuna, ɓasi u mwili wahe wakopara nguvu swafi. Samsuna akovhendza mutrumushe Mufilistini. Ata suku, amwambiya ɓaɓahe, "Nitsashiye mutrumshe ule. Waye ɗe anilazimu." Wakati Samsuna akwendra ha mutrumushe ule, ndziyani vhale asikwa na simba. Samsuna akana nguvu ata aulu simba ile ha yi mihono yahe tu. Amulola mutrumushe Mufilistini ule, ɓe ɓweni ule kaka mwãminifu na waye. Wakati ule ha zi hasera zahe, Samsuna aulu Mafilistini thalathini. Wandzani wangu, mutru amurumishiyao Mungu alazimu alole au alolwe na munyahe amwãminio Mungu, mutru akuɓalio amutuĩ Mungu na uɗunga zi ãmuri zahe.
Foto 18: Samsuna asuvheleha mbwa nyeha hari mwa i mindra ya mele
Ɓaanda ya muda Samsuna aregeya ha ya Mafilistini ile andre amwangaliye mushe wahe, ɓadi apara amba ɓaɓahe aka amulodza na mutru wangina. Sa ile Samsuna arongowa, "Avhasa tsina haki ya ulivha kiswa ya Mafilistini. Nitsowahodza ha kweli zile." Ɓas, alawa, alo sika mbwa nyeha thalathamiya, azifungu mbili mbili ha yi miziya yazo. Amoesa afungu zizinga za moro yi miziya yazo, azijeledza zingiye hari mwa yi mindra ya mele ya ya Mafilistini. Piya ya mavuna yawo yavuu. Rangu vhale ya Mafilistini yakoenga Samsuna; wandre hari mwa i tsi ya Yahudha ile wamurenge kondanye. Ya Maisraila yaka hari mwa i tsi ya Yahudha vhale wamufungu, wamuvha ya Mafilistini. Sa ile i Roho ya Mungu imujiliya Samsuna ha ushindzi. Zi ngwe zaka zamufunga zipuliha vhotsi. Arenge ngutsa ya pundra, aulu watru alifu nayo.
Foto 19: Ya Mafilistini yasukatra zi nyole za Samsuna
Samsuna aka amba kaparidzo katra zi nyole zahe. Zi nyole ndrile zahe zika ãlama amba waye wa Mungu aliyo amba akomufanya na nguvu. Samsuna andre ata amopara vhahanu, aja avhendze mutrumushe wangina Mufilistini. Dzina lahe lakohiriwa Delila. Mutrumushe uwo akojereɓu ujuwa i siri ya zi nguvu ɓole za Samsuna. Mwisoni Samsuna amwambiya, "Mungu amwambiya mayangu na ɓaɓangu nihetsiwe nimurumishiye. Zi nyole zangu zamokatrwa, na zi nguvu zangu zitsonilawiya." Ata uku wakati Samsuna akolala, Delila ahiri ya Mafilistini. Wakatra nyole zahe. Na vhale Mungu amuɓaushiya Samsuna, amoesa zi nguvu zahe zimulawiya. Sa ile ya Mafilistini yamufungu Samsuna, wamutowo matso yahe, amoesa wamulazimisha afanye hazi shivhani. Na vhale nyole zahe ziandriso meya raha.
Foto 20: Samsuna asuangamidza ya Mafilistini
Wakati Samsuna aka shivhani, ya Mafilistini yakojivhiwa halisi, amoesa makizi mbeli yawo wakotoleya sadaka sanamwe lawo. Sa ile watowo ãmuri mufa matso Samsuna atolwe shivhani, avhingwe pare wamutsehe. Vhuka duniya ya watru moni mwa i nyumba ya uãɓudu sanamwe lawo ile, amoesa vhuka watru alifu traru hari mwa u utro wa i nyumba. Na vhale watru wakomushekedza Samsuna. Sa ile aambiya mutru wa hazi Mufilistini amuvhinge vhahali zi ngidzo zakovhinga i nyumba ile zaka. Wakati ule Samsuna amumiya Mungu ha urongowa, "Ninahane, amoesa univhe raha nguvu mara moja ini tu." Amoesa Samsuna asukuma yi mihono mili yahe ha piya zi nguvu zahe hari mwa zi ngidzo zile; ɓas, i nyumba ipuliha hari mwa watru wale; Samsuna na ya Mafilistini yaka moni mwa i nyumba ile wafu vhumoja vhale. Mungu amuvha Samsuna ushindrifu hari mwa ya Mafilistini. Ufa wahe, Samsuna aulu Mafilistini mengi raha na wakati akoẽshi. Wandzani wangu, ha u ushindzi wa Mungu tu ɗe rijuwao rimushindre Shetwani. Wasi ushindro para ushindzi unu ramojo ka watru wamuɗungao Mungu na umurumishiya.
Foto 21: Ĩsa asutradza madjini ya peu
Maha mengi ɓaanda ya Gideoni na Samsuna, Ĩsa akoẽshi hari mwa i tsi ya Israila. Suku, ajiliwa na mutru akana madjini ya peu mengi. Wakati ule adzivutsu mindruni ha Ĩsa, amoesa arongowa, "Usunitsaha na trini, Ĩsa, Mwana wa Mungu Monyewe Uju raha na Uju?" Madjini yale yajuwa amba Ĩsa u Mwana wa Mungu. Sa ile Ĩsa aãmurisha madjini yale yamuɓaushiye mutru ule. Ya madjini yangiya ɓangwe la mavhuruku kariɓu vhale, amoesa mavhuruku yale yareme mbiyo ha ushuka mulimaju vhale, yalo ngiya dziyani mwa maji, yano ata yafu piya. Wakati ule watru waandriso ona amba Ĩsa ana ushindzi hari mwa Shetwani na ya madjini ya peu. Ata madjini, yaka farudhwi yamutuĩ. U Mwangishiyo Muraharifu usurisomedza amba Ĩsa avholwa piya ushindzi rangu mbinguni ata shivhandreju mwa tsi. Ana ushindzi wa utradza madjini ya peu. Madjini ya peu yana ushindzi muɓole, ɓadi yao ushindro tolwa ha li dzina la Ĩsa na ha u ushindzi wa i Roho Ndzitwaharifu ya Mungu.
Foto 22: Ĩsa asuindziya watru wa peu moni mwa i Nyumba Ndzitwaharifu
Suku mengoni mwa suku, Ĩsa angiya moni mwa i Nyumba Ndzitwaharifu ya umuãbudu Mungu ɗagoni Urusalemu. Watru wako wafanya i Nyumba Ndzitwaharifu ile amba mauri ɓazari, mana vhale wakoudza zinyama zakotolwa masadaka. Wakodzipariya faida ha uɗangamanya watru. Ɓasi i suku ile Ĩsa aindziya maudzizi ya peu yale na zi zinyama zawo. Awaambiya i trongo ini yaangihwa moni mwa u Mwangishiyo Muraharifu wa Mungu, "Vhuangihwa: I nyumba yangu itsoka nyumba ya swala, ɓadi wanyu muifanya amba 'gumbo la waravhizi.'" Ĩsa akosomedza kula suku moni mwa i Nyumba Ndzitwaharifu ya umuãɓudu Mungu. Ɓadi ɓaandhwi ya makizi mbeli ya ya Mayahudi yakozunguha ndziya ya wao upara wamuule. Suku, wamudzisa Ĩsa: "Ha yezi trini ɗe ufanyao trongo zini?"
Foto 23: Ĩsa aka afu, ɓe vhanu a hayi
Makizi mbeli yasaliya ya ya Mayahudi yaka maãduyi ya Ĩsa; ɓas, watsongo aulawa na watru wangina. Ĩsa aremwa mizumari hari mwa muri wa pawa. Afu vhale. Ɓadi i suku ya raru, Mungu amuregeza hayi ha ulawa ufaju. Mungu amuvha Ĩsa ushindzi hari mwa i trongo ya ufa. Kashindri afa tsena. U muregeyo hayi wahe, uwo udhiɓitifu amba waye u Mwana wa Mungu. Ĩsa aambiya watru wahe wamuɗungao, "Tsivholwa piya i yezi rangu mbinguni ata shivhandreju mwa tsi. Ɓasi namwendre ha piya zi nishani, mwasomedze wake watru wangu waniɗungao. Mwasomedze watuĩ piya izo namuãmurishanizo. Ɓasi na wami nisuka vhumoja na wanyu daimani aɓada." Ĩsa apara ushindrifu hari mwa dhambi na ufa. Ha piya wao wamuɗungao Ĩsa, ɓasi Mungu uwavha i Roho Ndzitwaharifu yahe ile awasaidi wamuvhendze Mungu na utuĩ marongozi yahe. Narimuvhendze na umutuĩ Raɓi Ĩsa. Na vhavho Ĩsa atsoẽshi ha ndziya ya wasi. Uhayati wavholwa na Ĩsa, uwo Uhayati Muvhiya ulawao ha Mungu. Uhayati unu, uwo wa daimani aɓada, ata wala ukana neka yi mili yatru yija yifu. Ini ɗe i Haɓari Ndjema kula mutru alazimu aikiye, aijuwe.
Foto 24: Sorda la Mungu
Ĩsa ashindri Shetwani, amoesa waye urivha ushindzi wa umuziya Shetwani na madjereɓiyo ya peu yahe. Ɓe wasi karishindri rafanya i trongo iyo neka tsi ha wasi udzitayarishiya i kondro, mauri li djeshi mulionao hari mwa li foto. Waye a tayari ya uwana kondro. Ya handra, irilazimu rirongowe zi kweli za Mungu na uẽshi ha uziɗunga. Irilazimu ridzihazezo mauri mukandra urizingidzao kula vhahanu rendrao. Irilazimu rivhendze wanyatru, amoesa rifanye izo ziliyo amba zirahara mbeli za Mungu. Trongo ndjema rizifikirio, rizirongowao na rizifanyao, izo urihifadhwi na zitrendro za peu na marongozi ya peu, mauri mutru apindra ngwezi ya shifaru mwilini. Irilazimu ridzitayarishe rijudze watru wasaliya i Haɓari Ndjema ya mutru ukana amani ha uvhumoja na Ĩsa. I trongo ini mauri djeshi atriya magoshi yahe. Isurihodarisha hari mwa i trongo ya ukaɓili Shetwani, amoesa isurihifadhwi yi mindru yatru ile pare rasukwale, rasungiye hari mwa zi ndziya za peu zahe. Irilazimu riãmini amba Ĩsa afu ile ariɓuliye, wasi vhumoja na piya wanadamu wasaliya. Ariɓuliya hari mwa u ushindzi wa Shetwani na wa dhambi. Iyo ɗe i ngwezi ya shifaru yatru irihifadhwio na Shetwani. Shetwani asutsaha arizaini. Asutsaha ariangamidze. U Mwangishiyo Muraharifu wa Mungu usomedza amba Ĩsa akombowa kula mutru aãminio. Akombowa kula mutru aãminio na ya mahukuma ya dhambi. Watru waãminio walawa ufaju, wangiya hari mwa uhayati muvhiya kauna mupaka. Mutru aãminio amojuwa i trongo ini, ɓasi iyo isumuhifadhwi zi fikira zahe na taradudu, mauri i kofiya ya shuma ihifadhwio i shitswa ya djeshi. U Mwangishiyo Muraharifu wa Mungu, uwo mauri ɗe sembeya ɗile la kondro la i Roho Ndzitwaharifu ya Mungu; uwo ɗe ukweli wa Mungu. Kula mutru aãminio alazimu arumiye u Mwangishiyo Muraharifu wa Mungu ile ha uangamidza zi trambo za Shetwani. Hari mwa piya trongo zini irilazimu rimumiye Mungu, irilazimu rivulishiye ya madjawaɓu yahe na utuĩ ãmuri zahe. Ha izo, wasi wa jau rina fuvu hari mwa u ushindrifu Mungu aupara. Ashindri Shetwani, dhambi na ufa daimani aɓada.