Nariangaliye, Rivulishiye, amoesa Ritsopara Uhayati: Shiyo ya vhili
Samenvatting: Jacob, Joseph, Moses. 24 sections. It has a picture book to go along with the recording.
Scriptnummer: 419
Taal: Shimaore
Thema: Sin and Satan (Deliverance, Judgement, Sin, disobedience); Christ (Jesus, Our Substitute, Sacrifice / Atonement); Eternal life (Salvation); Character of God (Nature, character of God, Word of God (the Bible)); Living as a Christian (Obedience, No other gods, idols, Forgiveness, Faith, trust, believe in Jesus); Bible timeline (Law of God, Gospel, Good News); Problems (Problems, troubles, worries)
Gehoor: General
Doel: Teaching
Kenmerke: Monolog; Bible Stories; Paraphrase Scripture
Toestand: Approved
De scripts dienen als basis voor de vertaling en het maken van opnames in een andere taal. Ze moeten aangepast worden aan de verschillende talen en culturen, om ze zo begrijpelijk en relevant mogelijk te maken. Sommige termen en begrippen moeten verder uitgelegd worden of zelfs weggelaten worden binnen bepaalde culturen.
Tekst van het script
Marongozi ya uandrisa i hadisi
Tsimurongodzani. Wanyu umujuwa Monyezi Mungu wa kweli kana wa vhili? Nisutsaha nimutoleyeni hadisi yapatana na watru wasaliya wamujuwa. Ɓasi namwangaliye ya mafoto moni mwa u mwana shiyo dzindzano laiva. Mwamokiya jau (x), ɓasi namuɓuwe i shikandre yaɗunga.
Foto 1: Wananya waili
Hari mwa li foto lini muliangaliyao, vhwa wananya waili, ne ɗe Ĩzu na Yaankuɓu; amwesa Ĩzu asumumiya mwananyahe shitru. Ĩzu aka mutru akojuwa swafi afanye miramɓwi ya, upara shereyo. I suku mwananyahe mutiti, Yaankuɓu, aka apihi shahula ndjema. Wakati Ĩzu aregeya ha ulawa hari mwa i hazi ya miramɓwi yahe; akoona ndza swafi, amumiya Yaankuɓu shahula. Wakati ule Yaankuɓu amwambiya, "Tsina masharuti yangu; ɓasi nilidze raɓuzi i haki yaho ya uka u mwana wa handra wa ɓaɓatru. Na vhale Yaankuɓu akotsaha u mwaratha wa ɓaɓahe, wakati uliyo amba zuki wahe Ĩzu ɗe akolazimu auwarithi. Ɓasi Ĩzu uvhandre wahe, mwaratha wahe uwo kawakomutriya shuhuli. Akofikiri tu ɗe i mimba yahe amba kayana shitru. Ɓas, audzu ɗe i haki yahe ile ha thamani ya muɗyiyo moja moja. Yaankuɓu, i mana ya dzina lilo "Mudangamanyifu," amwesa i taɓiya yahe ika ya udanganya wanyahe. Mbeli vhavho Yaankuɓu amudanganya ata ɓaɓahe.
Foto 2: Ndzozi ya Yaankuɓu
Ĩzu akomuenga Yaankuɓu, akotsaha amuule. Ha izo, Yaankuɓu aka alazimu atrale ɗagoni hahe. Hari mwa ndzozi aiona, amuono Mungu pevhoni, aono na zi malayika za Mungu zakoshuka shivandreju mwa tsi. Wakati ule Mungu amwambiya Yaankuɓu, "Nitsohuvha i shivhandre ya tsi ini uilaliyao, nitsohuvhayo, wawe vhumoja na zi zilembwe zaho; zilembwe zaho zitsoka nyengi. Wanadamu piya shivhandreju mwa tsi watsoɓarikishiha ha ndziya yaho na zilembwe zaho. Nisuka vhumoja na wawe, amwesa nitsohuangaliya kula vhahanu uendrao; nitsohuregeza tsiju vhanu. Tsitsohuɓaushiya; nitsotsimidza izo nahutoleyazo wahadi." Mungu ajuwa amba Yaankuɓu muɗangamanyifu, ɓadi Mungu akomuvhendza, amwesa akotsaha amugaudze. Iyo ɗe i mana ata Mungu amutoleya wahadi ndzitukufu zini.
Foto 3: Yaankuɓu na Laɓana
Yaankuɓu aendreleya na i trongo ya udanganya watru, ɓadi wakati waye tu ne aɗangamanyiwa. Ɓasi alawa, ha ondro fanya hazi ha zama wahe, Laɓana. Laɓana akana wana watruwashe waili. Ɓasi Yaankuɓu akotsaha amulole u mutiti, Rahilu. Afanya hazi maha saɓa ha Laɓana ha umulivha mahari. Ɓadi Laɓana amudanganya Yaankuɓu, amuvha u mwana muɓole wahe amufungiye raɓuzi. Halafu Laɓana amulazimisha Yaankuɓu afanye hazi maha saɓa raha ile ha umupara Rahilu. Ɓe Yaankuɓu amudanganya Laɓana wa jau. Mwisoni, piya zi zinyama ndjema hari mwa ya maɓangwe ya Laɓana, zija zifanyishiha za Yaankuɓu. Wakati ule Mungu amwambiya Yaankuɓu, "Regeya hari mwa i tsi ya maɓakokwaho na wadjamazaho, amwesa nitsoka vhumoja na wawe."
Foto 4: Yaankuɓu ajiliwa na Mungu
Yaankuɓu akotsaha aregeye ɗagoni hahe, ɓadi akomuriya Ĩzu, mana mutru adanganyao wanyahe, mara nyengi waye uriya i trongo ya ulivhiwa kiswa. Uku wakati Yaankuɓu aka ndziyani ha uregeya hahe, ajiliwa na Mutru. Akoshindrana na Yaankuɓu hari mwa uku ule piya. Wakati uku wakosha, na Mutru ule avuru i nyonga ya Yaankuɓu, ilawa vhahanu yalazimu ike. Vhavho ɗe vhahanu Yaankuɓu aelewa amba Uwo ɗe Mungu ɗe ashindranao na waye. Yaankuɓu kakoshindra ushindrana tsena, ɓe arongowa, "Tsitsohulisha neka raha kwaniɓarikisha." Wakati ule Mutru ule amwambiya Yaankuɓu, "Dzina laho kalitsoka tsena Yaankuɓu, ɓadi ɗe Israila." "Israila", i mana ya vhavho, "asushindrana na Mungu." Mungu aka aja ha umufanya Yaankuɓu, yaani mutru mudangamanyifu, ake amba mutru kasina nguvu, pare amugaudze. Ɓaanda ya vhavho Israila aregeya ha wadjamazahe ha salama. Aja afanyishiha ɓaɓa wa umati muɓole wa watru wamwãɓuduo Mungu. Wandzani wangu, wasi piyasi risuwana kinyume na zi ndziya za Mungu ramodanganya watru, ɓadi Mungu avheleha Mutru atsojuwao arigaudze. Na uwo ɗe Raɓi Ĩsa Kiristi.
Foto 5: Ndzozi ya Yusufu
Yaankuɓu, mutru ule aliyo amba Mungu amugaudziya li dzina lahe like Israila, akana wana watruɓaɓa kumi na waili. U mwana akomuvhendza swafi ɗe Yusufu. Yaankuɓu amuvha Yusufu kotri dzuzuri halisi. Wananyahe wa Yusufu wamuoneya uwivu. Vhuka uku, Yusufu aono ndzozi. Wakati ule aambiya wananyahe, "Namuvulishiye ndzozi ini naiona. Rakofunga mele shambani; sa ile li fungu langu lihimi, lilimbala, wakati uliyo amba ya mafungu yanyu yazingidziya langu, yadzinyamisa ha ulihishimu." Wakati ule wananyahe waja hasera swafi. Wakodzisana neka ndzozi ini mana yayo ɗe wao udzinyamisa ha umuhishimu mwananyawo mutiti ule? Wakomuenga Yusufu, amwesa wakozunguha nafasi ha wao umuhodza.
Foto 6: Yusufu asuudziwa
Wananyahe wa Yusufu wakotsunga maɓangwe yawo mbali. Wakati ule Yaankuɓu amwambiya Yusufu: "Endra wangaliye neka wananyaho wa fetre, wao vhumoja na maɓangwe yawo, uje unijudze haɓari zawo." Ɓadi wananyahe umuona yawo amba asuja, wapanga fikira ya umuula. Wamutoleya li kotri dzuzuri lahe, amwesa wamupulisa moni mwa sisima kayakana maji. Kayahoma, na vhuvhiri maudzizi biyashara. Sa ile moja mengoni mwa wananyahe wa Yusufu wale arongowa: "Umuula mwananyatru itsorifai na trini. Narimuudze." Ɓas, wamuudzu Yusufu ha mapauni shirini ya fedha. Watriya mavhandra li kotri la Yusufu na damu ya mbuzi yatsindzwa, amwesa walivhingi ha ɓaɓawo. Ɓasi Yaankuɓu akofikiri amba Yusufu aulawa na shinyama nyeha. Amuliliya ha usikitifu muɓole.
Foto 7: Hadisi yapatana na Yusufu na mutrumushe wa peu
Maudzizi yale yamuudzu Yusufu hari mwa i tsi ya Miswiri. Aja afanyishiha murumwa wa mutru akohiriwa Potifari. Potifari akofanya hazi za sirikali ya u Mufalume wa Miswiri. Mungu aka vhumoja na Yusufu, amwesa ashindri hari mwa piya trongo akozifanya. Kayahoma, na ahetsiwa dhwamana aendresao li ɗago la Potifari. Yusufu aka mwanahirimu muzuri. Na vhale, mutrumushe wa Potifari akomutsaha. Adjereɓu umulazimisha alale na waye. Yusufu ajuwa amba iyo tsi trongo yalazimu, ata amuhara. Akotrala nyumbani vhale, ɓadi u mutrumushe wa Potifari asiki nguwo yahe. Amuvhingiya mume wahe nguwo ile, amwesa amushitaki Yusufu hahe amba adjereɓu umulola. Ha izo, atowo ãmuri amba Yusufu atrilwe shivhani.
Foto 8: Yusufu a shivhani
Mungu raha aka vhumoja na Yusufu, ata wala ukana shivhani vhale. Kayahoma, na Yusufu afanyiwa dhwamana wa wanyahe wafungwa piya. Ɓasi shivhani vhale, vhuka warumwa waili wa u Mufalume wa Miswiri. Moja aka amurumishiya ha umutriliya vinyo pare anwe, amwesa ɗe uwo aka amufanyiya madipe na mihare. Waka ata uku, waono ndzozi wao waili. Ɓadi wakofikiri amba kawaka na mutru atsojuwao awaeledze zi mana za ndzozi zile. Wakati ule Yusufu awaambiya: "Afa ueledza i mana ya trongo, izo tsi ya Mungu? Namunitoleye hadisi ndzozi zanyu." Ɓasi wa handra amwambiya Yusufu: "Hari mwa ndzozi yangu tsiono muzaɓiɓu na marahi mararu. Tsirenge zi zaɓiɓu, tsizitsere tsere pare maji yazo yangiye shikombeju mwa u mufalume, tsimuvhayo." Sa ile Yusufu amueledza i mana ya ndzozi ile ha umwambiya: "Ulawa vhanu ata suku traru, u mufalume atsohujeledza, tsena atsohuregeza hazini haho. Mutru mufanya madipe ule amwambiya Yusufu ndzozi yahe wa jau, ɓadi i mana yayo aeledzewayo, ɗe waye uulawa. Ɓadi murumwa wa handra ule ajeledzewa na munyahe mufanya madipe ule aulawa, mauri ɗe i heli Mungu aka amuonesa Yusufu. Ɓadi Yusufu waye waye aɓaki shivhani hari mwa maha mili.
Foto 9: I ndzozi ya u mufalume
Ɓaanda ya vhavho u mufalume wa Miswiri aono ndzozi. Aono nyombe zanyera saɓa wangoni mwa muro. Wakati ule vhulawa nyombe tsala saɓa muroju, ziɗyi zi nyombe zanyera zile. Kavhwaka ata mutru akoshindra mueledza u mufalume i mana ya ndzozi yahe ile. Sa ile shitswa wa wao wakomurumishiya u mufalume amwambiya trongo zapatana na Yusufu. Ɓasi u mufalume atowo ãmuri Yusufu atolwe shivhani. Wakati ule Yusufu amueledza u mufalume i mana ya ndzozi yahe, amwambiya, "Mungu ahuvhenuliya trongo atsondro zifanyao. Vhutsoja maha saɓa yiliyo amba mavuna yatsoka mengi hari mwa i tsi ya Miswiri ini, watru watsokana shahula ha uzidishiha. Ɓaanda ya vhavho vutsoja maha saɓa ya ndza. Ɓasi vhavho, zunguha mutru aliyona hikima, umudhwaminishe i Miswiri. Mutru uwo na wasaidi wasaliya wahe nawaangulidze fungu la ya mavuna hari mwa yi maha saɓa ya mavuna mema, wayaangamisie ha yi maha saɓa ya ndza." Mufalume ule amayizi amba i Roho ya Mungu ika ha Yusufu; ha izo, amudhwamanisha piya i Miswiri.
Foto 10: Utawalizi wa Yusufu hari mwa i tsi ya Miswiri
Hari mwa yi maha saɓa ya mavuna mema Miswiri, Yusufu aangulidza mele mengi. Ata maha saɓa ya ndza uja yayo, awalidza mele watru wa Miswiri. Vhuka ndza hari mwa i tsi ya Kanani wa jau. Ɓasi wakati ule wananyahe kumi waɓole raha na Yusufu wale waja wa jau ha ujo nunuwa mele Miswiri. Kawajuwa amba u mutawalizi ɗe Yusufu, ɓadi uwaona yahe, awajuwa. Awasikidza amba wao marenga haɓari mããduyi, awatriya shivhani. Ɓaanda ya suku traru, awaambiya: "Ile ha uonesa dalili amba wanyu watru waãminifu, ɓasi namunivhingiye u mwananyanyu mutiti." Moja mengoni mwawo amulishi shivhani wakati uliyo amba wasaliya wale, awavha ruhusa wavhingiye wadjamazawo mele.
Foto 11: Yusufu ajulihana na wananyahe
Wananyahe wa Yusufu wakoriya uregeya Miswiri, ɓe kayahoma na walazimu wapare shahula tsena. Ɓas, wamurenge mwananyawo mutiti Benyamin, wandre ha Yusufu. Yusufu raha kawaambiya amba waye mwananyawo. Awalidza tsohole, ɓe ããmurisha moja mengoni mwa watru wa hazi wahe awaregezeye marike zawo ha uzitriya moni mwa maguni yawo, adzamise i shikombe ya fedha yahe moni mwa li guni la mwananyahe mutiti. Ɓaanda ya vhavho avheleha watru wa hazi wahe wawasikidze amba wamuhiɓiya. Wananyahe piya wa Yusufu wadzinyamisa mbeli zahe ha umumiya poreho, trongo iliyo amba ika sawa sawa na ya mafungu ya mele moni mwa i ndzozi Yusufu aka aiona. Sa ile Yusufu alili, kakoshindra atsitsa tsena i siri yahe. Awaambiya, "Wami mwananyanyu Yusufu, ɗe uwo mwamuudza avhingwe Miswiri." Tsena, amuvhahara Ɓenyamin, alili ha umunuka, anuku na wananyahe wasaliya. Yusufu awavha zawadi ɓole, amuvheleshedzeyayo na ɓaɓahe. Awaambiya waregeye Miswiri, wamuvhingiye wadjamazawo na ɓaɓawo. Ɓasi wananyahe waregeya hawo, wamwambiya ɓaɓawo, "Yusuf a hayi. Waye mutawalizi wa piya i Miswiri!"
Foto 12: Yaankuɓu na Yusufu hari mwa i tsi ya Miswiri
Yaankuɓu aka aɗuhwa wakati arenga piya udjama wahe na piya izo aka nazo, akondro ketsi Miswiri. Umuona yahe mwana wahe Yusufu, amuvhahara, walili wao waili. Ɓaanda ya muda akadziya mihono yahe wana wa Yusufu, awaɓarikisha; mbeli vhavho waja wafanyishiha makizi mbeli maɓole hari mwa zi ngudjama za Israil. Yaankuɓu afu Miswiri wakati aka aɗuhwa swafi. Wakati ule wananyahe wa Yusufu wariyi ha siɓaɓu ya i trongo waka wamufanyiya. Ɓadi Yusufu awaambiya, "Musuriye. Wanyu mukana fikira ya unihodza, ɓadi i niya ya Mungu ika trongo ndzuzuri, watru wengi wapare waẽshi." Wandzani wangu, vhwa Mutru pevhoni aliyo muɓole raha na Yusufu. Dzina lahe Raɓi Ĩsa Kiristi. Watru waovu wamuulu. Ɓadi Mungu arenge shitrendro ya peu ile, aigaudza hatruju ike trongo ndjema, hatruju na ha watru piya watsomwãminio Ĩsa. Ĩsa aregeya hayi ha ulawa ufaju. Neka risumukuɓaliya Mungu madhamɓi yatru, na moni vhavho ya mahosa rafanyiyazo wanyatru, ɓasi atsoswamihi madhambi yatru yale. Waye na ushindzi wa ukombowa watru piya wamuãminio, kawatsoãdhiɓiwa na ufa kauna mupaka.
Marongozi ya uandrisa i hadisi
Vhuka mutru akohiriwa Musa. Ɓasi mutru uwo aka muhodari hari mwa uvhumoja wahe na Mwalatru, amwesa akombowa u umati wa Monyezi Mungu hari mwa urumwa wawo Miswiri. I trongo iyo isurisaidi umufikiriya Ĩsa aliyo na ushindzi wa uɓuliya watru piya wamwãminio hari mwa u urumwa wa Shetwani na madjini yahe. Mwamovulishiya i kaseti, namwangaliye li foto liɗungamana na i hadisi. Mwamokiya jau (x), ɓasi namuke tayari ya uɓuwa li foto laɗunga.
Foto 13: Musa wakati aka mwana zaza
Yaankuɓu, uwo akohiriwa tsena Israila, akana shilembwe akohiriwa Musa. Musa adzalwa Miswiri ɓaanda ya maha thalathamiya ya Yusufu ufa. Wakati ule, ya Maisraila yaka mengi swafi, ha heli ya uka amba u mufalume wa Miswiri akowariya, ata akowarendrea mbovu. Awalazimisha warumwe, amwesa aãmurisha piya wana zaza watruɓaɓa wa ya Maisraila waulawe. Wakati Musa adzalwa, mayahe amudzamisa. Amutriya moni mwa kalaga, amudzamisa hari mwa masandze wangoni mwa u muro. Mwananyahe mutrumushe, Mariama, alimbala kariɓu vhale ha uangaliya. Sa ile u mwana mutrumushe wa u mufalume awaswili muroju ha ujo howa. Apara i kalaga na u mwana zaza Musa. Sa ile Musa aandrisa ulila. U mwana wa mufalume ule amuvhoreha, arenge satuwa amufanye mwana wahe. Ha izo, Musa alelwa moni mwa i nyumba ya mufalume. Musa afundrisiwa piya zi trongo na zi mila za ya Mamiswiri, amwesa aja afanyishiha mutru muɓole halisi.
Foto 14: Musa na u muri wakovuwa
Suku, Musa aono mutru wa Mwiswiri akoɓuɓuwa murumwa Muisraila. Ha ivho Musa akotsaha asaidi watru wahe, aulu u mutru wa Mwiswiri ule. Ɓadi ɓaanda ya umuula, Musa aka farudhwi ya umutraliya u Mufalume wa i tsi. Hari mwa muda wa maha aruɓayini akoẽshi vhahanu padza vhwakohiriwa Sinayi. Ɓasi aka oho ata suku, aono midjuza. Aono muri mukutri wakovuwa moro, ɓe kawakorendra trongo, wala kawakokoma. Wakati ule li ji la Mungu lilawa hari mwa u muri uvuwao ule, alaguwa na Musa ha urongowa, "Tsiono heli watru wangu warendrwao mbovu. Nisuhuvheleha ha u mufalume wa Miswiri uvhinge umati wangu ulawe hari mwa i tsi yahe."
Foto 15: Musa amuregeya u mufalume
Musa akoriya, ɓadi amwãmini Mungu, aregeya Miswiri. Mwananyahe Haruna aɗungana na waye. Wamwambiya mufalume ule: "Mwalatru, Mungu wa Israila ɗe arongowao, ‹Uvha ruhusa watru wangu walawe, pare wanifanyiye shuhuli padzani." Ɓadi mufalume ule arongowa: "Wami tsimuji Mwalanyu uwo, amwesa tsitsoruhusu Israila ilawe." Ɓaanda ya vhavho, u mufalume arendre ya Maisraila mbovu ha uzidisha. Wakati ule Mungu amwambiya Musa, "....U watru wa Miswiri watsojuwa amba wami Mwalanyu namovheleha muhono wangu ha urema Miswiri na utowa ya Maisraila vhale." Mungu arongowa tsena, "U mufalume wa Miswiri, ne ɗe Firiyauna, amomwambiyani mufanye midjuza, ɓasi mwambiye Haruna, ‹Renga ɓankora yaho, ivutse vhotsi matsoni ha Firiyauna›, amwesa itsogauha nyoha." Ɓasi Haruna afanya i trongo aka aambilwayo; mufalume ule aono u ushindzi wa Mungu, ɓadi kakotsaha aruhusu umati wa Israila ule ulawe. Ha izo, Mungu afanya midjuza mengi ha ukanyisa ya Mamiswiri. Agaudza piya ya maji ya Miswiri, yagauha damu, ata Mamiswiri piya yakotsimba kula vhahanu wangoni mwa u muro muɓole ile wapare maji ya unwa. Mungu avhingiya Miswiri maɓa ya shi wa trotro, ndzi, madatra na vuwa ya mawe. Mungu avha ruhusa wagangi wafanye ɓaandhwi ya midjuza hari mwa midjuza yile, ɓadi afanya na yasaliya amba wagangi kawashindri waifanya. Ha izo, Mungu afahamisha mufalume ule amba akana ushindzi muɓole mara nyengi raha na u wagangi wa Miswiri. Ɓadi mufalume raha aharaya umutuĩ Mungu, kakotsaha awaruhusu Maisraila walawe.
Foto 16: Mwana ɓariɓari atolwa sadaka
Mungu alaguwa tsena na Musa, amwambiya, "Ambiya watru wa Israila amba kula udjama ulazimu urenge mwana ɓariɓari, umutsindze. Walazimu warenge damu yawo, waivhahe mulongoju hawo. Nitsovhira hari mwa i tsi ya Miswiri. Nitsorenga i roho ya kula mwanamutsa mutruɓaɓa adzalwa amba u mwana wa handra wa mayahe. Namoona i damu mulongoju ha mutru, nitsotupiya i nyumba ile, tsitsohodza mutru vhale." Ɓasi Mungu afanya mauri ɗe i heli arongowa. Piya u wana watruɓaɓa wa ya Mamiswiri wadzalwa amba wana wa handra wa mayawo, wafu. Ɓadi ha ya Maisraila kavhwaka ata moja afa. Sa ile u mufalume amujisa Musa, amwambiya: "Namwendre! Namulawiye watru wangu, wawe vhumoja na ya Maisraila. Namwendre mwãɓudu Mwalanyu, mauri ɗe i heli mwakoitsaha."
Foto 17: Watru wasuvhira hari mwa i ɓahari
Musa avhingi u umati wa Israila, ulawiya Miswiri. Mungu awakiliya mbeli ha vingu na moro. Ɓadi watru wa Miswiri waja hasera, mana warumwa wawo walawa. Ɓasi mufalume ule na piya madjeshi yahe waɗungu ya Maisraila ha uwaregeza. Wakati ule ya Maisraila wawaswili ha ɓahari ɓole iliyo amba kawashindri uivhiriya. Watru wa Miswiri waka nyuma hawo. Ya Maisraila kawakana ndziya ya utrala. Ɓadi Musa awaambiya, "Musuriye! Mutsoona i trongo Mungu atsoifanyao ile ha umuhuyini. Sa ile Mungu awaɓuliya ndziya pare wavhiriye i ɓahari, hari mwa shivhandre ya tsi kavu. Watru wa Miswiri wale wadjereɓu uwaɗunga, ɓadi i ɓahari iɓaliha. Piya watru wa Miswiri wale wano maji, wafu, wakati uliyo amba watru wa Israila wahuyiwa.
Foto 18: Shahula na Maji padzaju
Musa avhingi umati ule padzaju. Kawakana shahula ya uwakurisa, ata wakonguruma ha usingidza Musa, Haruna na Mwalawo. Amwesa Mungu avheleha maɓangwe ya wana nyunyi kula mahariɓi pare watsindze, waɗye. Kula asuɓuhi shahula yakofana na murama mutsa yakoshukidziwa vhotsi ha ulawa mbinguni. (Watru wakoihira ‹Manna.›) Ata wakati kavhwaka maji, ya Maisraila yakomana raha na Musa. Sa ile Musa awadzisa, "Mana trini mumanao na wami? Mana trini mudjereɓuo Mwalanyu?" Amwesa Musa amumiya Mungu; Mungu amudjiɓu ha urongowa, "Renga ɓankora yaho, ureme mudjasasa wa ɓwe uwo, amwesa vhutsolawa maji pare watru wanwe." Hari mwa muda wa maha aruɓayini Mungu akolisa na uangaliya u umati wa Israila padzaju.
Foto 19: Musa hari mwa u mulima wa Mungu
Watru wa Israila wawaswili hari mwa u mulima wa Sinayi. Wakati ule Mungu ashuku hari mwa mulima ule vhumoja na guguma na peni, tsena vhumoja na mavingu na moro. Ɓasi Musa aheya mulimani, amwesa Mungu akolaguwa na waye, amwambiya, "Wami Mwalanyu Monyezi Mungu. Kamwalazimu mwaka na Mungu wangina. Mususudjudiye sanamwe litsokao yotsi ha uliãɓudu. Musurumiye li dzina langu ha namuna kayalazimu. Namunahane i suku ya saɓa, namuisike amba suku ndzitwaharifu. Mutru namuhishimu ɓaɓahe na mayahe. Musuule; musufanye trongo za hawara; musuhiɓe. Mususikidziye mutru trongo ya trambo. Mutru kalazimu adzihafukanisa na shitru ya munyahe. Ɓaanda ya vhavho, Mungu aangiha zi shariya zile na ãmuri zasaliya hari mwa mavharu ya mawe, amwesa Musa ushuka yahe mulimani vhale, wavhingiya umati ule ile awasomedze trongo zile. Lewo vhanu, risupara zi Shariya za Mungu hari mwa u Mwangishiyo Muraharifu wahe. Mungu arongowa amba i trongo ya uɗunga zi ãmuri zahe, iyo trongo ivhingao thawaɓu ɓole. Amwesa Ĩsa tsena arongowa, "Neka musunivhendza, mutsotuĩ izo niziãmurishao."
Foto 20: Nyoha ya shaɓa yafungwa hari mwa ngidzo
Ya Maisraila waka watowa wahadi watuĩ zi Shariya za Mungu, wala kawaifanya. Watru waandrisa raha unguruma kinyume na Mungu na i shahula akowavhayo. Wakati ule Mungu awããdhaɓisha ha uwavhelesheya nyoha za peu zishindro ulawa. Wengi mengoni mwawo wafu ɓaanda waremwa manyo na nyoha zile. Sa ile watru wamumiya Musa awasaidi, amwesa Musa awamiliya Mungu. Ɓasi Mungu amwambiya Musa, "Fanya nyoha ya shaɓa, ifungwe hari mwa ngidzo; mutru yotsi atsoremwao, atsojuwa aiangaliye, pare aẽshi." Musa afanya i trongo aka aambilwayo, afungu nyoha yafanyiwa ha shaɓa hari mwa ngidzo. Ɓasi kula mutru andrao ata aremwa na nyoha, aangaliya nyoha ya shaɓa ile, aẽshi. Ramorongowa makizi mbeli maɓole na mitrume miɓole ya Israila, ɓasi Musa a moni vhavho. Hari mwa muda wa maha aruɓayini, akovhinga umati ule padzaju. Kaɓula ya u ufa wa Musa, Mungu amwambiya: "Nitsovheleha mutrume wangina mauri ɗe wawe ha ulawa hari mwa u watru wa Israila. Atsojudza watru kula trongo nimwambiyaoyo.
Foto 21: Ĩsa asulisa watru
Hari mwa maha mengi, watru wa Israila wakolindra mutrume wangina mauri ɗe Musa. Ata mwisoni, Ĩsa Kiristi aja adzalwa hari mwa i tsi ya Israila. Akosomedza watru trongo zapatana na Mungu, mauri ɗe Musa heli aka awasomedza. Suku, watru wandre hari mwa vhahanu vhwadzitenga ha ondro muvulishiya Ĩsa. Waka ata waja waono ndza, ɓadi kawakana shahula. Vhuka mwanamutsa vhale akana madipe matsano na wana fi waili. Wakati ule Ĩsa arenge madipe yale na wana fi wale, amwesa amuhimidiya Mungu. Ha izo kamwe alisi piya watru wale. Waka zaidi ya watru alifu tsano! Sa ile watru warongowa: "Ha kweli, mutru uwo ɗe Mutrume uwo arongolwa amba atsoja ulemenguni!" I suku yaɗunga, Ĩsa awaambiya: "Wami ɗe shahula ivhingiyao wanadamu uhayati. Mutru anijiliyao, uwo katsoona ndza dahari yahe, na uwo aniãminio katsoona nyora ata i dahari." Ɓasi narimujiliye Ĩsa na umuãmini.
Foto 22: Ĩsa asulaguwa na Musa
Musa na Eliya waka wao waili mitrume ya Mungu. Wakoẽshi maha mengi halisi kaɓula ya Ĩsa uja wahe ulemenguni. Suku mengoni mwa suku, Ĩsa arenge watru wararu hari mwa maswihaɓa yahe, awavhingi mulimani ha ondro miya Mungu weke wao. Ɓasi wakati Ĩsa akomiya Mungu, mutru akoona i sura yahe amba yakogauha, yakovaga na uwala. Nguwo zahe zija zifanyiha ndjeu pe. Sa ile marehemu Musa na Eliya wavhenuha hari mwa utukufu wa jau vhumoja na waye. Ĩsa madza aka ajuwa amba tsi hale atsoulawa, na vhale Musa na Eliya wakolaguwa na waye ɗe i trongo ya ufa wahe ukaɓilio. Ya maswihaɓa mararu ya Ĩsa yale yakiya zi trongo wakozirongowa vhale. Sa ile vhuja vingu liwaɓaliliya piyawo. Ɓasi vinguni vhale, li ji la Mungu lilawa ha urongowa, "Unu ɗe u Mwana wangu; wami umuvhendza, tsena wami ujivhiwa halisi na waye. Namumuvulishiye." Wakati li ji lile laiso kilihwana, maswihaɓa yale kayaona mutru neka tsi ɗe Ĩsa tu.
Foto 23: Ĩsa afu ha urifaidisha
Watru wamuhara Ĩsa, amwesa wamuulu. Madjeshi yamureme mizumari hari mwa muri wa pawa. Waulu na watru waili tsena vhumoja na waye. Wao waka waidzi waka waulu, ɓadi Ĩsa kaka avundza Shariya itsokao yotsi. Ɓadi wasi, rivundzu zi Shariya za Mungu. Wasi ustahiki ya mahukuma ya Mungu ya uangamifu kauna mupaka, ya uɓalidziwa ungiya haheju. Ɓadi Mungu uvhendza wanadamu piya. Waye katsaha i trongo ya wasi uka mbali na waye, i trongo ya wasi uendra Moroni hari mwa vhu vhahanu vhwa mahukuma, vhahanu watru waãndhaɓishiwao. Ha izo, Mungu avheleha Ĩsa, mwana wahe, arenge zifungo zatru. Wakati wa Musa, hari mwa i tsi ya Miswiri, i damu ya mwana ɓariɓari wa Mutupiyo yakotisiwa ile ha uɓaliliya u watru wa Israila na ya mahukuma ya Mungu. Ĩsa, u Mwana Ɓariɓari wa sadaka avhelehwa na Mungu, afu ha utolwa sadaka ha siɓaɓu ya wasi. Damu yahe ɗe yalivha i deni ya madhambi yatru, yangu na yanyu. Mauri ɗe i heli Musa aka ahedza i nyoha ya shaɓa ile, ɓasi ika farudhwi Ĩsa ahedzewe hari mwa muri wa pawa ile pare kula mutru amwãminio ake na uhayati kauna mupaka ha i neema ya Mungu. "Mana Mungu avhendze u ulemengu ata atowa u Mwana moja moja wahe, amuvheleha ile pare kula mutru amwãminio asuangamiye, ɓe ake na uhayati mukamilifu kauna mupaka."
Foto 24: Ɓadi i suku ya raru, Ĩsa aregeya hayi
Watru wengi wamuono, walaguwa na waye, amwesa suku aruɓayini ɓaanda ya u muregeyo hayi wahe, wamuono wakati akoheya pevhoni, mauri ɗe i heli muonao hari mwa li foto lini. Ĩsa raha a hayi i lewo ini. Musa na watru piya wasaliya wafa na uwaminifu wawo na Mungu, wa hayi wa jau. Wa pevhoni. Musa aka mukizi mbeli muɓole ama, mutrume wa Mungu,ɓadi Ĩsa, waye ɗe u Mwana wa Mungu. Waye muɓole mara nyengi raha na Musa. Musa avhingi i Israila wavhiriye i ɓahari, awahuyi na ya Mamiswiri. Ɓadi Ĩsa aja ile ahuyi wanadamu piya wamuɗungao. Suku, Ĩsa atsoregeya, mauri ɗe i heli aheya pevhoni. Atsorenga watru piya wamwãminio wake vhumoja na waye pevhoni. Wandzani wangu, mwa tayari ya uɗungana na Ĩsa? (Imukinishiha amba atsoja lewo!) Namuke na uwaminifu na Raɓi Ĩsa Kiristi, amwesa mutsohuyiwa.