03. Keta, Pilikisya Kangi Uyege Nu Bumii: Ibuku Lya Butatu - Ubutole bwa Kyala

Ubutole bwa Kyala: Ubwandilo

Mughonile mwesa, nguba ponya mungamu ya Yesu khristu. Ikyombo iki mupopilika uyu apyanile pa Mose ukuya ndongosi gwa banya Israeli. Kangi muno Kyala abalongokisye ukufuma mululangalangala ukubuka ku kisu kya Kanani, kangi umu abatulile ukubatola abalugu babo munjila. Keta ififwani mwibuku, mwigule ikifwani kingi apa mupilikisya ulwimbo. (Ulwimbo)

Ikifwani Kya Kwanda Yoshua Ikulwa Nabakikolo Kya Amaleki

Ukusoka 17:8-13

Abanya Israeli bakali nikisu kyabo. Bakabela belaga itolo mululangalanga. Loli Kyala abalagile ikisu kya Kanani ukuya kaya kabo. Kyala asalile umwana unandi ukuya ndongosi gwa kilundilo kya basikali ba Israeli. Aka kali kabalilo bo Mose, undongosi gwa banya Israeli akali akufwa. Abandu abakikolo kya Amaleki balisile ukuti balwane nikikolo kya Isreali, popapo Mose alinkuti kwa Joshua, utusalilepo abandu bamo ukuti babuke bakalwe nabakikolo kya Amaleki. Une kilabo ngwakwima pa kyamba, ningili ya Kyala maboko. Linga Mose akolile ingili ya Kyala m’mwanya, Yoshua nabanya Israeli bakaya baponjoli kuba Amaleki. Loli bo amaboko ga Mose gakatele, abakikolo kya Amaleki balinkuya baponjoli. Popapo abandu babili balinkukola amaboko ga Mose m’mwanya ufikila ilisuba lili nkwingila, popapo Kyala alinkuntula Yoshua alinkubalambalika Amaleki bosa. (Ulwimbo)

Ikifwani Kya Bubili Abatendeli Nu Mpiki Gwa Kanani

Ukubaligwa 13:1 - 14:35

Popapo abanya Israeli bobafikile mumpaka gwa Kanani, Kyala alinkumbula Mose ukuti abatume abandu ukuti bakatendele ikisu. Mose atumile balongosi kalongo nababili, pampene nu Yoshua na Kalebu. Bo gakindile amasiku malongo mana, balinkugomoka popapo balinkumpangila Mose balinkuti, “Tuyilekufika nkisu iki gwatutumileko; naloli kisu kya lukama nu luki! Fyope na ifi fikumela nkisu kila fyo ifi. Loli abandu aba bikwitugala nkisu kilakila ba maka naloli, tope nutwaya twabo, tusyungutiligwe na malinga twaya tukulumba fiyo.”
Kalebu alinkubabatamisya abatendeli alinkuti, “Oko, tubukege mbibimbibi ukuti tukakikabege ikisu kila, tubagile ukwakubatola naloli.” Abandu balinkwamula balinkuti, “Nasiku, tutabagila ukwakubatola napanandi abandu bala bamaka ukinda uswe.” Bunobuno balinkubasya abanya Israeli inongwa isyabutungulu sya kisu kila. Ikilo kila abandu balinkulila nukwibubusaya pamaso pa bakulumba ba Kyala, Mose na Aaroni kangi na kwa Kyala.
Kyala akalele panongwa yakuti abandu bakasubila, yonongwa abalongwisye mululangalanga ifyinja malongo mana. Bosa abanya Israeli aba bakali nulusubilo mwa Kyala, bafwile mululangalanga. (Ulwimbo)

Ikifwani Kya Butatu Abanya Israeli Boloboka Ulusoko

Yoshua 1:1-9, 3:1-17

Bo afwile Mose, Kyala alinsalile Yoshua ukuti yo ikuyaga ndongosi gwa banya Israeli. Kyala alinkuti kwa Yoshua, “Umbombi gwangu Mose afwile, lilino sumuka gwambukege isilya lila lya lusoko lya Yordani mukingile nkisu iki mbapege abanya Israeli...gwiyimikeghe kangi uyege nkifu, namanga usumwike mukubingisya abandu aba ukuti bakakikabe ikisu iki nafingile ukubapa ababisabo.” Kyala afingile ukuya na Yoshua kangi alinsumile ukuti apilikilege amasyu ga Kyala. Kyala alimbulile Yoshua isyakuti abombeghe. Abaputi ba Israeli bali nibokosi ilyapamwanya ilya lwitikano. Mwali indagilo sya Kyala isi syasimbigwe pamabwe. Kyala ababulile ukuti bapimbe ibokosi lya lwitikano bingile nalyo mulusoko lwa Yordani. Ulusoko lwaliswile, loli bo abaputi amalundi gabo gakanyile misi, ulusoko lulinkoka nukuma pakati, amisi galinkubungana ulubafu lumo. Abaputi balinkwima pakati palusoko nukuti abandu bosa balinkuloboka pabumu ukuyaka pisilya pa kisu kya Kanani. Kyala ikulonda ukutumanyisya ukuti linga olonda ukuti atubombele simo, tupilikilege nukusubila m’myake ukuti atubombele m’mbwighane bwake. (Ulwimbo)

Ikifwani Kya Buna Ilinga Lya Yeriko Likuwa

Yoshua 6:1-27

Abanya Israeli balikele nkaya ka Kanani mbupipi na kaya ka Yeriko. Kyala alinkuti kwa Yoshua, “Keta, aba nkaya ka Yeriko bo mbabikile m’maboko gako palikimo nay u malafyale na bakalyoto ba bwite bake. Uti wende nukukasyungutila akaya palikimo nifilundilo fya balwa bwite, mukwakukasyungutila akaya kamokene. Mo mukabombele buno buno ukufika amasiku mahano nalimo. Abaputi bahano nababili bo bikwakwendaga nkyeni nibokosi lya ndagilo bo bakolile ingangabwite ihano ni ibili isya mbembe sya ng’osi inyambala. Loli pisiku ilya buhano nu bubili, po mukasyungutileghe akaya kala kahano na kabili bo abiputi bikukuba ingangabwite. Linga ingangabwite isya mbembe sya ng’osi sikulila po abandu bosa bakakolelege fiyo. Po lelo ilinga lya kaya likwakugwa pasi lyosa itolo, po abandu bakingilege nkati, umundu wesa apa ikyeni kyake kilabile.”
Yoshua na bandu babombile bobubo Kyala ababulile. Ilinga lya Yeriko lyagwile kangi abanya Israeli balinkukitola ikisu kila. Kyala ababulile abanya Israeli ukuti bangegaga nakamo akankisu kila ukuya kabo. Loli umundu yumo ingamu yake Akani, akalimpilikile Kyala. Tusobalingania panyuma isya mundu uyu. (Ulwimbo)

Ikifwani Kya Buhano Ba Israeli Bikubopa M’kaya Ka Ayi

Yoshua 7:1 -12

Pabupipi na Yeriko kyalipo kisu ingamu yake Ayi. Yoshua abagile ukukitola ikisu kya Ayi kyope, popapo alinkutuma abandu ukuti bakatendele ikisu. Abatendeli balinkwisa balinkuti, “Bangabukaga abandu bosa mma ukwakukasiganila akaya ka Ayi... namanga balimo abandu banandi itolo.” Buno buno Yoshua alinkubatuma abandu banandi itolo ukuti bakabakole abandu ba nkisu kya Ayi. Loli abandu baku Ayi bali bamaka fiyo, nukuti babatolile abanya Israeli. Abanya Israel bamo bagogigwe, abangi balinkubopa ukuponesya ubumi bwabo. Polelo Yoshua nabalongosi bamo balinkugwa ukupama nkyeni mwibokosi lya lwitikano lwa Ntwa. Umwene uNtwa alinkumbula Yoshua alinkuti, “Sumuka, ngimba nongwa yafiki ulambalele pasi bo bunobuno? Abanya Israeli bo aba batulile inongwa, bakilenie ulwitikano ulu nabimikile, begilepo ifindu fimo ifi fyali mwiko, bahiyile bayile ukufisa nkati nfindu fyabo. Panongwa yiyiyi abanya Israeli, bakabagila ukwima namaka nkyeni mbalugubabo.”
Kyala ababulile abanya Israeli kubwandilo ukuti bangegaga nakamo, kali yo siliva pamo golide ukuya fyabo.
Apa tukumanyila ukuti Kyala ikunfunda gwesa yuyo atikumpilikila Umwene. Linga tutikuntila Kyala, tukwifunda twibene kangi tubagile ukupela ukuti abinitu bope bakubilwe. (Ulwimbo)

Ikifwani Kya Buhano Nakimo Ukulongigwa Kwa Akani

Yoshua 7:14 - 8:29

Yoshua ababungenie abandu bosa pamaso pa Kyala. Kyala alinangisye Yoshua ukuti Akani yo atulile inongwa pamaso pa Kyala. Yoshua alinkuti kwa Akani, “Umbule isi ubombile; ungafisaga nakamo.” Akani alinkuti, “Nu bwanaloli bosa ndulile inongwa kwa Ntwa Kyala gwa Israeli; bo nguti ngete nkati mfipupilwa ndinkugubona unselekesye unnunu, a ma shekel ga siliva na golide po ndinkunyonywa, polelo ndinkwega nukufikumbila pasi muhema yangu.” Abandu bafyagile nutwala kwa Yoshua. Popapo Akani nabanyumba yake bosa bagogigwe nifyombo fyosa fyalyokigwe muno Kyala ayobile. Kyala alinkuyoba na Yoshua alinkuti, “Ungalilaga, nalinga ko kuya nulutende. Ubege abandu bosa abalwa-bwite aba uli nabo, musumukege mubuke ku kaya ka Ayi; keta mbabikile m’maboko ghako umwalafyale gwa kisu kya Ayi.” Buno buno Israeli apilikile Kyala kangi nukwakuntola Ayi.
Kyala oketa fyosa ifi tubomba. Tukabagila ukufisa imbibi isi tubomba pamaso pake. Loli linga mbwanaloli tukwitika imbibi syitu pamaso ga Kyala, ikutuhobokela nu kutosya ku mbibi syitu. (Ulwimbo)

Ikifwani Kya Buhano Nabubili Isuba Nu Mwesi Filinkwima

Yoshua 10:1-14

Abanya Amori babili ba nkisu kya Kanani balyandile ukubatila abanya Israeli. Abanyafyale bahano ba Amori balisile ukulwana na Israeli. Loli Kyala alinkuti kwa Yoswa, “Koma ukubatila, namanga mbabikile m’maboko gako. Akayako nayumo umundu ugwakwisa ukukupinga ugwe.” Popapo Yoshua na balwa-bwite bake balinkubuka ukulwa ni fikolo fila, bosa babopile pa maso pa banya Israeli. Untwa alinkubasatukisya amabwe ga fula amanywamu pa balugu babo kangi abingi bafwile, ubwite bwakindilile lisiku lyosa ukufika kunamayolo. Yoshua aliputile, nukuti Kyala alimike isuba nu mwesi isiku lila ufikile abanya Israeli babatolile abalugu babo. Likaliko ilisiku ilingi bo ili liyo Kyala alimpilikile umundu. (Ulwimbo)

Ikifwani Kya Buhano Nubutatu Yoshua Ikubasukania Abandu

Yoshua 23:1 - 24:28

Bo Yoshua akangele, abakolile abandu bosa ba Israeli palikimo. Alinkubakumbusya ifindu ifinywamu ifi Kyala ababombile. Buno abasokisye mu Egiputo nukubapakikisya kangi mumo alwilaga nabalugu babo. Yoshua alinkuti ku banya Israeli, “Buno buno lelo amwiyumikege fiyo ukukonga nukusibomba syosa isi sisimbigwe mundagilo sya Mose, koma ukwepuka ukulaghilo kuno na kuno. Loli mumumililege Untwa Kyala mwene, namanga yo yuyo abakagile nkyeni mmnyinu abandu ba fikolo ifikulumba fyamaka fiyo ifi syele ukuti mwise mwingilege inkisu kya Kanani. Loli linga mukubuka nukwakubabombelaga abakyala abangi, polelo ubukali bwa Ntwa gwisa kwagana ukuti moto pamyinu umwe bunobuno mbibimbibi itolo musakwagamo inkisu ikinunu iki abapele. Musalepo umwisyugu uyu mukubalambila.” Panyuma Yoshua alinkufwa. (Ulwimbo)

Ikifwani Kya Buhano Nabuna Debora Ikusolola Sya Kyala

Abalongi 4:1-9

Bo Yoshua afwile, abanya Israeli balekile ukwenda na Kyala. Balyandile ukwiputa ififwani fya ba Kanani. Popapo aba Kanani balinkuya namaka pa myabo balinkubatesa fiyo, nukuti balinkwenda ukunkolela Untwa Kyala ukuti abatuleghe. Pakabalilo aka Debora yo ali ndongosi gwa banya Israeli. Bandu bakisaga ukusuma mahala, kangi akabatulaga pabukindane bwabo. Agelile ukubagomokesya abandu kwa Kyala.
Ilisiku limo alinkolile Baraki. Ali ndongosi gwa balwa-bwite ba Israeli. Debora alimbulile Baraki alinkuti, “Gwegheghe abandu aba elifu kalongo ukabatwale pa kyamba kya Tabori. Sisera na balwa-bwite ba Kanani bisakwisa ukulwa nugwe. Loli Kyala isakubabika m’maboko gako.” Balaki ali nulutende alinkuti kwa Debora, “Linga ugwe gwitike ukubuka nanine nisakubukaga; loli linga utikubuka, nanine ndikubukagha.” Debora alinkwamula alinkuti, “Naloli nikubukagha nanugwe, loli utisakukabapo ulwimiko mbwite bububu; papo Untwa Kyala ikwakungogela Sisera m’maboko ga nkikulu.” (Ulwimbo)

Ikifwani Kya Kalongo Kyala Ikubatula Ukuntola Sisera

Abalongi 4:10-17, 5:19-21

Debora na Baraki balongwisye abalwa-bwite ba Israeli ku kyamba kya Tabori. Sisera na banya Kanani babukile kula ukuti bakalwe na banya Israeli. Sisera ali na magaleta gha bwite mia ihano na bana agha fyela. Gali gakulwila bwene bubwite. A magaleta aga gali masito ukwenda pa mfu gwa muntebela apa balipo abanya Israeli a balwa-bwite. Bo abalwa-bwite ba Baraki na banya Israeli baganile ukuti bankole Sisera, Kyala atwele ufuluganie ku balwa-bwite ba Kanani. Sisera anyelile mwigaleta lyake nubopa bwa pasi. Baraki alinkubakonga aba Kanani mwigaleta nugoga ikilundilo kyosa nulubo; akalipo umundu uyu asyele. Popapo nubutuli bwa Kyala abalwa-bwite ba Israeli batolile abalwa-bwite ba Kanani. Sisera mwene yo oponile. (Ulwimbo)

Ikifwani Kya Kalongo Na Kimo Yaeli Ikungoga Sisera

Abalongi 4:17-23

Sisera alinkubopa alinkwakwibilila mu hema ya Yaeli. Yaeli akali mu Israeli. (Abandu bake bali bamanyani naba Kanani, loli umwene nundume gwake babalekile abandu bakumyabo ukwanda ukwikala pabene). Yaeli alinkuti kwa Sisera, “...Isaga malafyale...ungatilaga.” Alingile nkati nukwibilila mu hema ya Yaeli. Alimpele ulukama ukuti anwe nukwikinga ibulangeti. Popapo Sisera alinkughona utulo, Yaeli alinkwega akapiki ka hema nukundasa muntu nukutumusania na pasi pa mfu. Bo Baraki isile ikundonda Sisera, Yaeli alinkunkolela alinkuti, “Isaga kuno ngunangisye umundu uyu kundonda.” Alinkwaga Sisera alambalele pasi pa mfu afwile nakapiki kahema akasongofu kala muntu pa lusipa. (Ulwimbo)

Ikifwani Kya Kalongo Nabubili Israeli Ahobwike

Abalongi 5:1-31

Aliyo Kyala uyu apelile abanya Israeli ukubatola aba Kanani. Debora na Baraki balimbile ulwimbo ulwakuntunfya Kyala, abandu balinkusekelela palikimo, bahobwike ukuya nu ndongosi bo Debora. Ali ngati nyinabo gwa bosa. Balinkuntufya Yaeli yope, panongwa ya kusita kuya moga na Sisera. Kyala ikubombela abandu abasitamaka ukubatola abandu bamaka. Twesa tunumulughu umunywamu ingamu yake setano. Ukuti tuntole setano, Kyala atumile Untwa Yesu Khristu ukwisa kutufwila pakipingika. Papo alyegile imbibi syitu syosa. Abandu ababibi balimpelile Yesu ukufwa. Ba kinogonagha ukuti akanamaka. Kumbuka muno abanya Israeli bakabatolelaga abalugu babo mmaka ga Kyala. Yesu yope alintolile setano undugu gwa bandu bosa, bo afwile pakipingika nu syuka mbafwe. Popapo anagisye ukuti agatolile amaka ga mbibi, nifwa nu setano. Kangi atwabwile uswe kumaka ga mbibi nu bumi bwitu. Umwisyugu tubagile ukusitola imbibi namaka ga setano kufuma kwa Yesu. Yesu ikupa ubumi bwa bwilabwila kuli gwesa uyu ikunsubila nukumpilikila. Lelo oko twimbege nu lulutila nu kwiputaga kwa Kyala yuyo gwa bwanaloli.

Ubutole Mwa Kyala Ulubafu Babubili

Look, Listen and Live
Keta, Pilikisya Kangi Uye Nu Bumi
Book 3
Ibuku Lya Butatu
Victory through God, part 2
Ubutole Mwa Kyala Ulubafu Babubili

Introduction
Ubwandilo
Keta, pilikisya kangi umanyile ifimanyilo fili mwibangeli. Kangi kumbuka ukusanusya ikifwani kingi apa mupilikisya ulwimbo. (Ulwimbo)

Ikifwani Kya Kalongo Nubutatu Gidion Nu Gwandumi Gwa Kyala

Abalongi 6:1-24

Popapo banya Israeli balinkutula kangi inongwa ku Untwa Kyala. Popapo Kyala alinkubabika m’maboko ga balugu babo, abakikolo kya Midiani, aba balinkubalagila abanya Israeli ifyinja fihano na fibili. Abakikolo kya Midiani balinkonanga ifyakulya fya banya Israeli. Abanya Israeli balikulila ku Ntwa Kyala ukuti abapoke. Ilisiku limo umundu yumo ingamu yake Gidioni apulaga ingano nkati nkyina kya kukamilamo amafilu. Alifisile kubakikolo kya ba Midiani. Ugwandumi alinsetukile Gidioni alinkuti, “Untwa Kyala ali nanugwe gwe kalyoto gwa bwite ugwe.” Gidioni alinkwamuka alinkuti, “Linga malafyale uli nanuswe fiki situgwilile syosa sisisi?” Loli Untwa alinkumwamuka Gidioni ukuti, “namaka ghaghagha aga uli nago bukaga kwakubapoka abanya Israeli ku bakikolo kya ba Midiani. Yo une ngutumile.” Gidioni asimenye ukuti ikikolo kyabo kitali namaka kangi kyali kya kunsulo mubanya Israeli. Popapo ugwandumi alinkumbula alinkuti, “ngwisa kuyaga nanugwe kangi kwisa kugoga bosa abanya Midiani pampene.” Gidioni alintendekekisye ugwandumi ifyakulya. Ugwandumi afipalamesye ifyakulya ni ngili. Popapo umoto gulinkwaka kangi ugwandumi alinkuyonga. Popapo Gidion alinkusyagania ukuti ali yo gwandumi gwa Ntwa Kyala uyu ayoba nagwe. (Ulwimbo)

Ikifwani Kya Kalongo Nabuna Gidioni Ikonanga Ififwani

Abalongi 6:25-32

Ikilo kikyo Kyala alinkumbula Gidion alinkuti, “Upangule ikiyemo kya guso iki ikwikemekesyapo kwa kyala Baala, ugwisye ikifwani kya kyala Ashera kili pa bupipi nikigemo kila. Pamwanya pamagengelemya gake po unjengele Untwa Kyala ikigemo kyake.” Abanyumba ya Gidion bakiputaga ififwani fya baala na Ashera ifya ba Kanani. Gidioni ali nulutende na bandu, loli apilikile Kyala. Gidioni alinkwega ababombi bake kalongo nukonanga ififwani fyosa. Abandu bakalele kangi bakalondaga ukungoga Gidioni loli ugwise alimpokile alinkuti, “Linga yo kyala naloli uyu apangwile ikigemo kyake, ndeke mwene ise alwe nagwe uyu apangwile ikigemo.” Loli kitalipo iki kyabombigwe.
Kyala nkulumba ukinda abakyala ba fifwani fya fipiki, amabwe na fyosa. (Ulwimbo)

Ikifwani Kya Kalongo Nubuhano Abalwa-Bwite Ba Gidioni Bakunwa Amisi

Abalongi 7:1-7

Gidioni abungenye abalwa-bwite ba Israeli, panongwa yakuti abakikolo kya Midiani babungene ukuti balwe nabanya Israeli. Loli Kyala alinkuti kuba Islaeli, “Uli na balwabwite bingi muno...bunobuno gwesa yuyo ali nulutende agomokege abukege ku kaya kake.” Abandu bingi ba Gidioni baghomwike ku kaya kabo. Kyala alinkuyoba kanginia Gidioni, “Abalwabwite bingi fiyo, usuluke nabo ku misi, kula kula konguya pakukugelela ugwe.” Popapo Gidioni abeghile abanyambala nubuka nabo ukuti bakanwe amisi. Abingi bafugeme pakunwa amisi. Abandu aba mia batatu bakanwelaga amisi palulimi bo imbwa. Popapo Kyala alinkuti, “Abanyambala ba mia batatu aba bakapulaga pakunwa amisi bikuya kubapoka pakulwa nabakikolo kya Midiani.” (Ulwimbo)

Ikifwani Kya Kalongo Nubuhano Na Kimo Abandu Ba Gidioni Basyungutile Bakikolo Kya Midiani

Abalongi 7:12-25

Abalwabwite ba Midiani bali bingi bo simbasi sya nkisu. Syope ningamila syabo syali nyingi balikele nasyo muntebela. Gidioni ali nabalwa bwite ba mia batatu, loli Kyala alimbulile isyakubomba. Gidioni alimpele umundu gwesa inganga bwite, ni ndeko isita kamo, kangi nifikoka fya moto nkati. Basyungutile abalwa-bwite ba Midiani mmasasa gabo pakilo pakati. Bosa pampene bapangile ikyongo ikinywamu. Bakubile ingangabwite, nugoga indeko. Balikukolela balinkuti, “Tuli palikimo nu Ntwa kangi na Gidioni.” Abakikolo kya Midiani bali nulutende pa bumi bwabo nukwanda ukugogana benenabene. Balinkubopa pamaso pa Gidioni nutuma ababombi babo ukuti baleke ubwite na bakikolo kya Israeli. Bakindile nubwite nugoga aba kikolo kya Midiani abingi.Ba kamu linga tuli banandi na basita maka bo ikikundi kya Gidion, bobutuli bwa kyala ukumtola setano. (Ulwimbo)

Ikifwani Kya Kalongo Nubuhano Nububili Samusoni Ogoga Ingalamu

Abalongi 13:1 - 14:19

Bo afwile Gidioni abanya Israeli balindekile Kyala wabo. Popapo Kyala alitikisye aba kikolo kya ba Filisiti ukubalongosya ifyinja malongo mana. Kyala atumile undongosi nukumpa amaka ga kubapokela abanya Israeli, ingamu yake ali yo Samusoni. Bo umbepo gwa Kyala amwisile Samusoni, alinkuya na maka fiyo. Samusoni akamwagha inywili. Inywili syake syali ndali unangisya ukuti ali gwa Kyala. Amaka ga Samusoni gali munywili. Samusoni alinganile undindwana uFilisiti, popapo alimbulile ugwise ukuti, “Munyegele ukuti yo ayeghe nkasi gwangu.” Bo Samusoni ikubuka ku nkikulu kumyabo, ingalamu yalinkolile panjila. Samusoni ali namaka, nuyigoga ingalamu na maboko gake. Samusoni alimwegile unkikulu gwa ba Filisiti, yuyo alinkosisye isoni nkyeni mba Filisiti. Samusoni agogile aba Filisiti amalongo matatu pa nongwa yabukalale. Popapo alinkubuka ku kaya ka gwise. (Ulwimbo)

Ikifwani Kya Kalongo Nubuhano Nubutatu Samusoni Nabakambwe Bamoto Mungunda Gwa Ngano

Abalongi 15:1-17

Bo kakindilepo akabalilo Samusoni abukile kangi ku bakikolo kya ba Filisiti ukuti akaganile nu nkasi, loli ugwise alimwegisye nu nyambala uyungi. Samusoni alinkuti, “Lilino ndisakuyaga ninongwa nayimo linga mbabombile simo aba Filisiti.” Bunobuno alinkubuka, alinkwakukola abakambwe aba mia batatu alikubakunganisya pampene babili babili imiswigala. Kangi nukupinya ikikoka kya moto imiswigala kubakambwe nuku balekesya m’migunda ya ingano ya ba Filisiti. Ingano yosa yapile. Aba Filisiti balimbengile Samusoni nukuti babukile kubakikolo kya ba Yuda nukwakumwega nukumbika munyololo.
Abanya Israeli babatilaga aba Filisiti nukuti balimpinyile Samusoni; nukubapa aba Filisiti. Po Umbepo gwa Kyala alisigile mwa Samusoni nukumpa amaka. Ingoye isi balimpinyile silinkulatuka. Alyegile ikifupa kya mbunda ikya ndugego nugoga abandu elifu yimo (1000). (Ulwimbo)

Ikifwani Kya Kalongo Nubuhano Nabuna Abafilisiti Bikumwa Inywili Sya Samusoni

Abalongi 16:4-22

Samusoni alinkumwaga undindwana uyungi gwa ba Filisiti, ingamu yake Delila. Akalondaga ukuti asyaghanie kuno amaka ga Samusoni gikufuma. Pabumalilo alimbulile ukuti, “Kyala alimbulile umama nu tata gwangu ukuti bambikeghe nguyagha gwakumbombela Kyala. Linga inywili syangu mwile, ndisa kuya namaka.” Ubusiku bumo bo Samusoni alambalele, Delila akolile aba Filisiti, balinkumwa inywili. Popapo Kyala alindekile Samusoni, namaka gake gamalike. Abafilisiti balimpinyile Samusoni; balinkutuyula amaso gake, balinkumbika munyololo. Bo kakindile akabalilo, inywili syalyandile umela. (Ulwimbo)

Ikifwani Kya Malongo Mabili Samusoni Ogogha Abafilisiti

Abalongi 16:23-31

Bo Samusoni ali munyololo, aba Filisiti bahobwike fiyo nukuti abakulumba babo balinkwikemesya kwa kyala gwabo. Balikunsosya Samusoni unfwa maso munyololo, ukuti abahobosyege. Balinkuseka nukumugila. Mwali abandu bingi fiyo mnyumba yakwiputilamo kangi nabangi aba bali kumwanya bali aba elefu batatu. Samusoni alinsumile umbombi gwa ba Filisiti ukuti iyegamikisye kumbanda isi syatulaga inyumba ya kwiputilamo ya kifwani. Popapo Samusoni alinkwiputa alinkuti, “Gwe Ntwa gwe Kyala ngukusuma ukuti ungumbuke. Ngukusuma ukuti umbepo amaka kamokene itolo...” Samusoni alinkuguta namaka gosa imbanda sya inyumba yakwiputilamo, yilinkugwa yilinkubagwila pamwanya. Samusoni na bosa aba bali mnyumba yakwiputilamo bafwile pampene. Kyala alimpele Samusoni amaka gakubatolela aba Filisiti. Ilisiku lya nfwa yake, aghoghile aba Filisiti abingi fiyo ukinda m’bumi bwake bosa. (Ulwimbo)

Ikifwani Kya Malongo Mabili Na Kimo Yesu Ikusosya Imbepo Imbibi

Luka 8:26-39

Bo pakindile ifyinja fifingi ukufuma papo Gidioni na Samusoni bafwile, Yesu alikele ku kisu kya Israeli. Akabalilo kamo alyagene nu mundu uyu ali nimbepo inyali. Umundu yula afugeme pamaso pa Yesu alinkuti, “Kulonda fiki kumyangu, Yesu mwana gwa Kyala unkinde? Nikupyelesya kumyako nikuti, ungafundaga!” Imbepo inyali isi syamenye ukuti Yesu ali mwana gwa Kyala. Yesu alinkusisosya imbepo inyali mu mundu, yilinkwingila mu ngulube isi syali papipi. Ingulube silinkubopela mulupanga nukwingila mu nyanja nukwibila. Abandu bali nkuketa ukuti Yesu ali namaka pa setano ni mbepo inyali. Imbepo inyali silikumpilikila. Amasyu ga Kyala gikutumanyisya ukuti Yesu ali na maka kumwanya na pasi. Alinamaka ghakusosya imbepo inyali. Imbepo inyali sili namaka loli sibagile ukusosigwa mu ngamu ya Yesu ukwendela mmaka gha Mbepo Mwikemo. (Ulwimbo)

Ikifwani Kya Malongo Mabili Na Bubili Yesu Ikubakaga Abandu Mutempeli

Luka 19:45-48; Yohane 2:13-21

Ilisiku limo Yesu alinkwingila nnyumba yakwiputilamo ya Kyala ku Yerusalemu. Abandu bayipelile inyumba ya Kyala ukuya yakulikisyamo bo apa bulisyaga ifinyamana fya lyikemo kangi bakabagha indalama munjila yabuniongafu. Yesu abakaghile abachulusi palikimo nifinyamana. “Kusimbigwe,’ ayobile ku bandu, ‘Inyumba yangu, nyumba yakwiputilamo; loli umwe muyipelile ukuya mbako ya minyambuta.’” Akabalilo kosa Yesu amanyisyaga mu nyumba yakwiputilamo. Loli bamo abakulumba bakipanga nabamanya ndagilo balinkulonda ukunghogha Yesu papo batakansubilagha. Ilisiku limo balindalusisye ukuti, “Utubuleghe gho maka maki agha kubombela sisisi? Kangi ywani uyu akupele amaka ghaghagha?” (Ulwimbo)

Ikifwani Kya Malongo Mabili Nubutatu Ukusyuka Kwayesu

Matai 27:33 - 28:20

Abaputi abakulumba aba kiYuda, babo bali balugu ba Yesu, balondile abandu bangi ukuti ba nghoghe Yesu. Abasilikali balimpayikile Yesu pakipingika, nukuti afwile. Loli ilisiku lya butatu alinkusyuka mbufwe. Kyala alimpele Yesu amaka gakwitola ifwa. Akabagila ukufwa kangi. Ukusyuka kwake mbufwe kwanangisye ukuti mwana gwa Kyala. Yesu alinkuti ku bafundigwa bake, “Amaka ghosa mbegigwe yuyune kumwanya na pasi. Amubukeghe lelo mukabapeleghe bafundigwa abandu bafikolo fyosa, mukabokesyege mungamu ya Kyala ugwise, niya Mwana, niya Mbepo Mwikemo. Mukabamanyisyeghe ukukonga syosa isi mbalaghile umwe; keta une ndipo nanumwe bwila, ukwakufika na kubumalikilo ikisu.”
Yesu asitolile imbibi nifwa. Ku bosa babo bikunkonga Yesu, Kyala ikubapa Mbepo Mwikemo, uyu ikubatula abasubiligwa uku ngana Kyala nukukongesya amasyu gake. (Ulwimbo)

Ikifwani Kya Malongo Mabili Nabuna Abasilikali Ba Kyala

Baefesi 6:10-18

Yesu alintolile setano, kangi ikutupa uswe amaka ukuntola setano nimbibi syake. Tubaghile ukubomba sisisi, linga twitendekisye pa bwite, bo nsikali mu kifwani iki, itendekisye ubwite. Ikyakwanda tuyobeghe ubwanaloli nukwikala muno Kyala olondela mmasyu ghake agha bwanaloli. Tugapinyeghe botupinyila ulamba munsana kulikosa ukutubuka. Tubaghaneghe abanitu, nukubombaga inunu pamaso pa Kyala. Ifindu ifinunu ifi tukwinogona, tuyoba nu bomba, fyutupakikisya bo kyela kya bugholofu pakipambagha, kumbombo nakumasyu amabibi ghosa.
Twitendekesyeghe ukubatula abandu isya masyu amanunu aghalunghano lwa mwa Yesu. Iki kifwene itolo bo kilato kya nsikali. Kikututula uswe ukuti twime nagwe setano, nukwipakikisya ukuti tungatelemukilaga mu mbibi syake. Tusubileghe ukuti Yesu atufwilile, ukuti tupokigwe twesa, kumaka ga setano. Iyi yo ngulu yitu iyi yikutupoka uswe kwa setano. Setano ikutugela ukuti tubombege imbibi, nukuti atonanghe uswe. Amasyu ga Kyala gikutumanyisya ukuti Yesu abapokile abasubiligwa kulufundo lwa mbibi. Kangi abasubiligwa bakindile mbufwe ukubuka kubumi bwa bwila. Amahala agha ghotula umusubiligwa gwesa linga akaya nulusubilo, bo kitili kya kumpoka kuntu unsikali. Amasyu ga Kyala lo lubo lwa Mbepo gwa Kyala. Amasyu ga Kyala gha bwanaloli, unsubiligwa gwesa agabombeleghe ukulwana na setano nubutungulu bwake. Musyosa twiputeghe kwa Kyala, nupilikisya mubwamule bwake nupilikila indagilo syake. Nanuswe tuli nikibafu mwa Kyala ukuntola setano, imbibi nifwa ya bwila na bwila. Popapo twisa kuya na Kyala bwila na bwila, nalinga tufwile. Agha gho masyu amanunu gakuti umundu gwesa agapilike.