LLL1 Ti Panagrugi a Kadwa ti DIOS

Pangrugian

Naimbag nga aldaw. Umaykayo ket amoentayo iti maipanggep kadagiti sumagmamano a tattao nga immuna a nagbiag iti daytoy a lubong. Adu ti maadaltayo maipanggep iti Dios ken no kasano a nakilangen ti Dios kadakuada. Kitaen dagiti ladawan iti nalabaga a libro bayat iti panagdengngeg iti daytoy a mensahe. Iyakar iti sumaruno a ladawan no mangngegyo daytoy nga uni. (Tukar)

Umuna a Ladawan. Pinarsua ti Dios ni Adan ken dagiti ay-ayup

Genesis 1:1 - 2:14

Adda laeng iti maymaysa a Dios, isuna ket Espiritu. Ammona dagiti amin a banbanag ket adda isuna iti amin a disso. Idi punganay, ti Dios laeng ti adda, awanen iti sabali a sibibiag no saan nga ti Dios. Daytoy a lubong idi ket awan urnos na ken awan sibibiag. Pinarsua ti Dios ti amin a banbanag. Immuna a pinarsua ti Dios ti lawag. Kalpasanna pinarsuana ti tangatang. Pinagsinana ti danum manipud iti daga ket nangrugi a nagtubo ken nagbiag dagiti agsasabali a mulmula. Kalpasanna, pinarsua ti Dios ti init ken bulan, kasta met dagiti bituen. Pinarsuana amin dagiti amin a sibibiag iti daga ken iti danum. Amin nga inaramid ti Dios ket nasayaat. Nangala ni Yahweh a Dios ti daga sa nangbukel iti tao pinuyutan na ti anges ti biag iti agong daytoy ket naaddaan iti biag. Isu iti immuna a tao a nagbiag iti lubong. Inikkanna daytoy iti kadakkelan a pannakaidayaw. Inaramidna ti tao a kaaspingna. Pinarsua ti Dios ti tao nga addaan pannakaammo kenkuana tapno ti espiritu ti tao ket makikaysa iti Espiritu ti Dios. Ti amin a panunuten ken kayat ti tao ket maipaay iti Dios ken sumurut iti pagayatan ti Dios. Ket inawagan ti Dios ti tao nga Adan. (Tukar)

Maikadua a Ladawan: Ti Asawa a Maipaay ken Adan

Genesis 1:27-28, 2:15-25

Impan ti Dios ni Adan iti maysa a napintas a minuyungan a maawagan Eden ket kinuna ti Dios kenkuana nga aywananna daytoy a nasayaat. Adda sadiay iti amin a klase ti kayo, adda pay idiay ti kayo ti biag ken kayo ti pannakaammo iti naimbag ken iti dakes. Inikkan ti Dios ni Adan iti karbengan a mangpanagan kadagiti amin a klase ti ayup ken dagiti bilbillit. Adda babai ken lalaki iti tunggal parsua. Ngem awan iti kadua ni Adan a kas kenkuana. Ket pinaturog ti Dios ni Adan. Bayat iti nargaan a panagturogna, nangala iti maysa kadagiti paragpagna ket inaramidna nga babai sana inyeg iti lalaki. Naragsakan ni Adan a nakakita iti babai ket kinunana, “Adda met laengen iti kas kaniak – Tulang a naggapu iti tulangko, ken lasag a naala iti lasagko.” Agpada a lamolamo ti lalaki ken ti babai ngem awan kadakuada ti panagbain. Binendisionan ti Dios ida ket kinunana, “Agadukayo tapno agnaedto dagiti kaputotanyo iti amin a paset ti daga ket iturayandanto ti daga. Iturayanyo dagiti ikan, dagiti tumatayab, ken amin nga atap nga animal.” Inted pay ti Dios kadakuada iti amin a klase ti mula a mangted bukel ken kasta met dagiti kayo nga agbunga tapno kanenda. (Tukar)

Maikatlo a Ladawan: Ti Uleg iti Minuyongan

Genesis 2:16-17, 3:1-8; Isaias 14:12

Idi nga addada iti minuyongan, kinuna ti Dios iti lalaki, “Mabalinmo ti mangan iti bunga ti uray ania a kayo iti Minuyungan malaksid iti bunga ti kayo ti pannakaammo iti naimbag ken dakes. Dimo kanen ti bunga dayta a kayo. No manganka, mataykanto iti isu met la nga aldaw a pannanganmo.” Ngem inallilaw ni Satanas ti asawa ni Adan. Siasino kadi ni Satanas? Ni Satanas ket dati nga anghel, ngem kinalabanna ti Dios a nangparsua kenkuana. Pinanggepna nga agbalin a kas naindaklan nga Dios. Ngarud, pinapanaw ti Dios ni Satanas manipud langit ket nagbalin a kabusor ti Dios. Iti minuyongan, immasideg ni Satanas iti babai a kas maysa nga uleg. Inallilawna daytoy ket kinunana, “Saankayo a matay! Kasta ti sao ti Dios ta ammona a no mangankayo iti bunga ti kayo, maaddaankayto iti pannakaawat. Agbalinkayto a kas iti Dios ket maammoanyonto no ania ti naimbag ken dakes.” Nangpuros ti babai iti bunga ti kayo sa nangan; innikkanna met ti asawana ket nangan ti lalaki. Apaman a nakapanganda, naaddaanda iti pannakaawat ket nabigbigda a lamolamoda ket nagbainda. Iti kasta, nagdaitda kadagiti bulong ti kayo nga igos a pinangabbongda iti bagida ket inlemmenganda ti Dios. (Tukar)

Maikauppat a Ladawan: Ni Eva ken Adan iti Ruar ti Minuyongan

Genesis 3:8-24

Kinasarita ti Dios ni Adan ken Eva maipanggep iti inaramidda. Pinabasol ni Adan ti asawana, pinabasol met ni Eva ti uleg. Kinuna ti Dios iti uleg, “Madusaka gapu iti inaramidmo. Sika laeng kadagiti amin nga animal ti masapul a mangibaklay iti daytoy a lunod: Manipud ita, aguyaska ket tapok ti kanem iti unos ti panagbiagmo. Pagginnuraenkayto iti babai. Saanto nga agpatingga ti panagbinnusor dagiti kaputotanyo. Rim-itemto ti kaputotanna ti ulom ket kagatemto met ti mukodna.” Kalpasan a kinuna ti Dios iti lalaki ken iti asawana ti bunga ti inaramidda a basol kinunana iti babai, “Paadduekto ti rigat a sagabaem bayat ti panagsikogmo. Ket ad-addanto pay inton dumteng ti panagpasikalmo.” Ket kinuna met ti Dios ken Adan, “Impangagmo ti asawam ket kinnanmo ti bunga ti imbagak a dimo kanen. Gapu iti daytoy nga inaramidmo, mailunodto ti daga. Masapul nga igaedmo ti agtrabaho iti unos ti panagbiagmo tapno adda apitem ket umanay ti taraonmo.” Ket nangaramid ti Dios kadagiti pagan-anay a lalat a pinangkawesna kada Adan ken Eva. Kalpasanna, kinuna ti Dios, “Ti tao masapul a saan a mapalubosan a mangan iti kayo ti biag amangan no saanen a matay.” Ngarud, pinagtalaw ti Dios ti tao iti minuyongan. Eva ti inyawag ni Adan iti asawana gapu ta isu ti ina ti amin a tattao. Amin a tao ket nagtaud ken ni Adan ken Eva. Ket amin a tao tinawidna ti basol ni Adan ken Eva gapu iti panangsukirda iti Dios. Nagbasol amin a tao iti Dios ket amintayo naiyadayo kenkuana. Ngem adda iti napintas a plano ti Dios. Inkarina kada Adan ken Eva a dumtengto ti aldaw, a maysa kadagiti kaputotanda ket umay tapno parmekenna ni Satanas. Daytoy a tao ti makatulong tapno maisubli ti napintas a relasyon ti tao iti Dios ket mangted iti baro a biag. (Tukar)

Maikalima a Ladawan – Ni Noe ken ti Daong

Genesis 6:1 - 7:5

Immadu ti bilang ti kaputotan ni Adan ken Eva ket nagbalinda nga adu nga ili. Ngem nakaron ti kinadakes dagiti tattao iti daga ken bin-ig a kinadakes ti pampanunotenda. Nalidayan ti Dios a pinarsuana ti tao. Ni laeng Noe ti nasayaat iti imatang na. Maysa nga aldaw, nakisarita ti Dios ken ni Noe ket kinunana, “Inkeddengko a pukawen ti amin a tattao. Aglablabesen ti kinaranggas iti lubong gapu iti dakes nga aramidda. Dadaelek ida a mamimpinsan ken ti lubong. Mangalaka kadagiti tarikayo a sedro ket mangaramidka ti dakkel a daong nga addaan kadagiti kuarto. Layusek ti daga tapno mapukaw amin a parsua. Matayto amin nga adda biagna iti rabaw ti daga. Ngem makitulagak kenka. Lumugankayo iti daong – sika, ti asawam, dagiti annakmo ken dagiti assawada. Ikuyogmo ti pagassawaan ti amin a kita ti animal ken ti amin a kita ti tumatayab ket dimo baybay-an a matayda. Mangalaka iti amin a kita ti taraon nga agpaay kadakayo, kasta met kadakuada.” Imbaga ti Dios ken Noe no kasano iti panangaramidna iti daong. Inaramid amin ni Noe ti imbilin ti Dios kenkuana.

Maikainnem a Ladawan: Ti Dakkel a Layus

Genesis 7:6-23

Idin a naaramid ti daong, simrek ni Noe ken ti pamiliana ken dagiti amin a kita ti animal ken tumatayab. Inrikep ti Dios ti ruangan ti daong. Dimteng ti layus kalpasan ti pito nga aldaw. Uppat a pulo nga aldaw ken rabii a nagtudtudo. Immadalem nga immadalem ket ngimmato ti danum iti pito a metro iti labes ti tuktok dagiti bantay. Ket natay amin a nabiag iti rabaw ti daga.

Maikapito a Ladawan: Ti Bullalayaw ken ti Kari ti Dios

Genesis 7:6-23

Ni Noe ken ti pamiliana agraman dagiti amin a kita ti animal ken tumatayab ket nagtalinaedda iti uneg ti daong iti uneg ti dandani maysa a tawen. Idi nga agsardeng ti tudo ket awanen ti layus, rimmuarda iti daong. Kalpasanna, nangbangon ni Noe iti altar a maipaay iti Dios. Nangala iti saggaysa kadagiti maibilang a nadalus nga animal ken tumatayab sana pinuoran dagitoy iti altar a kas daton. Nay-ayo ti Dios iti daton ni Noe. Inkari ti Dios nga awanton ti layus a mangpukaw kadagiti amin a parsua. Ket nangikabil ti Dios ti bullalayaw iti ulep kas pakakitaan ti karina. Uray kadagitoy a panawen, makitkitatayo daytoy a pakakitaan ket agtultuloy a mangipalpalagip kadatayo iti naindaklan a kinapudnona.

Maikawalo a Ladawan: Ti Torre ti Babel

Genesis 11:1-9

Kinuna ti Dios ken Noe ken kadagiti tallo nga annakna nga umaduda ket punoenda ti daga. Ngem nagsukir dagiti appoda. Inkeddengda nga agtalinaedda iti maysa a lugar ket mangipatakderda iti maysa nga siudad nga addaan iti torre a dumanon idiay langit tapno agbalinda a nalatak. Saanda nga inted ti pammadayaw iti Dios. Bimmaba ti Dios tapno kitaenna ti siudad ken ti torre a binangon dagitoy a tattao. Ket Nakita pay ti Dios ti panagsukirda. Ket kinuna ti Dios, “sangsangkamaysa dagitoy a tattao ket maymaysa ti pagsasaoda. Pangrugian la daytoy ti panggepda nga aramiden. Kabaelandanton nga aramiden ti aniaman a kaykayatda. Bumabatayo ket riribukentayo ti pagsasaoda tapno dida agkikinnaawatan.” Ket napasamak ti imbaga ti Dios. Makitatayo iti ladawan a saandan a maawatan ti tunggal maysa. Ket insardengda iti panangipatakderda iti siudad, ket nagsisinada ken nagnaed iti nadumaduma a paset ti daga.

Maikasiam a Ladawan: Ni Job ket agdaydayaw iti Dios

Job 1:1-12

Adda iti maysa a tao nga agnagan iti Job. Agdaydayaw iti maymaysa ken pudno a Dios. Addaan isuna iti nadalus a puso, awan pakapilawanna ket adaywanna ti dakes nga aramid. Addan pito nga annak a lalaki ni Job ken tallo met nga annak a babai ket nangisagut ti daton ni Job maipaay kadagiti annakna. Dumawdawat isuna iti pammakawan kadagiti basol dagiti annakna no makaaramidda iti basol iti Dios. May-ayo ti Dios kenkuana. Ket binendisionan ti Dios isuna ket pinarang-ayna. Adu ti animal a tarakenna ken adu iti adipenna. Maysa nga aldaw, kinuna ti Dios ken Satanas a may-ayo isuna ken ni Job. Ngem binabalaw ni Satanas ni Job iti sangoanan ti Dios. Kinuna ni Satanas nga agdaydayaw ni Job iti Dios gapu iti panangparang-ay na kenkuana. Kinuna ni Satanas iti Dios, “Padasem man nga alaen ti amin a sanikuana ta kitaem no dinakanto ilunod!” Pinalubusan ti Dios nga alaen ni Satanas ti amin ni Job kas pangpadas kenkuana.

Maikasangapulo a Ladawan. Ti Panagsagaba ni Job

Job 1:13-22

Iti daytoy a ladawan ipakpakitana ti aldaw a napadasan ni Job iti napalalo a panagsagabana. Imbaga dagiti adipenna kenkuana iti nakabutbuteng a damag. Dimteng ti maysa a babaonen ket kinunana ken ni Job nga rinaut ida dagiti kabusorda ket intalawda dagiti tarakenda nga asno ken baka ket pinatayda dagiti adipen. Agsasao paylaeng ti adipen idi dumteng ti sabali manen nga adipen ket impadamagna a nakimat dagiti karnero ken dagiti agpaspastor ket natayda amin. Dumteng ti maikatlo nga adipen ket kinunana nga innala dagiti grupo dagiti Caldeo amin a kamelio ket pinatayda amin nga adipenna. Dumteng ti maysa pay nga adipen ket kinunana, “Agramrambak dagiti annakmo iti balay ti inauna a kabsatda. Pagammuan, dimteng ti napigsa nga angin a naggapu iti let-ang. Rinebbana ti balay ket natay amin nga annakmo!” Idi mangngeg daytoy ni Job, kinuskosanna ti ulona sa nagpakleb ket kinunana, “Ti Apo ti nangted ket ita, isu met laeng iti nangala. Madaydayaw koma ti naganna!” Uray iti kasta a napasamak ken ni Job saanna a pinabasol ti Dios, no diketdi intuloyna iti nagdayaw kenkuana.

Maikasangapulo ket Maysa a Ladawan. Ti Panagrigat ni Job

Job 2:1 - 41:34

Nakita ni Satanas nga agdaydayaw latta ni Job iti Dios malaksid iti napadasanna iti panagbiagna. Ket kinunana iti Dios, “Padasem ita a dangran ti bagina. Awan duadua nga ilunodnaka!” pinalubosan ti Dios ni Satanas tapno padasenna manen ni Job. Pinaggaddil ni Satanas ni Job iti nakaar-arriek iti entero a bagina. Rimmuar ni Job a nangala iti buong ti banga a pangikkatna kadagiti keggang ti gaddilna. Kinuna kenkuana ti asawana, “Apay a dimo ilunod ti Dios tapno mataykan!” Ngem insungbat ni Job, “No mangted ti Dios ti imbag, awatentayo. Apay nga agreklamotayo no mangyeg iti rigat?” Sumagmamano kadagiti gagayyem ni Job iti simmarungkar kenkuana ket nakisarita iti adu nga aldaw. Pinadasda nga ammoen no ania iti gapu iti panagsagsagaba ni Job. Kinunada ken Job a nalabit adda naaramidna a basol iti Dios isu a dusdusaenna daytoy. Ngem saan nga immannamong ni Job iti imbagada. Nagsaludsod ni Job nu apay a mapadpadasanna dagitoy. Ngem saan isuna a timmallikud iti Dios ken saan a naawan iti pammatina. Ket ti Dios iti nangipakita kadakuada. Inlawag kadakuada ti Dios no apay a dida maawatan iti mapaspasamak ken ni Job. Ti pannakabalin ti Dios ket awan pagpatinggaanna. Ammona amin a banag. Ammona dagiti banbanag a nasayaat maipaay kadatayo, ket isuna laeng iti makaammo no apay a no maminsan palubosanna a mapadasantayo iti rigat ti biag.

Maikasangapulo ket Dua a Ladawan: Nagsubli ti dati a Biag ni Job

Job 42:1-17

Iti daytoy a ladawan, makitatayo a naimbagen ni Job manipud iti sakitna ket rimmang-ay manen. Ibagak kadakayo no ania iti napasamak. Idi a makasarita ni Job ti Dios, naawatanna no kasano kaindakklan ti Dios iti amin a banag ket dimmawat isuna iti pammakawan gapu iti panagsalsaludsodna iti wagas ti Dios iti biagna. Kalpasanna, nakisarita ti Dios ken ni Elifas, maysa kadagiti gagayyem ni Job a nangidadanes iti Dios, “Karurodka kasta met dagiti dua a gagayyemmo, ta saan a pudno ti imbagayo maipapan kaniak, a kas ken ni Job nga adipenko. Ita ngarud, mangalakay iti pito a toro a baka ken pito a kalakian a karnero sayo ited ken ni Job, ket puoranyo dagitoy nga animal a kas datonyo. Idawdawatannakayto ni Job ket sungbatakto ti kararagna. Nagkararag ni Job maipaay kadagiti gagayyemna ket sinungbatan ti Dios ti kararagna. Kalpasanna, pinarang-ay manen ti Dios ni Job. Napan kenkuana kadagiti amin a kakabsatna ken dagiti gagayyemna ket nakipagrambakda kenkuana, ket nagitedda kadagiti sagsagutda. Pinaraburan isuna ti Dios ti pito nga annak a lallaki ken tallo a babbai. Nagbiag pay ni Job iti adu a tawen ket nakitana pay dagiti appoko ken appokonna iti tumeng. Lakay unayen idi matay.

Maikasangapulo ket Tallo a Ladawan: Panawan ni Abram ti Ilina

Genesis 12:1 - 13:4

Daytoy nga istorya ket maipanggep iti maysa a tao a managan Abram. Maysa isuna nga addaan dakkel a pammati iti Dios ket babaen kenkuana, adu a tattao ti nabendisionan. Iti ladawan, makitatayo ni Abram ken ti asawana a ni Sarai, ti kaanakanna a ni Lot, ken dagiti adipenna. Naggapuda iti adayu a panagbiahe gapu ta kinuna ti Dios ken Abram, “Panawam ti pagiliam, dagiti kabagiam ken amam ket inka iti daga nga ipakitakto kenka. Paraburankanto iti adu nga annak ken appoko ket agbalindanto a dakkel a pagilian. Bendisionankanto ket agdinamagto ti naganmo tapno mausar ti naganmo a pangbendision.” Tinungpal ni Abram ti bilin ti Dios ket nagtalek kadagiti karina kenkuana. Ni Abram ken dagiti kakaduwana ket nagbiaheda iti adu nga aldaw ket kuyogda dagiti sanikuada ket dimtengda iti daga ti Canaan. Sadiay a nagpakita ti Dios ken abram ket kinunana, “Daytoy ti daga nga itedko iti kaputotam.”

Maikasangapulo ket Uppat a Ladawan: Ni Abram ken ni Lot

Genesis 13:5-18

Ni Abram ken ti kanakanna a ni Lot ket agkadwa a nagnaed iti Canaan. Adu dagiti tarakenda nga animal ket saan a makaanay ti daga a pagpaspastoranda. Daytoy ti gapuna a masansan nga agririri dagiti agay-aywan kadagiti animalda. Ket kinuna ngarud ni Abram, “Saanta koma nga agriri, kasta met dagiti pastorta, agsipud ta agkabagianta. Nasaysayaat no agsinata. Piliem ti aniaman a paset ti daga a kayatmo a pagyanan ket innak met iti sabali.” Pinili ni Lot ti entero a Tanap ti Jordan. Nagnaed ni Lot kadagiti siudad ti tanap, iti asideg iti Sodoma. Managdakdakes dagiti tattao ti Sodoma ket nakaro iti panagbasolda iti Dios. Nagtalinaed ni Abram iti daga ti Canaan ket naulit a kinasarita ti Dios isuna, “Iwarasmo ti panagkitam iti aglawlawmo. Itedko kenka ken dagiti kaputotam ti amin a daga a makitam ket kukuanyonto iti agnanayon.”

Maiksangapulo ket Lima a Ladawan: Nagkita da Abram ken ti Ari ti Talna

Genesis 14:1-24

Bayat ti panagnaed ni Lot iti asideg ti daga ti Sodoma, adda iti gubat a napasamak. Ni Lot ken ti pamiliana na ket nairaman a natiliw kadwana dagiti amin nga tattao ti Sodoma. Ni Abram ken dagiti adipenna ket napan iti lugar tapno isalakanda ni Lot. Inabak da Abram dagiti kabusor ket winayaanda dagiti tiniliwda, ket innalada amin a sanikua dagiti kabusor. Bayat ti panagawidda kalpasan ti gubat, nasabetda ti maysa nga ari. Kas iti makitatayo iti ladawan. Melkisedec ti nagan ti ari. Isuna ti ari ti ili a Salem, a ti kayatna a sawen, “Talna” ken pangulo a padi nga agdaydayaw iti kangangatoan a Dios. Nangyeg ni Melkisedec ti tinapay ken arak ken Abram ket kinunana, “Madaydayaw koma iti Kangatoan a Dios a nangted iti panagballigim kadagiti kabusormo.” Nagparintumeng ni Abram ti sangoanan ni Melkisedec ket nangted ti daton. Kayat ti ari ti Sodoma a mangted met iti daton a kas panagyaman ti panakaisalakan dagiti tattao ti Sodoma. Ngem saan nga inawat ni Abram ti daton ti managdakdakes nga ari.

Maikasangapulo ket innem a Ladawan: Ni Abram ken dagiti Bituen

Genesis 15:1-21, 17:1-19

Kalpasan nga insalakan ni Abram ni Lot ken dagiti tattao ti Sodoma, nagsubli ni Lot iti dayta a dakes nga siudad. Nakisarita manen ti Dios ken Abram, “Dika agbuteng, Abram. Salaknibanka iti amin a peggad ket ikkanka iti naindaklan a gunggona.” Ngem nalidayan ni Abram gapu ta saan nga inikkan ti Dios ni Abram ti anak a mangtawid kadagiti sanikuana. Inruar ti Dios ni Abram iti balayna ket kinunana, “Tumangadka ket padasem a bilangen dagiti bituen. Kastanto kaadu dagiti kaputotam.” Nagtalek ni Abram iti Dios, uray no awan pay anakna. Naragsakan ti Dios iti pammati ni Abram, ket gapu iti daytoy, inawatna a kas nalinteg ni Abram.

Maikasangapulo ket Pito a Ladawan: Ti Ubing a ni Ismael

Genesis 16 - 17

Kitaenyo! Ni Abram ket addaan anak a lalaki. Kasano a napasamak daytoy? Istoryaek kadako ti napasamak: ni Abram ket nagnaed iti daga ti Canaan iti uneg ti sangapulo a tawen bayat ti pinangur-urayna ti sungbat ti inkari ti Dios. Awan pay ti anak ni Abram ken Sarai. Saanen a makauray ni Abram ken Sarai, ket mabalin a maaddaan ti anak ni Abram babaen ti adipen ni Sarai a ni Agar. Idi a masikogen ni Agar, nangrugi ti panagapal ni Sarai ken Agar, ket timmangsit ni Sarai, gapu iti daytoy, nagtalaw ni Agar. Nagparang ti maysa nga anghel ti Dios ken Agar. Kinuna ti anghel, “Aganakkanto ti lalaki ket panaganamto ti Ismael agsipud ta impangag ti Dios ti asugmo.” Ti kayat a saoen ti Ismael ket ‘Dumdumngeg ti Dios.’ “Ngem agbiagto ti anakmo a kas atap nga asno. Kabusornanto ti tunggal maysa ket agbalinto met a kabusor ti amin. Saanto nga agnaed iti sidong dagiti kabagianna.” Naipasngay ni Ismael ket nagbalin nga ama iti ili dagiti Arabo. Ngem saan nga daytoy ti plano ti Dios nga inkarina ken Abram. Kalpasan ti sangapulo ket tallo a tawen a naipasngay ni Ismael, nagparang manen ti Dios ken Abram ket kinunana, “Siak ti Dios a Mannakabalin amin. Agtulnogka kaniak ket aramidem a kanayon ti naimbag. Makitulagak kenka ket ikkankanto ti adu a kaputotam. Ikarik nga agbalinkanto a kapuonan ti adu a nasion. Saanen nga Abram ti naganmo no di ket Abraham agsipud ta pagbalinenka a kapuonan ti adu a nasion.” Kinuna pay ti Dios, “Kukuanto dagiti kaputotam iti agnanayon ti entero a daga ti Canaan, ket siakto ti Diosda.” Kalpasanna, kinuna ti Dios ken Abraham, “Saanen a Sarai ti pangawagmo iti asawam. Manipud ita, Sara ti nagannan. Bendisionakto ket paraburankanto ti anak a lalaki nga ipasngayna. Bendisionakto ti agbalin nga ina dagiti nasion. Agbalinto nga ari ti sumagmamano kadagiti kaputotanna.”

Maikasangapulo ket Walo a Ladawan: Dagiti Tallo a Lallaki a Nangpasiar ken Abraham

Genesis 18:1-15

Maysa nga aldaw, adda tallo a lallaki a nangpasiar ken Abraham iti toldana. Ti maysa kadakuada ket ti Dios. Nagpakleb ni Abraham iti sangoananda ket inayabanna ni Sara tapno mangisagana iti makan, pinagserbian ida ni Abraham. Kalpasanna, sinaludsod ti lalaki kenni Abraham, “Ayan ni Sara nga asawam?” Insungbat ni Abraham, “Adda iti uneg ti tolda.” Kinuna ti Apo ken Abraham, “Siam a bulan manipud ita, agsubliakto ket addanton anak ni Sara nga asawam.” Nangngeg ni Sara daytoy ket nagkatawa iti bagina gapu ta baket isunan, ket narigaten nga aganak. Ngem kinuna ti Dios ken Abraham, “Apay a nagkatawa ni Sara a kunana, ‘Pudno kadi a mabalinko ti aganak idinto ta baketakon?’” ket kinuna ti Dios, “Adda aya narigat nga aramiden ni Yahweh? Kas kinunak, siam a bulan manipud ita, agsubliakto ket aganakto ni Sara iti lalaki.”

Maikasangapulo ket Siam a Ladawan: Nagkararag ni Abraham Maipaay ti Sodoma

Genesis 18:16 - 19:29

Idin a dagiti lallaki a nangpasiar ken Abraham ket timmakder tapno pumanaw, kinadwa ida ni Abraham ket intulodna ida agingga iti disso a nakakitaanna kadakuada iti baba ti siudad ti Sodoma, kinuna ti Dios ken Abraham a pasiarenna ti Sodoma. Panggepna a pukawen ti Sodoma ken Gomora gapu iti kinadakes nga ar-aramiden dagiti tattao nga agnanaed idiay. Nalagip ni Abraham ti pamilia ni Lot ket kinunana iti Dios, “Mairaman a madusa dagiti awan basolna. Masapul a nainkalintegan ti panangukom ti hues iti entero a lubong.” Intuloy ni Abraham iti nagpakpakaasi iti Dios. Saan a nabayag kinuna ti Dios a saannan a pukawen ti Sodoma no adda nabati a sangapulo nga awanan basol iti dayta a lugar. Idi kalpasan a nakisarita ti Dios, pimmanaw isuna ket nagsubli metten ni Abraham iti toldana. Ngem awan uray maysa nga adipen ti Dios iti Sodoma. Idi dimteng dagiti dua nga imbaon ti Dios idiay Sodoma, nakitada ti kinadakes dagiti tattao. Ngem naasian ti Dios ken ni Lot. Imbilin dagiti anghel ni Lot ken dagiti pamiliana a rummuarda iti Sodoma ket imbilinna pay kadakuada a saanda a tumaltalliaw. Kalpasanna, pinagtudo ti Dios ti apuy ken asufre kadagiti siudad ti Sodoma ken Gomora, ket amin nga adda sadiay ket nadadael. Ni Lot ken ti pamiliana ket nakatalaw, ngem kabayatan iti panakadadael ti siudad babaen iti apuy, timmaliaw ti asawa ni Lot isu’t gapuna a nagbalin nga tiddek ti asin.

Maikaduapulo a Ladawan: Ti Daton ni Abraham

Genesis 21:1-8, 22:1-19

Kas iti inkari ti Dios ken Abraham, idi a ni Sara ket siam a pulo ti tawennan, inpasngayna ti maysa nga ubing a lalaki. Sangagasut metten ti tawen ni Abraham iti dayta a panawen. Isaac ti impanaganda iti maladaga a kayat na a saoen “Isu nagkatawa.” Idi ubing pay ni Isaac, pinadas ti Dios ti pammati ni Abraham. “Alaem ni Isaac a kakaisuna a dungdungoem nga anak ket idatagmo kaniak.” Dakkel iti pammati ni Abraham iti Dios ket insaganana amin a masapul iti panangidatonna ken Isaac. Innala ni Isaac dagiti kayo a mausar ket nangitugot met ni Abraham iti beggang a pagarun ken imuko. Bayat ti panagpagpagnada, sinaludsod ni Isaac, “Makitak nga adda dagiti beggang ken kayo, ngem Ayanna ti maidaton nga urbon a karnero?” insungbat ni Abraham, “Mangted ti Dios anakko.” Idi dimtengda iti lugar, nangbangon ni Abraham ti maysa nga altar a bato, ket inurnosna dagiti kayo iti rabaw ti altar. Kalpasanna, rineppetna ni Isaac nga anakna sana imparabaw kadagiti kayo. Innala ni Abraham ti imuko tapno patayen na ti ubing. Nagpukkaw ti anghel ti Dios, Abraham, dimo sagiden wenno ranggasan ti ubing. Makitakon nga agbutengka iti Dios, ta dika nagkedked a mangted kenkuana iti kakaisuna nga anakmo.” Inwaras ni Abraham iti panagkitana. Adda nakitana a kalakian a karnero a naisalat ti sarana iti bassit a narukbos a kayo. Innalana ti karnero ket daytoy ti pinuoranna a kas daton nga sukat ti anakna. Kinuna ti Dios ken Abraham, “Yantangay ta dika nagkedked a mangted kaniak ti kakaisuna nga anakmo, isapatak ti naganko a bendisionankanto iti nawadwad. Paaduekto dagiti kaputotam a kas iti kaadu dagiti bituen iti tangatang wenno dagiti darat iti igid ti baybay. Parmekento dagiti kaputotam dagiti kabusorda. Dawatento kaniak dagiti amin a nasion iti lubong a bendisionak ida a kas iti panangbendisionko kadagiti kaputotam. Aramidekto daytoy gapu ta tinungpalmo ti bilinko.”

Maikaduapulo ket maysa a Ladawan: Ni Abraham ken ti Adipenna

Genesis 24:1 - 25:11

Idi a lakayen ni Abraham, inayabanna ti adipenna ket kinunana, “Kayatko nga isapatam iti Apo a Dios ti langit ken daga, a dimonto ipaasawa ti anakko iti taga ditoy Canaan a pagnanaedak. Masapul nga inka iti daga a nakayanakak, ket pumilika kadagiti kakabagiak ti asawaen ni Isaac.” Saan nga kayat ni Abraham nga tumalaw ni Isaac iti daga nga inkari ti Dios kenkuana, wenno mangala iti asawaenna manipud iti daga ti Canaan. Nagtungpal ti adipen ni Abraham ket nagbiahe a nagturong iti ili ti Nahor. Idiay a dimmawat ti pannarabay ti Dios nga itedna kenkuana ti umiso a babai maipaay ken ni Isaac. Maysa a napintas a babai a managan Rebecca iti nakaawit ti karamba iti abagana. Simmalog a napan iti bubon ket pinunnona ti karambana sa simmang-at. Pinainomna ti adipen ni Abraham kasta met dagiti kameliona. Naamiris ti adipen ni Abraham a tinarabay isuna ti Dios ket inturongna iti daytoy a babai ket ammona nga isu ti babai a birbirukenna. Naammoanna a daytoy a babai ket apoko ti kabsat ni Abraham. Nagruknoy ti adipen ket nagdaydayaw iti Dios gapu iti panangtarabayna kenkuana ken iti panangsungbatna iti kararagna ket inturongna iti kabagian ni apo na a ni Abraham. Ket nagbalin nga asawa ni Isaac ni Rebecca. Natay ni Abraham idi agtawen ti sangagasut pito pulo ket lima (175). Iti amin a biag ni Abraham nagtalek isuna iti Dios a tungpalenna dagiti karina, ket inawat isuna ti Dios ken binendisionanna.

Maikadua Pulo ket Dua a Ladawan: Ti Pannakaipasngay ni Hesus

Mateo 1:18-25; Galatians 4:4-5

Ti Sao ti Dios ket pudno ken uray kaanoman saan nga agulbod ti Dios. Kinuna ti Dios ken ni Adan nga ibaonna ti maysa a pinilina tapno parmekenna ni Satanas. Binallaagan ti Dios ni Noe a parmekenna amin a managdakdakes. Inpakita ti Dios ken ni Job a kayatna iti nasayaat a maipaay kadatayo. Inpakita pay ti Dios ken Abraham a tungpalenna dagiti karina. Ket iti umno a tiempo, inted ti Dios ti bugbutong nga Anakna, a sakbay pay a maparsua ti lubong ket addan isuna. Naipasngay a maysa a maladaga a lalaki ket pinanagananda a ti Hesus. Maria ti nagan ti inana a naggapu iti kaputotan ni Abraham ken ni Isaac. Maysa a birhen ni Maria idi nga inpasngayna ni Hesus, napasamak daytoy babaen iti Santo Espiritu ti Dios. Ni Hesus iti nagtaudan ti bendisyon kadagiti amin a tattao. Nagpakumbaba ni Hesus, nagbalin a kas maysa a tao tapno maisubli iti pammadayawtayo a kas anak iti Dios. Nagtaud ni Hesus manipud sadi langit maipaay iti pannakatungpal ti karina a ni Satanas ket parmekenna kasta met a mawayaantayo iti pannakabalud ken ni Satanas. Immay ni Hesus tapno maisubli iti napintas a langen-langentayo iti Dios.

Maikadua Pulo ket Tallo a Ladawan: Ti Pannakatay ni Hesus

Galatians 3:13-14

Idi a dimmakelen ni Hesus ken addan iti husto a tawen, insurona kadagiti tattao iti husto a dalan nga agturong iti Dios. Nagaramid ni Hesus kadagiti adu a datdatlag tapno ipakitana nga isuna ket naggapu iti Dios. Ngem adu kadagiti panguloen ti simbaan iti dayta a panawen ti saan a namati kenkuana. Pinatayda ni Hesus babaen iti pangilansada iti krus. Kinuna ti Dios ken ni Adan a matay isuna nu kanenna ti maiparit a bunga. Kinuna ti Sao ti Dios, “Ta patay ti supapak ti basol.” Datayo amin ket managbasol. Amintayo tinallikudantayo ken nagsukirtayo iti Dios ket maikari la unay a madusa iti awan inggana a patay. Malagipyo kadi pay a ti Dios ti nangted ken Abraham ti karnero tapno maidaton a kasukat ni Isaac? Iti dayta met la a wagas, inted ti Dios ni Hesus tapno matay saan a datayo. Kinuna ti Sao ti Dios, “Gapu iti kasta unay a panagayat ti Dios iti lubong, intedna ti Bugbugtong nga Anakna tapno ti siasinoman a mamati kenkuana saan a matay no di ket agbiag nga agnanayon.” Pudno a dagiti basoltayo ti gapuna no apay a naisinatayo iti Dios ngem ni Hesus iti dalan tapno makasublitayo manen iti Dios.

Maikadua Pulo ket Uppat a Ladawan: Ni Hesus ket Nagungar

Juan 20:19-29

Impan dagiti adalan ni Hesus ti bangkayna iti maysa a tanem. Ngem uray ti patay saanna nga malapdan ni Hesus. Iti maikatlo nga aldaw nga kalpasan iti ipapatayna, ni Hesus pinagungar ti Dios ket nagparang kadagiti adipenna. Nasdaawda iti napasamak. Maysa kadagiti adalan ni Hesus ti agnagan Tomas ti awan iti lugar a nagparangan ni Hesus, ket kinunana, “Diak mamati no diak Makita ken maarikap ti nagdalanan ti lansa kadagiti imana, wenno masagid ti bakrangna.” Kalpasan ti maysa a lawas, nagparang manen ni Hesus kadagiti adipenna ket iti dayta a gundaway, adda idiay ni Tomas, “Pukawem ta duaduam ket mamatika!” insungbat ni Tomas, “Apok ken Diosko!” kinuna ni Hesus, “Mamatika gapu ta nakitanak? Nagasat dagiti mamati nupay didak makita!” Ni Hesus ti sungbat ti kari ti Dios ken Abraham a parmekenna dagiti inaramid ni Satanas. Ni Hesus ti sungbat ti kari ti Dios ken Abraham a bendisionanna ti amin nga ili. Ni Hesus ti sagut ti Dios nga intedna kadatayo amin tapno saantayo a matay gapu kadagiti basoltayo. Ti pakasaritaan ni Noe ket mangipakita a dusaen ti Dios dagiti managbasol ngem isalakanna dagiti mamati ken agtalek kenkuana. Ti pakasaritaan ni Job ti mangipalagip a ti Dios ti makin-iggem ti isu amin a banag a mapaspasamak iti biagtayo ket isuna met ti mangtarabay kadatayo. Babaen iti pammati ken Hesus ken panangsurot ti Sao ti Dios, agbalintayo a nasantoan iti sangoanan ti Dios ket makadwatayo isuna iti agnanayon.