Dehet Banan

Introduction, Part A

Boa Blingin! Dehet Dais nias daid dehet dais banan isi bel mia. Un daid Dehet Banan bel totoang atuli lia. Tinang hdulat (tam loom gambar) mo buku dalen na. Nol tidi hngilan sas le hii babanan, dedeng auk dehet bel mi Dehet Banan nia. Eta ming sasando ka liin elia (music), halas-sam bokan le ngaat hdulat sas muid apa. Eta nangan-nangan hdulat mes un dehet ta, le ketan atuli, tam loom dehet nol apa deng hdulat na, lam boel tao tele in kat falan sa le muid mi in koma'. Hidi halas-sam taon le laok pait. Ngaat hdulat laih hmunan na le.

Gambar 1: Dehet hmunan hesa kua

Hmunan Hesa kua [Kejadian] 1:1-5; Lin in Naka Halit [Mazmur] 90:2

Hmunan hesa kua, dedeng na totoang daid lo bii, Lamtua Allah muik meman son. Hidi kon daek nal apan-dapa kua nol apan-kloma kia. Dedeng na lam totoang muik in toma lo bii, nol tian tapas babanan lo'. Dedeng Ama Lamtua daek hidi apan-kloma kia, kon Un leek langa ka le kaloe. Hidim Un koet lelo, bulan nol duun nas totoang. Ama Lamtua Allah naam banan isi'. Un tian tapa pap mees nas totoang.

Gambar 2: Ama Lamtua Dasi Dehet tas

Yesaya 45:18-19; Ibrani 4:12; In Naka Halit 19:7-10

Buk in mo hdulat nia kia, Alkitab (tam loom Buk Niu ka). Un nia mo Ama Lamtua Allah Dasi Dehet tas man in tek kit deng Ama Lamtua Allah apa ka nol Un in koma ka. Ama Lamtua Allah namnau pap mes atuli lia. Totoang man auk le tek mia ka, auk katan deng Ama Lamtua Dehet Dasin na.

Gambar 3: Ama Lamtua daek apan-dapa nol apan-kloma kia nol un isin nas pap mesa’

Hmunan Hesa ka [Kejadian] 1:1-25

Ama Lamtua Allah koet totoang. Etan Un aa noan "Musti muik langa kam!" Hidim langa ka daid meman, banan sila el Un in aa ka. Un koet apan dapa, nol koet tasi. Un aa hidi kam tuu ka daid meman. Hidi kon Un daek totoang in nuli, nas ikan in se tasi dale, ke tilu in ne apan nua nol totoang hmukit ti bili ngala'. Nol suma Un aa ela tuun. Ama Lamtua Allah daek totoang daid meman. Tinang Un in daek hidi son nas ela kon, Un dalen kolo'. Lole asa maan Un dake ngas meman banan!

Gambar 4: Adam nol Hawa, oen duas dehet ta

Hmunan Hesa ka [Kejadian] 1:26, 2:7 - 3:24

Ama Lamtua koet biklobeng laih hmunan na nol bihatang laih hmunan na. Un ngali biklobeng nga noen Adam nol bihatang nga noen Hawa. Un kon lok le mana koet totoang Un in dake ngas babanan. Un daek mana mes banan ana lo', le oen daad se las. Se man na Ama Lamtua Allah leo-leo nol one, Un kon kom in dehet nol one'. Oen tapans apa'. Lamtua Allah nang oen le ka kai isin sa tuun se man na, mo Un kaing oen le ka kai ina mes isin lo'. Kon oe mesan na, Lamtua musu las mesa, na uikdale ka Laih tuan na maa tui liun oen duas se man na. Un hanet Adam nol Hawa le miing Ama Lamtua deken tia. Hidi kon oen kaa kai isin man Lamtua in kaing son na. Nol ela kon oen kula son lole oen kaliut Ama Lamtua prenta la. Un na le oen in butu kil banan nol Ama Lamtua ka nutus. Hidi kon Ama Lamtua nulut soleng oen deng man in banan isi na. Kilan deng dais na koon atuli li tao kula nol kaliut Ama Lamtua prenta las. Un deng na le oen butu kil apa banan nol Ama Lamtua ka nutus. Deng na koon kit atuli li haup in susa, ili nol in mate'.

Gambar 5: Dehet deng Kaen nol Habel

Hmunan Hesa ka 4:1-16; Roma 3:23

Adam nol Hawa haup anan biklobe at dua. Hmunan na, ngala Kain, nol palin na, ngala Habel. Habel tao Ama Lamtua dalen na kolo', mo Kain nam lo'. Undeng na le Kain pesang dael nol un palin na. Lelo mes koon un keo tele Habel. Undeng Kain tao dadaat ela, tiata Lamtua hukung una. Ama Lamtua komali eta atuli tao kula baktetebes. Ama Lamtua le buan banan nol kit atuli lia. Mo un deng kit in tao kula', tiata kit in butu kil apa banan nol Ama Lamtua ka nutus.

Gambar 6: Noh Kapal tene ka

Hmunan Hesa ka 6:1-22; 2 Petrus 3:9

Adam nol Hawa in hua koet tas mamo isi'. Mo oen totoang koon tao kula, nol kaliut Lamtua prenta la. Oen in daat ta lai lisin isi', tiata Ama Lamtua nutus le bel Ui tene mes ma le tao tele nuli one. Suma muik atuli mesa man kom in hii ming, nol namnau Ama Lamtua. Atuling nga, ngala Noh. Ama Lamtua tek Noh le daek nal Kapal tene mesa, le halin un haup in boa-blingin deng Ui tene ka. Kon un muid Ama Lamtua prenta la, mo un daek kapal la ka nesang, lole taun-taun. Dedeng un daek kapal la un tek bel atuli las noen, Ama Lamtua le hukung atuli lia, nini Ui tene mes maa le tao dudus didaan one. Mo oen hii muid un in teka ka lo'. Oen dai nang soleng oen in kula-sala ngas lo'.

Gambar 7: Ui man in baa tene’

Hmunan Hesa 7:1-24

Ama Lamtua Allah kil nol hmukit bili ngala laok bel Noh. Hidim Noh nol tamang lakos kapal tene na dalen. Noh sapa ka, un anan biklobe las tilus nol oen sapan sas kon tamas lakos kapal la dalen. Oen totoang aat palu, se kapal la dalen leo-leo nol hmukit tas. Hidi kon Ama Lamtua hep tele hnita ka. Hidi nal lelo itu kon Ama Lamtua boho niung ulan mun deng apan nua, nol sai ui matang ngas le hobon putis deng dale ka. Ui la sake saek napiut. Lako pes lelo buk aat kon ui la bua pap mes apan-kloma kia. Totoang atuil man tam bab se kapal la dalen lo ka, muik in nahlae lo son. Oen totoang denes le ilang lakos. Mo Noh nol un sapa anan sas, oen haup boa-blingin un deng oen parsai nol muid Ama Lamtua prenta la.

Gambar 8: Abraham, Sara nol Isak dehet ta

Kejadian 9:18-19, 17:1-8, 21:1-7; Mateos 1:1-16

Nesang kon Noh in hua koet tas taplaeng mamo, kon daid ngala mamo'. Noh in hua koet tas mo Abraham. Un na mo hii ming babanan nol namnau Ama Lamtua Allah. Oe mesan na kon Ama Lamtua butu kil in hida nol Abraham noan Sara in hua koet tas bet daid bangsa tene'. Mo lo ta Abraham nol un sapa Sara blalan son nol oen duas muik aan lo'. Mo oen kil di didi Ama Lamtua in hida ka. Abraham haup ana deng bihat didang. Un ana mes ngala Ismael. Un naam bangsa Arab pas upu kia-koans. Kon Abraham nol Sara blalan isi son, kon oen haup ana banan sila el Ama Lamtua in hid meman son na. Oen ngali tana ana ka, Isak. Ama Lamtua hida le pake Isak nol un hua koet tas, le totoang bangsa se apan-kloma ki haup hangun.

Gambar 9: Musa nol Lamtua atorang

Dehet in Putis deng Masir 19:1-25, 34:27-32

Isak in hua koet tas taplaeng mamo' lako daid bangsa tene'. Bangsa na, ngala Isra'el. Un in hua koet tas mes ngala Musa. Musa hii ming nol parsai Ama Lamtua. Oe mesan na Ama Lamtua haman nal Musa le saek laok se leten mesa. Ama Lamtua dehet nol Musa se laa. Un teek Un atorang nga bel Musa le halin nam un tui un atulin sas. Oras Musa niu deng leten na un kil baut in dula', man tuis Lamtua Atorang ngas. Ama Lamtua koma ka le atuli li totoang muid Un atorang ngas.

Gambar 10: Hukung hngulu las

Puit deng Masir 20:1-17

Atorang man Lamtua in bel Musa son nas totoang banan. Asi man muid Atorang ngas bet un haup hangun deng Lamtua. Ama Lamtua Atorang nga elia: Kit totoang musti namnau nol todan lahing nol hii ming se Lamtua Allah man in toma ka. Kit tao utun-bangat le hui se oen deken. Kit aa Ama Lamtua ngala ka dahut-dahut deken. Minggu mesa lam kit ten lelo mesa, deng in dake, le todan Ama Lamtua. Tana anang ngas musti hii ming nol babanan le todan lahing ama nol ina. Keo tele atuil deken. Boel laok kula deken. Boel tipu nol nole-lilung atuil deken. Naok deken. Boel kom naseke atuil didang kai batu deken.

Gambar 11: Tunu dadung le kose soleng in kula-sala

Tulu agama las oen Atorang ngas [Imamat] 4:27-35; Yohanis 4:29; Roma 3:23

Ama Lamtua hukung peke ka, na mo elia: eta atuli tao kula-sala un musti haup in hukung. Hukung na, mo in mate. Mo dedeng Musa kil atuil Isra'el las sa, etan un kaliut Ama Lamtua atorang nga, lam keo lae-blai ana mesa, le bel Ama Lamtua. Lae-blai anan na le bel Ama Lamtua. Lae-blai anan na mate le seda atuling na, man kaliut Ama Lamtua atorang nga. In bele na teek atuli li noan, eta kaliut Ama Lamtua Atorang nga, lam banan sila el tao kula-sala Ama Lamtua. Lae-blai ana na kon daid tada, le tulu in bele mesa man muun dui pait. Na Ama Lamtua nangan hidi son le tunang bel kit un ana Yesus ma se apan-kloma kia, daid in bele le seda kit in kula-sala ngas.

Gambar 12: Ama Lamtua hida le tunang atuil maa le bel kit in nuli’

Lukas 1:26-38; Mateos 1:18-25

Hidi nal taun ngatus ila lo, kon Ama Lamtua tunang Un ima-ii mes deng sorga kil in hida bel haat ana mesa, ngala Maria. Maria nol Yusuf neleng apa son. Ima-ii deng sorga tek Maria noan, "Ku tao Ama Lamtua dalen kolo son. Bet ku hua tana ana biklobe mesa. Ku musti ngali ngala ka, Yesus." Mo Maria siut bali noan, "Auk nia mo niin neet nol biklobe mes bii kon. Taon elol le auk beheng nga?" Ima-ii na siut noan, "Elia! Tahang ta bet Ama Lamtua Koo Niu ka maa se ku lia. Nini ela: tana ana man ku in hua na Niu bak tetebes, ta Un na mo, Lamtua Allah Ana." Ama Lamtua Ima-ii na kon tulu balang un apa ka bel Yusuf se in natloa dalen. Un tekan noan, "Yusuf. Ku lii tiud in saap Maria deken, ta in ne man ana ka dalen na, deng Lamtua Koo Niu ka. Bet un hua nal tana ana biklobe mesa. Ngali Un ngala ka, Yesus." Ngal Yesus sa, un nahin na noan, bel in nuli'. Hidi na kon Yusuf saap Maria, mo oen nini haung buan, el sapa ana ka lo didiin hua Tana ana ka.

Gambar 13: Dehet in hua Lamtua Yesus sa

Lukas 2:1-20

Dedeng na lahi prenta atuli lii totoang le pait lako oen ingu man esa ka le sensus. Un na le Yusuf nol Maria kon deng iung man Nasaret lakos iung Betlehem. Betlehem na mo, Yusuf upu kia-kaon sas ingu mana'. Lakos lius se na koon nam, uma-um in tene ngas inu nol atuil son. Un deng na tiata oen lakos tahang se okat mesa. Se na Maria hua tana ana bluut mea mesa, un na mo Yesus. Duman na kon, Ima-ii deng sorga tulu balang oen silan sas, bel atuil in lolo poa laen nol lae-blai ngas at ila lo, man melang le dooh oen laen nol lai-blai las se epe kota la likun na. Ima-ii na tek noan, Auk maa le tek mi Dehet Banan mesa bel pap mes atuli lia. Leol neot ni bihata mes hua Kristus son. Kristus na mo, atuling man Ama Lamtua Allah hidan meman son deng hmunan hesa kua. Ama Lamtua tunang Un maa le bel in nuli' pap mes atuli lia deng oen in kula-sala ngas. Un aa hidi ela kon, nahkitu lam Ama Lamtua Allah ima-ii deng sorga mamo isi ma nakbuan nol una. Kon oen naka halit Ama Lamtua nol in tao dani. Kon atuil in lolo poa hmukit tas aa nol apa noan. Hoe! Maa le kit laok Bethelem le tinang asa man daid son ne nua la. Oras oen net haup tana ana ka, kon oen dehet bel pap mes atuli, asa man oen ming deng tana ana na. Pap mes atuli lii, ming atuil in lolo poa hmukit tas dehet ela, kon oen nga bahan tuun.

Gambar 14: Lamtua Yesus tui atuli las

Lukas 2:41-52; Markus 6:34

Yesus tene ma se Yusuf nol Maria ima. Dedeng Un taun hngul dua (12), Yusuf nol Maria nolan lako Yerusalem. Se na, Un dehet nol guru-guru las nol tulu-tulu ngas deng Lamtua Allah prenta las. Un tidi hngila ka le hii, nol keket ketan apa nol one. Oen totoang nga bahans un deng Un tan deng Ama Lamtua Allah ka isin-isin. Un taun buk-tilu (30) kon, Un nikit un osa la nol tui atuli deng Ama Lamtua Allah. Atuli mamo parsai deng asa man Un in tui, kon oen muid Una. Mo mamo kon parsai lo', nol labang Una.

Gambar 15: Lamtua Yesus daek tada-tad in herang bili-ngala

Markus 8:22-26, 5:35-43, 6:45-52

Ama Lamtua Allah bel Lamtua Yesus in koasa muun isi'. Un tao tad in herang bili-ngala. Un tao atuli las banan deng oen ili koer ngasing ngas. Un tao atuil tedo kas neta. Un tadu atuil in mate le nuli pait. Angin tuan kon, Un kaing le ete. Un laok deng ui dapa. Dedeng atuli las ngat net tada-tad herang man Un in dake ngas kon atuli mamo parsai noan Lamtua Allah esa man tunang Un ma'. Oen pap mes nga bahans, nol totoang man Un in dake nol in tui ngas. Lamtua Yesus muik koasa le tulung kit kon.

Gambar 16: Lamtua Yesus bisat ida

Mateos 27:11-31

Yesus daek dais banan mamo, nol atuli mamo kon muid Un son. Un kon tulung atuli mamo nol tui deng Ama Lamtua Allah in koma. Un tulu balang Ama Lamtua in namnau, nol tulu bel lalan le atuli las haup in babanan nol Ama Lamtua. Mo ela kon tulu-tulu agama las oen idus nol Yesus. Oen dalen nas didi, nol dai parsai noan, Ama Lamtua Allah man tunang Yesus maa na lo'. Oen dai hao lo noan, oen kon kula-sala, nol kaliut Ama Lamtua atorang ngas lo'. Tulu-tulu nas oen dehet le nole-lilung deng Yesus hidim oen nuting lalan le atuli daek Una. Soldadu las diku-puang kuti-kuti Una. Oen naneng hlotong dengan duli le tudan lako Un bon na. Oen lote pisun Una. Mi nangan net Un dehet apin naa le? Yesus na mo, Lamtua Allah Ana. Tiata Un muik in koasa le tao didaan atuil nas totoang. Ela kon, Un muik in labang bubuit lo kon. Un tana le nias totoang Lamtua nene-tian hidis meman son.

Gambar 17: Oen pauk tele Lamtua Yesus se kai fang kalen na dapa

Markus 15:22-39; 1 Petrus 2:21-24

Soldadu las pauk Yesus batlengan se kai fang kalen na dapa. Hidim Un hol tiu se la, didiin mate. Oen kon hukung tele atuil in nuhu-dau aat dua, leo-leo nol Yesus. Oras na, oen biasa ka hukung atuil daat tas nol lalan in muun. Mo lo ta pamarenta las ketan hidi Yesus son, mo oen haup tahan Un in kula mes lo kon. Un nahin na noan, Yesus lepa hal in hukung na, mo Un nena lo. Hukung na, in toma ka kit man lepan. Kit pap mes tao kula son, tiata toma eta kita man sium hukung na. Mo Yesus daid in lepa hala son, le kose soleng totoang atuli li in kula-sala ngas. Eta kit hao tade kit in kula-kula ngas, le bali kudi nang soleng nas totoang ngam, bet Lamtua kose soleng kit in kula-sala ngas. Un deng na tiata auk le tek mi elia. Mi parsai tuun se Yesus Kristus, le halin nam haup in nuli'.

Gambar 18: Lamtua Yesus nuli pait

Lukas 23:50 - 24:9

Yesus musu las bali le oen tao didaan Un son, mo na tom lo'! Oras Yesus mate hidi, Un tapang ngas, tamang Un nitun na lako baut bolo dalen. Oen tunga kobang niut utu ka babanan nini baut bleha tene mesa. Bingin dua ka kon, Yesus nuli pait deng Un in mate ka. Bihata at ila lo, lakos se man in puan na le mana koet Un nitun na muding oen hadat ta. Lius se nuas kon, oen ngaat tam, batu la hol paling son. Yesus nitun na kon, ase se na son! Ama Lamtua Ima-ii at dua deng sorga, tulu balang silan sas bel one hidim tek oen noan, "Yesus ne nia lo son, lole Un nuli pait son!" Bak tetebes! Yesus nuli pait son! Nol ela, Un tulu beles noan, Un na mo bak tetebes Lamtua. Yesus nuli napiut didiin ma lius leol nia. Hmate ka naal Un lo'. Uik dale ka Lahin na kon haup in nal Una lo'.

Gambar 19: Dehet deng Tomas

Yohanis 20:19-31

Oras Yesus nuli pait son. Un tulu balang sila bel ima-ii las. Un aa nol one. Un kon ka leo-leo nol one. Dedeng Un tulu sila ka bel one, Un ima-ii las at mes leo-leo nol oen lo'. Un ngala ka, Tomas. Oras un tapang ngas dehet noan Yesus nuli pait son kon un parsai lo'. Un tek noan, "Auk netan le dolo tamang hnangan ngi laok se Un papa in pauk Una ka le, halas-sam auk parsai." Hidi nal minggu mes kon, Yesus tulu sila ka pait bel one. Mo pait niam Tomas bab se na kon banan sila el mi in tinang mo hdulat nia kia. Kon Un hai buku ka le tek noan, "Auk parsai bak tetebes son, nia auk Lamtuan!" Net nol mata beas esa ela lam Tomas dalen na fanga lo ka. Yesus siut noan, "Ku parsai undeng ku net nol matam beas esa son. In banan dui pait ta atuil man net Auk lo', mo oen muik in parsai."

Gambar 20: Lamtua Yesus nikit apa le, sake lako sorga

Mateos 28:18-20; An in Nutus sas Dehet ta 1:1-11; Yohanis 14:1-4

Dedeng Yesus nuli pait son na, Un tulu balang apa ka bel atuli hut mamo. Oen net Una kon oen tan meman noan Un nuli pait son. Lius nal lelo buk-aat kon, Yesus le saek lako pait se sorga. Un mana koet hidi Un osa las totoang se apan-kloma ki son. Un nutus atuil in parsai Una ngas noan, "Mi musti laok se man ola-ol tuun le tui tek bangsa las totoang daid Auk atulins. Tui oen babanan le oen muid totoang asa man Auk in tek hidi mi son nas." Kon Yesus nikit apa ka sake lako sorga se oen sila matan sas. Un tama lako nopen na dalen kon, oen ngaat haup Un pait lo son. Nahkiut tun nam Ama Lamtua ima-ii at dua deng sorga tulu silans se la. Oen tek bel Yesus An in nutus sas noan, "Un in sake ka elo la lam Un in niu pait maa ka kon ela." Halas ni Yesus ne sorga, se nua Un daek pesang man babanan le bel totoang atuil in parsai se Una. Nah, eta ela lam, auk le ketan elia. Ku elola la? Parsai se Yesus, tam lo ka? Tade le muid Una, tam lo? Eta noen Un pait maa kam ku mana koet hidi son le sium Una tam lo bii ka?

Introduction, Part B

Boa-blingin ne! Kit ming deng kaset ti halin dua li lolen. Tinang hdulat 21 in ne buku dalen na. Nol tidi hngilans le hii babanan dehet bel mia, Dehet Dais Banan nia. Etan ming sasando ka liin elia (music), halas-sam bokan le ngaat gambar in muid apa ngas. Eta nangan-nangan gambar mes dehet ta, le ketan atuli, tam lom a nol apa deng gambar ra, tao tele tahang in kaat falans sa le muid mi in koma'. Hidi halas-sam taon le laok pait. Olan ngaat gambar 21 ki le.

Gambar 21: Kai fang kalen in mosa

1 Petrus 3:18; Galatia 2:20

Ta sao le Yesus mate se kai fang kalen nua? Un nahin na: Yesus mate le atuil in kula-sala ngas haup in nuli', le oen haup in hukung lo'. Mo lo ta Yesus esa na muik tahan in kula-sala lo'. Nol Un in mate ka, Un lepa hal kit in kula-sala ngas hukung nga. Kit in kula-sala ngas man tao kit in butu kil banan nol Ama Lamtua Allah ka nutus. Yesus na mo Ama Lamtua Lae-blai Ana in niu, man muik tahan kula-sala saa-saa mes lo kon, Un lepa hala le seda kita. Eta kit parsai Yesus nol hao tade kit in kula-kula ngas totoang, hidim bali kudi le nang soleng in kula-sala ngas totoang ngam, Ama Lamtua kose soleng kit in kula-kula ngas. Etan kit tao ela, Yesus nikit kit le daid Ama Lamtua Allah anans. Gambar pait ni tek un nahin na nol langa dui.

Gambar 22: Lalan dua

Mateos 7:13-14; Yohanis 3:16; 1 Yohanis 1:9

Yesus Tui tikang deng, taon elola le atuli li nuil napiut nol Ama Lamtua Allah. Totoang atuli li nuli ka ne lalan tene ka. Mo lota lalan tene ka inu nol in kula-sala. Totoang atuli muid lalan na, undeng kit atuli li in daek kula, banan sila el Adam. Lole kit niam Adam in hua koet tam. Mo lalan mesan na, ana blutu tuun. Lalan ana na pela noen atuli lii, le lako Ama Lamtua Allah se sorga, le atuli li nuil napiut nol Una. Lamtua Yesus tui noan, banan dui ka kit lakong muir lalan ana ka tuun. Se hdulat nia mi ngaat net kai fang kalen mesa, dil ne lalan na mumu in tam laok lalan ana ka. Kit haup in tam muid lalan nak ka, eta kit hao tade kit in kula-sala ngas, nang soleng in kula ngas nol parsai noan. Lamtua Yesus mate se kai fang kalen na le seda kita. Mo atuli mamo dai tao in bali kudi le nang oen in kula-sala ngas lo'. Oen nangan nam lalan ana in laok Sorga ka, eta oen mudin nam sus isi'. Lalan tene ka man kahan dui la. Mo lo ta, lalan tene na laok el ai naraka lua. Naraka la na mo, man in bisat ida bel atuil man Ama Lamtua Allah in nulut soleng son. Tiata auk ketan elia: deng lalan dua nas, ku huil ola la? Eta ku le hui lalan in nuli kam, banan dui ka hao se Ama Lamtua tuun tia. Natang den tia nol ni kon tia. Tek Una noan, "Ama, e! Auk tana noan Ama mun isi nol niu dosoon. Auk le bel Ama, auk in kula-sala ki bili ngala totoang. Auk parsai noan Yesus mate son, se kai fang kalen na, le lepa hal bel auk hukung ngas. Hidim auk nodan Ama le kose soleng auk in kula-sala ngas totoang. Tao auk le niu deng auk in kula-kula ngas. Sium au, Ama, le daid ku anam. Auk le muid lalan in nuli man Lamtua Yesus tulu son na. Eta auk mateng, auk le nuil napiut nol Ama se Sorga. Nodan mamo, Ama! Ela tuun ne?"

Gambar 23: Ama Lamtua Anan sas

Yohanis 6:37-40, 14:6; Yohanis net Apan-kloma balu [Wahyu] 7:9

Se hdulat nia, kit ngaat net Yesus. Un sium totoang atuil deng ngala dukat ol tuun, bangsa ol tuun, nol dais dehet sa tuun. Oen parsai Un son, Un kon sium oen son le daid Lamtua anans tuun. Oen muid lalan ana man saek laok el Sorga. Ama Lamtua anan sas tuladang el kaka pail ne ngaal tene mesa. Tengas blalan, nol tengas muda. Muik ana, nol muik tene. Muik bihata, nol bi klobe. Muik kluit mitang, kluit mamaten, kluit kunis, nol kluit muti'. Muik in muki, nol muik in kasiang. Lamtua Yesus sium oen totoang le oen leo-leo daid Lamtua anans.

Gambar 24: Huan pait

Yohanis 3:1-18; Titus 3:4-7; 1 Petrus 1:22-23

Dedeng Yesus nuli na bael se apan-kloma kia, muik guru agama mesa, ngala Nikodemus. Duman mesan na, un lako nuting Yesus le ketan dasi ila lo, kon Yesus tekan dasi mesa, man tao un le nga baha tuun. Un tekan noan atuil in le tama daid Ama Lamtua Allah nenan nam, huan pait le. Nah! Kit tamang se kit ama-ina nenan sas, dedeng oen hua kita ka. Mo kit tamang le daid Ama Lamtua nenan, eta hua pait kit le. In hua hmunan na ka, na deng ap inans. Mo in hua oe dua kii, na deng Koo Niu. Ama Lamtua Koo Niu ka, man bel kit le nuil balu pait. Kit sium in nuli balu na ka, eta kit muid Ama Lamtua. Un tao kit le daid atuil balu, na ka Ama Lamtua Allah atuling.

Gambar 25: Ama Lamtua Koo Niu ka

Yohanes 14:15-18; An in Nutus sas Dehet ta 2:1-39

Dedeng Yesus sake lako Sorga lo bii, Un hid Un anan In Nutus sas le, tunang beles Ama Lamtua Koo Niu ka. Dedeng Un sake lako pait se Sorga kon nal lelo hngulu, kon Un an in Nutus sas buan se mana mesa. Nahkitu lam dukun tene el angin tuan na. Hidim oen ngaat tam, banan sila el ai kaloen na bakisan-bakisan, lako se oen dapa mesa-mesa'. Kon oen totoang haup Ama Lamtua Koo Niu ka, tuladang el Yesus in tekas meman son na. Dedeng na atuil deng bangsa mamo nakbua se kota Yerusalem. Yesus an in Nutus sas haup koasa le dehet nolas nini oen dasi dehet tas mesa-mesa'. Yesus an in Nutus sas tek atuli las totoang dais in banan man Ama Lamtua Allah daek hidi son nas. Leol neot na, atuli lihu tiul nutus le muid Yesus. Halas ni, Ama Lamtua Koo Niu ka daad ne totoang atuil man in muid Yesus bak tetebes. Koo Niu ka bel koasa le kit muid Yesus Dehet tas, nol tek bel atuil didang ngas deng Una.

Gambar 26: Nuil se langa dalen

Yohanis 3:19-21, 8:12; 1 Yohanis 1:5-7

Atuil in parsai Yesus lo bii ka, tuladang el atuil in ne hdulat nia kia, man lako lam mame-mames ne duman mitang nga dalen. Un naling le lea tutungus, undeng muik langa man langa le tulu belen lalan banan na lo'. Eta kit parsai se Yesus nol nahlae se Una, lam kit banan sila el atuil man laok ne langa'. Ngaat lalan in banan nam, suus lo'. Lalan na banan lo kon un lea lo', un deng un net batu nol bolo kas le un tidus. Yesus tek noan, "Apan-kloma ki langa ka, mo Au. Eta atuli muid Au, un nuli se mitang mames sa lo'." Yesus bel Un Koo Niu ka le tulu lalan banan bel totoang atuil in parsai se Una'.

Gambar 27: Kit kon daid atuil balu

Galatia 5:16-26; Efesus 4:22-32; 2 Korintus 5:17

Totoang atuil man in muid Lamtua Yesus Kristus, un daid atuil balu'. Un koma ka le muid Ama Lamtua Allah dehet-dehet tas. Un nodan mamo, undeng Ama Lamtua kose soleng un in kula-kula ngas son, nol bel un in nuli balu'. Un dai tao dasi dais man Ama Lamtua in komali nol un lo ka lo'. Nini ela lam, atuil in parsai Yesus sam, keng apa lo', naok lo', laok sose nol bihata tam biklobe deen, nol nodo-kiit lo'. Koo Niu ka bel kit in koasa le bali kudi le nang soleng dais daat-daat tas, le kit daek banan tun muid Ama Lamtua in koma.

Gambar 28: Kaka-pail deng atuil Kristen nas in nuli ka

Efesus 5:21 - 6:1; 1 Petrus 3:19

Eta kaka-pali bua mesa muid Lamtua Yesus lalan in nuli ka, bak tetebes sam, oen nuil koo mesa dalen mesa. Nas biklobe lam nam nau un sapa. Sapa bihatan todan lahing un sapa bikloben. Tana anang ngas kon hii ming ama nol ina ka. Ama Lamtua Allah Dasi-Dehet in tui ngas ela. Sapa bikloben nol sapa bihatan hulung apa, le halin tao kuat tes apa dalen. Oen tui oen anan nas le nam nau Ama Lamtua nol muid Un Dehet-Dasi las. Kaka-pail in todan lahing Ama Lamtua Allah kam, oen kohe kanas sam leo-leo, lako daek kon leo-leo, nol in nuli ka, koo mesa dalen mesa.

Gambar 29: Namnau in pukun haut ku ngas

Mateos 5:43-48; Lukas 10:25-37

Yesus tui atuil in muid Una ngas le, namnau totoang atuli. Kit kon musti namnau kit musu las kon. Oe mesan na, Yesus dehet deng atuli mesa, lako el kota didang. Un tan lo, mo nahkitu lam atuil in nuhu dau ngas, mas le diku puan kuti-kuti una. Atuli mes deng ngal didang ma le tut naal una nini soleng apa ka, se lalan suut ta. Hidi kon un boe baes atuling nga papa las le hidim butu nius ba banan. Hidi kon un nikit sakeng atuling papa na lako se un keledai la dapa. Kon un nol atuling papa na lako lius se kota mesa. Un nol napiut atuling papa ka lako se um in tene mesa. Hidim nini un duit esa, le bel tail un butu bel um in tene ka lamtua ka, le papa paiduil atuling papa na babanan, didiin un banan. Lamtua Yesus tui kit noan, kit musti hulung asi tukun, man in tom susa daat, mo nangan noan un bangsa kisa, tam agama didaang nga deken.

Gambar 30: Yesus muik koasa tene’

An in Nutus sas Dehet ta 19:18-20; Nahalit 115:1-8; Yohanis 3:8, 4:4

Atuil in mo hdulat nia kia, un kil un saa-saa in hui-langus sas le tunu dadung nulis. Hmunan nua oen hui se uikdale kas, mo halas nia lam oen muid Yesus son. Atuil in muid Lamtua Yesus sa boel kutang nol uikdale kas lo', hui-langus lo', nol pake saa-saa mitang lo'. Kit lii tiud saa-saa uikdale kas pait deen tia, nol hii ming se oen deken tia. Ama Lamtua muun tes dui oen nol oen laih tuan Lusifer ra. Atuil in parsai se Lamtua Yesus musti nang soleng totoang in tao oen butu kil nol saa-saa nas. Lamtua Yesus doha tinang nal kit deng saa-saa uikdale nas, eta kit nodan se Una.

Gambar 31: Lamtua Yesus nulut soleng uikdale daat tas

Markus 5:1-20; Yakobus 4:7

Oe mesan na, atuli mes tom uikdale mamo isi'. Atuli las buut nalan nini tali, tam lom laeng bis lo', undeng uikdale kas muun isi. Mo Yesus nulut puting uikdale nas deng atuling nga, hidim oen muid Un in leka ka. Hidi kon Yesus sao una, lole uikdale kas muik in koas nal atuling na pait lo'. Kon atuling na tek nal un nenan sas nol un tapang ngas totoang deng asa man Yesus daek bel un hidi son na. Yesus nulut soleng uikdale se atuli mamo son. Tiata kit tan son noan, uikdale kas nol oen lahin tene ka, taon elola ko, muid Lamtua Yesus in leka'. Tam lo mo, ku daid atuil Kristen mo, muik uikdale in tui liun ku ka? Nangan! Eta ku parsai Lamtua Yesus son nam, ku daid Lamtua Yesus nena son. Uikdale ka nena ku pait lo son. Labang uikdale ka nol in nodan Lamtua Yesus le, nini Un in koasa ka nulut taeng soleng uikdale kas totoang. Nodan atuil in parsai ngas le oen kohe kanas leo-leo nol ku. Eta kit daek muid Lamtua Yesus in leka kam, Un in koasa ka doha tinang kita. Ela lam uikdale ka in koasa ka nal kit lo'.

Gambar 32: Dais in soba nan kita

Mateos 6:24; Timotius 6:6-10; 1 Korintus 10:13-14

Uikdale kas nol oen laih tuan na, tan in soba-soob Ama Lamtua Allah anan sas. Oen in koma ka le kit ming lo, nol muid Yesus lo'. Oen tan in neleng atuil in parsai ngas, nol saa-saa tuladang el kai baut leko-leko, niun le mahu, kai dadaat, duit otot, nuin pangkat, nini-hangu nol bihata, nol laok kula nol bihata. Oen neleng le nole lilung kit le kit nangan noan saa-saa banan sila ela, man tao kit dalen kolo tutungus. Mo lo ta, oen nas in nole-lilung nga upu ka mo one. Oen nole-lilung kit le kit kudi le nang soleng Ama Lamtua Allah. Tiata kit nodan muun se Ama Lamtua, le Un dil nol kita, le kit labang nal oen in neleng-neleng ngas. Parsai se Lamtua Yesus, nol muid se Una.

Gambar 33: Eta kit kula

Lukas 15:11-32; 1 Yohanis 1:7-9

Eta atuil in parsai ngas daek kula kam, lalan in puti ka elola? Oe mesan na Lamtua Yesus dehet elia: Tana muda mesa, un nikit iin na le, boka lako nusa didang, le nang soleng ama ka. Un lako katang se nusa mesa, kon un se na, un lako daek dais daat si. Un in daek kula ki mamon ana lo'. Un nini-hangu nol atuli ana bihata, tiata un tao nuli ama ka duit in bel una ngas. Nal nesang lo kon nam, nusa na tom lubu tuan. Tana ana na, duit tas hidi son, tiata un lubu isi in mate'. Hidi kon un nangan neta, noen un dake ka kula nol Ama Lamtua, nol un ama ka. Kon Un sa-bail apa ka bak tetebes. Kon un pait lako el un ama kua. Tana ana na tao kula mamo ana lo, mo lam un ama ka nam naun nabale. Tiata ama ka sium un nol dalen kolo ana lo'. Un nadidingun tana ana na in kula ngas totoang. Tiata eta kit daek kula kam kit sa-bail apans le. Nol hao totoang kit in kula ngas. Ela halas-sam, Ama Lamtua Allah kose soleng kit in kula-kula ngas, nol Un sium kit banan sila el blalan bikloeb na, se dehet apin na dalen. Lamtua Yesus tek son noan, "Eta noen muik atuli mes si, maan sa-bail apa nol hao le nang soleng un in kula-kula ngas le muid Ama Lamtua lam, pap mes in ne sorga, dalen nas kolo totoang."

Gambar 34: Eta noen haup ili

Felipi 4:6-7; Yakobis 5:13-16

Eta Ama Lamtua atulin sas hedas sam, kit taon elola la? Laih hmunan na kit kohe-kanas nol in parsai noan, Ama Lamtua le daek saa-saa man banan dui bel kita. Ama Lamtua Allah tao nal atuil ili las le banan, eta muid Un in koma. Ama Lamtua Allah neka namnau kita, nol un tian tapa bel kit asa man kit in laok salo kua. Lamtua Yesus Koo Niu ka leo-leo nol kita, se in susa daat, tam se ili lam, Un lepa hal hulung le tao kit dalen si titu tema.

Gambar 35: Eta atuli mate

1 Tesalonika 4:13-18; Ibrani 2:14-15; Yohanis net apan-kloma balu [Wahyu] 14:13

Se gambar nia, kit tinang ngam atuli las puan oen atulin in mate ngas, muid oen hadat ta. Oe mesa lam kit mesa-mesam mateng kon. Mo eta kit mateng ngam, kit daid asaa la? Ama Lamtua Allah Dasi-Dehet ta ne Buk Niu ka, tek noan, eta atuil in parsai Lamtua Yesus at mes mate kam, un hmangin na sake lako le leo-leo nol Lamtua Yesus se sorga. Gambar ni atuil in parsai mes mate kam, un nenan nas nol un tapang ngas taon elola ko oen dalen ili, mo oen dalen nas tehen isi lo'. Kit lii in mate ka deken. Ama Lamtua Allah neka namnau kita, nol Un bel kit in nuli son deng kit in kula-sala ngas, nol kit kon tom Un in hukung kita pait lo'. Mo atuil in parsai Lamtua Yesus lo ngas, oen boel harap noan, oen nulis napiut nol Ama Lamtua Allah se sorga ke. Harap deken tia! Buk Niu ka tek noen atuil in parsai Lamtua Yesus lo ngas, nulut soleng lakos se man in susa daat ta, se ai naraka man in maet tan lo ka. Ta auk ketan elia: Eta noan ku mate kam ku haup se ola ka? Lako se, in nuil napiut nol Ama Lamtua ka? Tam lom ku haup in nulut soleng lako se ai naraka lua?

Gambar 36: Gambar deng Kristus apa ka

1 Korintus 12:12-31; Efesus 4:1-16; 1 Petrus 4:10

Kit apan si sa-saan nas, mesa-mesam nol un nahin. Muik matan le halin nam neta, muik hngilan le halin nam ming, muik bahan le halin aa nol kaa-ninu. Saa-saa nas eta tupang apa kam daid apa inan mes tema'. Etan saa-saa nas mes ili, tam lom papa kam, apa-ina na pap mesa haup ili. Ama Lamtua Allah tek noan, atuil in parsai Lamtua Yesus sas, banan sila el atuli mes apa'. Kit noken apa na noen Gereja. Lamtua Yesus daid boon deng apa na. Ama Lamtua Allah bating-bating osa las bel totoang atuil in parsai ngas son. Banan sila elia, muik in tek tan atuil didang ngas deng Ama Lamtua, muik in tao tan dani, muik in hulung atuli, muik in sium tan atuil balu, muik in tui tan atuli, muik in bel tan in todan lahing Lamtua. Eta noen atuil in parsai mesa, un lako-daek muid un osa la lo, ap-ina Gereja na tetema daid susa. Totoang atuil in parsai ki, eta lako dake lam leo-leo nol babanan, nol lii-lau bali apa mesa-mesa le halin todan tan Ama Lamtua.

Gambar 37: Nakbua le todan lahing Ama Lamtua

Ibrani 10:24-25; 1 Korintus 11:23-34; Kolose 3:15-17

Atuil in parsai Lamtua Yessu sas, musti nakbua le todan lahing Ama Lamtua. Duduit pait ta, eta oen nakbua muid oen in nuil nola ka. Eta nakbua lam oen tui apa deng Ama Lamtua Dasi-Dehet tas, oen kohe-kanas leo-leo nol oen nikit in nahalit bel Ama Lamtua Allah. Banan pait ta, eta kil bel Ama Lamtua oen saa-saa in bel le todan lahing, le lepa hal hulung Ama Lamtua osa la. Lamtua Yesus kon tui atuil in muid Una ngas, le nangan Un in mate ka. Se gambar ni, mi ngaat net atuil in parsai ngas kaa-niun leo-leo. Roti oen in kaa na, hid bel one, deng Lamtua Yesus apa-ina ka, se dedeng Un mate se kai fang kalen nu dapa. Oen in ninu ka na, hid pesang beles deng Un dala ka in hol bohon, le bel oen nuli deng in kula-sala ngas. Kit kon musti nakbua le nangan Lamtua Yesus in mate ka, nol ela kon didiin lius didiin Un pait maa.

Gambar 38: Lamtua Yesus le pait maa

Yohanis 14:1-3; 1 Tesalonika 4:13 - 5:4

Tahang ta bet oe mesa lam, Lamtua Yesus deng sorga pait maa apan-kloma kia, banan sila el Un in hida ka. Bet Un in maa ka nol nahkekan tuun, tiata oras na kit tanan lo'. Hidim atuil in mates se in parsai dalen nam, oen hangus deng kluhut ta le tutnaal nol Una. Atuil in parsai mo nuli nabale ngas kon, leo-leo nakbua nol apa le tutnaal nol Lamtua Yesus se apan-dapa. Hidim atuil in parsai ngas nulis napiut nol Un se sorga. Mo atuil in parsai Lamtua Yesus lo ngas, haup naal ela lo'. Ama Lamtua nol atuil in parsai ngas, nang soleng oen ela tuun. Bet Ama Lamtua hukung one le oen haup susa daat hidi nutus lo'. Kit tan oras sa lo, bling Lamtua Yesus pait ma ka. Tiata kit doha tiud napuit le natang Una. Eta elaam auk ketan elia: Eta Lamtua Yesus pait maa leol neot nia lam, ku mana hidi son tam bii ka?

Gambar 39: Daek le haup in banan

Mateos 7:15-20; Galatia 5:22-23; Yohanis 15:1-8

Kai ina in mo gambar nia ki, isin na mamon ana lo'! Eta kit muid Lamtua Yesus sam, Ama Lamtua Allah Koo Niu ka daek ne kit dalen le, tao kit isin banan bili-ngala. Buk Niu ki tek noan, isin man Koo Niu ka in dake, nol in nuli ka ne in namnau apa, dael kolo, dalen titu, mole dame, nangan in tahang tan apan, dael hmahes, tao dais banan tuun, nuil nol babanan, hepa hail apan, nol dais daat lo'. Oe mesan na, Yesus tek noan, "Auk tuladang el kai ina ka. Mi tuladang el kai bango ka. Eta mi but didi nol Au, nol mi kon nang le Auk but nol mia, bet mi kon haup isin mamo-mamo." Mo kit tan son noen bango ol mate kam isin lo'. Klapa lamtua ka, bet dait soleng, hidim loe. Lamtua Yesus in koma ka le, atuil in muid Una ngas, isin mamo. Etan ela lam, na in todan lahing Ama Lamtua nol hulung atuil didang ngas kon.

Gambar 40: Tek atuli las deng Lamtua Yesus

Mateos 28:18-20; An in Nutus sas Dehet ta 1:8

Lamtua Yesus tui noan, atuil in muid Una ngas musti laok bel atuil didang ngas dehet deng Una. Tekas noan eta parsai Lamtua Yesus sam, haup in nuli deng oen in kula-kula ngas, deng Ama Lamtua in hukung one ka, nol deng hmate ka. Eta ku daid atuil in parsai Lamtua Yesus, ku musti hulung atuil didang, le oen kon haup in tana, deng Un lalan in Nuli Banan na. Ama Lamtua Koo Niu ka bet tao ku dalem ma le, dehet nal atuli li deng Una. Eta tade kam, pake buk gambar nia le tek atuli las tuun. Nol ela lam, atuli mamo tan dasi-dais in toma deng Ama Lamtua Allah, nol Un Ana, Yesus Kristus, man in bel kit nuil nol boa-blingin.

Ela tun tia. Boa-blingin!