Kirixtu wa m'maso

Phindi 1 (Cipangizo 1-14)

Kubwera kwa Yezu kirixtu pa dziko - N'solo wa thangwi

N´solo wa thangwi

Ndi ani Yezu Kirixtu? Abalwa lini pontho akhacitanji? Abuluka kupi? Toera kutawira mibvundzo eneyi tisatongwa kwenda ku bukhu inacemerwa Bhibhilya. Pyonsene pinafuna ife pa thangwi ya Yezu na ya Mulungu, pisagumanika pyalembwa m´Bhibilya. Bhibhilya isatipfundzisa pa thangwi ya kutoma kwa midzidzi. Bveserani na kupfulika kwonsene pa ndzidzi unalang´ana iwe cipangizo 1-14.

Penepo iwe unati udziwe thangwi yanji, pontho abwera tani Yezu Kirixtu pa dziko. Pa midzidzi yonsene inabva iwe nyimbo, usatongwa ulang´ane cipangizo cinango ici.

Cipangizo 1: Kirixtu pa kutoma

Juwau 1:1-5

Pakutoma, ndzidzi mbudzati kuoneka, Mulungu akhalipo. Iye akhalipo kale kwenda na kwenda. Yezu Kirixtu akakhala na Mulungu.

Yezu asatipangiza mwa kukwana ndi ani Mulungu. Bhibhilya ndi bukhu ya kulungama ya Mulungu, mudalembwa pire pinafuna Mulungu kuna munthu. Pyonsene pinafuna ife kudziwa pa thangwi ya Yezu na ya Mulungu, pisagumanika pyalembwa m´Bhibhilya. Pontho Yezu asacemerwa m´Bhibhilya na dzina ya Ciyeza ca Dziko. Penepyo ndi thangwi Iye asapangiza njira ya Mulungu kuna ale anantawira. Yezu asapasa pabodzi na Mulungu upulumuki wa kukhonda kumala, kuna ale onsene anantawira.

Cipangizo 2: Mulungu alenga pinthu pyonsene

Genesesi 2:4-22

Talonga kale kuti Yezu akhali na Mulungu pa kutoma. Iye alenga pyonsene nkati mwa dziko. Iye alenga anthu na pinyama pyonsene pa dziko ino. Mamuna wa kutoma akhacemerwa Adhamu. Nkazi wa kutoma akhacemerwa Eva. Pa ndzidzi onowu zikhalipo tayu nthenda na kufa pa dziko. Pontho mapanga, upandu, umbava, kubva kupha peno kutsukwala, pyonsene ipi pikhalipo tayu. Pyonsene pikhali pyadidi kakamwe, ninga mukhadapilongera Mulungu.

Cipangizo 3: Sathani alesera Adhamu na Eva

Genesesi 3:1-7

Mulungu aikha mu munda wakubalika, mamuna na nkazi wa kutoma, Adhamu na Eva. Mulungu ene ndiye akhadacita munda onowu. Ikhalipo misapo yonsene ya kusiyana-siyana yadidi na kudya. Ukhalipo muti ubodzi basi pakati pa munda ukhadapangwa mamuna na nkazi na Mulungu, kuti akhonde kuudya. Adhamu na Eva anyindira kubvera Mulungu. Mbwenye ntsiku ibodzi Sathani asanduka kudza nyoka, mbaenda kalonga na Adhamu na Eva. Sathani akhadalengwambo na Mulungu, mbwenye akhadasandukira Mulungu wadidi, thangwi akhafuna kukhala ninga na Iye. Pontho akhafunambo kuti Adhamu na Eva asandukirembo Mulungu.Ndi thangwi eneyo Sathani alonga uthambi kuna Adhamu na Eva, pa thangwi ya nsapo udaakhondesa Mulungu kuti iwo akhonde kudya.

Na tenepo, iwo akhonda kutawira Mulungu mbatawira Sathani, mbadya nsapo wa pakati pa munda, udakhondeswa iwo. Sathani akwanisa kuwakunda anthu kuti akhonde bvera Mulungu pontho aide kukoma ntima kudacita Mulungu kuna iwo.

Na thangwi ya macitiro enewa a kuipa, Adhamu na Eva adza kakhala anyakudawa. Anyakudawa ndi anthu anakhonda bvera Mulungu pontho na kuipirwa na udidi udacita Mulungu kuna iwo.
Kubverana kwawo na Mulungu kwadza kamala, thangwi iwo akhonda kumbvera mwambo wace na undimo mwene wace.

Cipangizo 4: Adhamu na Eva, mbathamangiswa munda wa edeni

Genesesi 3:8-24

Mulungu athamangisa Adhamu na Eva mu munda wakubalika mule mukakhala iwo, mpaka pa ntsiku zenezo. Na tenepo pinthu pyonsene pya cinjika pa dziko. Makhaliro atoma kunentsa, pontho mbadzala na nyatwa. Kutsukwala, kubva kupa, umbabva, mapanga, nthenda na kufa pyonsene pyaoneka pa dziko. Kutomera penepale anthu onsene anadabaliwa, angakhala nkhabe Mulungu, pontho na kukhonda pinafuna Mulungu. Na tenepo anthu onsene akhakhala mbatoweza pinafuna Sathani.

Mbwenye Mulungu, akhaafuna basi anthu. Ndiye adaalenga. Thangwi eneyo Mulungu amanga pinthu pyace pya kuti anthu onsene akwanise kupulumuka nkati mwa uthambi wa kuipa wa Sathani, wa kuti cipo uthambi unowu ukhali wadidi kuna anthu.

Cipangizo 5: Cidumbiriro ca Mulungu kwa Abraraamu

Genesesi 15:1-6, 22:15-18

Na tenepo, anthu atoma kuinjipiratu kakamwe pantsi pa dziko. Mbwenye aduwala kuti Mulungu akhalipo, pontho akhaakoya mbakhaacitira udidi onsene kuna iwo. Ndi thangwi eneyo anthu azinji akhakhala na manyerezero a kuipa, mbakhacita pyakuipa, thangwi nkhabe makhaliro anango adidi akhadziwa iwo. Mbwenye, pakati pawo akhalipo mamuna m'bodzi akhadziwa Mulungu mbakhambvera. Iye akhacemerwa Abharaamu.

Abharaamu na nkazi wace Sara akhali mankhalamba, mbwenye akhadzati kukhala na ana tayu. Unakwanisa kuona Abharaamu pa cipangizo ici. Penepa asapangiza kuti Mulungu alonga na Abharaamu na masiku kuti: "Lang`ana kudzulu ulengese nyenyezi. Dzindza yako inati ikhale sawa-sawa ninga nyenyezi za kudzulu." Mulungu apikirambo Abharaamu kuti kubulukira pa dzinza yako mbumba yonsene ya pantsi inapaswa nkhombo. Pa mafala awa, nkhombo nkhulongera kuti iwo anadza katsandzaya, thangwi anakhala pontho na cibverano ca kukwana na Mulungu.

Abharaamu akhacimwana kubvera pyonsene pikhadampanga Mulungu.Mbwenye akhanyinda mbatawira Mulungu pa pyonsene pikhampikirira Iye. Na tenepo Abharaamu pikhakhala iye na pyaka dzana pya kubalwa, Sara nkazi wace abala mwana wa mamuna.

Cipangizo 6: Zakaria na Anju

Luka 1:5-25

Abharaamu akulupala kakamwe mbasati kufa. Pakupita pyaka pizinji mwana wace na adzukulu ace alalama mbafa. Apo pakupita pyaka pizinji anace na adzukulu ace alalamambo, mbafambo.Mudapitapyo pyaka pizinji kakamwe, ntsiku ibodzi Mulungu atuma anju m'bodzi ntumwi wace wa kudzulu kunakhala Iye, toera aenda ku dziko ya Izirayeli. Pakutoma, anju aenda ku nzinda wa Djerusalema. Djerusalema ukhali nzinda ukulu wa dziko ya Izirayeli. Mu nzinda onowu mukhagumanika Nyumba ikulu ya Ntsembe. Nyumba ya Ntsembe ikhali mbuto ikulu ya kuti anthu onsene akhafuna Mulungu akhaenda kacita maphembero awo.

Mu nyumba eneyo ya ntsembe mukhali na nyantsembe m'bodzi akhacemerwa Zakariya. Zakariya na nkadzi wace, sawa-sawa ninga Abharaamu na Sara hadakwanisa kubala ana tayu.

Mbwenye ntsiku ibodzi, pa ndzidzi ukhali Zakariya mu nyumba ya ntsembe mbakhaphembera, anju wa Mulungu, aenda kalonga na iye mbampanga kuti: " Leka gopa. Nkazi wako Zabere , anadza kakubalira mwana, iwe unadza kampasa dzina ya Juwau. Iye anakutsandzaisa pikulu kakamwe, pontho anthu azinji anadza kagumana kutsandzaya na thangwi ya makhaliro ace. Mwana wako anadza kakhala na basa ikulu kakamwe toera kucitira Mulungu. Nzimu wa Mulungu unadza kakhala na iye kutomera ntsiku inabalwa iye."
Pyonsene pyacitika ninga mukhadapilongera anju kuna Zakariya. Juwau abalwa mbakula toera akhale mporofeta wa mbiri pa basa ya Mulungu mu dziko ya Izirayeli. Mporofeta ndi munthu anapangiwa mphangwa na Mulungu kuti alonge kuna mbumba

Cipangizo 7: Anju mbilonga na Maria

Luka 1:26-38

Pakupita myezi mingasi mbadamala kulonga kale na Zakariya, anju m'bodzi-bodzi ya bulukira kuna ntsikana m'bodzi ku Izirayeli. Dzina yace ndi Mariya. Iye akhazati kudziwana na mamuna n'nyumba. Anju alonga kuna Mariya kuti: " Unadza kakhala na mwana wa mamuna pontho unadza kanthula Yezu... Nzimu wa Mulungu unadza kachita kuna iwe, na thangwi eneyo Mwana wa Mulungu anadza kacemerwa Wakulungama kakamwe."

Cipangizo 8: Anju ya bulukira kwa Zuze

Mateu 1:18-25

Pa ndzidzi onowu Mariya akhadabvundzirwa na mamuna m'bodzi anacemerwa Zuze.
Iye akhali wa dzindza ya Abharaamu. Zuze akhali mamuna wadidi. Mudadzindikira iye kuti Mariya akhali na pathupi, atonga kuti aleke kucita pontho banja na iye. Mbwenye anju abulukira kuna Zuze mu ndoto, mbampanga kuti: "Leka gopa kutambira Mariya nkazi wako, thangwi mwana ali m'mimba mwace ngwa Nzimu wa Mulungu. Iye anabala mwana wa mamuna, iwe unadza kanthula Yezu, thangwi Iye anadza kapulumusa mbumba yako n`kudawa." Dzina ya Yezu isalongera "Mpulumusi." Mpulumusi asapulumusa munthu ali pa nyatwa.

Cipangizo 9: Kubalwa kwa Yezu

Luka 2:1-7

Zuze ankwata Mariya mbakhala nkazi wace. Buluka penepo acita ulendo mbaenda ku nzinda ung'ono unacemerwa Bheleya, thangwi ababace Zuze akhali a kweneko. Pa midzidzi eneyo mu Bheleya mukhali na anthu azinji, Zuze na Mariya mbasowa mbuto ya kufikira. Na thangwi eneyo,masiku enewa agona mu thanga ya pifuyo. Pa ndzidzi ukakhala iwo mwenemo, Yezu abalwa.

Cipangizo 10: Ma anjo abulukira kwa akumbizi

Luka 2:8-14

M’maminda a kunja kwa nzinda wa Bheleya, mukhali na akumbidzi akhaonera mabira awo. Na mwansanga, abulukira anju mbaapanga tenepa: "Lekani gopa! Ine ndina mphangwa zadidi za kukutsandzaisani, pontho ndi za mbumba yonsene. Lero, mu nzinda wa Bheleya mwabalwa Mpulumusi m’bodzi ndiye Kirixtu, Mbuya. Cidzindikiro cinafuna kudza kaona imwe ndi ici: Munagumana mwana wa kumala kumbulunganyiwa na nguwo, mbagoneswa m’mwadiya wakudyera pifuyo."

Na mwansanga, zabulukira anju zizinji, mbizikhaimbira Mulungu kuti: "Mbiri kuna Mulungu na ntendere pa dziko kuna ale onsene anantsandzaisa."

Cipangizo 11: Akumbizi mbaenda kaona Yezu

Luka 2:15-20

Na mwansanga akumbidzi aenda ku Bheleya, mbagumana mwana, na Mariya na Zuze, ninga mukhadapangirwa iwo na anju.

Akumbidzi enewa hakhadapfundza maka tayu, mbwenye iwo akwanisa kudzindikira kuti Yezu akhali mwana wakusiyana na ana anango. Na tenepo, asimba Mulungu na thangwi yace, thangwi akhadatsandzaya pikulu kakamwe.

Cipangizo 12: Yezu mu nyumba yakuphemberera

Luka 2:21-38

Zuze na Mariya ankwata Yezu mbaenda naye mu Nyumba ya Ntsembe ku Djerusalema. Iwo aenda kweneko kwenda kasimba Mulungu na thangwi ya mwana, pontho toera akhampereke patsogolo pana Mulungu. Imwe musakumbukira kuti Nyumba ya ntsembe ikhali mbuto ikulu ikhaenda anthu kaphembera Mulungu? Mu Nyumba ya ntsembe mukhali na mamuna m'bodzi nkhalamba, akhacemerwa Simiyau.
Simiyau atawira cipikiriro ca Mulungu ca kutuma pa dziko Mpulumusi m'bodzi toera kupulumusa onsene akhafuna kudza kantawira. Simiyau akhadikhira kuti penepi picitike.

Mudaona iye Yezu mu nyumba ya ntsembe, amphata mbacita kuna Mulungu maphembero awa:

"Na maso anga ndaona pire pidacita imwe toera kupulumusa mbumba yanu, pontho madziko a kunja anapionanmbo penepi. Mphambvu yanu ikulu ndi ciyeza ca madziko onsene, pontho anadza kapasa mbiri kuna mbumba yanu Izirayeli."

Cipangizo 13: Anyakudziwisa akumabulukira dzuwa abwera kudzaona Yezu

Mateu 2:1-12

Amuna anango anyakudziwisa, a ku dziko inango ya kutali, abwera ku Djerusalema. Iwo aenda mbabvundza kwonsene kuti: " Ali kupi mwana adabalwa ninga mambo wa madjuda, mbumba ya Izirayeli. Ife taona nyenyezi yace kumabulukira a dzuwa, tabwera kudza kamulambira". Anyakudziwisa atowerera nyenyezi mpaka ku Bheleya, Mbagumana Yezu. Ampasa miyoni, mbamulambira.

Mamuna akhali mambo ndzidzi onowule akhacemerwa Herodhi. Mudabva iye na thangwi ya kufika kwa anyakudziwisa a mwambo kudza kaona Yezu, akhala na bibvu, makamaka thangwi akhadapangwa kuti Yezu akhadabalwa ninga mambo wa madjuda, mbumba ya Izirayeli. Herodhi akhafuna kupha Yezu.

Mbwenye anju m'bodzi acenjeza Zuze mu ndoto na thangwi eneyi. Na tenepo, Zuze akwata Mariya na mwana mbathawa kwenda ku dziko ibodzi inacemerwa Djipitu.

Kweneko akhala mpaka kufa kwa Herodhi. Pakumala penepi ndi mudadza iwo ku Izirayeli. Aenda kakhala ku cisa cibodzi cinacemerwa Nazareya.

Cipangizo 14: Mphale Yezu mu nyumba yakuphemberera

Luka 2:39-52

Pa pyaka pyonsene Zuze na mudzi wace akhaenda ku Djerusalema. Akhaenda ku phwandu mu Nuymba ya ntsembe , toera akhapereke takhuta na dzina ya mbumba ya Izarayeli, pa pyonsene pikhadacitirwa iwo kale ene na Mulungu. Phuwandu eneyo ikhacemerwa phuwandu ya Paxkwa.

Pa caka ceneco, Yezu mbali na pyaka khumi na piwiri (12), Zuze na mudzi wace aenda pontho ku Djerusalema ku phwandu, ninga n'sambo wawo.

Kweneko Yezu alonga na anyakudziwisa a mwambo. Iwo akhazumatirwa na thangwi ya kudziwisa kwa Yezu pa thanwi ya Mulungu.

Yezu akhadziwa kuti Mulungu ndi Baba wace wa kudzulu, mbwenye nkhabe munthu akhapidziwa penepi. Yezu akula mbakhala mamuna nkulu. Anthu azinji akhakomerwa na makhaliro ace. Mulungu akhakomerwambo pikulu na Iye. ("Pontho Yezu akhakula pa udziwisi, pa thupi na pa nkhombo patsogolo pana Mulungu na kuna anthu".)

Tendeni ticite n`cigwagwa pa pire pidabva ife kale

Lero kwapita pyaka pikwi piwiri mbadamala balwa kale Yezu pantsi pano, ku dziko ya Izirayeli. Ninga mwabva kale, kubalwa kwace, na pyaka pyace pya uwana, ndi pinthu pya kulemedzeka.

Apfundza kuti pakutoma pa midzidzi, pakumala lengwa pyonsene, kuti Adhamu na Eva pidamala iwo kudya nsapu wakukhondeswa m`munda mukhakhala iwo, pyacita kuti anthu onsene akhale mwa kudawa mbakhonda kudziwa Mulungu. Mbwenye Mulungu asaka kuti atume Mwanace Yezu pa dziko ya pantsi pano, toera kupangiza njira ya kwenda nayo kuna Mulungu, ale anthu anadza kantawira.

Phindi 2 (Cipangizo 15-32)

Pirengo pya Kirixtu-N'solo wa thangwi

N´solo wa thangwi

Pa pyaka pizinji Yezu mbadzati kubalwa, Mulungu akhadapikira kale kuna mbumba ya Izirayeli kuti anadza katuma m'bodzi pa dziko anadza kacemerwa Kirixtu toera kudza kaapulumusa. Mulungu mbadacita penepi pakuatumizira mphangwa na maporofeta. Kirixtu mbadakakhala na mphambvu za kukunda Sathani, za kukunda kudawa na za kukunda kufa. Kirixtu mbadawangisa atenda, pontho anadza kakoya anyakucerenga na kucita pidzindikiro pizinji na pirengo. Tendeni tione pipangizo 15-32 toera tidziwe pinthu pizinji pa thangwi ya pirengo pidacita Yezu.

Cipangizo 15: Mphangwa za Juwau Batixta

Mateu 3:1-12; Marku 1:2-8; na Luka 3:3-18

Imwe musakumbukira nyantsembe wa nkhalamba anacemerwa Zakariya, akakhala na mwanace wa mamuna akhacemerwa Juwau? Lang'anani, Juwau akula mbakhala mporofeta nkulu wa Izirayeli. Iye akakhala n'thando. Anthu azinji akhaenda kweneko kabva pire pikhalonga iye. Juwau akhaapanga sawa-sawa ninga mukhalonga maporofeta akale, kuti Mulungu anati atume munthu toera kuapulumusa. Juwau akhalongambo kuti iwo asasanyire na thangwi ya kubwera kwa M'pulumusi, pontho kuti asiye njira zawo za kuipa. Anthu azinji atawira mphangwa za Juwau mbakhaenda katambira batixmu mu nyanza ya Djorodani. Batixmu ikhali cidzindikiro ca kupangiza kuti munthu atonga kusiya makhaliro ace akale akakhala na iye, pontho atome kupfundza kukhala ninga munafunira Mulungu.

Cipangizo 16: Kubizikwa kwa Yezu

Mateu 3:13-17; Marko 1:9-11; Luka 3:21-22

Ntsiku inango, Juwau akhatambirisa anthu batixmu mu nyanza ya Djorodani. Yezu afendezera Juwau. Yezu akhafunika kuchunyuka kudawa tayu, thangwi cipo asati kudawa.

Mphapo Yezu akhafuna basi kuti Juwau antambirise batixmu. Mudabuluka Yezu m'madzi, Nzimu wa Mulungu wachita mbumphamira ninga nkhangaiwa.

Fala ibodzi ya buluka kudzulu mbilonga tenepa: "Uyu ndi Mwananga wa kufunika, ananditsandzaisa pikulu kakamwe."

Cipangizo 17: Yezu mbaleserwa na Sathani

Mateu 4:1-11; Marko 1:12-13; Luka4:1-13

Pakumala kutambiriswa batixmu na Juwau, Nzimu wa Mulungu wa kwata Yezu kwenda kuthando. Kweneko, Yezu apimana cakudya mbamala ntsiku makumanai (40) na kuphembera. Acita penepi toera kusasanyira kuna Iye, pa basa ikhafuna kucita Iye pa dziko.

Pikhali Yezu kuthando, Sathani abwera kudza kamulesera. Alonga uthambi kuna Yezu, ninga mudalongera iye kalene kuna Adhamu na Eva m'munda. Sathani akhafuna kuti ambvere uthambi wace, toera Yezu adawe ninga pidacita iye kuna Adhamu na Eva, thangwi Sathani akhafuna kuti adzudzumise basa ya Yezu idadzera Iye kacita ya kupulumusa anthu mwa kudawa na pa kufa.Sathani alesera Yezu katatu na uthambi wace, mbwenye Yezu akadziwa Mulungu na kunfuna kwace. Pa uthambi wa Sathani ubodzi na ubodzi Yezu akhautawira na mafala ali mu Bhibhilya Bukhu ya Mulungu, mule mudalembwa na kufuna kwa Mulungu na thangwi ya munthu. Mafala enewa mbandimo mwene. Pontho asatipangiza kuti pyonsene pinalonga Sathani mphya uthambi pontho sipyo pya kunyindirika tayu. Yezu akhapidziwa penepyo, na tenepo Sathani nkhabe mphambvu kuna Yezu. Pakumala ndzidzi pang'ono Sathani ansiya yezu mbaenda.

Cipangizo 18: Yezu mbacinja madzi mbadza vinyu

Juwau 2:1-11

Pakumala penepyo, Yezu aenda ku Galileya, kunkwiriro kwa dziko ya Izirayeli. Ntsiku inango aenda ku phwandu ya banja, na mai wace na anango anyakupfundza ace. Anyakupfundza akhali anyakutawira Yezu. Iwo akhafuna Yezu pa pyonsene pikhapfundzisa Iye pontho na kumbvera pipfundzo pyace.

Lang'anani pa ndzidzi wa phwandu ya banja pidadza kacitika mphya kuti vinyu ikadakwana pa anthu onsene adacemerwa tayu. Na tenepo Yezu apanga ale anyabasa a pa phwandu kuti: " Dzadzani na madzi nkhali idzi". Anyabasa acita ninga mudalongera Yezu. Na tenepo aapanga kuti: " Kwatani vinyu cincino , mwende kapase nkulu wa phwandu". Pidalawira nkulu wa phwandu, madzi ale acincika kudza vinyu yakukoma kupita zonsene, pontho yakhala vinyu yakwinjipa kuna anthu onsene adacemerwa pa phwandu. Ceneci cikhali cirengo ca kutoma cidacita Yezu cakupangiza mphambvu zakudzumisa zikhali na Iye.

Cipangizo 19: Yezu mbapfunzisa Nikodhimu

Juwau 3:1-21

Pakumala kucita cirengo cace ca kutoma, Yezu atoma kucita pirengo pinango pizinji. Anthu akhabva basi kulongwa na thangwi ya pirengo pikhacita Iye. Pakati pa anthu enewa akhalipo ntsogoleri m'bodzi wa kuphembera wa mbiri, akhacemerwa Nikodhemu. Nikodhemu mudabva iye Yezu mbakhalongwa, aenda kalonga naye n'cibiso-biso, na masiku. Masiku enewa Yezu apfunzisa Nikodhemu pinthu pizinji. Yezu ampanga tenepa: " Ndimo mwene, ndinakupanga kuti, ule anakhonda kubalwa kapswa nkhabe kwanisa kupita mu umambo wa Mulungu. Usafunika ubalwe na madzi pontho na Nzimu wa Mulungu."

Yezu akhalonga kuti pidakwana kubalwa kudacita ife basi tayu. Munthu asafunika abalwe kapswa na basa ya Nsimu wa Mulungu.

Nzimu wa Mulungu ndiwo unapanga anthu kuti ndi anyakudawa mbuwaphedza kusiya makhaliro awo akale, na uthambi wa Sathani. Penepi pingacitika, asatoma kukhala ninga munafunira Mulungu. Na tenepo, anadza kadziwa kuti Yezu asapulumusa onsene anantawira.

Ule anatawira Yezu, ana upulumuki wa kukhonda kumala mu umambo wa Mulungu. Penepi mkhubveka kuti anakhala m'maso kwenda na kwenda, kule kunakhala Mulungu. Mbwenye ule anankhonda Yezu, anafa pontho nkhabe kudza kauona upulumuki.

Cipangizo 20: Yezu na nkazi wakusamaria

Juwau 4:1-26

Yezu akhafamba mbapfundzisa anthu azinji. Ntsiku inango Yezu akhafamba, mbaneta pikulu kakamwe. Na thangwi eneyo akhala nawa dhuzi na pa ncera. Na tenepo, afika nkazi m'bodzi wa ku dziko ya Samariya kudza katunga madzi a mu ncera. Anthu a ku Samariya akhali madjuda akukwana a ku Izirayeli tayu. Akhali anthu a dzinza inango ikakhala ku Samariya.

Yezu akhapidziwa kuti nkazi uyu ndi nyakudawa. Iye akhadakhondana na amuna axanu, pontho ali na iye cincino si mamuna wace tayu. Iye adzumatirwa napyo mudaphemba Yezu madzi toera amwe. Yezu ampanga pontho kuti: " Iwe nkhabe kudziwa Ine ndine ani. Ndimo mwene iwe usafunika undiphembe toera ndikupase madzi a m'maso."

Na tenepo, alonga naye na thangwi ya madzi a m'maso. Ninji penepi?

Yezu akhalonga kuti kukhala mbukhonda kudziwa Mulungu, ndi sawa-sawa na kukhala na nyota ikulu kakamwe.

Madzi ana dziwa ife nkhabe kwanisa kupha nyota eneyi. Madzi a m'maso anatipasa Yezu, ndi Nzimu wa Mulungu. Mulungu afuna pasa Nzimu wace kuna onsene anantawira.

Cipangizo 21: Yezu mbawangisa mwana wa nkulu wa nyankhondo

Juwau 4:46-54

Yezu abwerera kwenda ku Khanani kukhadasanduza Iye madzi kudza vinyu. Mamuna m'bodzi wa mbiri, wa pa cisa ca dhuzi, aenda kalonga na Yezu. Mwanace wa mamuna onowu, akhaduwala pikulu kakamwe. Mamuna aphemba kuti Yezu aende kawangisa mwana wace akhafuna kufa. Yezu hadaenda naye pabodzi mamuna kunyumba kwace tayu. Mbwenye Yezu ampanga tenepa basi: " Ndoko pyako. Mwana wako anapulumuka." Pa ndzidzi onoule ene, mwanace awanga. Anthu apibva pidacitika, mbadzindikira kuti Yezu ana mphambvu za kukundambo nthenda.

Cipangizo 22: Yezu mbasankhula anyakufunza ace akutoma

Marku 1:16-20; Luka 5:1-3

Ntsiku inango Yezu aona anyakumedza anai nkhundu mwa nyanza ya Galileya. Madzina awo akhali Pedhru, Andereya, Tiyagu na Juwau. Yezu aacemera mbaapanga tenepa: "Bwerani, nditowereni, ine ndakucitani a tsakumedza a anthu." Mwinji wa anthu wagumanyikana nkhundu mwa gombe, na thangwi eneyo Yezu apakira m'mwadiya ubodzi, mbapanga anyakumedza kuti aubhome mwadiya uyende ku madzi. Yezu akhala m'mwadiya mbakhapfundzisa pya Mulungu, anthu akhali pa gombe.

Cipangizo 23: Kumedza kwakudzumisa

Luka 5:1-11

Yezu amala kupfundzisa anthu. Pakumala apanga Pedhru kuti: "Kwata mwadiya uyende kuboo, ugwisire kokota." Mbwenye Pedhru atawira tenepa: "Mpfunzisi taphata basa masiku onsene, nkhabe cibodzi cidaphata ife. Mbwenye na kulonga kudacita imwe, ndinagwisira."
Na tenepo, agwisira kokota mbaphata nyama zizinji. Afikira kucemera Tiyagu na Juwau, akhali m'mwadya unango toera aaphedze. Mudakwewa iwo kokota mbaiyikha m'mwadiya myadiya yadzala pikulu kakamwe, mbikhafuna kulobzeka.

Pedhru na axamwali ace, adzumatirwa. Abwerera ku gombe, mbatoma kutowera Yezu kwonsene kukhaenda Iye.

Adza kakhala anyakupfundza ace. Kumbukani kuti anykupfundza akhali anyakutowerera Yezu. Iwo atawira Yezu, na pyonsene pikhapfundzisa pontho akhafuna abvere mapfundzisiro ace.

Cipangizo 24: Kuwangiswa kwa munthu wa mizimu yakuipa

Marku 1:21-28; Luka 4:31-37

Pa cisa ca Kafaranaumi Yezu aenda kaphembera mu Sinagoga, mbapfundzisa anthu pya Mulungu. Sinagoga ikhali mbuto ikhaenda kabva anthu fala ya Mulungu, na kuphembera. Anthu akhadzumatirwa thangwi Yezu akhapfundzisa na utongi. Penepi nkhulongera kuti Yezu akhadziwa pire pikhalonga Iye, na thangwi eneyo anthu akhanentsa kuntawira tayu.

Mukhalonga Yezu, mamuna m'bodzi akhali na nzimu wa kuipa, akhuwa na mwansanga kuti: " Usafunanji kuna ife Yezu wa ku Nazareya? Kodi wabwera kudza katifudza? Ine ndisadziwa ndiwe ani - Ndiwe wa kulungama wa mulungu!"

Yezu akhadziwa kuti mamuna akhali na nzimu wa kuipa. Yezu alonga na nzimu ukhali muna mamuna mbaupanga kuti: " Matama! Buluka muna iye!" Nzimu wabvera pidalonga Yezu. Nzimu wakhuwa pikulu kakamwe, na tenepa mbubuluka muna mamuna. Na pirengo penepi anthu aonambo kuti Yezu anamphambvu za kukunda mizimu ya kuipa.

Cipangizo 25: Yezu mbawagisa medzwala wace Peduru

Marko 1:29-39; Mateu 8:14-17; Luka 4:38-41

Buluka ku Kafaranaumi, Yezu aenda na anyakupfundza ace ku nyumba kwa Pedhru. Medzwala wace Pedhru akhaferuka pikulu kakamwe. Yezu aphata nkono wace mbaphedza kumulamusa. Kuferuka kwansiya awanga mbatoma kwaphatira basa. Anthu azinji atoma bweresa kuna Yezu ale akhabva kupha. Iye akhaakonza, mbakhathamangisa mizimu ya kuipa mizinji.

Cipangizo 26: Yezu mbawangiswa mamuna wamatanya

Marku 1:40-45; Mateu 8:2-4; Luka 5:12-16

Yezu athimiza na kufambira kucisa ca ku Galileya, mbakhapfunzisa pa thangwi ya Mulungu, na kukunza atenda. N'tenda m'bodzi akhali mamuna wa matanya. Mamuna uyu aphemba kuna Yezu kuti amuwangise. Penepo Yezu afutula n'kono wace, mbaakhuya. Pa ndzidzi ubodzi ene mamuna awangiswa nthenda yace. Na tenepa, anthu azinji akhantowera Yezu konsene kukhaenda Iye.

Iwo akhafuna kubva pyonsene pikhapfunzisa Iye, pontho anango akhafuna kuwangiswa nthenda zawo. Panango pikhanentsa kuti Yezu apite m'pisa. Thangwi kuinjipa kwa anthu akhafuna kumuona.

Cipangizo 27: Yezu mbawangisa nyamfutete

Marku 2:1-12; Mateu 9:1-8; Luka 5:17-26

Pakupita ntsiku zingasi, mbumba yabva kuti Yezu akhapfundzisa pa nyumba ibodzi ku Kafaranaumi. Pakati pa anthu akhabvesera Yezu akhalipombo akulu anyakuphembera a kucisa ceneco. Pontho akhalipo anai kunja kwa nyumba, na kufuna kukwata xamwali wawo nyampfutete, toera Yezu amwangise. Mbwenye na thangwi ya kuinjipa kwa anthu akhali kunja, amuna acimwana kupita naye pa nsuwo. Na tenepo, asaka nzeru zinango. Imwe munakwanisa kuona pa cipangizo ici, pire pidacita iwo.

Iwo aphola benga pa ntsoyi ya nyumba. Penepo mbapitisa napo ntenda wawo toera anfikise patsogolo pana Yezu.
Yezu na kuona kukhulupira kwawo, alonga kuna nyampfutete tenepa: " Mwananga, kudawa kwako kwalekelerwa.

Apo ndinakupanga kuti: Lamuka, kwata mpfumba yako ndoko ku nyumba."

Mamuna uyu awangambo. Anthu adzumatirwa napyo, mbwenye akulu anyakuphembera alonga tenepa: " Mbani anakwanisa kulekelera kudawa kunja kwa Mulungu?"

Mbwenye na thangwi ya cirengo ici, Yezu apangiza kuti Iye ana mphambvu za kulekelera kudawa.

Cipangizo 28: Kucemerwa kwa Mateu

Marko 2:13-14; Mateu 9:9; Luka 5:27-29

Yezu aenda na famba-famba n'khundu mwa bara.

Mukhafamba-famba Iye, aona mamuna m'bodzi anacemerwa Mateu. Mateu akhali nyakukumbusa misonkho. Basa yace ikhali ya kuona kuti anthu onsene a dziko eneyo amala kulipa misonkho yawo. Anthu azinji akhachinga anyakukumbusa misonkho, thangwi iwo akhaabera mbakhaacita kuipa. Mbwenye Yezu ampanga Mateu kuti: " Nditowere!" Pa ndzidzi ubodzi-yene alamuka mbasiya pyonsene mbatowera Yezu.

Na thangwi eneyo, anthu akwanisa kuona kuti Yezu asaafunambo anthu a kuipa, ninga mamphandu, na anango anyakudawa ale adantawira mbambvera.

Cipangizo 29: Yezu Pa Pwando Ya Mateu

Marko 2:15; Mateu 9:10-13; Luka 5:27-28

Mateu acemera axamuli ace onsene pa phwandu ikulu idacitira iye Yezu. Axamwali azinji a Mateu akhali anyakukumbusa misonkho a kuipa, pontho anango akhali akuipiratu mitima kakamwe.

Afarisi aona Yezu mbakhadya pabodzi na anthu enewa, abvunza anyakupfundza ace kuti: "Thangwi yanji Iye asadya pabodzi na anyakukumbusa misonkho, pontho na anyakudawa?" Yezu pidabva Iye penepyo, mbaapanga: " Angumi nkhabe funa nkonzi. Mbwenye atenda ndiwo anafuna nkonzi. Ine sidabwera kudza kacemera anthu akulungama pa maso pa Mulungu. Mbwenye ndabwera kacemera anyakudawa."

Cipangizo 30: Kuwangiswa kwa Mamuna m’bodzi wa Kubetisaida

Juwau 5:1-15

Yezu apita mu nzinda ukulu unacemerwa Djerusalema.

Aona mamuna m'bodzi akhali nyampfutete pa pyaka makumatatu na pisere. Iye akhakhala lamba n'khundu mwa ncera wakuziwika na anthu anango ninga ncera wa mbiri. Mamuna uyu akhadikhira kuti madzi a mu ncera ana muwangisa.

Iye akhapidziwa kuti si midzidzi yonsene inawangiswa munthu na madzi anewa tayu. Mbwenye iye cipo akhakwanisa kugwera mu ncera unowu, pa ndzidzi unafunika. Apo Yezu ampanga mamuna kuti: " Lamuka! Kwata mpfumba yako." Pa ndzidzi ubodzi ene mamuna awanga!

Yezu acita cirengo ici pa ntsiku ibodzi ya mbiri ya sumana inacemerwa Sabudu. Sabudu ikhali ntsiku ya cinomwe ya sumana ikhapuma anthu onsene mabasa awo. Ikhali ntsiku ya mbiri.

Mbwenye akulu anyakuphembera akhadacita mitemu mizinji pa thangwi ya Sabudu. Akhafikira kukhondesa anthu kuphedzana m'bodzi na m'bodzi, thangwi akhalonga kuti penepyo ndi basa.

Akhapyona ninga pinthu tayu, pyakuphedza anyakucherenga akhasowa pinthu. Ndi thangwi eneyo iwo aipirwa, thangwi Yezu awangisa nyampfutete ntsiku ya sabudu.

Cipangizo 31: Anyakufunza Mbakolola N’sabudu

Marko 2:23-28; Mateu 12:1-8; Luka 6:1-5

Sabudu inango, Yezu na anyakupfunza ace anango akhafamba-famba m'minda, mbakhalokota pya kudya mbakhadya

Pa ndzidzi unango akulu anyakuphembera, aasumira mbalonga kuti iwo asanumpha mwambo wa sabudu.

Penepo Yezu aapanga tenepa: " Sabudu yacitirwa munthu. Si munthu tayi adacitirwa sabudu." Penepi nkhulongera kuti Mulungu asafuna kuti Sabudu ikhale ntsiku ya kupuma, toera kuphembera na kupheza anthu anango.

Yezu akhafuna tayi kuti sabudu ikhale ntsiku ya nyatwa na ya kusukwala. Na pyonsene ipi anthu apfundza kuti Yezu ndi Mbuyambo wa Sabudu. Penepyo nkhulongera kuti Yezu ndi Mbuya pontho wa Sabudu.

Yesu ndi mbuya wa nsiku ya Sabudo lero. Pisalongera kuti iye asatonga mu nsiku ya Sabudo. Tisafunika tikoiye nsiku ineyo kutowera timulambire, pontho tinkuze iye, mbwenye mbatikhaleni akusasanyira tewera tipate nsiku ineyo basa.

Cipangizo 32: Kuwangiswa kwa nkono wa kulamala

Marko 3:1-6; Mateu 12:9-14; Luka 6:6-11

Sabudu inango akhalipo mamuna m'bodzi mu nyumba ya Sinagoga, na manja akulamala. Akulu anyakuphembera alang'ana Yezu na kufulika konsene. Iwo akhafuna ona ngakhala Yezu anamwangisambo mamuna ule, ntsiku ya Sabudu. Iwo akhafuna kusaka mathangwi anango a myambo yawo toera asumire nawo Yezu. Mbwenye Yezu asukwala pikulu na thangwi ya kuuma kwawo mitima. Yezu ampanga mamuna akhali na manja akulamala kuti: " Futula manja ako!" Penepo anthu akwanisa kuona kuti manja ace awangadi. Na tenepo akulu anyakuphembera abuluka mbatoma kusaka njira ya kupha nayo Yezu.

Ndzidzi wa kulonga n'cigwagwa

Anthu aku Izirayeli akhadzumatirwa na pyonsene pire pikhacita Yezu. Iwo aona kuti Yezu akhali na mphambvu zikulu za utongi. Na tenepo, anthu azinji atoma kuntowera na kuntawira. Mbwenye akulu anyakuphembera a midzidzi yeneire, akhakhala na bibvu na Yezu.

Na thangwi ya ipyo akhonda kuntawira kuti Iye ndi Kirixtu akhadapikirirwa, n'dzobzwa, pontho wakusakhulwa wa Mulungu.

Phindi 3 (Cipangizo 33-45)

Mapfundzisiro a Kirixtu - Mafala akutoma

Mafala akutoma

Yezu acita pirengo pizinji thangwi akakhumbatira anyakucherenga na ale akhafuna kuphedziwa, mbwenye akhaapfundzisambo na thangwi ya umambo wa Mulungu pontho na kuti asafunika kuti akhale tani toera atsadzaise mulungu. Cincino bvaani kupfundzisa kwa Kirixtu, uku mbumuona pipangizo 33-34.

Cipangizo 33: Yezu mbakapfunzisa

Mateu 5:1-12; Luka 6:12-26

Pa mbuto inacemerwa Galileya, Yezu aphupudza na kuphembera Mulungu. Mudaca kunja asankula amuna khumi na awiri, adapasa iye dzina ya apoxtolo pakati pa anyakuntowera.

Amuna khumi na awiri awa, akhadasankula Yezu kuti akhale apoxtolo, akhafunika amphedze pa basa ikulu kakamwe ya kupfundzisa anango pire pikhadapfundza iwo kuna Yezu. Fala ya apoxtolo nkhubveka kuti: " nyakutumwa".

Yezu aenda na apoxtolo enewa, ku mbuto ikhadagumanyikana mwinji wa anyakupfundza ace na anthu akhadabuluka m'makhundu onsene a dziko kudza kamubva. Yezu akhala pantsi pabodzi na anyakupfundza ace, mbaapfundzisa pinthu pizinji pya njira ya Mulungu - unadziwa tani Mulungu pontho na kufamba mu njira zace.

Piri pano pinthu pinango pidapfundzisa Yezu.

Cipangizo 34: Cipfunziso na thangwe ya cedza mu cidima

Mateu 5:14-16

Nkhabe anabisa nyale pantsi pa citundu. Isaikhiwa panakwanisa mwanikira iyo onsene. Yezu apanga anyakupfundza ace kuti: "Imwe ndimwe ciyeza ca dziko. Siyani ciyeza canu kuti cigake panakwanisa oneka na anthu onsene. Asiyeni aone pinthu pyadidi pinacita imwe. Mbwenye lekani dikhira kutambira kusimbwa na iwo tayu. Musafunika musimbe Mulungu Baba wanu ali kudzulu."

Yezu alonga penepi thangwi Iye ndi ceiyeza ca dziko. Tingantowera mbatimbvera, tisakwata ciyeza cace mbiticiyikha muna ife. Ndi thangwi eneyo Yezu alonga kuna anyakupfundza ace kuti: " Imwe ndimwe ciyeza ca dziko." Anyakupfundza ace asatambira ciyeza cawo kuna Yezu, ciyeza cinatowera iwo. Yezu nkhabe cakuipa muna Iye. Iye ndi wadidi basi. Makhaliro ace asagaka ninga ciyeza cakuyetimira pa dziko yakudzala na cidima.

Cidima ndi cidzindikiro ca uipi onsene na kudawa, ninga kumenyana, kupikuza, kuba na kupha. Tingakhala na makhaliro adidi mbatitowera yezu na kuntawira, makhaliro athu anagakambo ninga ciyeza pa dziko ino ya cidima. Ngakhala makhaliro athu asiyana na uipi onsene wa dziko ino, anthu nkhabe siya kutilang'anisa.

Cipangizo 35: Yezu mbakapfunzisa na thangwi ya kutcinga

Mateu 5:38-48; Luka 6:27-36

Yezu apfunzisa anyakupfunza ace kuti akhonde cita mphambvu kuna nyakuipa. (munthu anasosa nthonga)

Yezu alonga tenepa: " Munthu angakumenya ku nkhope kwa khundu yako ya madyo, mpasembo khundu inango.

Funani anyamalwa anu, mbumusimba ale anakucitani kuipa na ale anakusukwalisani." Anthu angaticita kuipa Mulungu asapidziwa. Iye anadza kaatonga anyakuipa. Panango anaatonga cincino, panango anatonga angadza kafa. Ife nkhabe funika ticite kuipa kuna ale anyakuipa. Mulungu asafuna kuti tifune anthu onsene. Yezu alonga tenepa: " Citani kuna andzanu pire pinafuna imwe kuti akucitireni."

Cipangizo 36: Yezu mbakapfunzisa na thangwi ya kuphembera

Mateu 6:5-15

Anthu azinji asafuna kupikudza pontho asafuna kupangizika kuti anthu anango aaone pa kuphembera kwawo. Yezu apikhondesa penepi.
Iye alonga tenepa: "Mungaphembera, phemberani kuna Mulungu Baba wanu ncibiso-biso, thangwi Mulungu asaona pinacitwa ncibiso-biso pontho iye anakupasani m'bairo." Pontho mungaphembera lekani injipisapyakulonga peno kulonga pibodzi- bodzi. Kuna anthu asanyerezera kuti anabviwa thangwi asalonga pinthu pizinji. Lekani kukhala ninga na iwo, Baba wanu asapidziwa kale pinafuna imwe, mbumudzati kuphemba. Kuphembera kunafuna cita ife ndi tenepa:

"Baba wathu muli kudzulu
Dzina yanu mbikuzwe, Umambo wanu mbudze kuna ife kufuna kwanu mbukucitike pantsi pano ninga kudzulu.
Cakudya cathu ca ntsiku na ntsiku, tipaseni lero
Tilekerereni kudawisa kwathu, ninga munalekera ife ale anatidawisira.
Lekani kutisiya mbatinyengererwa, mbwenye tipulumuseni nkuipa."

Penepi nkhubveka kuti:

Baba wathu muli kudzulu tiphezeni kulemedza zina yanu.
Bwerani pontho muikhe umambo wanu, toera anthu onsene pantsi pano akubvereni, ninga munabverwa imwe kudzulu. Tipaseni lero cakudya cathu. Tilekerereni kudawa kwathu, sawa-sawa ninga munalekerera ife andzathu. Tikoyeni pakuleserwa pontho mutigugumire pa pyakuipa.
Yezu alongambo kuti: "Iwe ungalekerera andzako angakucita kuipa, Mulungu anakulekererambo. Mbwenye ungakhonda kulekerera andzako, Mulungu nkhabe kudza kakulekererambo.

Cipangizo 37: Njira ziwiri

Mateu 7:13-14

Yezu apfundzisa kuti ziripo njira ziwiri pa makhaliro athu.

Njira ikulu, pontho nkhabe nentsa kuitowera. Anthu azinji asatowera njira eneyi, mbwenye ali kwenda kafa na kuthabuka kwa kukhonda kumala.

Njira yaciwiri njing'ono pontho isanentsa kuitowera. Ndi anthu pang'ono basi anagumana njira eneyi ing'ono, mbwenye eneyi ndiyo njira inaenda ku upulumuki wa kukhonda kumala na Mulungu. Ndi njira eneyi idadza katipangiza Yezu.

Pa njira zenezi ziwiri, iwe usatowerera ipi?

Cipangizo 38: Pitsidzikiro piwiri pya upulumuli

Mateu 7:24-29

Pipfunzo pya Yezu ndi pyadidi pa makhaliro athu.

Anthu anango asabva pipfunzo pyace mbaambvera.

Yezu alonga kuti anthu enewa anabvera, akhala ninga mamuna wa nzeru adamanga nyumba yace padzulu pa mwala. Imwe munakwanisa kunzindikira mamuna onowu pa cipangizo ici?

Mudadzala madzi, nyumba yace idalowa tayi. Anthu anango asabva mafala a Yezu, mbwenye nkhabe kwabvera. Yezu alonga kuti anthu enewa akhala ninga mamuna wakusoweka nzero, anamanga nyumba yace pa checa. Madzi angadzala, iye asaluza pyonsene, thangwi nyumba ikhasowa miti ya kukhomerwa pantsi.

Cipangizo 39: Yezu mbalamusa mwana wa nzice

Luka 7:11-17

Ntsiku ibodzi Yezu na anyakupfunza ace aenda ku cisa cibodzi cinancemerwa Naini Mwinji ukulu wa anthu ukhaenda na iwo. N'jira agumana ntembu ukhaenda ku masiye.

Ntembu onowu ukhali wa mwana mamuna m'bodzi basi wa nkazi m'bodzi adaferwa na mamunace. Yezu abva kutsukwala kwace. Iye ampanga tenepa: " Leka kulira!" Buluka penepo alonga kuna mphale wa kufa kuti: " Lamuka!" Pa ndzidzi ubodzi-bodzi mphale akhala pantsi na matako ace. Iye akhali wa m'maso! Anthu adaona akhadzumatirwa napyo mbatoma kulonga kuna anthu onsene pa thangwi ya penepyo. Na thangwi ya cirengo ceneci anthu atoma kuona kuti anadzombo mphambvu za utongi kuna kufa.

Cipangizo 40: Juwau batixta mu kaidli

Luka 7:18-35; Mateu 11:2-19

Musakumbuka Juwau Batixta? Iye ndiye adalonga kuti Yezu alikufika. Juwau akwanisa kucita kuti anthu azinji atowere Yezu. Mbwenye Mambo wa kuipa wa dziko eneyo, apitisa Juwau n'kaidi, thangwi Juwau akhalonga pa kweca pinthu pya kuipa pikhacita Mambo ana abale ace anango. Juwau mbali nkaidi abva pinthu pikhapfundzisa Yezu na pikhacita Iye. Na tenepo, Juwau acemera axamwali ace awiri, mbaatuma kuna Yezu na cibvunzo ici: " Iwe ndiwedi ule adabuluka kuna Mulungu, peno tinasaka unango? " Yezu aatawira tenepa: " Imwe musaona pirengo pinacita ine.
Bwererani kuna Juwau mukampange pinaona imwe.

Na tenepa iye anati atawire kuti Ine ndine." Yezu athimiza kulonga kuti: " Mbasandzaye ale anakhonda kundipenula". Pa kupita ntsiku zingasi Mambo aphesa Juwau n'kaidi. Mbwenye Juwau abvera Mulungu mpaka pakumalisira. Pontho Yezu alonga kuti m'bairo unafuna kudza katambira Juwau kudzulu ndi ukulu kakamwe.

Cipangizo 41: Nkazi adadzodza miendo ya Yezu

Luka 7:36-50

Yezu acemerwa kwenda kadya ku nyumba kwa nkulu m'bodzi wanyakuphembera. Nkazi m'bodzi akhakhala wa njira anfendezera. Nkazi wa njira ndi nkazi anafamba na amuna azinji akusiyana-siyana mbakhacinja manungo ace na kobiri (asapita m'mabonde na anthu azinji akusiyana-siyana na thangwi ya kobiri). Nkazi onowu atoma kusuka myendo ya Yezu na misozi yace, pontho mbandzoza mafuta akununkhira.
Akulu anyakuphembera akhatawira tayi kuti Yezu ansiye nkazi wakudzala na kudawa mbankhuya.
Pakumala Yezu ampanga mbalonga tenepa: " Kudawa kwako kwalekelerwa." Nkazi akakhala na manyerezero adidi, pontho mbapangiza cikhulupiriro cace kuna Yezu, na pire pidacita iye. Mbwenye akulu anyakuphembera akhanyanyiratu kukhala na bibvu.

Cipangizo 42: Sanje wa mulimi

Marko 4:1-9; Mateu 13:9-9; Luka 8:4-8

Ntsiku ibodzi Yezu akhapfunzisa mwinji wa anthu dudzi na nyanza ya Galileya Iye alonga na thangwi anyakulima m'bodzi. Nyakulima abuluka kwenda kabzala.

Mbeu zinango zagwa n'jira, mbalame mbamala kuzidzonkhona. Zinango zagwa pa mataka akubvungazikana na myala. Na kupisa kwa dzuwa mbeu zamala kuuma. Mbeu zinango zagwa pakati paminga. Mbeu zonsene mbadzimala kunyala. Na tenepo mbeu zacimwana kufansa mwadidi. Mbeu zinango m'mataka adidi ana ndimo. Idzo zakula mbazibala misapo yakuyinjipa.

Cipangizo 43: Nsanje wa mbeu

Marko 4:10-20; Mateu 13:18-23

Nsanje uyu usalonga pinthu pyakubisala. Mbeu ndi mphangwa peno mafala am'Bhibhiliya (Fala ya Mulungu).

Mbuto zakusiyana-siyana zidabzalwa mbeu, ndi anthu akusiyana-siyana na makhaliro awo akusiyana-siyana, adabva mphangwa.

Anthu anango akhala ninga njira mudabzalwa mbeu zinango. Asabva mphangwa za Bhibhiliya, mbwenye nkhabe kuzibvesesa. Na thangwi eneyi Sathani asabwera mbaba pidabzalwa m'mitima mwawo, toera iwo akhonde kupibvera mbapulumuka napyo.

Anthu anango akhala ninga mbuto zakudzala na myala, mule mudabzalwa mbeu zinango.
Asabva mphangwa za Bhibhiliya, mbazibva kuti ndizadidi. Mbwenye makhaliro akatoma kunentsa, asatoma kupasa thangwi Mulungu, mbatowera njira zawo.

Anthu anango akhala ninga mataka muda dzalwa mbeu, nkhundu mwa tsanga na minga.

Ninga mataka mule mudadzalwa mbeu yamala kufa na minga.Anthu enewa asabva cipfunziso ca Bhibhiliya. Mbwenye na manenzekero apa dziko, nkhabe kukwanisa kunyindira na kutowera Mulungu.

Mbwenye anthu anango akhala ninga mataka adidi mudabzalwa mbeu zinango. Asabva mphangwa za Bhibhiliya, asadzibvesa pontho mbadzibvera. Iwo asasanzayisa Mulungu pa dziko ino, pontho asawina upulumuki wakukhonda kumala ( upulumuki wakukhaliratu ).

Cipangizo 44: Nsanje wa nyakasongole

Mateu 13:24-30, 36-43

Yezu alonga misanje mizinji ninga iyi, pinthu pyace pinalongerapyo mbapikhala pyakubisala.Penepyo ndippyo pinacemerwa misanje. Iye alonga ana thangwi ya mamuna m'bodzi adabzala mbeu yace yadidi ya tirigu m'munda mwace. Mbwenye na masiku abwera nyamalwa mbabzala nyakasongole m'munda pakati pa tirigu.

Mbeu pidakula idzo mbidzitoma kutokota, anyabasa amwanacinthu munda akhakwanisa kuona ntsanga. Na tenepo aenda kalonga na mwanacinthu munda mbambvunza kuti: Mbuya mudabzala mbeu yadidi tayi m'munda mwanu ?"

Munacinthu wa munda atawira kuti, ndi nyamalwa m’bodzi adacita penepyo. Na tenepo anyabasa ambvunza kuti: "Musafuna kuti tiyende taidule ntsanga?"Iye antatawira kuti "nkhbe" thangwi mungacita penepyo munadulambo tirigu.Isiyeni ntsanga mpaka ndzidzi wakubvuna.

Penenpoine ndinaapanga anyabasa anga tenepa: Pakutoma gumanyani ntsanga, mwimange mbamuipisa. Mungamala munagumanyambo tirigu, ine ndinaikoya yadidi.
Pa nsanje uyu, Yezu ndi ule anabzala mbeu yadidi. Munda ndi dziko, mbeu zadidi ndi anyakupfundza a Yezu. Mbeu za kusowa basa ndi anthu a kuipa, anakhonda kutawira Yezu, mbwenye asatowera njira ya Sathani. Sathani ndiye nyamalwa anadzibzala. Ndzidzi wa kubvuna ndi kumala kwa pantsi.

Anyakutowera Yezu na anyakutowera Sathani anakhala pantsi pano mpaka ndzidzi onowu. Ana a Mulungu, anyakutowera Yezu, anapambulwa pa anyakutowera Sathani. Onsene anacita kuipa cincino, anacitwa ninga tsanga. Anapiswa na moto. Ana a Mulungu ndi ninga tirigu. Mulungu anaakwata toera akakhale nawo kwenda na kwenda.

Cipangizo 45: Nsanje wa mpfuma yakubisala

Mateu 13:44

Yezu alonga nsanje unango wa mamuna m'bodzi adagumana mpfuma ikhadabiswa m'munda ubodzi. Iye akwata mpfuma eneyo mbaibisa pontho, gopa inaoniwa na munthu. Buluka penepo iye aenda, agulisa pyonsene pikakhala na iye toera akwanise agule munda ukhadabisa iye mpfuma. Yezu alonga kuti ufumu wa Mulungu ndi ninga mpfuma eneyo. Ngakhala ife ndife a Umambo wa Mulungu, tinakhala na Mulungu kwenda na kwenda, thangwi tasankhula kutawira na kupfunza na Yezu pire pinanpfunzisa Iye. Penepi ndi pikulu kakamwe kupiringana cinangocinakwanisa kukhala na ife pa umaso wathu.

Mphapo tapfundzanji pa pipangizo ipi?

Yezu apfundzisa anthu azinji pya Mulungu. Iye akhandziwa Mulungu mwadidi mwene. Na Thangwi eneyo apfunzisa anthu na utongi. Iye hakhali niga atsogoleri a anyakuphembera a ndzidzi onule tayu. Atsogoleri enewa akhapfundzisa mwambo wa Mulungu, Mbwenye hakhandziwa peno Mulungu tayu.
Iwo akhatawira njira ya Sathani.

Phindi 4 (Cipangizo 46-60)

Kupangiswa kwa Kirixtu, na malongero anango, ndi ninji pidadza katipangisa iye?

Mafala a kutoma

Ndi ule basi wa Mulungu, adabuluka kuna Mulungu, anakwanisa kucita pirengo na kupfundzisa pinthu pidapfundzisa Yezu.
Mbwenye nkhulongera anthu antawira, kuti Iye ndiyedi Mpulumusi, adapikirirwa kuti anakwanisa kupulumusa anthu nkudawa kwawo?
Penepi pyaoniwa na ale basi adasankhula Mulungu. Lang´ana pipangizo 46-60 uku mbubvesera.

Cipangizo 46: YEZU ANAMATAMISA CONZI

Marko 4:35-41; Mateu 8:18, 23-27; Luka 8:22-25

Ntsiku inango mudamala iye kupfunzisa, apanga anyakupfunza ace akwate m´mwadiya wawo aende nawo ntunda unango wa nyanza. Kwalamuka conzi cikulu ca mphepo, madzi mbapita m´mwadiya. Anyakupfunza akhagopa. Iwo akhanyerezera kuti anafa. Mbwenye Yezu aipanga mphepo kuti: " Matama! Pfulika!"

Na mwansanga mphepo yamatama pontho mabimbi amala. Anyakupfunza alonga tenepa: " Mbani onowu? Anabverwa na mphepo na mabimbi ene!"

Yezu akhaapangisa kuti ndi Mbuya wa mphepo na mabimbi.

Cipangizo 47: YEZU ANAWANGISA MAMUNA M’BODZI AKHALI NA MIZIMU YAKUIPA

Marko 5:1-20; Mateu 8:28-32; Luka 8:26-39

Mudamala kumatama mphepo na mabimbi, Yezu na anyakupfundza ace afika ku ntunda unango wa nyanza. Mudabuluka Yezu m´mwadiya, mamuna m´bodzi adza mbathamanga kuna Iye. Mamuna onowu akhali na mizimu mizinji ya dyabu, inacemerwa mizimu ya kuipa, isacemerwambo madimonyo. Iye akhali ninga cinyama ca ntsanga kuti nkhabe m´bodzi akhakwanisa kum´manga. Iye agwa mbagodama patsogolo pa Yezu. Na tenepa Yezu aipanga mizimu ya dyabu (madimonyo) kuti insiye mamuna ule. Muzimu ya dyabu (madimonyo) yansiya mbipita mu nkumbi ya nkhumba ikhali dhuzi na penepo.

Nkhumba zathamangira n´nyanza mbazimala kufa m´madzi. Mamuna aenda mbapanga anthu azinji pinthu penepire pidancitira Yezu. Na cirengo ceneci, onsene apfundza kuti mizimu ya kuipa isabvera Yezu, thangwi Yezu ana mphambvu zizinji kupita mizimu ya kuipa yonsene ingagumanyikana.

Cipangizo 48: KUWANGISA KWA NKAZI M’BODZI

Marko 5:21-34; Mateu 9:18-26; Luka 8:41-56

Yezu abwerera ku Kafaranaumi, anthu azinji mbakhafinyana nkhundu mwace. Pa mwinji onowu pakhali na nkazi m´bodzi akhabva kupha. Iye akhali na pyaka khumi na piwiri mbali na utenda wa kubuluka ciropa. Nkazi anyerezera tenepa: " Ine ndigakwanisa gwedza nguwo zace basi, ndinawanga." Na tenepo, iye abwera na n´nduli mwa Yezu mban´gwedza nguwo zace. Na mwansaga iye awanga. Iye akhanerezera kuti Yezu akhapidziwa tayu pidacita iye.

Mbwenye Yezu azungunuka mbalonga na iye kuti: " Kukhulupira kwako kwakuwangisa. Ndoko pyako." Nkazi ule akhulupira Yezu. Na thangwi eneyo awangiswa.

Cipangizo 49: KULAMUSWA KWA NTSIKANA WAKUFA

Marko 5:35-43; Mateu 9:18-26; Luka 8:41-56

Mukhalonga Yezu na nkazi, ntsogoleri m´bodzi wa nyumba ya kuphembera afika pana Yezu. Iye ampanga tenepa: " Mwanaga wa nkazi ali kufa. Ndaphata myendo, bwerani mumuwangise." Yezu aenda ku nyumba kwa ntsogoleri, mbwenye ntsikana akhadafa kale.

Yezu abulusa kunja onsene akhali mwenemo, mbasala na anyakubala a mwana pontho na anyakupfundza ace atatu. Buluka penepo Yezu aphata manja a ntsikana adafa, mbampanga kuti: " Ntsikana, lamuka!"

Na mwansanga, ntsikana akhala pontho m´maso. Iye alimira, afamba-famba nkhundu, anyakubala mbampasa pinthu pya kudya. Na cirengo ceneci, onsene akhali penepo aona kuti Yezu ana mphambvu za kukunda kufa.

Cipangizo 50: YEZU MBATUMA ANYAKUPFUNZA ACE KHUMI NA AWIRI

Luka 9:1-6; Mateu 10:9-15; Marko 6:8-11

Ntsiku ibodzi Yezu acemera apoxtolo ace khumi na awiri adasankhula iye pakati pa ale akhantowera. Talonga kale kuti fala ya apoxtolo nkhubveka " ule anatunwa". Anyakupfunza akhali na basa ya kwenda na kupfunzisa anango na thangwi ya pire pikhapfunziswa iwo na Yezu.

Yezu aapasa mphambvu za kuthamangisa mizimu ya kuipa peno yadiabo pontho toera akonze anabva kupha. Buluka penepo, aatuma kwenda mpisa, toera akhamwaze na thangwi ya Umambo wa Mulungu. Iye aapanga tenepa: " Pa ulendo wanu lekani kwata cinthu. Mungapita n´nyumba ibodzi khalani penepo, mpaka kwenda kwanu. Iye aapanga kuli anthu anango, nkhabe kudza katawira mphangwa zanga.

Na tenepo, anyakupfundza aenda cisa na cisa kwenda na konza atenda pontho mbakhapanga anthu na thangwi ya Mphangwa Zadidi za Yezu, abwera kudza kapagisa njira ya kubwerara kuna Mulungu.

Cipangizo 51: KUNJIPISWA KWA MIKATE

Luka 9:10-17; Mateu 14:13-21; Marko 6:32-44; Juwau 6:5-13

Anyakupfunza abwerera ulendo wawo.Onsene akhadamala neta, na thangwi eneyo Yezu aakwata mbaenda nawo kumbuto ya kupuma. Mbwenye anthu akupiringana pikwi pixanu aatowera.

Yezu aapfunzisa anthu enewa ntsiku yonsene, mukhadoka dzwa anthu akhabva njala. Anyakupfunza apanga Yezu kuti: "Pangani anthu aende pyawo toera akwanise kwenda mpisa pya dhuzi toera aone cakudya na mbuto ya gona na masiku, thangwi tirikutali." Na tenepo, Yezu atawira kuti: Apaseni ndimwe cakudya!" Nyakupfunza m'bodzi anacemerwa Andereya, apanga Yezu kuti: "Pano pana mphale m'bodzi ana mikate mixanu na nyama ziwuiri za m'madzi".

Penepo Yesu aapanga: "Ndipaseni Kuno". Penepo aikhazika mdumba yonsene pantsi. Yezu akwata pyakudya penepi ping'ono mbapereka takhuta kuna Mulungu. Buluka penepo, adyesa anthu onsene ale na mikate mixanu na nyama ziwiri za m'madzi. Onsene adya mbakwana napyo pontho mbipisala pitundu khumi na piwiri ya pyakudya.

Cipangizo 52: YEZU MBAFAMBA PADZULU PAMADZI

Juwau 6:14-21; Mateu 14:22-36; Marko 6:45-56

Pakumala penepyo Yezu aenda ku phiri kaphembera. Anyakupfundza ace aenda kumwadiya kwawo. Buluka penepo, mwadiya ukhali pakati pa nyanza. Mphepo ikhamenya kudza kuna iwo, mabimbi, akhakula. Iwo akhali pa nyatwa. Na tenepo aona Yezu. Akhadza kuna iwo mbakhafamba na padzulu pa madzi!Anyakupfunza akhagopa. Iwo akhanyerezera kuti aona ciphoko.

Mbwenye Yezu alonga kuti: "Ndine pano, lekani gopa."Buluka penepo apakira m'mwadya mphepo mbimatama.Anyakupfunza adzumatirwa. Iwo amulambira mbalonga kuti: " Ndimo mwenedi, Iwe ndiwe Mwana wa Mulungu.

Cipangizo 53: YEZU NDI NKATE WAUPULUMUKI

Juwau 6:22-40, 60-66

Mangwana mwace, mwinji wa anthu wakhadasala ku khundu kukhakala iwo, mbwenye anthu enewa akhansaka Yezu. Anango akhafuna ankuze (mbancita ninga Mambo wa Izirayeli. Iwo agumanikana na Iye ku khundu inango, ya ku nyanza, hadapidziwa tayu kuti Iye afika kweneko.Iwo ambvundza kuti: "Mpfundzisi, mwafika tani kuno? "Iye aatawira: "Imwe nkhabe kundisaka na thangwi mwaona pirengo. Mbwemye pidadya imwe mikate mbamukhuta. lekani kuphatira basi pya kudya pinabvunda. Kudya kwa manungo kusabvunda, mbwenye sakani kudya kunakhala kwenda na kwenda, pontho kunapasa upulumuki wa ku khonda kumala. Ine ndinakupasani cakudya ceneci"

Iwo ambvunza kuti: " Tinacitani toera tipulumuke?" Yezu atawira kuti: " Basa ya Mulungu ndiyo ixi, kufuna ule adatuma Iye"

Yezu athimiza kulonga tenepa: Ine ndine nkate wa m'maso.ule anabvera ine, nkhabe kudza kakhala na njala, pontho ule anatawira kuna Ine, nkhabe kudza kabva nyota. Ine ndine nkate wa m'maso udabuluka kudzulu. Munthu anadya nkate onowu, anakhala m'maso kwenda na kwenda. Anthu azinji akhali penepo, acimwana kubvesesa cipfunzo ceneci. Anango aipirwa mbalonga tenepa: "Mamuna onowu anatipasa tani manungo ace mbitiadya?" Kutomera penepo anyakupfundza ace azinji abwerera mbaenda pyawo mbakhonda kuntowera pontho.

Cipangizo 54: KUTAWIRA KWA NKAZI WAKU KHANANI

Marko 7:24-30; Mateu 15:21-28

Yezu aenda mbuto inango ikhacemerwa Tiro kukakhala madzinza a kusiyana-siyana. Kweneko kukhali na nkazi m'bodzi, nkazi onowu apfendezera Iye. Nkazi akhali na mwanace wa ntsikana ku nyumba kwace. Ntsikana akhali na nzimu wa kuipa. Nkazi aphemba Yezu toera athamangisire nzimu wa kuipa kuna mwana wace. Yezu ampanga kuti: "Nzimu wa kuipa wa siya mwana wako."

Na mwansanga nzimu wa kuipa wansiya mwana pa ndzidzi ubodzi-bodzi, mai wace mbazati kubwerera ku nyumba/kufika kunyumba.

Anyakupfunza apfunza pinthu pinango pipswa na thangwi ya cirengo ici. Ipi pyacitika tenepa: adawangisirwa mwana wace, si n'djuda tayu. Nkazi onowu akhali wa kudziko inango. Yezu na anyakupfunza ace akhali onsene amadjuda, anyakupfundza a Yezu akhanyerezera kuti Yezu abwera kudza kapulumusa basi madjuda dzinza ya Izirayeli, mu mphambvu ya kudawa pontho na mphambvu ya kufa. Mbwenye kubulukira pa cirengo ici, iwo apfunza kuti Yezu abwerambo kudza pulumusa madzinza onsene a padziko.

Cipangizo 55: KUWANGISWA KWA MBEWEWE WA KUKHONDA KUBVA

Marko 7:31-37; Mateu 15:29-31

Yezu aenda ku nyanza ya ku Galileya, pa cisa cinacemerwa Dhekapoli. Anthu abweresa mamuna m'bodzi wa mbewewe, pontho nkhabe kubva. Yezu ankwata mamuna onowu aenda naye pakhundu, kutali pang'ono na mwinji wa anthu. Iye aikha pyala pyace m'makutu mwa mamuna, mbankhuya lirimi yace. Buluka penepo alang'ana kudzulu mbalonga na mphambvu: "Funguka!"Na mwansanga mamuna akwanisa kubva na kulonga. Anthu mudabva iwo penepyo, abwereratu azinji kudza kaona Yezu. Iye awangisa anthu azinji akhaduwala mbadyesa pontho mwinji wa anthu na pirengo. Ntsiku eneyi pakhali dhuzi na pikwi makumanai pya anthu, pontho yezu akhali na mikate minomwe basi ming'ono, na nyama pang'ono za madzi. Anthu akhadzumatirwa na pinthu pyonsene pikhacita Yezu.

Cipangizo 56: YEZU ANA WANGISA. DZIMOLA

Marko 8:22-26

Yezu aenda mbuto ibodzi inacemerwa Bhetisaidha.

Penepo anthu anango andzesera mamuna m'bodzi dzimola toera awangiswe. Yezu amphata mamuna pa nkono mbaenda naye kunja kwa nzinda (cisa). mbankhuya m'maso, mwace, mamuna mbatoma kuona pang'ono. Mamuna alonga tenepa: Ndisaona anthu ninga miti isafamba."Buluka penepo Yezu ankhuya pontho m'maso mwace, na tenepo mamuna mbakwanisa kuona pyonsene mwadidi mwene.

Cipangizo 57: KUCUNYUKA KWA PEDHRU

Marko 8:27-31; Mateu 16:13-16; Luka 9:18-20

Yezu abvunza anyakupfunza ace kuti: " Imwe musalonga kuti ine ndine ani?" Onowu ukhali mbvunzo ukulu kakamwe.

Kodi Yezu, akhadabulukadi kuna Mulungu? Kodi ndimomwenedi kuti Mulungu ndiye adantuma pa dziko? Na anyakupfunza ace ene Yezu akhanentseka napyo penepi. Anango akhanyerezera kuti iye ndi mporofeta nkulu kakamwe basi ene. Musakumbukira ninji mporofeta?

Mporofeta ndi munthu anatumiza na Mulungu mphangwa zace zikulu toera kucenjeza anthu, peno kwapasa cipapo. Mbwenye Mulungu apangiza Pedhru pya ndimomwene. Iye apidziwa mwadidi mwene. Iye apanga Yezu kuti: " Imwe ndimwe Kirixtu! Imwe ndimwe Mwana wa Mulungu wa m'maso."Ande, penepi ndimo mwene. Pontho kumbukani kuti, isalonganji dzina ya "Kirixtu?" Isalongera adadzozwa peno adasankhulwa. Yezu apanga anyakupfunza ace kuti iwo aleke kupanga munthu kuti iye ndi Kirixtu.

Cipangizo 58: KWENDA KWA YEZU KUDZULU

Marko 9:1-9; Luka 9:28-37; Mateu17:1-9

Yezu apanga anyakupfundza ace thangwi yanji aapanga kuti aleke panga munthu. Iye aapanga tenepa: "Ine ndinaguliswa mbandiperekwa m'manja mwa amuna. Iwo anandipha, mbwenye pakupita ntsiku zitatu ine ndinalamuka pontho m'maso."

Anyakupfunza hakhapibvesa tayu penepi mbacimwana kupitawira.

Pakupita ntsiku zingasi, Yezu akwata awo atatu mbaenda nawo ku phiri, kwenda kaphembera. iwo akwira pa ntsonga.

Yezu mukhaphembera Iye, nkhope yace yacincika mbitoma yetimira ninga dzuwa pamaso pawo, nguwo zace mbiziceneratu pikulu kakamwe. Aporofeta awiri anacemerwa Mozesi na Eliya, akhakhala m'maso kale ene Yezu mbadzati kubalwa, abulukira pana Yezu. Iwo alonga na Yezu na thangwi ya nyatwa na kufa kukhadikhira Iye. Khole ibodzi ya kucena kakamwe yaagudumira iwo onsene, pontho fala ibodzi yabveka um khole mbilonga tenepa: "Uyu ndi Mwana wanga, na iye ndisatsandzaya pikulu Mbvereni." Anyakupfunza agwa pantsi na nkhope. Iwo akhagopa, mbwenye Yezu aagwedza (aankhuya) mbaapanga kuti: "Lekani gopa!"

Mudalamuka iwo, hadaonabve munthu tayu, aona Yezu basi. Yezu athimiza na kwapfundzisa uku mbakhachita pa phiri.

Cipangizo 59: KUWANGISWA KWA NYANJIRI-NJIRI

Marko 9:14-29; Luka 9:37-43; Mateu 17:14-20

Mudabwera iwo kudza mbaonana na anyakupfunza anango, aona mwinji wa anthu nkhundu mwawo.

Penepo pakhali na mamuna m´bodzi, akhadabweresa mwanace wa mamuna, kuna anyakupfunza anango a Yezu. Mphale akhali na nzimu wa kuipa, unacemerwa dimonyo. Penepi pikhampasa utenda wa njiri-njiri.

Anyakupfundza ace acimwana kuubulusa, peno kuupanga nzimu wa kuipa kuti ubuluke muna m´phale, mbwenye nzimu wa kuipa (dimonyo) hudaabvera tayu.

Yezu aupanga nzimu wa kuipa kuti usiye mphale.Mphale awangiswa pa ndzidzi onoule ene. Yezu ndiye basi akhali na mphambvu za kucita penepi.

Pakumala penepi, anyakupfunza abvunza Yezu kuti: " Thangwi yanji ife tacimwana kuubulusa?" Yezu atawira tenepa: " Nzimu ninga uyu, usabuluswa na maphembero basi."

Cipangizo 60: YEZU MBA LIPA NSONKHO

Mateu 17:24-27

Yezu na anyakupfundza ace aenda ku nzinda wa ku Kafaranaumi. Pidafika iwo, anyabasa a pa nyumba ya kuphembera akumbusa ntsonkho wa nyumba ya Ntsembe, anyabasa enewa afendedzera Pedhru. Iwo ambvunza kuti: "Mpfunzisi wanu analipa nsonkho wa nyumba ya ntsembe?" Pedhru aatawira anyakukumbusa misonkho kuti: "Ande Iye analipa." Pakumala penepo na kudembuka, Pedhru pidafika iye kule ku nyumba kudafikira Yezu na anyakupfundza ace anango, Pedhru mbasati kulonga Yezu ndiye adatoma kulonga. Iye abvundza Pedhru: "A mambo a pa dziko asakumbusiranji misonkho na pinango." Pedhru atawira kuti ndi pya anango. Yezu ampanga: Ana hakhafunika tayu kuti alipe misonkho. Mbwenye iwo akhonde kuipirwa ndokoni ku nyanza mukhaponye cimedzo m´madzi. Mukaphata nyama ya madzi ya kutoma, fungulani mulomo wace mungaguma kobiri ya ndzaya, kwatani mupereke nsonkho wanga na wanu.

Tendeni tilonge pontho ncigwagwa.

Yezu abwera toera kutipangiza makhaliro akulungama a Mulungu. Yezu apiringana mporofeta. Iye abuluka kuna Mulungu pontho ndi cithunzi-thunzi ca iye ene Mulungu. Ndi thangwi eneyo asacemerwa Mwana wa Mulungu. Mbwenye ndi anyakupfunza ace akakhala na iye pabodzi basi, adadzindikira mbatawira pyamaso pya thangwi ya Yezu.

EDITORS COMMENT: Phindi 5 and 6 are not available

Phindi 7 (Cipangizo 97-108)

Kufa kwa Kirixtu

N´solo wa thangwi

Pa pyaka pitatu, kutomera pyaka makumatatu mpaka makumatatu na pitatu Yezu apfundzisa pontho acita pirengo pizinji. Iye apangiza anthu kuti Mulungu akhala tani. Mulungu ndi wadidi. Mbwenye Sathani ndi wa kuipa, pontho iye aphata basa m´mitima mwa akulu a madjuda a ku dziko ya Izirayeli, toera iwo aphe Yezu.

Bveserani ninji pidacitika , mbamulang´ana pipangizo 97-108.

Cipangizo 97: YEZU MBAZOZWA KU BETANIA

Marku 14:1-9; Mateu 26:6-16

Yezu aenda ku cisa ca Bhetanya. Kweneko Iye akhala ndzidzi ukulu ene ku nyumba kwa mamuna m´bodzi anacemerwa Simau, nyamatanya. Na masiku mwace acemerwa kwenda kasiyali. Musakumbuka Lazaru, ule adalamuswa na Yezu pa kufa? Iye akhali na ana akazi ace awiri anacemerwa Mariya na Marta. Mariya afika ku nyumba ya Simau na ntete wa mafuta akudzala a ntengo ukulu kakamwe. Iye adzoza Yezu na mafuta. M´bodzi wa anyakupfundza a Yezu anacemerwa Djuda Xikaryote, aipirwa na penepyo mbalonga kuti: "Thangwi yanji aleka kugulisa mafuta enewa, kobiri yace mbapasa anyakucherenga? Ntengo wace ndi sawa-sawa na ntengo unatambiriswa nyabasa m´bodzi pa caka." Djuda hadalonga penepyo na thangwi ya ntsisi na anyakucherenga tayu, mbwenye akhafuna kuba.

Pontho iye ndiye akhadapaswa ukulu wakukoya kobiri. Panango akhaba kobiri ya Yezu na ya anyakupfundza ace, ikhapaswa iwo na anthu toera kudya. Mbwenye Yezu aapanga tenepa: "Mulekeni! Imwe munawo anyakucherenga ntsiku zonsene. Mbwenye Ine munati mukhale na ine ntsiku zonsene tayu. Mariya andidzodza mafuta m'manungo mwanga, toera kundisasanyira nyapantsi ntsiku yanga ya kufa." Pyonsene ipi pisapangiza pontho kuti Yezu akhapiziwa kuti cincino, akulu anyakuphembera anati amuphe.

Cipangizo 98: NTENGO UDAGULISWA NAWO YEZU

Marku 14:10-11; Luka 22:1-6

Pakumala penepyo, Djuda aenda kaonana na anyantsembe a madjuda toera kubverana nawo kuti anan´gulisa tani Yezu. Mbwenye Djuda aperekeka kuti anakwanisa kumanga Yezu. Anyantsembe akomerwa pikulu. Iwo abulusa makumatatu a kobiri za parata mbampasa. Na tenepo Djuda atawira mbaapanga kuti anasaka ndzidzi wa kuwapasa Yezu m´manja mwamwo.
Mbwenye Yezu akhadziwa pyonsene pikhacita Djuda.

Cipangizo 99: YEZU MBAKATSUKA MIENDO YA ANYAKUPFUNZA ACE

Juwau 13:1-17; Mateu 26:17-25; Marku 14:12-21; Luka 22:7-30

Yezu pakubuluka ku Bhetanya kwenda ku Djerusalema, atsogolesa anyakupfundza ace awiri kwenda ku Djerusalema mbaapanga tenepa: "Pitani mu nzinda. Munaona mamuna m´bodzi na nkhali yace ya madzi mbabwera kuna imwe. Ntowereni. Nyumba inafuna iye kupita, longani kuna mwanacintu nyumba tenepa: Mpfundzisi asabvundzisa kuti: Ndi mbuto ipi inafuna ine kudyera phwandu ya Paxkwa na anyakupfundza anga? Iye anakupangisani mbuto ikulu yakusasanyirwa kale mipando. Mwenemo citani pyonsene pinafunika kuli ife."

Anyakupfundza aenda mbagumana pyonsene ninga mudaapangira Yezu. Na tenepo asasanyira kuti acite phwandu, inacemerwa "Paxukwa."

Musakumbuka isalongeranji phwandu ya Paxkwa? Pa midzidzi eneyo, mbumba ya madjuda akhakumbuka pyonsene pikhaacitira Mulungu kale ene. Akhakumbuka kuombolwa na Mulungu kuda citwa iwo mu dziko ya kunja, mukhaona iwo nyatwa na basa ya ubichu. Pontho madjuda akhakumbuka kukoiwa kukhacitwa ambuyawo nkati mwa anyamalwa awo. Pontho akhakumbuka dziko ya Izirayeli ikhadapaswa iwo kuti akhalemo.

Pa ndzidzi wa kudya Paxkwa, anyakupfunza a Yezu atoma kuketesana okha-okha, pa thangwi ya kufuna kudziwa kuti ndi ani nkulu pakati pawo. Yezu alamuka mbakwata madzi na thaulo. Pa kumala atsuka myendo ya anyakupfundza ace, m´bodzi na m´bodzi. Na tenepo Yezu aapanga: "Imwe musapibvesesa ipi pidamala Ine kukucitirani? Imwe musandicemera Mpfundzisi pontho na Mbuya. Ndimo mwene. Apo Ine cincino, ninga Mbuya wanu, pontho ninga Mpfundzisi, ndakutsukani myemdo, imwembo musatongwa mutsukanembo myendo, m´bodzi na m´bodzi."

Yezu akhaapfundzisa kuti ndi ani nkulu mu Umambo wa Mulungu. Ndi ale adaperekkea, na kufuna kuphatira andzawo.

Cipangizo 100: KUDYA KWA KUCENA

Mark 14:22-30; Mateu 26:26-35; Luka 22:13-34; Juwau 13:31-38

Yezu apasa anyakupfunza ace cinthu cibodzi toera iwo akumbuke phwandu ya Paxkwa. Mukhagwanda Iye nkate mbakhaupasa anyakupfundza ace kuti adye, Yezu aapanga tenepa: "Kwatani mudye. awa ndi manungo anga." Pakumala, akwata ndiko mbaapanga tenepa: "Ici ndi ciropa canga. Cinataikira anthu onsene toera kulekererwa kudawa." Pakumala Yezu alonga tenepa: "Citani penepi toera mundikumbukire."

Buluka ndzidzi onowu anyakutowera Yezu kazinji kene asadya nkate mbamwa vinyu toera kukumbukira kufa kwa Yezu fera kudawa kwathu. Ntsiku zino tisaicemera kuti ndi phwandu ya Mbuya, mbatilanga na thangwi ya masiku enewa a kutoma mudadya Yezu mphwandu eneyi na anyakupfundza ace, ku Djerusalema. Mbwenye ndzidzi onowu anyakupfundza ace hadapibvesesa tayu kuti thangwi yanji Yezu acita penepi. Yezu aapanga pontho kabodzi, kuti cincino Iye anati afe. Pedhru aipirwa na mafala enewa a Yezu mbampanga kuti: "Mbuya, thangwi yanje ine nkhabe kwanisa kukutowerani cincino? Ine ndinafa fera imwe." Yezu antawira tenepa: "Iwe unafadi fera Ine. Ndimo mwene ndinakupanga kuti dzongwe mbidzati kulira, iwe unadza kandikhonda katatu."

Anyakupfundza ace hadapibvesesa kuti kufa kwa Yezu ikhali ntsembe ya kumalisa nayo kudawa kwa anthu onsene tayu.

Kudawa ndi cinthu cinacita munthu na kudziwa pontho mbicibala nyatwa. Yezu akhafunika afe, toera anthu anakhala n´kudawa, akwanise kulekererwa kudawa kweneku, pontho asudzuke pa kudawa. Ndi, penepi basi pinakwanisa kupulumusa anthu n´kudawa na pa kufa. Anyakupfundza ace hakhapidziwambo tayu pya thangwi ya nyatwa ikulu pontho na kufa kukhadamala sasanyirwa Yezu. Mbwenye Yezu akhapidziwa. Iye akhadziwambo pontho kuti kutsogolo, na masiku enewa, iwo anathawa na kugopa, mbansiya.

Cipangizo 101: KUPHATANA NKATI NKATI KWA YEZU NA ANYAKUPFUNZA

Juwau 15:1-17

Pa phwandu eneyi, Yezu apfundzisambo pontho anyakupfundza ace pinthu pinango pyakufunika. Yezu alonga tenepa: "Ine ndine muti wa mauva imwe ndimwe nthawi. Ule anakhala muna Ine, anabala misapu mizinji. Kunja kwa ine, imwe nkhabe kwanisa kucita cinthu." Iye aapanga kuti Mulungu ndi ninga nyakulima munda wa mauva. Yezu ndi muti wa mauva, anyakupfundza ace ndi ninga nthawi za muti wa mauva. Ninga nthawi ziri pa muti wa mauva zisabala misapu, sawa-sawa na anyakupfundza adaphatana na Yezu, anapaswa mphambvu na Iye, pontho anadza kabala misapu mizinji kuna Mulungu.

Misapu ya muti wa mauva ndi kufuna Mulungu na kufuna anthu anango. Pontho ndi kutsandzaya, ufulu, kupirira, ntsisi, udidi, kubvera, kupicepesa na kuphata ntima. Mbwenye Yezu alonga kuti anthu anango hanati abale misapu tayu kuna Mulungu, na thangwi eneyo anagwandiwa pa muti wa mauva.

Anakhala ninga nthawi za kuuma pontho anapiswa pa moto.

Cipangizo 102: YEZU KU DJESIMANI

Juwau 17:1-25; Marku 14:32-42; Mateu 26:36-46; Luka 22:40-46

Buluka penepo Yezu aphemberera anyakupfubdza ace. Iye aphemba kuna Mulungu kuti aapase mphambvu pa midzidzi ya nyatwa. Pakumala penepyo, Yezu na anyakupfundza ace anango, aenda ku dimba ibodzi inacemerwa Djesimani. Dzuwa ikhadoka. Yezu apanga anyakupfundza ace atatu kuti acite ulendo. Iye athaukira pa khundu mbaphembera pontho, mbwenye anyakupfundza ace atatu akhadagona. Pa cipangizo, iwe unakwanisa kupiona. Yezu akhaphembera ekhene. Iye akhanentseka pikulu kakakmwe thangwi akhapidziwa kuti thimize pano anaona nyatwa zizinji mbafa. Yezu aphemba mphambvu kuna Mulungu toera acite pire pikhafuna Mulungu kuti Iye apicite. Pya kuti iye athabuswe na anthu pontho afe fera kudawa kwa anthu onsene.

Pakumala penepo, Yezu apanga anyakupfundza ace kuti: "Lamukani, tendeni! Ali kubwera ule anafuna kundigulisa."

Cipangizo 103: YEZU MBAMANGWA

Marku 14:43-50; Mateu 26, 47-53; Juwau 18:12-24; Luka 22:47-53

Yezu mukhalonga Iye na anyakupfundza ace, pa dimba ya Djesimani, Djuda Xikariyoti afika pa Djesimani. Iye akhatsogolera nkumbi wa anthu, pabodzi na anyankhondo na atsogoleri aanyakhondo akhadatumwa na atsogoleri aanyakuphembera. Iwo akhali na miti na masupada. Djuda akhadaapanga tenepa amuna enewa: "Ine ndinampsonpsona mamuna m´bodzi. Ndi onowu anafuna imwe, m´mangeni." Buluka penepo Djuda aenda kuna Yezu, am´mwanyika mbampsompsona.

Anyankhondo, amphata Yezu mbam´manga. Anyakupfundza ace akhagopa pikulu kakamwe. Iwo ansiya Yezu mbathawa.

Cipangizo 104: YEZU PAKATI PA SINEDRIYO

Marku 14:53-65; Mateu 26:57-67; Juwau 18;12-24; Luka 22:54-63

Anyankhondo am´manga Yezu mbankwata mbaenda naye kuna akulu a madjuda. Nyakupfundza wace anacemerwa Pedhru, akhantowera na kutali. Iye akhafuna aone kuti Yezu anacitiwanji. Akulu na anyantsembe ambvundzisa Yezu. Iwo akhadagumana anthu akhalonga pyapezi longera Yezu, mbwenye uthambi wawo ukhabverana tayu. Nkulu wa anyantsembe abvundza Yezu kuti: "Iwe ndiwe Kirixtu, Mwana wa Mulungu." Yezu atawira tenepa: "Ine Ndine." Na tenepa iwo alonga kuti Yezu asafunika aphiwe thangwi alonga kuti ndi Kirixtu, Mwana wa Mulungu.

Am´menya mbamphulira mata kunkhope.

Cipangizo 105: PEDHRU MBA KHONDA YEZU

Marku 14:66-72; Mateu 26:69-75; Juwau 18:15-27; Luka 22:54-62

Pedhru akhaotha moto pa coto padandzindikirwa iye na nyabasa m´bodzi wa nkazi, mbampanga kuti: "Iwe ukhalimbo pabodzi na Yezu." Mbwenye Pedhru akhonda thangwi akhagopa pire pikhafuna kuncitikira. Iye atawira tenepa: "ne nkhabe kupidziwa pinalonga iwe." Pedhru alonga katatu kuti Yezu nkhabe kundziwa. Na mwansanga dzongwe yalira. Na tenepo, Pedhru akumbukira pire pikhadampanga Yezu mukhadya iwo phwandu ya Paxukwa kuti: "Dzongwe mbidzati kulira, iwe unandikhonda katatu kuti nkhabe kundidziwa." Pedhru akhali na manyadzo, thangwi akhadakhonda kuti nkhabe kundziwa Yezu. Afedza pa khundu mbalira na kutsukwala kwonsene.

Cipangizo 106: YEZU PASOGOLO PA PILATU

Marku 15:1-20; Mateu 27:11-31; Luka 23:2-25; Juwau 18:29 - 19:16

Anyantsembe atawirira kuti Yezu asafunika aphiwe.

Iwo akhatairiswa tayu kutonga munthu kuti aphiwe, na thangwi eneyo amuyendesa kuna akulu anyakutonga dziko. Akhali nkulu wa utongi wa ku Roma, dzina yace ikhali Pilatu. Iye akhali na mphambvu za kutonga munthu kuti aphiwe. Madjuda akhafuna kuti Pilatu atonge Yezu. Mbwenye Pilatu alonga kuti: " ne nkhabe kuona thangwi ibodzi toera kumpha nayo." Na tenepo, anyankhondo am´manga Yezu, ancitira nthimba ya minga mbamuikha munsolo. Akhanseka mbakhansingirira na kuncemera kuti. "Mambo wa madjuda." Pilatu akhafuna ansiye Yezu aende pyace, mbwenye mwinji wa anthu ukhakhuwa tenepa: "Nkhomere pa ntanda! Nkhomere!" Pilatu akhagopa mbumba kunsandukira.

Akulu anyakuphembera awina pa kunyengerera kwawo mbumba kuti iyo apambizire Yezu pya uthambi, toera Pilatu akwanise kutawira kumphesa Yezu. Pilatu akhasaka kuti upandu wace ukhonde oneka. Pontho akhagopa akulu a madjuda, thangwi akhadapangiwa kale na madjuda, kuti angabulusisa Yezu anthu analonga kuti iye ndi nyamalwa wa Sezari mambo wa dziko ya Izirayeli pa ndzidzi unole. Penepyo ndi thangwi Yezu akhadzuwika ninga mambo wa madjuda. Na tenepo, Pilatu asiya Yezu mbampereka kuti akhomerwe pa ntanda.

Nkhubvekanji kukhomerwa pa ntanda: Bveserani pontho.

Cipangizo 107: YEZU MBAKWATWA KWENDA KA KHOMERWA

Juwau 19:17-22; Mateu 27:32-34; Luka 23:20-33; Marko 15:21-22

Anyankhondo ankwata Yezu kwenda kamupha. Ankakamiza kuti akwate ntanda ukulu wa muti. Ntanda unowu wacitwa na miti miwiri, mbukhomerwa ubodzi padzulu pa unango. Lang´anani pa cipangizo. Iwo aenda ku mbuto ibodzi, inacemerwa Gologota, kunja kwa nzinda.

Gologota nkhubveka, mbuto ikhatairwa madudu a misolo ya anthu.

Cipangizo 108: KUKHOMERWA

Marku 15:23-39; Mateu 27:35-54; Juwau 19:23-30; Luka 23:33-48

Anyankhondo adula nguwo za Yezu mbagawana pyawo. Mbakhomera myendo na mikono pa ntanda. Pakumala iwo aulimisa ntanda mbukhala dzololo. Ukhali ndzidzi upfemba wa macibese mudankhomera iwo Yezu.

Mapandu awiri akhomerwa pabodzi na Yezu. Iwo akhala pa ntanda mbadakhomerwa, mpaka kufikira afa. Pakupita midzidzi mitatu, pa ndzidzi khumi na uwiri, caoneka cidima cikulu kakamwe pantsi.

Pantsi pakhala na cidima cikulu pa midzidzi mitatu.

Pakumala midzidzi mitanthatu mbali pa ntanda, Yezu akhuwa n´khuwo wa kuina: "Pyonsene pyamala."
Buluka penepo, afa. Nkulu m´bodzi wa anyankhondo, akhatsogolera anyankhondo andzace, akhala penepo ndzidzi onsene. Iye akhadzumatirwa mbalonga kuti: "Ndimo mwene, uyu akhali Mwana wa Mulungudi."

Tendeni tone thangwi yanji Yezu akhafunika kufa

Ndimo mwene Yezu afa. Pantsi pano basa yace yonsene ikhadamala, sawa-sawa ninga mudalongera iye pa ntanda. Yezu cipo acita kudawa. Mbwenye Iye abwera kudza kafa ninga ntsembe ya kulekelera kudawa kwa anthu onsene. Thangwi yanji? Thangwi anthu onsene adawa kuna Mulungu. Pontho nyatwa ya kudawa ndi kufa na kumwazana na Mulungu kwenda na kwenda.

Patsogolo pa Mulungu anthu nkhabe kukwaniswa kulekelerwa kudawa ingakhonda kugumanika ntsembe ya ciropa. Ndi thangwi eneyo, n´kati mwa nyumba ya ntsembe, anyantsembe akhapereka ntsembe za pinyama kuna Mulungu. Angamala mbakhaphemberera mbumba kuna Mulungu. Mbwenye ndimo mwene, nkhabe cinyama cibodzi cinakwanisa kufudza kudawa kwa munthu.

Ndi thangwi eneyo kuti Yezu, munthu wakulungama, wa kusowa kudawa, ndi ntsembe ikhafunika. Iye apereka ciropa cace ninga ntsembe ya kumalisa kudawa kwa anthu onsene, mudafa Iye pa ntanda, ninga munthu wa kusowa thangwi. Ande, na thangwi ya kusowa kwace kudawa, Yezu ndiye basi ntsembe ikhafunika iperekwe kuna Mulungu. Mulungu atifuna kakamwe kufikira atipasa Mwana wace m´bodzi basi toera afe, kuti atipulumuse nkudawa na pa kufa kwa kwenda na kwenda.

Phindi 8 (Cipangizo 109-120)

Kulamuka kwa Kirixtu pa kufa

Nsolo wa thangwi

Juwau 19:32-37

Yezu pakumala kufa pa ntanda, nyankhondo m´bodzi amulasa na dipa m´manungo mwace toera kuona ngakhala afadi. Mbwenye kweneku kukhali kudhroma kwa Yezu tayu. Dikhira uone... Cirengo cikulu kupiringana pyonsene cidzati kucitika.

Cipangizo 109: KUIKWA KWA YEZU

Marko 15:42-47; Mateu 27:57-61; Luka 23:50-56; Juwau19:38-42

Akhalipo nyakutowera Yezu m´bodzi akhacemerwa Zuze, akhali wa ku cisa cinacemerwa Arimateya. Iye akhali munthu wa kupfuma. Zuze akhadacita kale nthumbi yace kuti iye adze kaikhwa mwenemu, pa dimba ibodzi dhuzi na padaphiwa Yezu. Nikodhemu akhali ntsogoleri wa mbiri wa anyakuphembera. Iye ndi ule akhadasaka Yezu na masiku kuti apfundziswe. Nikodhemu aphedza Zuze kubulusa manungo a Yezu pa ntanda, mbaakwata kwenda kaaikha mu nthumbi ipsa. Amuna anango aikha mwala ukulu pa nsuwo wa nthumbi. Buluka penepo, Pilatu atuma anyankhondo, thangwi akulu aanyakuphembera aphemba kuti nthumbi ionererwe. Iwo akhadabva mbapilongwa kuti, Yezu adumbira kuti anadza kalamuka pa kufa. Akulu anyakuphembera hakhapitawira penepi tayu, mbwenye akhagopa kuti anyakupfundza ace Yezu anaaba manungo ace, angamala mbalonga kuna anthu onsene kuti Yezu alamuka pa kufa.

Cipangizo 110: KULAMUKA

Mateu 28:1-7; Marku 16:1-7; Luka24:1-9

Mbwenye pa ntsiku ya citatu Yezu mbadamala kufa kale, cacitika cinthu cakudzudzumisa. Mudaca kunja, akazi anango akhali anyakutowera Yezu, aenda ku nthumbi.

Kwaoneka citeketeke cikulu, thangwi anju m´bodzi wa Mulungu achita buluka kudzulu, abulusa mwala ukhali pa nsuwo, mbaukhalira.

Anyankhondo akhaonerera nthumbi, agopa pikulu kakamwe, mbagwa pantsi ninga afa.

Anju alonga na akazi mbaapanga tenepa: "Lekani kugopa. Ine ndisadziwa kuti muli kusaka Yezu, adakhomerwa pa ntanda. Iye hali pano tayu, alamuka pa kufa ninga mukhadalongera Iye. Bwerani mudze kaona pa mbuto pakakhala Iye. Mungamala ndokoni na mwansanga mukhalonge kuna anyakupfundza ace kuti Yezu alamuka pa kufa."

Cipangizo 111: PEDHRU NA JUWAU MBAENDA KU NTHUMBI (katowera)

Juwau 20:1-9; Mateu 28:1-8; Luka 24:10-12

Akhazi athamanga mbapanga anyakupfundza ace, mbwenye iwo hadatawira pikhalonga iwo tayu. Na tenepo, Pedhru na Juwau athamangambo kwenda ku nthumbi. Iwo aona kuti pidasala ndi nguwo basi zadisiywa na Yezu pale pakakhala manungo ace. Nkhabe m´bodzi akhadaziphata, mbwenye manungo a Yezu akhali penepo tayu.

Anyakuonera aenda kalonga kuna atsogoleri aanyakuphembera pire pikhadacitika. Na tenepo, atsogoleri ale anyakuphembera apasa annyankhondo kobiri izinji kakamwe toera, alonge pya uthambi kuti anyakupfundza ace adza kaba manungo a Yezu, iwo mbakhagona. Na lero uthambi onowu usalongwa, pontho anthu azinji asautawira.

Cipangizo 112: YEZU MBABULUKIRA KWA MARIYA MADALENA

Juwau 20:10-18

Juwau na Pedhru mudabwerera iwo kwenda ku nyumba, nkazi m´bodzi anacemerwa Madhalena, asala, ku nthumbi. Iye akhalira.

Mudalang´ana iye mu nthumbi aona maanju awiri pa mbuto pakhali manungo a Yezu. Anju zambvundza tenepa: "thangwi yanji uli kulira?" Mariya atawira tenepa: "Akwata manungo a Mbuya wanga Yezu, ine nkhabe kuadziwa kudaaikha iwo." Na mwansanga, iyene Yezu abulukira. Mariya hadandzindikira tayu. Yezu ambvundza kuti: "Nkaziwe, thangwi yanji usalira? Usasaka ani? Mariya akhanyerezera kuti iye ndi nyabasa wa n'dimba, pontho ndiye akhadakwata manungo a Yezu. Na thangwi eneyo ampanga kuti: "Mbuya, ngakhala mwankwata, ndipangeni kudamuikha imwe..." Na tenepo, Yezu ampanga kuti: "Mariya" Pa ndzidzi ubodzi -bodzi iye adzindikira fala yace. Akhali Yezu akhalonga na iye!

Cipangizo 113: YEZU MU NJIRA KWENDA KU EMAUS

Luka 24:13-35

Ntsiku eneyi ibodzi-bodzi, anyakutowera Yezu anango awiri, abuluka ku Djerusalema mbakhaenda ku cisa cinango cinacemerwa Emausi. Iwo akhadatsukwala pikulu, pontho akhapidziwa tayu, kuti Yezu akhadalamuka pa kufa. Iwo akhaenda mbaceza na thangwi ya kufa kwa Yezu. Pa ndzidzi ubodzi-bodzi aona Yezu mbakhaenda pabodzi na iwo. Iwo hadandzindikira kuti ndi Yezu tayu. Yezu alonga na iwo, mbaapangisa kuti ndi thangwi yanji Kirixtu akhafunika kuti afe. Amuna amphemba kuti akhale naye pabodzi. Buluka penepo, mukhadya Iye nawo pabodzi, Yezu akwata nkate, aumenya mbaapasa.

Penepo, na mwansanga andzindikira. Iwo adzindikira kuti mulendo wawo akali iyenene Yezu Kirixtu. Buluka penepo, hadamuonabve tayu.

Cipangizo 114: YEZY MBABULUKIRA KWA KHUMI NA M’BODZI

Juwau 20:19-23; Luka 24:33-49

Na mwansanga, anyakutowera Yezu awiri ale abwerera kwenda ku Djerusalema. Iwo apanga anyakupfundza ace kuti: "Taona Yezu!" Mukhalonga iwo penepyo, na mwansanga Yezu abulukira pakati pawo mbaapanga tenepa: "Ntendere mbukhale na imwe." Onsene adzumatirwa pontho agopa. Akhanyerezera ndi ciphoko. Mbwenye Yezu aapanga kuti: "Thangwi yanji musadzumatirwa, pontho mbamupenula? Lang´anani manja anga na miyendo yanga! Ndiphateni muone. Ciphoko nkhabe manungo pontho nkhabe magogodo ninga munandiona imwe." Yezu aapangiza mudapholiwa iye na maperego m´manja na m´miyendo. Iwo adza katawiradi kuti mamuna onowu ndi Yezu, pontho onsene mbakwanisa kumuona kuti Iye ali m´maso. Iye adyambo nawo pabodzi nyama ya m´madzi ibodzi ya kuocha.

Buluka penepo, Yezu aapanga kuti: Imwe mwaona pinthu pyonsene pidacitika, kuti ine ndathabuka mbandifa, pontho ndalamuka pa kufa pa ntsiku yacitatu. Cincino, na dzina yanga imwe musafunika mupange anthu onsene na thangwi ya kulekerera kudawa kudacita Mulungu.

Cipangizo 115: TOMASI MBAKHONDA KUTAWIRA

Juwau 20:24-31

Mudabulukira Yezu kuna anyakupfundza ace, nyakupfundza wace, m´bodzi anacemerwa Tomasi akhali pabodzi na iwo tayu. Na tenepo, pakumala penepo andzace adza kampanga kuti Yezu ali m´maso, mbwenye Tomasi hadapitawira tayu. Pa kupita sumana ya mumphu agumanyikana pontho, Tomasi akhali na anthu.

Misuwo yonsene ikhadamala fungwa thangwi akhagopa madjuda, makamaka atsogoleri awo. Yezu aabulukira pontho mbapanga Tomasi kuti: "Ikha cala cako apa. Lang´ana mudapholiwa ine na maperego m´manja mwanga. Fuuthula nkhono wako uphate pa khundu panga pakhali na cironda cidapholiwa ine na dipa.Siya kupenula utawire." Na tenepo, Tomasi atawirambo. Iye agodama patsogolo pa Yezu mbalonga tenepa: "Mbuya wanga na Mulungu wanga!" Yezu ampanga tenepa: "Tomasi, watawira thangwi wandiona. Mbatsadzaye ale ananditawira mbakhonda kundiona."

Cipagizo 116: YEZU MBAbULUKIRA KWA ANYAKUPFUNZA ACE ANANGO

Juwau 21:1-14

Anyakupfundza anango abwerera kwenda ku Galileya.

Ntsiku ibodzi, na masiku, aenda kamedza mbwenye hadaphata nyama tayu. Mukhabuluka dzuwa, aona mamuna m'bodzi pa gombe. Iye aacemera, mbaapanga tenepa: "Gwisirani makakota anu ku khundu ya nkono wa madyo wa mwadiya, munaphata nyama." Iwo acita pidaapanga, mbaphata nyama zizinji. Na mwansanga aona kuti mamuna ule akhali pa gombe ndi Yezu.

Andzesera nyama ya m'madzi mbaceza naye mbadya pabodzi na Yezu. Iye aapasa cipapu na kwapanga kuti anyanye na kubvera pyonsene pidaapfundzisa Iye.

Cipangizo 117: YEZU MBABULUKIRA POTHO KWA ANYAKUPFUNZA ACE KU GALILEIYA

Mateu 28:16-20

Ntsiku inango anyakupfundza akhali pa phiri ibodzi ku Galileya. Yezu abulukira mbaapanga tenepa: "Mulungu" Baba andipasa mphambvu zonsene kudzulu na pantsi. Imwe musafunika muyende mbamucita anyakupfundza anga madzko onsene a pantsi. Atambirisene Batixmu na dzina ya Baba na ya Mwana na ya Nzimu wa Mulungu. Apfundziseni kundibvera. Pontho dziwani kuti ine ndinakhala na imwe mpaka kumala kwa pantsi.
Pa ntsiku makumanai Yezu akhabulukira kazinji kene kuna anyakupfundza ace, mbakhaapangiza kuti ali m'maso na kuapfundzisa pire pikhafuna kudza kadikhira iwo kutsogolo.

Cipangizo 118: KUKWIRA

Mabasa a Anyakupfundza a Yezu 1:6-12

Yezu akwata anyakupfundza ace mbaenda nawo pa phiri kunja kwa Djerusalema, mbaapanga tenepa: "Lekani kubuluka mu Djerusalema, mbwenye dikhirani muwoni udakudumbirirani Baba wanga.... penepi nkhubveka kuti imwe munadza katambira mphambvu, Nzimu wa Mulungu ungadza kachita kuna imwe, pontho munadza kakhala amboni anga... mpaka kudadhroma dziko."
Pakumala kulonga penepi, Yezu akwatwa pa maso pawo pa khole ya kudzulu... Iwo akhalang'anisa basi kudzulu, anju ziwiri mbizibulukira mbizilonga tenepa: "Yezu onowu m'bodzyene adabuluswa pana imwe mbaenda kudzulu, anabwera pontho ntsiku inango ninga mudamuonera imwe mbaenda kudzulu."

Anyakupfundza ace abwerera ku Djerusalema na kutsandzaya kukulu kakamwe. Penepo iwo adikhira, ninga mudapangirwa iwo na Yezu, mbakhaphembera pabodzi pene. Pakupita ntsiku khumi, Mulungu aatumira Nzimu wace.

Nzimu wa Mulungu waapasa cipapu cikulu kakamwe. Iwo abuluka mbatoma kulonga na thangwi Yezu kuna anthu, mu mbuto zonsene, pire pidadza kacita iye pantsi pano pontho thangwi yanji abwera. Anthu azinji atawira mbatambira batixmu. Ndi tenepa kutoma kudacita Gereja ya anyakutawira Yezu.

Cipangizo 119: YEZU MBADAKHALA KU NKONO WA MADYO KWA MULUNGO

Marko 16:19

Anyakupfundza a Yezu aona Yezu mbakwira m'makole a kudzulu . Iye akwatwa kwenda kudzulu kukhakhala Iye. Yezu cincino ali kudzulu, ku nkono-nkono wa Mulungu Baba. Na tenepo Iye lero ali m'maso kudzulu. Yezu asabva miphembero ya anthu, ya m'bodzi na m'bodzi anantawira. Yezu asalonga na Mulungu na thangwi yathu. Pantsi pano Nzimu wace usatikumbiza na kutiphedza pontho mbuphembera na ife pa makhaliro athu ntsiku zonsene, mpaka kufa kwathu.

Munthu anafa ngakhala ndi nyakutawira Yezu, iye asakwatiwa kwenda kudzulu kuna Mulungu. Munthu wakukhonda kutawira Yezu angafa, anathawana na Mulungu mbakwatiwa kwenda ku mbuto ya moto.

Pa ntsiku zakumalisa, Yezu angabwera pa dziko, ale anyakutawira Yezu adamala kufa analamuka na manungo awo a mbiri, sawa-sawa ninga kufa na kulamuka kwa Yezu. Iwo anadza kagumana na ale ali m'maso pantsi pa dziko, toera akhale pa maso pa Mulungu, kwenda na kwenda.
Nyakukhonda kutawira Yezu anathawana na Mulungu kwenda na kwenda.

Thangwi yanji khonda kupereka makhaliro ako cincino kuna Yezu? Thawa pinthu pya kuipa pa makhaliro ako. Phemba Mulungu kuti akulekelere kudawa kwako. Phemba Nzimu wa Mulungu toera utonge ndiwo makhaliro ako. Nzimu unati ukupfundzise kakamwe pa thangwi ya Mulungu, pa ndzidzi unapfundza iwe Bhibhilya. Thangwi Bhibhilya ndi bukhu idalembwa pyonsene pinafuna ife kudziwa pa thangwi ya Mulungu. Nzimu wa Mulungu unakupfundzisa. Iwo usafuna kukupasa makhaliro mapsa. Ndiwo upulumuki wa kwenda na kwenda na kukomerwa, pontho na ntendere na Mulungu.

Cipangizo 120: KUBWERA KWA YEZU

Cidziwiso 1:7-8

Kumbakani kuti ntsiku ibodzi Yezu anabwera m'makole a kudzulu. Iye anatonga mu ntendere kuli onsene ale anantawira. Yezu si munthu ene basi peno mporofeta wa Mulungu basi tayu. Yezu ndi Mwana wa Mulungu, pontho Iye atipangiza mwadidi mwene kuti Mulungu ali tani. Ndi thangwi eneyo Yezu asacemerwambo Emanuweli (Mateu 1:23) thangwi Iye abwera pantsi pano kudza kakhala na ife.

Emanuwelindi kubveka kuti: "Mulungu ali na ife." Yezu akhalipo kutomera kale na kale. Iye ali m'maso lero, pontho anakhala m'maso kwenda na kwenda.

Na tenepo, tendeni tifunane, tibvere mbatilambira Mbuya Yezu Kirixtu.

Pidasala mphya n'cigwagwa basi

Iwe wabva na thangwi ya Yezu, Kirixtu wa m'maso. Panango usabvundzika kuti: "Penepi pinanji na ife?"
Ande, mphyadidi dziwa kuti Yezu Kirixtu asafuna anthu onsene, pontho asafuna pasa ife tonsene, upulumuki wa kuti cipo unadza kamala - kukhala m'maso kwa kwenda na kwenda pabodzi na Mulungu. Iye asatifuna kuti tikhale na Iye kwenda na kwenda. Iye asafuna kuti titambire kulekererwa na Mulungu thangwi ya kudawa kwathu. Iye asafuna kuti tidziwe Mulungu pontho mbatibvesesa pinafuna Iye ku manungo kwathu.
Ungadziwa kufuna kwa Mulungu, na lini tinadza kakhala pontho akutsukwala.
Ndi thangwi eneyo idadzera Yezu kudza kafera kudawa kwathu.
Mbwenye ife tisafunika kutawira mbatinkhulupira kuti Iye asadziwa pyadidi pinafuna ife.
Pontho tisafunika kuti timphembe mbatinkulupira toera atilekerere kudawa kwathu. Tina kwanisa kulonga na Mulungu na kuphembera. Iye anatibva.Titomeni na kuphembera tenepa: "Mbuya, ine ndine nyakudawa. Ndisakufunani toera mundilekerere kudawa kwanga. Ndiri kupereka takhuta thangwi ya kufa kwanu pa ntanda kufera kudawa kwanga. Ndiri kupereka takhuta thangwi ya kulamuka kwanu pa kufa, toera inembo ndikwanise khala na imwe kwenda na kwenda.
Ndaphata miyendo, tumani Nzimu wanu udze muna ine.
Ndiphedzeni kuti ndikulemedzeni na kukubverani thangwi musadziwa mpyanji pyadidi kwa ine, pontho imwe ndimwe mwekha basi Mulungu wa ndimo mwene.