Nariangaliye, Rivulishiye, amwesa Ritsopara Uhayati: Shiyo ya nne
Schema: Ruth, Samuel, David, Elijah. 24 sections. It has a picture book to go along with the recording.
Numero di Sceneggiatura: 421
Lingua: Shimaore
Tema: Sin and Satan (Sin, disobedience); Christ (Birth of Christ); Eternal life (Salvation); Character of God (Nature, character of God, Word of God (the Bible), Power of God / Jesus); Living as a Christian (Obedience, Faith, trust, believe in Jesus, Children of God, Humility); Bible timeline (Prophecy, fulfillment of, Gospel, Good News, People of God)
Pubblico: General
Scopo: Teaching
Features: Monolog; Bible Stories; Extensive Scripture
Stato: Approved
Gli script sono linee guida di base per la traduzione e la registrazione in altre lingue. Dovrebbero essere adattati come necessario per renderli comprensibili e pertinenti per ogni diversa cultura e lingua. Alcuni termini e concetti utilizzati potrebbero richiedere ulteriori spiegazioni o addirittura essere sostituiti o omessi completamente.
Testo della Sceneggiatura
Marongozi ya uandrisa i hadisi
Murendre jeje? Mungu uvhendza na uangaliya wanadamu piya, ɓe hususwani ɗe wao wamutuĩo na umurumishiya. Namuvulishiye trongo zahidjiri madza ina maha mengi halisi, heli zaangihwa hari mwa u Muangishiyo Muraharifu, tsena namwangaliye ya mafoto moni mwa u mwana shiyo dzindzano. Mwamokiya jau (x), ɓasi namuɓuwe li foto laɗunga.
Foto 1: Watru wa udjama moja wasulawa hawo ha siɓaɓu ya ndza
Mungu aumbu wanadamu, ɓadi piyawo wamuvha mengo. Mungu atsahuwa u umati wa Israila wamujuwe na umuãɓudu. Ɓadi ata u umati wa Israila, na wakati wakomuhara. Vhale wakana taɓiya ya uãɓudu masanamwe na miungu ya trambo, mauri zi nishani zangina madjirani yawo. Mungu awavhelesheya u umati wa Israila kondro na ndza, ha waye utsaha awaregeze haheju. Ɓasi hari mwa wakati wa ndza, watru wa udjama moja walawa, wandre hari mwa i tsi ya Moab ha utsaha shahula. Waɓaki hari mwa i tsi ndzidjeni ile muda wa maha kumi. Ɓaɓa aja afu vhale. U wana waili wahe walola, kula moja alola mutrumushe wa shi Maob. Ɓasi waka ata wana waili wahe wale wafu wa jau. Mayawo aka aɓaki hari mwa i tsi ndzidjeni ile amba kakana mutru wangina neka tsi ɗe nyadza maili yale.
Foto 2: Naomi na Raudhwa wasuregeya Israila
Mama wa udjama ule akohiriwa Naomi. Manyadza maili yahe ya shi Moab yale yakohiriwa Raudhwa na Urupahi. Ɓaanda ya muda Naomi arenge satuwa aregeye hari mwa i tsi ya Israila. Raudhwa na Urupahi wamuɗungu hari mwa u musafara wahe ule wa uregeya Israila. Ata wamopara vhahali, Naomi awaambiya, "Mana trini ata mujao na wami? Afa nitsodza tsena wana amba watsojuwa wamuloleni? Namuregeye hanyu, wana wangu. Wami tsiɗuhwa ata tsitsoshindra nalolwa tsena na mutrumme. Mungu anivha mengo." Wakati ule Urupahi amunuku Naomi ha umulaga, amwesa aregeya ha mayahe na ɓaɓahe. Ɓadi Raudhwa amusiki Naomi, amwambiya, "Usunilazimishe nihuɓauhe. Vhahanu utsendrao ɗe nitsendrao, vhahali utsoketsio ɗe nitsoketsio. Watru waho watsoka watru wangu, amwesa Mungu waho atsoka Mungu wangu." Ha izo, Raudhwa amuɗungu Naomi ha uendra Ɓaitilham hari mwa i tsi ya Israila.
Foto 3: Raudhwa shambani wakati wa uvuna
Ɓaanda ya uregeya yawo ɗagoni Ɓaitilham, Raudhwa amwambiya Naomi, "Niruhusu nendre mazambani, niangaliye muvunizi atsokao yotsi atsonikuɓalio, nirundriye wana zitru waɓaki mundrani. (Naomi na Raudhwa waka masikini swafi.) Ɓas, alawa, angiya shambani vhahanu watru wakovuna. Monyewe li shamba lile aka mutru akohiriwa Ɓuãza. Umuona yahe Raudhwa shambani hahe, adzisa watru wa hazi wahe amba mutrumushe mudjeni amuonao, uwo mbani. Aambilwa, "Ule ɗe Mumoabiti ule alawa hari mwa i Moab ha uɗungamana na Naomi." Amwesa Ɓuãza atolewa hadisi heli aka ha uzuri na nyadzahe. Aono amba akofanya hazi na djitihadi. Ha izo, amwambiya Raudhwa, "Ɓaki vhanu na watruwashe wa hazi wangu, uangaliye ha uzuri li shamba vhahali watru wavunao, uɗunge watruwashe nyuma." Madza aka aambiya watruɓaɓa wa hazi wahe wasumurendre ata trongo, amwesa wamulishiye ha kusudi arundriye. Uregeya yahe ɗagoni ujoni, Raudhwa amutoleya hadisi Naomi heli Ɓuãza aka mwema na waye. Sa ile Naomi arongowa, "Mungu namuɓariki! Uwo mudjamazatru."
Foto 4: Raudhwa na Ɓuãza vhahali watru wakokitsa murama mutsa
Hari mwa zi mila za Israila, neka mutru afu, mudjamazahe akojuwa alole mutrumushe afiliwa ule. Ɓasi suku, Naomi amwambiya Raudhwa, "Tsi ɓorwa nidjereɓu uhutsashiya vhahali utsoangaliwao ha uzuri? Ɓasi Ɓuãza mudjamazatru. Uku vhanu atsokitsa murama mutsa wahe. Endra wahowe, upindre nguwo ndzuzuri. Amwesa ushuke vhahali akitsao. Utunde vhahanu atsolala ata amolala, asindziya, wendre walale mindruni hahe. Raudhwa afanya izo Naomi aka amwambiyazo. Wakati Ɓuãza amaruha, amupara Raudhwa mindruni hahe; aelewa kamwe amba akotsaha amufungiye. Sa ile amwambiya, ".....usuriye. Nitsohufanyiya kula trongo uitsahao. Wanyangu piya ɗagoni vhanu wajuwa amba wawe mutrumushe na roho ndjema halisi.
Foto 5: Ɓuãza na watru waɓole wa Ɓaitilham
Wakati ule Ɓuãza ahiri watru waɓole kumi waangulidzane mulongoju mwa li ɗago la Ɓaitilham. Vhuka mudjamaza wangina akana haki raha na Ɓuãza ya umufungiye Raudhwa, ɓadi watru wakuɓaliyana Ɓuãza amufungiya. Ha uswafishiha i trongo,mudjamaza ule amuvha Ɓuãza kabwa yahe. Iyo ika i mila hari mwa i Israila. Ɓasi ha izo, Ɓuãza aja amufungiya Raudhwa, aja afanyishiha mutrumushe wahe. Wadza mwana mutruɓaɓa akohiriwa Yoɓedu. Wakati ule watruwashe wale ɗagoni vhale wamwambiya Naomi, "Mwalatru Monyezi Mungu natukuziwe; kahulisha amba kusina mujuhu wa uhuangaliya. Naike amba atsofanyishiha mutru muɓole hari mwa i tsi ya Israila, naike amba atsohuẽshisa, maẽsha yaho yafanyishihe mavhiya, na uhuangaliya uɗuhazini haho. Mana nyadza waho ahuvhendzao aliyo mwema na wawe raha na wana saɓa ɗe amudza."
Wandzani wangu, Raudhwa apara furaha ɓole ɓaanda amurumishiya Mungu na umati wahe. Yoɓedu aja afanyishiha ɓakokwahe wa Daud, mufalume muɓole wa Israila, amwesa hari mwa zilembwe zahe ɗe vhwalawa Mutru aliyo Mufalume Muɓole raha na wasaliya piya. Ritsovulishiya hadisi yapatana na waye ramoangaliya li foto laɗunga.
Foto 6: Mariama na i malayika ya Mungu
Raudhwa afu ata ɓaanda vhwavhira mida mengi, Mungu atsahuwa mutrumushe wangina amurumishiye. Dzina lahe lakohiriwa Mariama. Aka shilembwe ya Raudhwa. Mariama aka mwanamutsa kalolwa. Aka arumidziwa na mutru akohiriwa Yusufu. Wakati raha kaka alolwa na Yusuf, vhumujiliya Mariama malayika ya Mungu. Imwambiya, "Usuriye, Mariama. Udjããliwa neema ya Mungu. Utsodza Mwana mutruɓaɓa, utsomuhira Ĩsa. Atsoka Mwana wa Monyezi Mungu Monyewe Uju raha na Uju. Utawalizi wahe duniyani na pevhoni kautsokana mwiso." Wakati ule Mariama aambiya malayika ile, "Ɓasi tsami wami murumwa wa Mwalangu. Nazifanyishihe hanguju ha uɗunga u urongozi waho." I Roho Ndzitwaharifu ya Mungu imujiliya Mariama, na vhale aja amira; udza yahe, adza mwana mutruɓaɓa, amuhiri Ĩsa. Ha izo, Mariama aja afanyishiha mayahe wa Ĩsa, u Mwana wa Mungu. Ha ivho Mariama amutuĩ Mungu, adzaliwa Ĩsa, Monyewe ukombowa. Neka risumutuĩ Mungu, waye ushindro fanya trongo ɓole zendza ushindzi ha ndziya ya wasi wa jau.
Foto 7: Hannah asumumiya Mungu
Raudhwa afu ata kayahoma, na hari mwa i tsi ya Israila vhuka mutrumushe akohiriwa Hannah. Waye wa jau akomurumishiya Mungu, amwesa akotsaha amutuĩ. Mume wahe akomuvhendza, ɓe Hannah akana hamu swafi, mana kakana ndzawo. Kula mwaha wakwendra hari mwa i Nyumba ya umwãɓudu Mungu yaka Shilohi. Wakomuvhingiya Mungu zaka na umutoleya masadaka. Suku, Hannah aangiya hari mwa i Nyumba ya Mungu ile, arongowa, "Mwalangu Monyezi Mungu, neka uninahana ata univha mwana, ɓasi nitsohuvhawo ahurumishiye hari mwa piya maẽsha yahe." Wakati akolaguwa na Mungu, malomo yahe yakolaguwa, ɓe ji lahe kalakokilihana. Eli, u muɓole wa ya mafundi ya masadaka, amuono vhale. Akofikiri amba waye alewe. Ɓadi Mungu akuɓali ya mamiliyo ya Hannah, amwesa ɓaanda ya muda, adza mwana mutruɓaɓa. Amuhiri Samueli. Wandzani wangu. Mungu Ɓaɓatru aliyo mbinguni. Neka risumuvhendza, ritsojuwa rimumiye kula shitru yarilazimu. Mungu ujuwa kula shitru wana wahe walazimu wake nayo, tsena waye ushindro djããliya neema zizo za wao wamumiyao ha li dzina la Ĩsa.
Foto 8: Samueli wakati aka mwanamutsa Nyumbani ha Mungu
Wakati Samueli raha aka mwanamutsa, Hannah amuyelesheha Mungu. Amuvhingi andre aketsi na Eli Nyumbani ha Mungu Shilohi. Eli amusomedza Samueli i namuna ya umurumishiya Mungu. Eli akana wana watruɓaɓa waili. Waka mafundi ya masadaka, ɓe wa peu. Ha izo, Mungu kakowashukidziya tsena Mafundi yale marongozi ya ujudziwa watru. Ɓasi uku, Samueli akolala Nyumbani ha Mungu. Ata kunufayakunu, Mungu ahiri li dzina lahe. Sa ile Samueli areme mbiyo ha ondro mupara Eli, arongowa, "Tsami, ɓe unihiri." Ɓadi Eli amwambiya, "Tsahuhira; regeya, endra walale." I trongo iyo ihidjiri mara traru. Na vhale Eli amayizi amba Uwo ɗe Mungu ɗe amuhirao Samueli. Amwambiya Samueli amudjiɓu Mungu ha urongowa, "Rongowa, Mwalangu; wami murumwa waho nisuvhulishiya." Mungu arongowa na Samueli mara nyengi, amwesa aja afanyishiha fundi wa masadaka, mutrume, na mukizi mbeli muɓole hari mwa i Israila. Ata i lewo ini ne Mungu asuhira watru wamurumishiye, mauri ɗe i heli aka amuhira Samueli. Ɓasi narimuvulishiye Mungu na utuĩ marongozi yahe.
Foto 9: Samueli asumiliya Mungu i Israila
Mungu aãdhaɓisha u wana wale wa peu wa Eli. Waulawa kondroni, amwesa Israila ishindrwa na ya Mafilistini. Hari mwa muda wa maha shirini uheya, ya Mafilistini yakotawaliya i Israila. Ɓaanda ya vhavho Samueli aambiya umati ule, "Neka musumuregeya Mwalatru ha piya zi umo zanyu, ɓasi mudzipukamanise na yi miungu ya masanamwe midjeni, mudzivhe Mwalatru Monyezi Mungu, na umurumishiya ɗe waye tu, amwesa atsomuhuyini mihononi ha ya Mafilistini." Ɓas, ya Maisraila wamutuĩ Samueli. Waangulidzana vhahanu vhumoja. Wakati ule Samueli amutoleya Mungu sadaka na umiliya i Israila. Na vhale ya Mafilistini wangulidzana ile wawane na i Israila. Ɓadi sa ile Mungu avheleha pevho kali, guguma na peni, dharuɓa ɓole iwashukiya. Ya Mafilistini yatrala ha faza, ata watru wa Israila wawashindri piyawo. Mungu aka aãmurisha kula nishani, "Wami Mwalanyu Monyezi Mungu. Musuke na miungu ya masanamwe mbeli zangu, wala musuyirumishiye.
Foto 10: Samueli amutriya matra Saulusu shitswani ha umudhwaminisha
Mungu aka mufalume wa Israila, wakati uliyo amba Samueli akovhingwa na Mungu hari mwa i trongo ya uvhinga umati wahe ule. Ɓadi ha ivho kaɓila zangina zakana wafalume wawo, watru wa Israila wa jau wakotsaha mwanadamu ake mufalume wawo. Samueli kajivhiwa wakati akiya i trongo ile. Ɓadi Mungu amwambiya, "Vulikiya piya zi trongo watru wanu watsohuambiyaozo; tsi ɗe wawe ɗe waharaliwa uka mufalume wawo, ɓadi wanihara ɗe wami." Ɓasi vhuka mwanahirimu akohiriwa Saulusu. Aka mundra, tsena muzuri. Suku, Saulusu andre amwangaliye Samueli. Wakati Samueli amuona amba asuja, Mungu amwambiya, "Uwo ɗe u mutru namutsahuwa. Uwo ɗe atsotawaliyao umati wangu." Ha izo, Samueli arenge shiya ya matra, amutriya Saulusu matra shitswani. I trongo iyo ika ãlama amba aka atsahulwa ake mufalume. Saulusu atawaliya Israila amba mufalume hari mwa muda wa maha aruɓayini.
Foto 11: Saulusu arandruwa i nguwo ya Samueli
Ya Maamalekiti waka watru waovu halisi waliyo amba waka wahodza i Israila. Ha izo, Samueli amwambiya mufalume Saulusu, "Vulishiya marongozi yanu yalawa ha Mungu: 'Wana na ya Maamalekiti, amwesa wangamidze kula shitru iliyo yawo. Usuwaɓaliliye.'" Wakati ule Mungu amusaidi Saulusu na madjeshi yahe ata washindri ya Maamalekiti. Ɓadi kawamutuĩ Mungu. Kawaangamidza zi zinyama ndjema hari mwa zi zinyama za ya Maamalekiti ile wamutoleyezo Mungu masadaka, tsena, kawamuula u mufalume wa ya Maamalekiti. Wakati ule Samueli amwambiya Saulusu, "Ha ivho wahara u Urongozi wa Mungu, ɓasi ahuharaya hari mwa i trongo ya uka mufalume." Wakati Samueli azinga ha umulawiya, Saulusu asiki i nguwo yahe. Irandruha mihononi hahe. Sa ile Samueli arongowa, "Mungu ahuvosheleya u ufalume wa Israila i lewo ini, amwesa avhawo mutru mwema raha na wawe."
Wandzani wangu, Saulusu amutoleya Mungu masadaka, ɓe kamutuĩ. Samueli amutuĩ Mungu na umurumishiya hari mwa piya ya maẽsha yahe. Mungu arongowa amba mutru umutuĩ, iyo ɓorwa raha na mutru umutoleya masadaka. Mungu arongowa tsena amba atsovha hishima kula mutru amuhishimuo.
Foto 12: Ĩsa Nyumbani ha Mungu
Samueli afu ɓaanda vhwavhira maha mengi, vhuka mwanamutsa hari mwa i tsi ya Israila akohiriwa Ĩsa. Mayahe aka ɗe Mariama, ɓadi Ɓaɓahe ɗe Mungu. Wakati Ĩsa akana maha kumi na mili, Mariama na mume wahe Yusuf wandre Urusalemu; Ĩsa aɗungamana na wao. Wakati wakoregeya hawo, Ĩsa aɓaki Urusalemu; waandriso muzunguha. Ɓaanda ya suku traru, wamupara Ĩsa Nyumbani ha Mungu, yaani i Nyumba Ndzitwaharifu ya umuãɓudu Mungu. Akohadisi na ya mafundi Mayahudi zi trongo zapatana na Mungu. Wakati ule Mariama amwambiya, "Mwana wangu, mana trini warifanyiya i trongo ini? Rakohuzunguha na hamu ɓole." Sa ile Ĩsa arongowa, "Hali kamwajuwa amba tsilazimu nike ha Ɓaɓangu?" Wakati Ĩsa aka mwanamutsa mauri Samueli, ajuwa amba aka aja ha umurumishiya Mungu. Iyo trongo ndjema ya mutru uandrisa umurumishiya Mungu rangu unahirimuni hahe. Ĩsa aja ha ile uregeza wanadamu piya ha Mungu. Mana Mungu ɗe u Mufalume wa kweli, u Mukizi mbeli wa watru piya.
Marongozi ya uandrisa i hadisi
Hari mwa u watru waɓole raha na waɓole waparo ẽshi, wasaliya waka watru wakomurumishiya Mungu. I kaseti ini itsomueledzani heli Mungu awafanya makizi mbeli waɓole ya watru. Mwamokiya jau (x), ɓasi namuɓuwe li foto laɗunga.
Foto 13: Daudu, mutsunga maɓariɓari muhodari
Saulusu aka u mufalume wa handra wa Israila ɓadi taɓiya yahe, kakomutuĩ Mungu. Ata yamopara vhahanu, Mungu amuɓaushiya Saulusu, kakomusaidiya tsena. Na vhale vhuka mwanamutsa akohiriwa Daudu. Akotsunga ya maɓariɓari ya ɓaɓahe. Amwãmini Mungu aliyo hayi, kakoriya hatwari itsokao yotsi. Suku, simba isiki moja hari mwa maɓariɓari yahe. Daudu aulu simba ile, ahuyi ɓariɓari lahe. Amwesa tsena, akofanya lamiziki ndzuzuri na uhedza madjimbo ya umusifu Mungu. Madjimbo yale uhiriwa Zaɓuri, amwesa yao uparihwana moni mwa u Mwangishiyo Muraharifu wa Mungu. Daudu aja afanyishiha heli Mungu atsahao wanadamu piya wake. Saulusu raha aka mufalume wa Israila, ɓe Mungu madza aka amutsahuwa Daudu arenge li ɓandza la Saulusu, aje afanyishihe mufalume.
Foto 14: Daudu na ganga la mutru
Vhuja wakati, amba vhuka kondro ɓaina ya Mafilistini na Israila. Ya Mafilistini yakana ganga la mutru akohiriwa Goliyati. Suku, akoshelemedza ha uwaambiya ya Maisraila, "Namutsahuwe mutru.....neka ashindri awana na wami ata aniulu, ɓasi vhavho ritsoka warumwa wanyu, ɓadi neka tsimuulu, vhavho wanyu mutsoka warumwa watru." Watru wa Israila wakomuriya Goliyati. Kavhwaka ata mutru akosuɓutu uwana na waye. Wakati ule u mwanahirimu Daudu arongowa, "Mufilistini kafiri unu mbani ata asuɓutuo urisidza ya madjeshi ya Mungu aliyo hayi?" Daudu kakomuriya. Ajuwa amba Mungu atsojuwa amusaidiye aule ganga la mutru ule, mana Monyewe i kondro ile, uwo aka ɗe Monyezi Mungu. Sa ile Daudu arenge tratenga yahe, azingisa, avheleha ɓwe shitswani ha ganga la mutru ule. Goliyati awu vhotsi, amwesa Daudu areme mbiyo ha ondro mupara. Arenge li sembeya ɗile la kondro la Goliyati, amupuwa i shitswa yahe. Ha izo, ya madjeshi ya Israila yashindri ya Mafilistini. Mungu arongowa moni mwa u Mwangishiyo Muraharifu wahe amba atsovha hishima wao wamuhishimuo.
Foto 15: Saulusu akotsaha amuule Daudu
Mara ya handra Saulusu akojivhiwa na Daudu ha ivho ahuyi Israila. Aja afanyishiha djeshi ɓole na mukizi mbeli muɓole hari mwa i tsi ya Israila, amwesa watru wa Israila wajivhiwa na i trongo ya umuɗunga. Ɓadi mbeli oho, Saulusu aandriso ona uwivu na Daudu, akomuriya. Suku, Daudu akomufanyiya Saulusu lamiziki hari mwa dzendze lahe. Wakati ule Saulusu akotsaha amuule Daudu, mana djini la peu lika limujiliya. Asiki tjora yahe, aivutsu ha utsaha amudzonyeyo Daudu; ɓadi i tjora kayamupara, ingiya pesini. Ɓaanda ya vhavho Saulusu adjereɓu mara nyengi umuula Daudu. Ɓadi Mungu amuhifadhwi Daudu ha umuvheleha Yonatani, mwana wa Saulusu, na Maisraila mengi yamusaidi Daudu na maãduyi yahe. Ɓadi Daudu aka farudhwi atrale hari mwa vhahanu mbali na mbali ha umutraliya Saulusu.
Foto 16: Daudu amuɓaliliya Saulusu nafusi yahe
Vhuka wakati amba Saulusu na madjeshi yahe walawa ha ondro musika Daudu padzaju. Uku, wakati Saulusu na watru wahe wakolala, Daudu na mwandzani wahe, Aɓishayi, wangiya ha uvholevhole vhahanu Saulusu akoketsi toɓe. Aɓishayi akotsaha amuule u mufalume vhale aka alala, ɓe Daudu amuziya. Daudu arongowa, "Mungu atsomwãdhaɓisha kula mutru ahodzao mufalume wahe amutsahuwa." Sa ile Daudu arenge i tjora na i shiya ya maji yaka ɓavuni mwa i shitswa ya Saulusu. Wakati waka walawa vhale, Daudu ashelemedza ha umidza watru wale, amwesa amwambiya Aɓneri, uwo aka adhwaminishiwa umuhifadhwi u mufalume, "Kwamuhifadhwi shefu waho. Galiya vhale uliyo. I tjora ya mufalume na i shiya ya maji yahe yaka ɓavuni hahe, ɓasi za havhi?" Amwesa Daudu amwambiya Saulusu, "Mauri ɗe i heli nahuɓaliliya nafusi yaho lewo, ɓasi Monyezi Mungu naniɓaliliye i roho yangu wa jau, anikombowe hari mwa piya zi tããɓu." Ha izo, Daudu aregeya dzahe na Saulusu aregeya hahe. Wandzani wangu, musuɗivhe kiswa wao wamukosaoni, mana Mungu waye Monyewe ɗe atsoãdhaɓishao wao walazimu waãdhaɓishiwe.
Foto 17: Daudu asuhedzewa mufalume
Vhuja wakati amba Mafilistini waja raha ile ha uwana na i Israila. Safari ile Mufalume Saulusu, mwana wahe Yonatani na wananyahe watruɓaɓa wa Yonatani waulawa kondroni. Wakati ule watru wamuhedza Daudu mufalume wa Israila. Aundru nyumba yahe ɗagoni Urusalemu. Mungu amwambiya Daudu, "Tsihurenge vhale wakotsunga maɓariɓari, amwesa tsihufanya mufalume wa umati wangu Israila. Ɓasi nitsohufanya mutru muɓole, mauri ɗe watru waliyo waɓole raha na waɓole ulemenguni." Ha izo, Mungu amufanya Daudu mutru muɓole, amuvha ushindzi ile pare ashindre ya maãduyi ya Israila.
Foto 18: Daudu na Ɓatsheɓa
Suku, Daudu akotembeya hari mwa ɓanara ya i nyumba yahe. Wakati ule aono mutrumushe muzuri ahowao. Na vhale Daudu akomutsaha. Mutrumushe ule akohiriwa Ɓatsheɓa. Aka mutrumushe wa Huriyah, djeshi hari mwa ya madjeshi ya Daudu. Wakati ule Huriyah kaka ɗagoni, aka alawa ha ondro wana kondro na ya maãduyi ya Israila. Ɓasi sa ile Daudu avheleha malagidzo ha i kapiteni wa ya madjeshi. Amwambiya afanye djitihadi Huriyah aulawe kondroni. Ɓaanda ya vhavho Daudu amurenge Ɓatsheɓa ake mshe wahe. Ɓadi i trongo Daudu aka aifanya, kayamujivhiya Mungu. U mwana wa handra wa Daudu na Ɓatsheɓa afu, amwesa Daudu aka farudhwi atsaha muswamaha ha Mungu na i trongo mbovu aka aifanya. U Mwangishiyo Muraharifu wa Mungu urongowa, "Usufanye hawara."
Foto 19: Nyumba ya Mungu
Daudu amuãswi Mungu, ɓadi akomuvhendza Mungu, tsena akotsaha amurumishiye. Akotsaha amuundriye Mungu nyumba ɓole, vhahanu watru watsojuwao waangulidzane ile wamuãɓudu Mungu. Ɓe Mungu amwambiya, "Wawe tsi ɗe utsoniundriyao nyumba mana uulu watru wengi. Ɓadi utsokana mwana atsokao mutru wa amani na utrulivu. Dzina lahe, atsohiriwa Sulaimana. Waye ɗe atsoundrao nyumba ha li dzina langu. Nitsohodarisha i yezi ya u ufalume wahe hari mwa i Israila daimani aɓada." Daudu arengeledzeya i Nyumba ya Mungu zitru nyengi kaɓula raha kafa, ɓe Sulaimana ɗe aiundra. I nyumba ya Mungu ile ika ndzuzuri swafi. I hazi ya uiundra ile yakotsaha maha saɓa. Watru wa Israila wakomwãɓudu Mungu moni mwa i Nyumba ile Urusalemu hari mwa mida mengi, amwesa kawaɗela dahari yawo amba Daudu aka mufalume muɓole.
Foto 20: Ĩsa asungiya ɗagoni Urusalemu
Daudu afu ata ɓaanda vhwavhira mukaɓala wa maha alifu, Ĩsa adzalwa. Ĩsa shilembwe ya mufalume Daudu. Mayahe aka mwanamutsa mutrumama kalolwa akohiriwa Mariama. Ɓaɓahe ɗe Mungu Monyewe ushindzi. Ĩsa aka, amwesa waye a vhavho atarava; waye ɗe u muɓole wa wao piya wasaliya wakomurumishiya Mungu, tsena wamurumishiyao ata i lewo ini. Akosomedza watru zi kweli zapatana na Mungu. Akotsimidza midjuza ha u ushindzi wa Mungu. Saulusu na Daudu na wasi piyasi riliyo ulemenguni, rimwãswi Mungu. Ɓe Ĩsa kaparidzo ãswi. Suku, Ĩsa apashiya pundra, angiya Urusalemu. Wakati ule watru walawa ha ondro murenga Ĩsa, washelemedza, "Hosanna u Mwana wa Daudu!" "Hosanna," i mana yahe "natukuziwe." Washelemedza tsena, "Naɓarikishihe uwo ajao ha li dzina la Mwalatru." Wakoshelemedza zizo, mana watru waka waona amba Ĩsa muɓole, muɓole ata raha na Daudu. Waye ɗe Mufalume aliyo na daradja raha na ya mafalume piya.
Foto 21: Mahwayi yasumulisa Eliya
Ɓaanda ya Daudu na Sulaimana, wafalume wangina wakotawaliya i Israila. Vhuka mutru akohiriwa Ahaɓu. Mutru uwo akana mutrumushe wa peu akohiriwa Jezebeli. Mutrumushe ule aulu watru wengi wakomuɗunga Mungu, amwesa alazimisha watru waãɓudu ya masanamwe ya Ɓahali. Ɓasi Eliya aka mutrume muɓole wa Mungu. Suku, andre ha Ahaɓu ha umwambiya, "Nisuhulavhiya na Mwalatru Monyezi Mungu wa Israila aliyo hayi nimurumishiyao, kavhutsoka vuwa wala mamiyo hari mwa yi maha yitsoɗungao vhanu, ila ɗe i suku nitsoivhao ruhusa." Ɓasi ha izo, Mungu ashukidza ndza ɓole hari mwa i tsi ya Israila. Ɓe Mungu akomwangaliya murumwa wahe Eliya. Amuvheleha Eliya vhahali vhwakohiriwa Sheriti. Vhale ashindri anwe maji ya mwana muro mutiti, amwesa kula asuɓuhi na ujoni mahwayi yakovhinga dipe na nyama ile apare Eliya aɗye. Mungu kulasa uangaliya watru wahe wamurumishiyao. Ha izo, narimurumishiye ha uka na uwãminifu amba atsoriangaliya.
Foto 22: Eliya na u moro wala ha Mungu
Hari mwa u mwaha wa raru wa ndza ile, Eliya amwambiya Ahaɓu ahire piya watru wa Israila vhumoja na watru wakodzifanya mitrume wakomumishiya li sanamwe la Ɓahali, waangulidzane mulimaju mwa Karameli. Wakati ule awaambiya, "Neka Mwalatru, ɗe Monyezi Mungu, ɓasi namumuɗunge, au neka Mungu ɗe Ɓahali, vhavho namumuɗunge." Ɓadi kavhwaka ata mutru akomudjiɓu. Sa ile Eliya awaambiya watru wale, "Namutsahe mahondzo maili. Wale wamurumishiyao Ɓahali, ɓasi nawatsahuwe kondzo la utolwa sadaka. Ɓe wasulivudze moro. Wami nitsorengeledza li kondzo langina, ɓe tsitsolivudza. Amwesa namuhire musada ha mungu wa sanamwe wanyu, wakati uliyo amba wami hanguju nitsohira musada ha Mwalatru." Na vhale Eliya akomurongowa Monyezi Mungu aliyo amba aka arongowa na umati wahe, Mungu atsimidzao urongozi wahe. Wakati ule Eliya arongowa, "Uwo atsodjiɓuo ha uvheleha moro, Uwo ɗe Mungu." Ɓas, watru wale wakuɓali. Suku ile piya watru wa Ɓahali wakomuhira mungu wa sanamwe wawo. Wakozina ha uzingidziya sadaka lawo, wakodzikatra katra na masembeya. Ɓe kavhwaja ata moro. Ɓasi ujoni, Eliya atayarisha sadaka lahe. Aambiya watru watsome maji mengi hari mwa sadaka lahe na hari mwa yi miri. Amwesa amumiya Mungu. Sa ile kamwe vhushuku moro wala mbinguni, ushuku hari mwa li sadaka la Eliya. Moro ule uvudzu li sadaka vhumoja na ya maji. Wakati ule watru piya washelemedza, "Mwalatru, waye ɗe Mungu!"
Foto 23: Eliya asuheya pevhoni
Eliya aulu watru wakomurumishiya Ɓahali wale, mana waka waovu halisi. Ɓaanda ya vhavho Jezebel, mutrumushe wa mufalume Ahaɓu akotsaha amuule Eliya. Ha izo, akoriya, atrala vhahanu mbali padzaju. Mungu amujiliya Eliya vhale. Alaguwa na Eliya, na vhale kakoriya tsena. Aendreleya na i hazi yahe ya usomedza watru waãɓudu Monyezi Mungu wa kweli weke wahe. Ha uɗunga i ãmuri ya Mungu, Elisha aja afanyishiha musaidizi wa Eliya. Suku wakoɗungana ha mindru, na vhale kunufayakunu gari la farasi livuwao ha moro livhwaenushiya, livhiri mbiyo ha upasuwa hari hari na wao, amwesa Mungu amuhedza Eliya pevhoni ha uvhingwa na pevho. Ɓaanda ya vhavho Elisha kamuona tsena.
Foto 24: Marehemu Eliya na Musa vhumoja na Ĩsa
Eliya andre dzahe pevhoni, ata ɓaanda vhwavhira maha saɓamiya, wakati Ĩsa akoẽshi duniyani vhanu, Ĩsa avhingi watru wararu hari mwa ya maswihaɓa yahe, wandre mulimani ha waye ondro miya Mungu. Wakati Ĩsa akomumiya Mungu, marehemu Musa na Eliya wavhenuha. Maswihaɓa mararu yale yaono Ĩsa, Musa na Eliya amba wakovhevhena na u utukufu wa Mungu. Wakati ule Monyezi Mungu alaguwa rangu pevhoni. Arongowa, "Unu ɗe u Mwana wangu, u Mutsahuliwa wangu. Namumuvulishiye!" Wandzani wangu, Mungu vhumoja na watru waɓole piya wa Israila wasurionesedzeya Ĩsa. Ĩsa aja duniyani vhanu, afu ha utolewa sadaka la madhambi yatru, amwesa tsena sadaka la ya madhambi ya wanadamu piya wa kula wakati, mana Mungu asutsaha ahuyi wanadamu piya ha ndziya ya Mwana wahe Ĩsa. Ĩsa ɗe Monyewe urikombowa Mungu amuregeza hayi ha ulawa ufaju. Ɓadi Mungu uvha uhayati kauna mupaka tu ɗe wao wakuɓalio uvulishiya marongozi yahe, amwesa umwãmini na umutuĩ. Ɓasi ha izo, namumuvulishiye, mupare uhayati kauna mupaka haheju.