Kulola, Kupikana Ni Kola Wumi: Buku 3
Outline: Joshua, Deborah, Gideon, Samson. 24 sections. It has a picture book to go along with the recording.
Script Number: 420
Language: Yao: Malawi
Theme: Eternal life (Salvation); Character of God (Nature, character of God, Word of God (the Bible), Power of God / Jesus); Living as a Christian (Obedience, No other gods, idols, Victory, Faith, trust, believe in Jesus); Bible timeline (Gospel, Good News); Sin and Satan (Spiritual Warfare, Deliverance, Judgement)
Audience: General
Purpose: Teaching
Features: Monolog; Bible Stories; Extensive Scripture
Status: Approved
Scripts are basic guidelines for translation and recording into other languages. They should be adapted as necessary to make them understandable and relevant for each different culture and language. Some terms and concepts used may need more explanation or even be replaced or omitted completely.
Script Text
Part A: Yakummanyisya
Moni achalongo!
Mkasetiji chimpikane yiÁatesile Mlungu pakwakulupusya Ayisilayeli kuti Áagonjesye amagongo Áawo.
Une ni mmwejo chitulijiganye kutyochela kwa Áanganyawo.
Naga mkupikana kusona kuti [Ngo], m'wunukule chiwulili chakuyichisyacho mbuku jachitakajo.
Chitusitusi 1: Yoshuwa Ãamenyene Ni Amalakayi
Ekisodo 17:8-13; Mateyo 18:19
Ãandu ÁaIsilayeli nganakola chilambo chawo chawope.
Ãanganyawo Áagambaga kwendajenda mchipululu.
Musa ni juÁaliji mkwalongola.
Jwalakweju ni juÁamsalile Yoshuwa kuti awe jwakulamulila Áangondo Áakwe.
Amaleki Áayiche ni kwaswamba Ayisilayeli, myoyo Musa watite kwa Yoshuwa: "Msagule Áane mwa achalumewa ni mjawule malayi mkamenyane ni Áa Amaleki.
Une tinjijima pa chanya petumbi ni ndodo ja Mlungu mmyala mwangu."
Musa paÁanyakwile ndodo ja Mlungu kwine alimkupopela, Yoshuwa ni Ayisilayeli Ãapakombwele kwagonjesya Amaleki.
Nambo Musa Áapesile ni nganapakombola kupitilisya kunyakula ndodojo.
Nipo Áa Amalakayi wala Áatandite soni kwagonjesya.
Papopo achalume ÁaÁili Áaganyakwile makono ga Musa mpaka ligulo, nipo Mlungu Áamkamuchisye Yoshuwa kuti awine ngondojo.
Chitusitusi 2: Ãakukusonda Ni Yisogosi Ya Kukenani
Nyumeli 13:1 - 14:38
Mlungu Áalangene ni mnabi Ibulahima ni yisukulu yakwe kuti tachapa chilambo cha Kenani.
Nipo ndaÁi jakwanile jakuti Ambuje Áamlamwile Musa kuti atumisye Áandu Áakusondela chilambocho.
Musa Áatumisye achakulungwa Áakulongolela 12, pampepe ni Yoshuwa ni Kalebi.
Galigamasile moÁa 40 Áandu Áala Áawusile ni Áalondechesye ayi:
"Twajinjile mchilambo chimwatutumile, chili chakusichila ni chachajila. Yisogosi yakwe ni ayi.
Nambo Áandu Áakutama kweleko ali Áakulimbangana nipo misinda jawo jana lipupa lyakulimbangana mnope."
Papopo Kalebi Áamlalesye Áakukusonda Áala ni Áatite: "Tukwenela kwawula ni kusumula yosope yamchilambomo, pakuÁa mpaka tuyikombole kuyitenda."
Nambo Áanduwo Áatite: "NgaÁa mkwakombola kwagonjesya Áandu Áelewo; ligongo Áakulimbangana kupunda uwe."
Nipo Áatandite kuchinyosya chilambocho.
Chilo chakwe Áandu Áalijimkulila ni kwanyinyita Áakulongolela Áa Mlungu Musa ni Aloni nambo soni Mlungu.
Mlungu Áatumbile nayo ligongo nganakulupilila mwa Jwalakwe ni Áawuchisye soni mchipululu kwayaka 40.
Ayisilayeli wosope wunginamkulupilila Mlungu Áawile mchipululu pemo.
Chitusitusi 3: Ayisilayeli Ãajombweche Lusulo
Yoshuwa 1:1-2, 3:1-17
Ali awile Musa, Mlungu Áamsagwile Yoshuwa kuÁa jwakwalongolela Ayisilayeli.
Panyuma pakwe Mlungu watite kwa Yoshuwa: "Jwakutumichila jwangu Musa awile. Mkoseche sambano mmwejo ni Áandu wosope wa Isilayeli, ni mjomboche lusulo lwa Yolodani mjawule kuchilambo chele chingwapa.....
Mm'Áe Áakulimbangana ni kulimbichila, ligongo chimwalongolele Áandu ÁeleÁa kukutawala chilambo chinalumbilile achambuje Áawo.
Mlungu Áalangene ni Yoshuwa kuti apikanileje yiliyose yichalamule Jwalakwe ni kugapikanila MaloÁe ga Mlungu.
Papopo Mlungu Áamsalile Yoshuwa yakuti atende.
Ãambopesi Áa Isilayeli Áakwete libokosi lyakusosekwa mnope liÁalikolangaga kuti likobosi Lyachilanga.
Mkati mwakwe mwaliji mwana malamusi ga Mlungu palupale lweganga.
Mlungu Áasalile Áanganyawo kuti ajinjile ni libokosilyo mlusulo lwa Yolodani.
Lusulo lwaliji lwegumbale, nambo paÁagambile kuliÁata Áambopesi, mesigo galesile kwenda ni gajumwile.
Ãambopesiwo Áajimi sikati ja lusulolo pelepo Áandu Áaliji mkomboka kuja kuKenani pasi pali papajumu.
Mlungu akusaka kutujiganya une ni mmwejo kuti naga Mlungu akutuÁenda kuti tutende chine chakwe, tukwenela kumpikanila Jwalakwe ni kumkulupilila Jwalakwe kuti atukamuchisye ni kutenda yakusaka kuti tutende.
Chitusitusi 4: Lipupa Lya Yeliko Lyagwile
Yoshuwa 5:13 - 7:1
Ãandu wa ku Isilayeli Áatemi mukenani pakuÁandikana ni msinda wa Yeliko.
Papopo Mlungu Áamsalile mnabi Yoshuwa kuti: "NgujiÁika Yeliko mmyala mwenu ni mchimwene jwakwe ni asilikali Áakwe Áangali woga. Mmwejo ni Áangondo wenu mkwenela kuchimula kusyungulila msindawo kamo palisiku kwa moÁa 6.
Ãambopesi msano ni ÁaÁili jwalijose jwana lipenga akwenela kulongolela mbujo mwalibokosi lya Chilanga cha Mlungu.
Lisiku lya msano ni gaÁili mmwejo ni Áangondo wenu mkwenela kuchimula kasano ni kaÁili pelepo Áambopesiwo alimgomba mapengago.
Pelepo Áanganyawo tachigumila kamo mwakwesya maloÁe. Pachagambe kupikana kugumilako, Áandu wosope tagambeje gumila mnope nipo lipupa lya msindawo tilichigwila pasi. Papopo Áangondo wosope tachijinjila mumsindamo."
Myoyo mnabi Yoshuwa ni Áandu wosope Áatesile mpela yiÁatite pakwalamula Mlungu
Lipupa lya Yeliko lyagwile pasi nipo Isilayeli Áawuwonile msindawo.
Mlungu Áasalile Isilayeli kuti akasawutanda ulendo wuliwose wawo wawope.
Nambo mundu jumo lina lyakwe achani ngampikanila Mlungu.
Chitulijiganyepe ya jwalakweju.
Chitusitusi 5: Isilayeli Ãatisile Ku Ayi
Yoshuwa 7:1-12, 6:18-19, 24
PakuÁandikana ni Yeliko wapali msinda wa amagongo Áane wakuÁilangwa Ayi.
Nombe Yoshuwa Áapite kukuwumeny'anisya ni Áatumile Áandu wakuti akawusondele msindawo.
Ãakusondelawo Áawusile ni watite: NgaÁa Áandu wosope tajawule kweleko pakuÁa kwana Ãandu Áamnonope.
Myoyo Yoshuwa Áatumisye Áangondo Áamnonope kuti akajijonanje Ayi.
Nambo Áandu Áaku Ayi Áaliji Áakulimbangana mnope nipo Áagonjesye Áandu wa Isilayeli.
Ayisilayeli Áane Áawulajidwe ÁaÁasigelewo Áatisile.
Pelepo Yoshuwa ni achakulungwa wa Isilayeli Áajinamile pasi mwachanasa pilyaliji libokosi lya Ambuje.
Nambo Mlungu watite kwa Yoshuwa: "Mjime. Mkutenda chichi pimjinemepo?"
Isilayeli alemwisye akasile chilanga chinapangene ni Áanganyawo; Ajigele golodi ni silifa jine jakuti jijawule ku nyumba ja Ambuje nipo alambwisye. Ni ligongo lyakwe akulepela kumenyana ni amagongo Áawo.
Ambuje Áasalile kuti akwenela kuÁika golodi ni silifa mnyumba ja Jakwe. Kutyochela pelepa tumanyilile kuti Mlungu tachapa chilango Áandu Áangampikanila Jwalakwe. Naga ngatukumpikanila Mlungu, tukulipweteka twachimsyetu nambo soni achimjetu kuti awulale nombe.
Chitusitusi 6: Chilango Cha Akani
Yoshuwa 7:14-26
Yoshuwa Áasongenye Áandu wosope wa Isilayeli pameso pa Mlungu.
Mlungu Áamlosisye Yoshuwa kuti Akani ni juÁamlemwechesye Mlungu.
Yoshuwa watite kwa Akani: "Musalile yilemwisye, mkasimusisa une."
Nipo Akani watite: "Yisyene, une nalemwechesye Ambuje, Mlungu jwa Isilayeli.
Pinawuweni mkanjo Áakusalala sikati jayindu yele Mlungu Áatukanyisye kuti tukajigala, nawujigele ni nawusisile pasi, mulisakasa Lyangu."
Ãandu Áane Áayipatile ni Áayiche nayo kwa Yoshuwa.
Panyuma pakwe Áamjonasile Akani ni liÁasa lyakwe ni yosope yiÁakwete, mpela yiÁatite pakwalamulila Mlungu.
Mlungu Áawutulasisye mtima ni Áatite kwa Yoshuwa: "Mkasimjogopa nipo mkawujila panyuma. Mjigale Áangondo wenu wosope ni mjawule mkajimeny'anisye Ayi. PakuÁa mbisile mmakono mwenu mchimwene jwa Ayi, Áandu Áakwe, msinda wakwe ni malo gakwe."
Myoyo Isilayeli Áampikanile Mlungu nipo Áapakombwele kujigonjesya Ayi.
Mlungu akusayiwonaga yosope yitukutenda. Uwe ngaÁamkumsisa Jwalakwe yitendo yetu yakusakala.
Nambo naga tukulidandawulila ulemwa wetu ni kuwujitichisya pakupesya kwa Mlungu, Jwalakwe akusatukululuchila ni kutuswejesya kutyochela ku ulemwa wetu.
Chitusitusi 7: Lyuãa Ni Mwesi Yalesile Kwenda
Yoshuwa 10:1-14
Ãandu Áa ulemwa Áachilambo cha Kenani Áatandite kwajogopa Ayisilayeli.
Achayimwene wakwana msano Áasongene pampepe kuti amenyane ni Ayisilayeli.
Nambo Mlungu watite kwa Yoshuwa: "Mkasimwajogopa Áanganyawo napeleche mmakono mwenu. Pangali jutakombole kwimikana ni mmwejo."
Myoyo Yoshuwa ni Áangondo Áakwe Áapite kukumeny'ana nawo Áanduwo, nipo Áatisile.
Mlungu Áaponyisye matalilakwa amagongowo nipo Áajinji Áawile.
Ngondo jaliji mkupitila lisiku lyosope.
Yoswa Áapopesile nipo Mlungu Áalitendekasisye lyuÁa ni mwesi kuti yijime lisiku lyeleli mpaka Ayisilayeli Áagonjesye amagongowo. Nganilipagwa soni lisiku line mpela lyeleli.
Mlungu Áakamuchisye Isilayeli kuti ajigonjesye mitundu ja Áandu wosope wa muKenani.
MoÁa gano Mlungu akusiÁakamuchisya wele Áakulimbangana kuleka yangalumbana.
Chitusitusi 8: Yoshuwa Ãajamwiche Ãandu
Yoshuwa 23:1 - 24:31
Yoshuwa ali akalambele ÁaÁilasile Áandu wosope wa Isilayeli pampepe.
Ãamkumbwisye yindu yekulungwa yosope yiÁamtendele Mlungu, nipo yiÁatesile Mlungu msyene pakwakamuchisya pangondo pala.
Yoshuwa watite kwa Isilayeli: "Mm'Áe Áakulimbangana mnope. Mm'Áeje Áakusamalila pakupikanila yosope yiyalembedwe mubuku ja Malamusi ga Musa."
"Naga mkutumichila ni kumpikanila Mlungupe, Jwalakwe tachityosya Áangosyo Áane wosope. Ãasigalile nipo ÁataÁalile chilambo chaKenani.
"Naga mkutumichila milungu jine, timchijonasika pakutyochela mchilambo chele Mlungu Áamlagulile mmwejo.
Mganisye lelo, jwele juchimumtumichile."
Achimjangu, Mlungu Áayisunjile yilanga Yakwe yosope yiÁapangene ni Yoshuwa ni Ayisilayeli.
Ãapele chilambo kuti chiÁe chawo chawope nipo Áajonasile amagongo wawo wosope.
Mmagongo jwetu ni Shetwani. Nambo uwe tukwete jwakutulongolela jwetu jwamkulungwa jwele juÁamgonjesye Shetwani.
Jwalakwejo ni Ambuje Isa Mesiya. Tukwenela kumpikanila Jwalakwejo.
Wosope Áakumnonyela ni kumpikanila jwalakwejo, Mlungu akwete chilanga ni chamalo gakumbepo mpaka kalakala. Mlungu akusasungaga yilanga Yakwe yosope. Ana mmwejo lelo ngamsagula kumtumichila Mlungu ni Isa Mesiya?
Chitusitusi 9: Debola Ãaãechete Kwa Mlungu
Ãakulamula 4:1-9
Ali awile Yoshuwa, wa Isilayeli Áalesile kumpikanila Mlungu.
Ãatandite kulambila mitembe ja Akenani. Myoyo Akenani Áakwete machili pa Isilayeli nipo waliji mkwakalalisya mnope.
Debola Áaliji Áakulongolela Áa Isilayeli. Ãaliji jwamkongwe Áalunda.
Ãandu Áaliji mkwika kwa jwalakwejo kuti Áawunde, nipo mkwajilanya Áakangana.
Ãaliji kwawuchisya Áanganyawo kwa Mlungu jwa Isilayeli.
Lisiku line Áam'Áilasile Balaki. Jwalakwejo jwaliji jwakulamulila Áangondo wa Isilayeli.
Ãamsalile jwalakwejo kuti: "Mjigale Áandu 10 000 mjawule kwitumbi lya Tabola. Sisela ni Ãangondo Áa kuKenani chayiche kukumenyana ni Áanganyamwe. Nambo Mlungu champe machili gakwagonjesya Áanganyawo. Balaki jwaliji mkogopa. Jwatite kwa Debola: "Naga mmwejo ngamkulongana ni une, nginjawula."
Myoyo Debola Áatite: "Une tinjawule ni mmwejo, nambo Mlungu tampeleche Sisela kwa jwamkongwe, uchimbichimbi ngawuÁa wenu."
Chitusitusi 10: Mlungu Ãakamuchisye Kumgonjesya Sisela
Ãakulamula 4:10-16
Debola ni Balaki Áajigele Áangondo kuja nawo kwitumbi lya Tebola.
Sisela ni Akenani Áakuyiye Ayisilayeli kuti akamenyane nawo.
Sisela Áakwete ngolo syayisyano syejinji. Ãasipanganyisye kuti ameny'anileje pangondo.
Ngolosyo syaliji syawusito mnope, ni syaliji mkutitimila pakuja kuÁaliji Ayisilayeli ligongo lyakoloÁa kwalitaka.
PaÁaliji mkwika pakuÁandika Balaki ni Áangondo wa Isilayeli, Mlungu Áasokonasisye kupikangana sikati ja Áangondo wa Kenani. Áatandite kutila.
Asilikali wa Isilayeli Áatandite kwatopola ni kwawulagani mawupanga gawo.
Myoyo ni kukamuchisya kwa Ambuje, Áangondo Áa Isilayeli Áapakombwele kwagonjesya Áangondo wa kukenani.
Nambo Sisela jika ni ÁiÁakulupwiche ni Áatisile wapasi.
Chitusitusi 11: Jayelo Ãam'Wuleje Sisela
Ãakulamula 4:17-23
Sisela jwatilile mwisakasa lya jwamkongwe jwine lina lyakwe Jayelo.
Jayelo nginaÁa mu Isilayeli iyayi.
Ãandu Áamtundu Áakwe Áaliji Áakupikanganana mnope ni Akenani.
Jayelo Áamsalile Sisela kuti: "Jinjilani mkati muno. Mkasimjogopa."
Myoyo Áajinjile kuti akajuÁe mwisakasa lya Jayelo.
Ãampele mkaka kuti amwe ni Áam'wunichile ni chakuliwunichila chakwe.
Sisela Áagonile lugono. Papopo Jayelo Áajigele lusonga ni chakong'ondela.
Ãajesile mwagaÁilila Sisela paÁaliji mlugono, ni Áamkomele ni lusonga lila mumtwe mpaka lusongalo kwinjila pasi.
MwandaÁi jijojo Balaki Áayiche kukumsosa Sisela. Jayelo Áam'Áilasile ni Áatite:
"Myiche, chinamlosye mundu jukumsosajo."
Sisela jwaliji chigonele, ali awile, mtwe Áakwe wuli wekomele pasi.
Chitusitusi 12: Ayisilayeli Ãasangalele
Ãakulamula 5:1-31
Jwaliji Mlungu jujwapele machili gakwagonjechesya Akenani.
Debola ni Balaki Áajimbile nyimbo syakumtogolela Mlungu; Áandu Áane nombe Áasangalele nawo.
Ãaliji Áakondwa pakola jwakulongolela mpela Debola. Jwalakwejo jwaliji mpela nangolo jwawo.
Ãamlumbile Jayelo nombe ligongo lyangamjogopa Sisela.
Mlungu Áamkamulichisye masengo jwamkongwe pakwakulupusya Ayisilayeli.
Achimjangu Mlungu akusiÁalimbanganya wele Áali mpela Áawulesi kuti Áapunde wele Áali Áamachili.
Tukwete mmagongo jwetu jwakulimbangana lina lyakwe Shetwani.
Kuti tumpunde Shetwani, Mlungu Áatumisye Ambuje Isa Mesiya kutukulupusya kwa Shetwani.
Pelepo Áajigele chilango chachikaliji cha ulemwa wetu, mmwejo ni une.
Ãandu Áa ulemwa Áamtendekasisye Isa kuti am'wulaje. Ãaganisyaga kuti jwangali machili.
Chimkumbuchile yiÁatesile Isilayeli pakwagonjesya amagongo Áawo kupitila mmachili ga Mlungu.
Nombe Isa Mesiya Áampundile Shetwani, mmagongo jwa Áandu wosope paÁawile Jwalakwe pa msalaba ni kwimuka ku Áawe. Isa Mesiya paÁajimwiche ku Áawe, Áalosisye kuti agapundile machili ga ulemwa gachiÁa ni ga Shetwani jwele jwakusiÁataÁaga Áandu wosope.
Sambano jino Jwalakwe Áatukulupwisye Áuwe kumachili ga ulemwa.
Myoyo kwende tujimbe ni kusangalala ni kumlambila Mlungu Msyene Jumpepe. (Nyimbo)
Mgalawusye kasetijo kuti mpikane yine yampaka tutende kuti tuÁe Áakulimbangana mwa Ambuje wetu Isa Mesiya mtendele Áuwe ni Jwalakwejo.
Part B: Yakummanyisya
Shetwani akusiÁanyenjelela Áandu nipo akusalingaga kwanyenjelela Áele ÁaliÁakumkuya Isa Mesiya litala Lyakwe.
Nambo Mlungu atulosisye uwe yachitujile pakola machili pa Shetwani.
Mpikanile ni mlijiganye kutyochela mmajiganyo gelega.
Mlole kusyeto kwa chiwulili naga mkupikana kusona kuti.
Chitusitusi 13: Gidiyoni Ni Lilayika Lya Mlungu
Wakulamula 6:1-24
Ãandu Áa Isilayeli Áatandite soni ngampikanila Mlungu nipo Áatendaga yakusakala.
Myoyo Mlungu Áalesile Áandu ÁachiMediyani kuti Áalamulileje Áanganyawo kwayaka 7.
Amediyaniwo Áajonasile mbeju josope ja Ayisilayeli.
Nipo Ayisilayeli Áadandawile kwa Mlungu kuti Áakulupusye.
Lisiku line mundu jwine lina lyakwe Gidiyoni jwaliji mkuputa tiligu jakwe pesimbo.
Jwaliji mkwasisa Amediyaniwo.
Lilayika lya Mlungu lya m'wonechele Gidiyoni ni lyatite:
"Ambuje ali nomwe jwangondo jwangali woga.
Gidiyoni Áajanjile achitiji: „Naga Ambuje ali nowe ligongo chichi yosopeyi yikutendekwa kwetuwe?"
Nambo Ambuje Áamlimbikasisye Gidiyoni achitiji: "Wujilani machili genu gimwakwete ni mwakulupusye Isilayeli mmyala mwa Amediyani.
Ana Une ngangumtuma mmwejo?"
Gidiyoni Áamanyililega kuti waliji Áangali machili ni Áangamanyika.
Nambo lilayika lya Mlungu nombe lyamsalile kuti: "Une chimbe ni mmwejo nipo chimkagonjesye Amediyaniwo.
Gidiyoni Áalipele lilayikalyo yakulya. Lilayikalyo lyagambile kuyikwaya yakulyayo ni ndodo jakwe ndaÁi jijojo yawuliche nikuÁa malamba gamoto nipo lilayikalyo nganiliwoneka soni.
Gidiyoni Áamanyilile kuti Mlungu ni juÁaliji mkuÁecheta najo.
Chitusitusi 14: Gidiyoni Ãajonasile Yisanamu
Wakulamula 6:25-32
ÃamwiÁasa mwa Gidiyoni Áaliji mkulambilamitembe ja chilambo cha Kenani. Ãaliji mkumlambila Bala ni Ashala.
Mlungu Áamsalile Gidiyoni kuti: "Mkasalanye pakutajila mbopesi kwa Bala pa atati wenu nimgwisye msolo Áawuli pambali pakwe."
NimtaÁe pakutajila mbopesi pasyesyene pa Mlungu.
Gidiyoni Áaliji mkwajogopa Áandu, nambo Áampikanile Mlungu myoyo chilo Áajigele achalume 10 ni Áakasenye pakutajila mbopesi ni Áagwisisye mitembejo.
Ãandu yanyaleye mnope ni Áasachile kuti am'wulaje Gidiyoni, nambo babagwe Áamchenjele Áatite: „Naga Bala ali mlungu msyesyene amleche alijimile msyene."
Nambo pangali yiyam'wonechele Gidiyoni.
Achimjangu, Mlungu ali Jwamkulungwa kupunda pakutajila mbopesi, chitela cha msolo kapena misimu ja achinangolo wetu.
Kwende tumjogope ni kumpikanila Mlungu jumpepe jwachijumi.
Chitusitusi 15: Ãangondo Ãa Gidiyoni Ãamwele Mesi
Wakulamula 7:1-7
Amediyani Áasongene pampepe kuti amenyane ni isilayeli.
Gidiyoni Áasongene nombe ni Áangondo wakutyochela mu Isilayeli. Nambo Mlungu Áamsalile Gidiyoni kuti: "Mkwete Áandu Áajinji... Jwalijose jwakutetemela ligongo lyawoga awujile kumusi.
Mlungu ÁaÁechete soni ni Gidiyoni Áatite: „Atupilepe Áanduwo. Mwajigalile kumesi nipo Une chingalinje kweleko."
Myoyo Gidiyoni Áajigalile Áandu Áakwe kumesi kuti akamwe. Ãajinji ÁatindiÁele ni kumwaga mpela mujikusijitendelaga mmbwa. Ãandu Áakwana 300 pe ni wiÁamwele ni makono gawo.
Papopo Mlungu Áatite: Nipo Áandu Áamwele ni makonoÁa, chinapeleche Amediyani mmyala mwenu.
Chitusitusi 16: Ãandu Ãa Gidiyoni Ãasyungulile Paãatamaga Amediyani
Wakulamula 7:16-25
Winji waÁangondo ÁachiMediyani waliji mpela sombe pamti situsile mumgunda. Gidiyoni Áakwete Áandu 300 pe, nambo Mlungu Áamsalile yakuti atende. Gidiyoni Áampele mundu jwalijose lipenga ni mipika jangali jilichose jele juÁaÁisile yenje mkati mwakwe.
Ãasyungulile masakasa ga ÁaAmediyani pakati chilo. Papopo wosope Áagumisile mnope pamope. Ãagombile mapenga ni Áakasenye mpika jula, Áanyanyiche maloÁe achitiji "Upanga Áa Ambuje ni Gidiyoni."
Amediyani Áajogwepe mnope Áasokonechelene ni Áatandite kumenyana ni kuwulagana achimsyenepe.
Amediyani Áane Áatisile. Gidiyoni Áatumichisye utenga Áangondo wosope wiÁasigele Áala kuti ayiche.
Ãatopwele Amediyani Áala nipo Áajinji Áawuleje.
Achimjangu, komboleka kuÁa Áangali machili nambo tukukulupilila ni kumpikanila Mlungu, Jwalakwe chachitukamuchisya kuti tumpunde mmagongo jwetu jwamkulungwa jula Shetwani.
Chitusitusi 17: Samusoni Ãaliwuleje Lisimba
Wakulamula 13:1 - 14:19
Ali awile Gidiyoni, Isilayeli Áalesile soni kugakuya matala Mlungu.
Myoyo Mlungu Áalesile afalisitina Áakalalisya kuti Áape chilango.
Panyuma pakwe Mlungu Áatumisye jwakwalongolela ni Áampele machili kuti Áakulupusye Ayisilayeli.
Lina lyakwe jwaliji Samusoni. PiÁamyichilile Samusoni Msimu wa Ambuje, Áapatile machili mnope.
Samusoni Áamnonyele jwamkongwe jwa chiFalisitina jumkinaÁa jwakulupilila. Myoyo Áasalile babagwe achitiji:
"Mkanjigalile jwelejo. Jwalakwejo ni junamnonyele une."
Samusoni paÁaliji mkwawula kumangwakwe jwamkongwe jula, lisimba lya mguluchile.
Jwalakweju jwaliji jwakulimbangana, mwakuti mpaka Áaliwuleje lisimba lila ali jwangali chilichose.
Ãamlombele jwamkongwe jula, nambo nganijuÁa jwakulupichika kwa Samusoni.
Papopo Samusoni ligongo lya wukali Áawuleje Afalisitina 30.
Chitusitusi 18: Samusoni Ni Makule Mmigunda Ja Tiligu
Wakulamula 15:1-17
Palipapite moÁa Samusoni Áawujile kukwalola Áamkwakwe, nambo pelepo nikuti babagwe ali amlombekasisye ni jwamlume jwine.
Samusoni watite: "Sambano ngwete ndaÁi jakulimbana ni Afalisitina. Nditu chinajonanje jamanjaÁa."
Ãapite kukwendajenda nipo Áakamwile makule 300 ni ÁagataÁile gaÁili mmichila. Papopo ÁagataÁilile yenje yilimkolela kumichila jakwe ni Áagalesile kuti gakajinjile mumigunda ja mpunga ja Afalisitinawo.
Yosope yiÁalimile yapile moto. Afalisitina Áam'Áenjile Samusoni, ni Áapite kwa Yuda kuti amjigale ni kumtaÁa.
Ayisilayeli Áa muYuda ÁamtaÁile ni Áampeleche kwa Afalisitina.
Papopo Msimu wa Ambuje Áamyichilile Samusoni mwamachili. YiÁamtaÁileyo yagwile yisyenepe.
Jwajigele liwupa lya chipundi cha bulu ni Áawulajile Áandu Áajinji.
Chitusitusi 19: Afilisitina Ãamsenjile Samusoni Wumbo
Wakulamula 16:4-22
Samusoni Áaliji mkinasenjeje wumbo syakwe chipagwile. Jwalakweju jwakwete wumbo syelewu syisyaliji chimanyisyo chanasili jakwe kwa Mlungu, Jwele juÁamtendekasisye kuti akole machili. Nambo Samusoni Áapitilisye ngampikanila Mlungu.
Samusoni Áanonyelene soni ni jwamkongwe jwa chiFalisitina. Lina lyakwe Delila.
Jwalakweju jwalinjilelinjile kuti amanyilile kugaliji mkutyochela machili gakogoyaga ga Samusoni. Panyuma pakwe Samusoni Áamsalile:
Mlungu Áasalile baba ni mama Áangu kuti ambiche pajika, mpela jwanasili jwakutumichila jwa Mlungu.
Naga wumbo syangu sikusenjedwa, tinjiÁa jwangali machili.
Lisiku line, Samusoni ali mlugono, Delila ÁaÁilasile Afilisitina.
Ãamsenjile wumbo syakwe. Papopo Mlungu Áamlesile Samusoni, nipo Samusoni machili gamasile.
Afilisitinawo ÁamtaÁile Samusoni, ni kumtusula meso ni Áamtesile kuti atendeje masengo mnyumba ja akayidi. Galigapite moÁa wumbo sila syatandite kukula soni.
Chitusitusi 20: Samusoni Ãajonasile Afilisitina
Wakulamula 16:23-31
KuÁichidwa kwa Samusoni muwukayidi Afalisitina Áaliji Áakusangalala mnope nipo Áakulongolela Áawo Áapanganyisye mbopesi jakupeleka kwayisanamu yawo.
Ãamkopwesye Samusoni jwangalola jula muwukayidi mula, kuti akamlosye kwa Áanduwo.
Ãapali Áandu Áajinji mnyumba jakupopelela nipo Áane 3,000 Áaliji pamsakasa pakwe.
Mwelemo Áaliji mkususya usilu. Samusoni ÁaÁendile Áakulongolela Áa chiFalisitina kuti amjegamiche myipilala yiyakamuchisye nyumba ja yisanamuyo.
Samusoni Áapopesile kwa Mlungu watite: „Mungumbuchilani une ni mumbuchisye machili galelopejino."
Papopo Samusoni Áatutile ni machili gakwe gosope yipilala yila ni nyumba jila jagwilile Áandu wosope wala ni kwanyichisya.
Samusoni ni Afalisitinawo Áawilile pampepe.
Mlungu Áampele Samusoni machili gakwapunda Afilisitina.
PaÁawaga Samusoni Áawuleje Afalisitina Áajinji mnope kulekangana ni paÁaliji chijumi.
Achimijangu, ni akaÁetu kupitila mmachili ga Mlungu ni mpaka tumgonjesye Shetwani.
Machili gelega mpaka tugapate naga tukuÁa Áakumkuya Áakwe wa Mlungu ni kumtumichila Jwalakwe.
Chitusitusi 21: Isa Ãakopwesye Masoka Gangalumbana
Luka 8:26-39
Palipapite yaka yejinji pa Gidiyoni ni Samusoni, Isa Mesiya Áatamaga mchilambo cha Isilayeli.
Lisiku line Áamsimene mundu jwine jwana masoka gangalumbana. Jwaliji jwa matakope nipo jwatamaga mumbanga.
Mundujo ÁatindiÁele pawujo pa Isa Mesiya ni Áatite: "Ana mkusosa chichi pa une, Isa, Mwanache jwa Mlungu Jwamkulungwa Mnope?"
Masoka gamajinji galiji mkummanyilila Isa Mesiya kuti waliji Mwanache jwa Mlungu.
Isa Mesiya Áagalamulile masokago kuti gakopoche mwa mundujo.
Masokago gajinjile mmaguluÁe gagaliji pakuÁandika. Nipo maguluÁego gawutwiche ni gajile gwila mnyasa ni nganigawoneka soni.
Ãandu Áatandite kumanyilila kuti Isa Mesiya akwete machili ga kumpunda Shetwani nimisimu jakusakala.
MaloÁe ga Mlungu gakutujiganya kuti Isa Mesiya Áapochele machili gosope ga kwinani nambo soni pachilambo chapasi chino.
Ãakwete machili gakoposyamisimu jakusakala. Misimujo nganijikola machili pa Áandu Áakumkuya Isa Mesiya.
Nambo mpaka ajikoposye Mlina lya Isa Mesiya nipo machili ga Msimu Weswela.
Chitusitusi 22: Isa Ãakopwesye Ãandu Ãangalumbana
Luka 19:45-48, 20:1-2
Lisiku line Isa Mesiya Áajinjile mnyumba ja Mlungu ku Yelusalemu.
Malo gane mnyumba ja Mlungujo galiji gakuti Áandu Áangosyo sine akamlambileje Mlungu. Ayuda Áajitesile nyumba ja Mlungujo jamalonda pakusimichisya yilango yiyaliji ya mbopesi.
Ãalipanganyichisyaga mbiya pakwalambusya Áane.
IsaMesiya Áakopwesye Áamalonda Áa ulemwawo ni yinyama yakwe kusa.
Ãasalile soni Áanganyawo kutyochela mmalemba achitiji:
"Yilembedwe mmalemba kuti, Nyumba Jangu jili jakupopelela, nambo Áanganyamwe mjisusisye jaÁachiswamba."
Lisiku lililyose IsaMesiya aliji mkwiganya mnyumba ja Mlungu.
Nambo achakulungwa ÁachiYuda Áaliji mkusosa lipesa lyakum'wulajila Isa Mesiya.
Lisiku line Áam'wusisye Isa Mesiya kuti: „Mkwete ulamusi wachi pakutenda yeleyi?"
Isa Mesiya Áajanjile: „Mjonanje chilu changu, nipo mu masiku gatatu tunjimuche soni!"
Chitusitusi 23: Isa Jwachijumi Panyuma Pa Chiwa
Mateyo 28:16-20
Ãane mwa achakulungwa ÁachiYuda, ÁaÁaliji amagongo Áa Isa Mesiya, Áatesile Áandu Áanepe kuti am'wulaje Jwalakwejo.
Isa Mesiya Áamkomele pa msalaba Áachitela.
Pelepo Jwalakwejo Áawile.
Nambo pa lyuÁa lyachitatu Mlungu Áamjimwisye kuÁawe.
Mlungu Áampele Isa Mesiya machili pa chiwa. Jwalakwejo ngaÁa mkuwa soni iyayi.
Kwimuka Kwakwe ku chiwa yikusimichisya kuti Jwalakweju mwanache jwa Mlungu.
IsaMesiya asalile Áakumkuya Áakwe achitiji: "Ulamusi wosope wakwinani ni wapasi pano uli Wangu. Mjawule kulikose ni mkajiganyeje kuti awe Áakunguya Wangu. Mkajiganyeje kuti apikanileje yosope yinamlamwile Áanganyamwe.
Nipo tinjiÁa nomwe ndaÁi syosope."
Isa Mesiya Áawinile pamachili gawulemwa ni chiwa. Kwawosope Áakumkuya Isa Mesiya, Mlungu akusiÁapa Msimu Wakwe Weswela kuti Áakamuchisyeje kuti amnonyeleje Mlungu ni kugajitika MaloÁe Gakwe.
Kwende twanonyele ni kwakunda Ambuje Isa. Isa Mesiya tachitama mwetuwe.
Wumi wa Isa Mesiya uli wumi wasambano wakutyochela kwa Mlungu.
Wumi welewu wangamala atamose yilu yetu yiwe.
Awu ni wutenga wambone kuti jwalijose awupikane.
Chitusitusi 24: Msilikali Jwa Mlungu
Ayefeso 6:10-18
Isa Mesiya Áamgonjesye Shetwani, nipo akusapelekaga machili kwa uwe kuti tujimikaneje ni Shetwani ni yitendo yakwe ya ulemwa. Nambo mpaka tuyitende yeleyi naga tukukosechela ngondo, mpela msilikali jwa chiLoma pachitusitusipa. Jwalakweju akoseche kutenda ngondo.
Chandanda tukwenela kuÁecheta ya usyesyene wa Mlungu ni kutamaga mwalisosa Lyakwe.
Tukwenela kuyiwala mpela lamba jikusatusyungulila kulikose kutukuja.
Tukwenela kwanonyela achimjetu ni kutendaga yambone pameso pa Mlungu.
Yindu yambone ni yitukuganisyaga, kuÁecheta ni kuyitenda yikusatuchinjilichisyaga konjela pa yitendo ni maloÁe gangali mate.
Tukwenela kulikosechela twachimsyetu kuti twasalileje Áane kwambaga ya Utenga Wambone wa mtendele mwa Isa Mesiya.
Yili mpela mwakusawalila jwangondo sapato.
Yikusiyitukamuchisyaga kuti tujimikane ni Shetwani nipo kutuchinjilichisya kuti tukatelesya syajo syetu mmatala gangalumbana.
LiloÁe lya Mlungu (Bayibulo) lili mpela upanga wetu.
Tujikamulisye masengo kuti tuwujonanje unami wa Shetwani.
TuÁechetane ni Mlungu m'mapopelo m'kugapikanila malamusi gawo.
Tukwenela kukulupilila kuti Isa Mesiya Áawile kuti atukulupusye uwe wosope kumachili ga Shetwani ni ulemwa.