Leleskani, Vwiyani Ndipu Jani Ndi Umoyu Buku Lanambala 8: Ntchitu Za Mzimu Mtuwa
Zusammenfassung: The Young Church and Paul. 24 sections. It has a picture book to go along with the recording.
Skript Nummer: 425
Sprache: Tonga: Malawi
Thema: Sin and Satan (Spiritual Warfare, Deliverance); Christ (Ascension); Eternal life (Salvation); Character of God (Holy Spirit, Word of God (the Bible), Power of God / Jesus); Living as a Christian (Worship, Church, Christianity, No other gods, idols, Repentance, Faith, trust, believe in Jesus, Children of God, Spiritual Life, Christian values); Bible timeline (Gospel, Good News); Problems (Problems, troubles, worries)
Zuschauer: General
Zweck: Teaching
Features: Monolog; Bible Stories
Status: Approved
Skripte dienen als grundlegende Richtlinie für die Übersetzung und Aufnahme in anderen Sprachen. Sie sollten, soweit erforderlich, angepasst werden, um sie für die jeweilige Kultur und Sprache verständlich und relevant zu machen. Einige der verwendeten Begriffe und Konzepte müssen unter Umständen ausführlicher erklärt oder sogar ersetzt oder ganz entfernt werden.
Skript Text
Mazgu Ngakwamba
Malonji abwezi. Ndikhumba kumukambiyani za mzimu mtuwa waku Chiuta wamoyu. Po muvwiskiya tepi iyi wonaniso vakujambuwa vamu kabuku ka nambala 8.
Wonani Chakujambuwa Chanambala 1: Yesu Wawere Kuchanya
Machitidu ya wakutumika 1:1-11
Lereskani chakujambuwa ichi po Ambuya Yesu watuwa pa charu chapasi ndikukwere kuchanya kuporote mu mtambu. Wasambiri waku Yesu walereze ndi kudawira kukulu. Mbuneneska nadi kuti Yesu ndi Chiuta. Ndipu wanguza pa charu chapasi vyaka vikwi viwi vajumpha. Yesu wanguwaku kuziya ku mwali Maria yo wanguziwa munthulumi cha. Iyu wanguwiya mu Betelehemu. Yesu wanguja munthu kuti watirongo mo Chiuta walili. Kweni wanthu wosi watimukondweska cha Chiuta chifukwa cha vyakulakwa vyawu. Iwu mbakwananga. Mphotu ya uheni ndi nyifwa ndikutuzgikaku kwaku Chiuta. Kweni Chiuta watanja wanthu wosi ndipu kuti wakhumba cha kuti wanthu waluti ku gehena. Viyo Yesu wanguza kuzituzgapu chilangu cha vakulakwa vidu cho ndi nyifwa. Wanthu wakwananga wangumubayiska Yesu pakumupayika pa mphinjika. Wanthu wanandi wangumuwona Yesu wachifwa pamphinjika kweni wasambiri waki wanandi wangumuwona Iyu wati wayuka kuwakufwa. Yesu wangunena ndi wasambili waki wanguti 'kweni muzamuronde nthazi ya mzimu mtuwa wati waza paku imwi ndipu mukawanga wakaboni wangu kufikiya ku umaliru wa charu. Ichi ching'namuwa kuti wasambiri waku Yesu watenere kukambiya wanthu kuzunguliya charu chosi zaku Yesu. Wati wamala kuwapaska chilayizgu ichi, Yesu wanguluta ndi mtambu nge ndi mo muwone pa chakujambuwa ichi. Zuwa linyaki Yesu wakazangaso pa charu chapasi uli ngendimo wakwere kuchanya. Wanthu wosi wo wavwana mwa Ambuya sonu ndikumuvwiya wazamuronde chawanangwa chaku Chiuta cho ndi umoyu wamuyaya.
Wonani Chakujambuwa Chanambala 2: Mzimu Mtuwa Wafika Nge Motu
Machitidu ya wakutumika 2:1-2 (English: Machiridu ya wakutumika 2:1-12)
Kumbukani kuti Yesu wangulayizga wasambiri waki kuti wakawatumiyanga mzimu. Wati wakwera kuchanya Yesu, wasambiri waki wenga pamalu ngamoza ndipu warombanga penipo mzimu mtuwa waku Chiuta unguza paku iwu. Mwamabuchibuchi kunguvwika chiwawa chikulu mumachanya nge chimphepu chikulu. Viyo kunguwoneka motu nge malilimi ndipu malilimi ngo ngangugawika panandi ndinganguja paku weyosi wawakuvwanawo. Wakuvwanawo wangulonde nthazi yaku Chiuta. Viyo wakuvwana wo wanguzazika ndi mzimu mtuwa waku Chiuta ndipu wangukamba za ntchitu zamampha zaku Chiuta mu vikambilu vakusiyanasiyana. Nyengu zosi Yesu wachitanga vo wapangananga mwaviyo wangutumizga mzimu mtuwa ku wosiwo watimuvwiya ndi kuvwaniya paku Iyu.
Wonani Chakujambuwa Chanambala 3: Peturo Wapharazga
Machitidu 2:14-41
Panyenguyo mzimu mtuwa wanguza pa wasambili waku Yesu, mu Yerusalemu mwenga wayuda wanandi wakutuliya mu vyaru vyakusiyanasiyana nge ndimo muwone pachakujambuwa ichi. Wayuda yawa wakambanga vikambilu vakulekanalekana, Mzimu mtuwa ungovya wasambili waku Yesu kukamba vikambilu vakulekanalekana alinga kuti wanthu wo waziwi kuvwa uthenga wamampha waku Yesu. Kweni wanthu wanyaki wanguwanawana kuti wasambiri wo walowe ndi vinyo. Yumoza wawasambiri zina laki Peturo wangusoka ndipu wangukamba ndi wanthu wo wanguti " wanthu yawa kuti walowe cha nge mo muwanawaniya." Wanthu wanandi wanguvwana vo Peturo wangukamba ndipu wangubatizika nge ntchilongoreru chakuti watozgeka ku uheni ndi wangulondeso mzimu mtuwa ndikurondo nthowa yaku Yesu.
Wonani Chakujambuwa Chanambala 4: Mpingu Wakwamba Waku Yesu Khristu
Machitidu 2:42-47 kweniso 1 wakorinto 11
Wanthu wanandi wamu Yerusalemu wangugomezga ndi kuvwaniya paku Yesu viyo nawu wanguwa wasambiri waku Yesu. Wanthu yawa wangurondeso mzimu mtuwa ndipu wakumananga kawikawi ndipu uku ndiku kwenga kwamba kwa mpingu waku Yesu Khristu. Yati yakapu nyengu wanthu yawa wangudanika wakhristu. Iwu waphwereriyanga katundu wa yumoza ndi mnyaki ndipu wasungananga. Zuwa lelosi iwu walutanga ku nyumba yaku Chiuta ku Yerusalemu yakudanika kasopi ko wakumananga ndikukankhuska Chiuta pamoza. Wasambili wawasambizganga iwu mazgu ngaku Chiuta. Wakhristu awa wakumanangaso mnyumba zawu ko wagawanangaso chakurya. Iwu waryanga so mkati ndikumwa vinyu pa nyengu ya chakurya chakupaturika cho ndi monesku. Ichi wachitanga kawikawi. Yesu wanguwalanguliya wasambiri waki kurya monesku. Mu usiku unyaki Yesu wechendapayikiki wangurya chakurya ndi wasambiri waki. Wati wapemphera Iyu wangumenya mkati ndikuwapaska iwu wanguti mkati uwu ntchikumbusku cha nyifwa yaku Yesu pamphinjika. Yesu wanguto vinyo ndikuwapaska wasambili waki kuti wamwi. Chakumwa ichi ntchikumbusku chakuti Yesu wangudira ndopa zaki pamphinjika chifukwa chaku iwu. Yesu wanguwakambiya wasambiri waki kuti walyengi monesku nge chikumbusku kwaku iwu. Mwaviyo weyosi wakuvwana ndi kuvwiya Ambuya Yesu Khristu watenere kusunga langulu ili pakuti mazgu ngaku Chiuta ngatiti "pakuti penipo posi muturya mkati ndikumwa vinyu mupharazga nyifwa yaki mpaka wazi."
Wonani Chakujambuwa Chanambala 5: Munthu Wakupunduka Wachizgika
Machitidu 3:14 (English: Machitidu 3:1-4:4)
Zuwa linyaki Peturo ndi Yohani wanguluta ku kasopi kwachipemphera. Pa khomu lakasopi pajanga munthu yo wenga wakupunduka umoyu waki wosi viyo kuti wayendanga cha. Munthuyo wangupempha ndalama kwaku Peturo ndi Yohani. Kweni Peturo wanguti kwaku iyu "siliva ndi golidi ndilivi kweni cho ndenachu ndikupasengi. Mu zina laku Yesu Khristu yenda!" penipo Peturo wangumuko munthu yuwa janja la maryi ndikumovya kuti wami. Malundi ngaki ngangujintha ndipu wangusere mukasopi pamoza ndi Peturo ndi Yohani. Munthu uyu wangwenda ndi kudukaduka ndipu wangukankhuska Chiuta. Mwanyangu kuti ndi Peturo cha yo wanguchizga munthu uyu, kweni chivwanu mwaku Yesu ndi nthazi ya mzimu mtuwa waku Chiuta ndiyu yingumuchizga Iyu. Munthu uyu wangulonde chawananga chikulu chakuruska ndalama.
Wonani Chakujambuwa Chanambala 6: Munthurumi Ndi Muwoli Waboza
Machitidu 4:32-36, keniso 5:1-11
Munthu munyaki zina laki Banaba wanguguliska munda waki ndipu wangupereka ndalamazo kukasopi kuti zikawovyi wanthu wakavu. Hananiya ndi muwoli waki Safira nawu wanguwanawana kuchita uli ndimo wanguchitiya Banaba. Kweni iwu wangubisaku ndalama kuti wangupereka zosi cha. Hananiya wangumupusika Peturo kuti wapereka ndalama zosi. Kweni Peturo wanguziwa ichi viyo wanguti kwaku iyu "ntchifukwa uli wazomerezga satana kuti wazazi mumtima mwaku. Wapusika wanthu cha kweni Chiuta" penipo Hananiya wanguwa pasi ndikufwa ndipu wanyamata wangumunyamuwa iyu ndikuchimuwika ku masanu. Mwambula kuswela, Safira nayu wanguza ngemo muwone pa chakujambuwa ichi. Safira wanguziwa cha cho chingumuchitikiya Hananiya. Safira nayu wangumupusika Peturo ndipu Peturo wanguti "mungupangana kuti mupusiki Chiuta? Awona malundi nga wanthu wo wangupinga murumu waku we pafupi ndipu wakanyamuwangaso iwi" Penipo Safira wanguwa pasi pamalundi ngaku Peturo ndi wangufwiya penipo. Mwanyangu titenere kovya wakavu kweni kuti titenere kupusika Chiuta cha pamwenga wanthu wanyaki. Kumbukani kuti Chiuta waziwa vosi va mumitima yidu vamampha pamwenga viheni.
Wonani Chakujambuwa Chanambala 7: Nyifwa Yaku Stefano
Machitidu 6:1 - 8:1; kulekezga 40
Awonani wanthu wamphulupulu waponya mya Stefano yo watewetanga nge murongozgi mu kasopi waku Chiuta. Stefano wawovyanga wanthu wakavu muYerusalemu ndipuso waphalazganga mazgu ngaku Chiuta kwambura mantha. Stefano wanguchitaso ntchitu zinandi zakuziziswa kuziya mu mzimu mtuwa. Wayuda wanyaki wangukondwa nayu cha Stefano ndipu wangumupereka iyu kumphara ya mirandu ndipu wanguti iyu wanyozanga Chiuta ndi kupepuwa mazgu ngaki. Kweni Stefano wangopa cha pakuti Chiuta wangumupaska nthazi kuziya mwa mzimu mtuwa. Stefano wanguwakambiya wayuda kuti wangubaya Yesu yo wanguza kwazipereka umoyu wamuyaya ku wanthu. Viyo wayuda wangukwiya ukongwa ndipu wangumutuzgiya kubwalu kwa msumbawo ndipu wangumuponya mya. Panyengu iyi Stefano wanguromba wanguti " Ambuya muwagowoke wanthu yawa ndipu mungawawezgiyanga cha uheni wawu." Wanthuwo wamuponyanga mya Stefano wangusungiska vakuvwala vawu kwa murongozgi wachiyuda zina laki Sauli. Sauli wanguzomerezga za kubaya Stefano. Mazuwa nganu wanthu wo watewete Chiuta wasuzgikengi ndi wanthu waheni kweni Chiuta ndi mzimu mtuwa wakawatayanga cha nanga uli wanthu wangawabaya.
Wonani Chakujambuwa Chanambala 8: Mulendu Waku Itiopia
Machitidu 8:4-8; kweniso 8:26-40
Sauli ndi wanthu wanyaki wo wenga warwani wa mpingu waku Khristu wangwamba kusuzga wakhristu wamu Yerusalemu viyo wakhristu wanandi wangwamba kuthawa mu msumbawo. Munthu munyaki zina laki Filipu wanguthawiya ku Samariya kweniko wangusambizga wanthu wanandi uthenga wamampha waku Yesu ndipu wanandi wanguwa wakhristu. Nyengu yinyaki Chiuta wangutuma mngelu kwachimukambiya kuti waluti ku Gaza ndipu wapitiyi nthowa yamu bozwa. Filipu wanguvwiya Chiuta ndipu wangusoka kuluta ku Gaza. Pachakujambuwa ichi tiwona munthu wakuzirwa wamu charu cha Itiopia. Iyu wenga pa Galeta waki ndipu wawerenganga mazgu ngaku Chiuta. Iyu wawerenganga za munthu yo wakasuzgikanga ndi kukandirizgika. Murongozgi uyu wanguvwiska cha vo wawerenganga. Mzimu waku Chiuta ungumukambiya Filipu kuti waluti pafupi ndi galeta la munthuyo ndipo iyu wanguchita viyo ndipu wanguvwa murongoziyo wachiwerenga. Filipu wangumukonkhoske murongozgiyo za Ambuya Yesu yo wangutumika ndi Chiuta. Murongozi yo nayu wangukhumbiska kurondo Yesu mwaviyo weche kwenda iyu wanguti kwaku Filipu " awona maji ngo, kumbi ntchinthu uli chinganditondekesa kubatizika." Viyo Filipu wangubatiza murongoziyo ndipu wanguwere kwawu ndi likondwa likulu. Filipu wangulutilizga kupharazga uthengawamampha muvigawa vinandi. Mwanyangu isi nasi titenere kukwasika ndikukambiya wanthu wanyaki zaku Yesu alinga kuti nawu wavwaniyi paku Yesu ndipu wawi ndi umoyu wamuyaya.
Wonani Chakujambuwa Chanambala 9: Chiwona Chaku Peturo Cha Vinyama
Machitidu 10:9-18
Zuwa linyaki Peturo wangukwera pachanya pa nyumba kwachiromba. Awonani Peturo pa chakujambuwa ichi waromba. Peturo wanguvwa nja ndipu wangukhumba kuti waryi chakurya. Penipo Peturo wanguwona chiwona wona chakuziziswa chakutuwa kwaku Chiuta. Wanguwona chisalu chikulu chichiskika kutuliya kuchanya ndipu pa salupo penganyama za mitundu yosi. Mazgu nganguvwika kwaku Peturo ngakuti " yuka Peturo, baya nyama zo ndipu ulyi." Peturo wenga muyuda ndipu nyama zosi zo wanguziwona zenga zambura kwenere kurya. Viyo Peturo wanguti " awa Ambuya ini ndechendalyepu kanthu ko nkhambura kwenere." Mazgu ngaku Chiuta nganguti "cho Chiuta watozga, ungachiwonanga nge ntchambura kwenere cha." Ivi vinguchitika katatu ndipu saluyo yingutoreke kuchanya. Peturo weche kukayika za chiwona ichi, kunguza wanthu watatu kunyumba yaki ndipu wampenjanga iyu. Wonani chakujambuwa cho chituza panthazi yapa alinga kuti muziwi cho wanthu yawa wanguziya.
Wonani Chakujambuwa Chanambala 10: Uthenga Wamampha Uluta Ku Wanthu Wosi
Machitidu 10:1-48
Wati wamala kupemphera Peturo, wanthu watatu wanguza kuzimupenja. Iwu wangutuwa ku muzi wunyaki ndipu wangutumika ndi koneliyo. Koneliyo wenga mura wankhondu ndipu wakhumbanga kukankhuska Chiuta mu umoyu waki. Mngelu waku Chiuta wangumukambiya Koneliyo kuti wawonani ndi Peturo. Koneliyo wenga muroma ndipu iwu wenga mtundu wawanthu wambura kutozgeka pamasu pa wayuda. Peturo wangulongoleka mu chiwona chiya kuti wangawonanga munthu weyosi nge wambura kutozgeka cha. Chiuta walonde wanthu wo watimopa ndikuchita khumbiru laki. Peturo wanguluta ndi wanthu watatuwa kunyumba yaku Koneliyo. Koneliyo wanguwa pasi pamalundi ngaku Peturo ndikumulambiya iyu. Kweni Peturo wanguti kwaku iyu "soka, ini nani nde munthu. Kumbi ungundidaniyanji?" Koneliyo wangukonkhoske Peturo za mngelu yo wangumuwoneke ndipu Peturo wangupharazga Yesu kwaku Koneliyo, yo warongo wanthu zamo Chiuta walili. Koneliyo ndi nyumba yaki yosi wanguvwana mwaku Yesu ndiwangulonde mzimu mtuwa ndipu wanguja wateweti waku Yesu. Chiuta watanja wanthu wosi kwambura kuwona chikambilu, mtundu pamwenga mtundu wa liwavu lawu. Yesu kuti wanguza kwazitaska wayuda pe cha. Iyu wakhumba kupereka umoyu wamuyaya ku mitundu yosi. Wakhumba kuti mitundu yosi yigomezgi nadi kumutewete Iyu.
Wonani Chakujambuwa Chanambala 11: Peturo Mu Jeri
Machitidu 12:1-11
Fumu Herodi yingwamba kusuzga wasambiri waku Yesu. Iyu wangubaya Yakobi ndikuponya Peturo mu jeri. Zuwa linyaki Peturo wenga mtulu pakati pa walonda wawi. Kwamabuchibuchi mngelu wangumuyuska Peturo wakuti " yuka luwi." Penipo simbi zinguwa kutuwa m'manja ngaku Peturo. Peturo wangulondo mngeluyo ndi kutuwa mu jerimo. Chisasa chavisulu chingujurika chija ndipu pengavi munthu yo wanguwamika iwu. Peturo wangugomezga kuti wawonanga chiwona kutulu kufikiya wati wafika pabwalu po mngeluyo wangumutuliyapu.
Wonani Chakujambuwa Chanambala 12: Peturo Ndi Wanyaki Wachivwanu
Machitidu 12:12-19
Wati watuwa mu Jeri muwa, mwambula kuswera Peturo wanguluta kunyumba yaku Maria yo wenga anyina wa yumoza wa wasambiri waku Yesu. Wakuvwana wanyaki wanandi nawu wenga kwaku Maria mu usiku uwu ndipu warombiyanga Peturo. Peturo wangugogoda pachisasa ndipu msungwana zina laki Rhoda wanguluta kuti wakajuri chisasa. Wati wawona kuti ndi Peturo wanguchimbiriya ku wachivwanuwo ndikuti " Peturo we pakhomu" kweni wanthu wo wanguvwana cha ndipu wanguti kwaku iyu " wakufuntha iwi." Peturo wangulutilizga kugogoda pa chisasa ndipu wangumujuliyaku. Wati wamuwona iyu wanguzizwa ukongwa. Peturo wanguwakambiya za mo Chiuta wanguvwiya marombu ngawu ndikumutuzga iyu mujeri. Akhristu watenere kukumana pamoza ndikupempheranga. Chiuta watuvwa ndikumuka mapempheru nga wanthu wo wavwana mwaku Yesu. Yesu wanguti asani we mwaku imwi panu pasi, mwe mu mzimu umoza pacho mupempha, auskemwi wakuchanya wakachitanga chenicho pakuti pope wawi pamwenga watatu wakuwungana mu zina langu ini nani nde penipo.
Wonani Chakujambuwa Chanambala 13: Ukweru Kutuliya Kuchanya
Machitidu 9:1-9
Ukweru wakofya unguza kutuliya kuchanya ndipu Saulo wanguwa pasi. Mazgu nganguvwika kutuwa kuchanya ngakuti "Saulo Saulo, kumbi utindiwembiyanji?" Saulo wangufumba wanguti " ndimwi yani Ambuya?" ndipu mazgu ngo ngakuti "ini ndini Yesu yo utimurondo iwi." Wanthu wo wenga ndi Sauli wavwanga mazgu ngo kweni kuti wangumuwona cha yo warongolonga. Saulo wangusoka kweni kuti wangulereska cha, viyo wanthu wo wenga nayu, wangumuko pa janja ndikuluta nayu ku msumba wa Damasko. Saulo wanguwona cha kwa mazuwa ngatatu ndipu kuti wangulya pamwenga kumwa chechosi cha. Saulo wenga wankhaza ukongwa ku wanthu wachivwanu. Mwanyangu, Chiuta waziwa kusintha munthu weyosi. Vwiyani vo vinguchitika pavuli paki.
Wonani Chakujambuwa Chanambala 14: Saulo Wachibulumutiya Ndi Ananiya
Machitidu 9:10-20
Apa muwona Saulo wambula kuwona we munyumba ku Damasiko. Chiuta wangutuma Ananiya kuluta kwaku Saulo. Ananiya wenga wakuvwana ndi wakurondo Yesu Khristu. Iyu waziwanga kuti Saulo wachitanga nkhaza ku wanthu wakuvwana mwaku Yesu Khristu. Nanga uli wanguziwa ichi Ananiya wanguvwiya Chiuta ndipu wanguluta kwaku Saulo wanguti " m'bali Saulo Ambuya yo wangukuwoneke panthowa yaku, wandituma ini kuti ulereski so ndipu uzaziki ndi mzimu mtuwa." Viyo Hananiya wanguwika manja ngaki paku Saulondipu nyengu yeniyo Iyu wangulereska ndipu wangulonde mzimu mtuwa. Saulo wangubatizika kurongo kuti iyu wenga mteweti waku Yesu. Penipo Saulo wanguluta ku wayuda ndikuwakambiya zaku Yesu. Isi nasi nge Ananiya, titenere kuvwiya Chiuta kwambura kopa wanthu. Viyo Chiuta wakatigwiriskanga ntchitu kukambiya wanthu wanyaki mo wangataskikiya.
Wonani Chakujambuwa Chanambala 15: Mpingu Utumizga Wanthu Wamishoni
Machitidu 11:25-26, kweniso 13:1-3
Ku Antiyokeya kwenga gulu linyaki la wanthu wakuvwana mwaku Yesu. Zuwa linyaki iwu wanguwungana pamoza ndikukankhuska Chiuta. Wanthu yawa wadanikanga wakhristu. Paulo ndi Banaba wanguluta ku Antiyokeya kwachisambiza wanthu. Zuwa linyaki warongozi wa mpinguwo wangufunga kurya ndi warombanga. Mzimu mtuwa wanguti " mundipatuliyi Banaba ndi Paulo ku ntchitu yo ini ndikuwadaniya." Chiuta wangukhumba kuti Paulo ndi Banaba waluti ku wanthu wo wenga wechendavwi zaku Yesu. Pachakujambuwa ichi, muwona Paulo ndi Banaba wajikama pasi ndipo waromba. Wara wa mpingu wo wanguwika manja paku iwu ndikuwapemphere. Penipo, mpingu ungutuma Paulo ndi Banaba kuluta kwachisambizga wanthu uthenga wamampha waku Chiuta kumalu ngakutali. Yesu wanguti " lutani ku charu chapasi ndikusambizga uthenga wamampha ku wanthu wamitundu yosi." Wakhristu watenere kupemphere wanthu wakutumikawo.
Wonani Chakujambuwa Chanambala 16: Paulo Wasambizga Vaku Yesu
Machitidu 13:4-52
Saulo ndi Banaba wanguluta ku mizi yakutali ukongwa. Iyi ndiyu nyengu yeniyo Saulo wangudanika zina lasonu laku Paulo. Iwu wangukumana ndi wanthu mnyumba zakupempheriyamu za wayuda nge mo muwone pa chakujambuwa ichi. Wangusambizga wanthu yawa wanguti "Chiuta wawa yisraeli wangusankha wapapi widu ndipu wanguwakweza wanthu wo pakuja mu charu cha Egipiti. Chiuta wanguwapaska iwu warongozgi, waneneri ndi wasambizi wo wangukambiya limu zaku iyo yo wakazanga kwazitaska wanthu kumphulupulu zawu. Iyu ndiyu Ambuya Yesu Khristu. Po Yesu wanguza, wayuda wanandi wanguvwana cha mwaku Iyu ndipu wanguziwa cha kuti Iyu wenga yani. Viyo kuti wangumutewete cha yo wangutumika ndi Chiuta." Paulo ndi Banaba wangusambizgaso wanthu wanguti "nanga uli Yesu wangunangachechosi cha kweni wayuda wangumubaya Iyu. Chiuta wangumuyuska Iyu kuwakufwa ndipu wakafwangaso cha." Weyosi yo wawika chivwanu chaki paku Yesu wakaronderekanga ndi Chiuta ndipu wakawanga kuchiri kwaku Chiuta. Kweni wosi wo wakayika ndikujara uneneska waku Chiuta Iyu wakawalanganga. Wayuda wanyaki ndi wamtundu wanguvwana ndi uthenga uwu ndipu mipingu yinandi yingujarikiskika. Kweni penga wanyaki wo wanguvwana cha. Kuti wanthu wosi wakavwananga pa tawakambiya uthenga cha. Ndipu uli Chiuta wakhumba kuti munthu weyosi wavwi ndikuvwana uthenga wamampha waku Yesu ndikutaskika.
Wonani Chakujambuwa Chanambala 17: Chiuta Warongozgaso Paulo
Machitidu 16:6-10
Pati pajumpha vyaka Paulo wanguyendereso mipingu yiya ndipu wangutoso wanthu wanyaki kusazgiyapu Sila. Iwu wangukhumbakuluta ku Bituniya kweni mzimu waku Yesu unguwazomerezga cha kuti waluti kweniko. Usiku weniwo Paulo wanguwona chiwona ndipu wanguwona munthu waku charu chaku Makedoniya wanguti " muyambukiyi kumakedoniya kunu muzitiwovyi." Mwaviyo Paulo wanguziwa kuti Chiuta wanguwadaniya kuti waluti ku Makedoniya. Mwanyangu, Chiuta wakarongozganga wo iwu wakhumba kurondo Yesu. Nyengu zinyaki iyu warongozga kuporote mu viwona, m'malotu kweniso kanandi kuziya mu Baibolu. Wakhristu atenere kupempha Chiuta kuwarongozga pa chechosi cho wachita. Iwu watenere kugomezga Iyu kuti wawarongo iwu mo wangamurondore Yesu pakuwadanjiriya ndi mzimu mtuwa.
Wonani Chakujambuwa Chanambala 18: Paulo Ndi Sila
Machitidu 16:16-35
Paulo ndi Sila wanguvwiya Chiuta ndipu wanguluta ku Filipu, Makedoniya. Kweniko iwu wangusambizga wanthu zaku Yesu ndipu zuwa linyaki wangutuzga mzimu uheni mu msungwana mu zina laku Yesu. Ichi chinguwakwiyiska wanthu wanyaki mwaviyo wangupuma Paulo ndi Sila ndikuwaponya mu jeri. Pakati pa usiku Paulo ndi Sila wangupemphera ndikumba sumu za wezi waku Chiuta. Mwamabuchibuchi kwenga chidililizi chikulu, visasa vingujulika ndi simbi zo wanguwamangiya wakaidi zingufwatuka. Wakuwonere jeri wanguwanawana kuti akaidi wathawa, wangopa ukongwa ndipu wangukhumba kujibaya. Kweni Paulo wanguti kwaku iyu " ungajipwetekanga cha isi tosi tilipu." Penipo iyu wanguwadaniya pabwalu ndikuwafumba " Ambuya ndichitenji kuti nditaskiki?" iwu angwamuka wanguti " vwana mwaku Yesu iwi ndi nyumba yaku yosi ndipu mukataskikanga." Viyo iyu ndi nyumba yaki yosi wanguvwana mwaku Yesu ndipu wanguwa ndi chimwemwi chikulu. Munthuyo wanguphwere Paulo ndi Sila ndipu wanguwamasuwa ndi mlenji waki viyo wenga wanangwa. Panyengu zamasuzgu titenere kulutilizga kukankhuska Chiuta. Asani tagomezga Chiuta ndi kuvwiya mazgu ngaki tezekumutewete kwekosi ko tingawa.
Wonani Chakujambuwa Chanambala 19: Paulo Ndi Chiuta Wambura Kuziwika
Machitidu 17:16-34
Mu msumba wa Atene mwenga achiuta angoza wanandi. Asani wanthu wapanga chinthu ndikuchisopa, cho wasopa cho ndi ngoza. Wanthu waku Atene wasopanga achiuta wakupambanapambana. Pa chakujambuwa ichi Paulo wawona guwa lakupelekiyapu sembi. Pa guwapo pangulembeka mazgu ngakuti " kwaku Chiuta wambura kuziwika." Wanthu waku Atene wangukhumbiska kuziwa vo Paulo wasambizganga. Viyo Paulo wanguti kwaku iwu "wanthu imwi wakuja mu Atene, mu vinthu vosi ndiwona kuti mwe wakusopa pakuti pa nditenda ndiwona vo imwi musopa kweni mazgu ngo ndawona paguwa po ngakuti 'kwaku chiuta wambura kuziwika.' Cho musopa kwambura kuchiziwa chenicho ndichu ini ndipharazga kwaku imwi." Paulo wanguwakambiya wanthu wo kuti wangaziwa Chiuta yumoza yo ndi mneneska kuziya mwa Ambuya Yesu. Viyo wanyaki waku wo wanguvwana. Yesu wakazangaso kwaziyeruzga wanthu wosi. Iyu pe ndiyu mtaski. Palivi Chiuta mnyaki pamwenga chipembezu chinyaki cho chingataska wanthu kumphulupulu zawu. Nge ndi Paulo tiyeni tosi tivwani ndikugomezga mwa Ambuya Yesu Khristu. Tingawopanga cha kukambiya wanthu wanyaki zaku Yesu kuti nawuso wamutewete.
Wonani Chakujambuwa Chanambala 20: Paulo Waperekeka Ku Mphala Ya Mirandu
Machitidu 18:1-17
Nge ndimo muwone pa chakujambuwacho, Paulo we pamasuzgu ndipu iyu we mumsumba wa wakorinto. Muwakorinto mwenga wanthu wanandi waheni. Wayuda nawu wangumususka Paulo pakuti iyu wanguwakambiya kuti Yesu ndiyu Khristu. Usiku unyaki Ambuya Yesu wangukamba ndi Paulo wanguti " ungopanga cha kweni kamba, ungajanga cheti cha pakuti ini nde nawi ndipu palivi munthu yo wakalimbananga nawi kuti wakunangi chifukwa ndenawu wanthu wanandi mumsumba wunu." Paulo wanguja ku wakorinto, wanguwasambizga wanthu ndipu wanandi wanguvwana ndi ukaboni waki. Kweni wayudawo wangumususka wanguchita nayu sanji. Zuwa linyaki iwu wangumuko Paulo ndikuluta nayu ku mphara ya mirandu ndipu wanguti Paulo wasambizganga vinthu vaboza. Kweni wakweruzga mranduwo wanguwavwiya cha iwu ndipu wangutuzga Paulo. Wayuda wangupuma mrongozgi wawu yo wanguvwana mwaku yesu. Kweni Paulo wanguthawa kwambula kupwetekeka. Titenere cha kureka kupharazga vaku Yesu nanga wanthu waheni wangatisuska pakuti Chiuta wakupangana kuja ndi wanthu waki nyengu zosi.
Wonani Chakujambuwa Chanambala 21: Wasilikali Wataska Paulo Kuwarwani
Machitidu 21:1-22, kulekezga vesi 24
Paulo wangulutaso kwachiyendere mipingu yasonu. Iyu wangulutilizga kuwalimbikiska wakuvwana alinga kuti walutilizi kurondo Yesu. Wakuvwana wanyaki wangupempha Paulo kuti wangalutangaso ku Yerusalemu cha pakuti warwani waki wenga kweniko ndipu wangukhumba kumubaya. Kweni Paulo wanguti "mutindililiyanji ndi kusweka mtima? Pakuti ndanozgeka kumangika nanga nkhufwiya ku Yerusalemu chifukwa cha zina laku Yesu. Wati wafika ku Yerusalemu Paulo, wayuda wangusonkhaniska wanthu wakuti wamuyukiyi Paulo ndipu wangukhumba kumubayiya pa nthowa. Wasilikali wangumutuzgapu Paulo pamasu pa wanthuwo. Paulo wanguma pa khomu la bwalu la wasilikali ndipu wangukamba ndi wanthuwo. Kweni wanthuwo wangwamba kudanirizga wanguti " m'bayeni watenere kuja wamoyu cha." Wasilikali wangumutuzgapu Paulo ndipu wangumuserezga mkati mwa nyumba pakuti wangopa kuti wanthuwo wangamubaya. Paulo wangopa nyifwa cha, iyu wanguziwa kuti mphotu yikulu yilindizga iwu wo wasuzgika chifukwa chaku Yesu.
Wonani Chakujambuwa Chanambala 22: Paulo Wapemphere Wanthu Wakuzirwa
Machitidu 23:11; kweniso 25-26
Wayuda wanyaki wangukhumba mbwenu kubaya Paulo kweni Ambuya Yesu wanguwoneke kwaku Paulo wakuti " khwima mtima pakuti ngendimo wandichitiya ukaboni mu Yerusalemu utenereso kundichitiya ukaboni ku Roma." Wara wachiyuda wangumupereka Paulo pamasu paku Kaisara (muroma) ndipu wangumupereka Paulo kwaku Agripa fumu yawa Yuda. Wara yawa ndiwu muwona pa chakujambuwa ichi. Paulo wangopa munthu weyosi cha. Iyu wangukambiya fumu Agripa ndi fumukazi zaku Yesu. Iyu wanguwakambiya za mo Yesu wanguwoneke kwaku iyu pa nthowa yaku Damasiko ndimo wangumutumiya iyu kwachipharazga uthenga wamampha ku wanthu wa mitundu yosi kwekosi. Fumu Agripa yinguja pamanavi kuvwaniya paku yesu ndipu Iyu wanguwamu kuti Paulo wengavi mlandu. Paulo wangupempha kuti waluti kwaku Kaisara ku Roma viyo Agripa wangumuzomerezga kuluta. Roma wenga msumba ukulu mucharu chapasi panyenguyo ndipu Kaisara wenga murongozi mura yo wajanga kweniko. Chiuta wenga ndi zeru zapachanya ndi Paulo. Iyu wendi nthowa zakupambanapambana ndi munthu weyosi pakuyija. Isi tisaniya khumbiru laku Chiuta paumoyu widu mu mazgu ngaki viyo titenere kuvwiya Iyu.
Wonani Chakujambuwa Chanambala 23: Chiuta Wataska Paulo Ku Ngozi
Machitidu 27:13-44
Wasilikali wanguperekezga Paulo ndi wakaidi wanyaki ku Roma. Iwu wangwambuka Nyanja kuluta ku sirya linyaki kugwirisa ntchitu ngalawa yimana. Pati papita mazuwa ngamanavi panyanja panguwa chimphepu chikulu. Wanthu wamungalawayo wanguwanawana kuti wakafwanga. Mngelu waku Chiuta wangukamba ndi Paulo wanguti " ungopanga cha Paulo, ukamanga pamasu paku Kaisara ndipu awona Chiuta wakupaska wosi wo wayenda nawu limoza." Mwambula kuswela ngalawayo yinguza pafupi ndi mtunda ndipu yinguma m'maji ngafupi. Wanthu wangwamba kudukiya m'nyanja ndikusambira ndi wanyaki wangukorere timathabwa tangalawa. Wosi wangufika wamoyu kumtunda. Ichi chititisambizga kuti asani Chiuta watipaska ntchitu titenere kuti tiyichiti. Iyu wataska kungozi zakusiyanasiyana zo zingatiwiya.
Wonani Chakujambuwa Chanambala 24: Paulo Mujeri Ku Roma
Machitidu 28:16-31
Yapa muwona Paulo ku Roma kweniko kwa vyaka viwi wanguja mu jeri. Iyu wanguja mu nyumba yaku iyu yija ndi msilikali wakumuwonere. Paulo wangulonde umampha wanthu wosi wo wazanga kuzimuona ndipu wanguwasambizga za ufumu wakuchanya ndi Ambuya Yesu. Paulo wangulemba makalata kulembe mipingu yo iyu wangulutaku wadamangiki. Makalata yanga nge mu Baibolu alinga kuti wanthu wanyaki wasambili nthowa zaku Chiuta. Paulo wangusuzgika ukongwa chifukwa chaku Yesu. Nyengu zinandi Iyu wangupumika ndikuponyeka mya, kuja ndi nja kweniso kwambula nyumba ndipu pavuli paki Iyu wangubayika ndi waroma. Kweni Paulo pa umaliru paki wangulemba mukalata yaki kuwaroma wangulembe wosi wakuvwanawakuti "pakuti ndasimikizika mtima kuti nanga ndi nyifwa, umoyu pamwenga chakulengeka chechosi chingatigawuwaku cha ku chanju chaku Chiuta cho che mwa Ambuya Yesu khristu mtaski widu." Chiuta wapereka nthazi ku wanthu wosi wo wavwana ndi kutewete Ambuya ndi Mtaski Yesu Khristu. Tiyeni tipereki umoyu widu kwa Ambuya widu Yesu. Tiyeni timutewete ndikumemeza uthenga waki alinga kuti charu chosi chiziwi kuti Yesu ndi Chiuta ndipu wapereka umoyu wamuyaya.