Kulola, Kupikana Ni Kola Umi: Buku 3

Part A: Kupunda Kupitila Mwa Mlungu, Yakummanyisya

Moni acalongo! Mkasetiji cimpikane yiŵatesile Mlungu pakwakulupusya Ayisilayeli kuti ŵagonjesye amagongo ŵawo. Une ni mmwejo citulijiganye kutyocela kwa ŵanganyawo. Naga mkupikana kusona kuti [Ngo], m'wunukule citusitusi cakuyicisyaco mbuku jacitakajo.

Citusitusi 1: Yoswa Ŵamenyene Ni Amalakayi

Kutyoka 17:8-13; Mateyo 18:19

Ŵandu ŵaIsilayeli nganakola cilambo cawo cawope. Ŵanganyawo ŵagambaga kwendajenda mcipululu. Mose ni juŵaliji mkwalongola. Jwalakweju ni juŵamsalile Yoswa kuti aŵe jwakulamulila ŵangondo ŵakwe. Amaleki ŵayice ni kwaswamba Ayisilayeli, myoyo Mose ŵatite kwa Yoswa: "Msagule ŵane mwa acalumeŵa ni mjawule malaŵi mkamenyane ni ŵa Amaleki. Une tinjijima pacanya petumbi ni ndodo ja Mlungu mmyala mwangu." Mose paŵanyakwile ndodo ja Mlungu kwine alimkupopela, Yoswa ni Ayisilayeli ŵapakombwele kwagonjesya Amaleki. Nambo Mose ŵapesile ni nganapakombola kupitilisya kunyakula ndodojo. Nipo ŵa Amaleki ŵala ŵatandite soni kwagonjesya. Papopo acalume ŵaŵili ŵaganyakwile makono ga Mose mpaka ligulo, nipo Mlungu ŵamkamucisye Yoswa kuti awine ngondojo.

Citusitusi 2: Ŵakukusonda Ni Yisogosi Ya Kukenani

Ciŵalanjilo 13:1 - 14:38

Mlungu ŵalangene ni mnabi Abulahamu ni yisukulu yakwe kuti tacapa cilambo ca Kenani. Nipo ndaŵi jakwanile jakuti Ambuje ŵamlamwile Mose kuti atumisye ŵandu ŵakusondela cilamboco. Mose ŵatumisye acakulungwa ŵakulongolela 12, pampepe ni Yoswa ni Kalebi. Gali gamasile moŵa 40 ŵandu ŵala ŵawusile ni ŵalondecesye ayi: "Twajinjile mcilambo cimwatutumile, cili cakusicila ni cacajila. Yisogosi yakwe ni ayi. Nambo ŵandu ŵakutama kweleko ali ŵakulimbangana nipo misinda jawo jana lipupa lyakulimbangana mnope." Papopo Kalebi ŵamlalesye ŵakukusonda ŵala ni ŵatite: "Tukwenela kwawula ni kusumula yosope yamcilambomo, pakuŵa mpaka tuyikombole kuyitenda." Nambo ŵanduwo ŵatite: "Ngaŵa mkwakombola kwagonjesya ŵandu ŵelewo; ligongo ŵakulimbangana kupunda uwe." Nipo ŵatandite kucinyosya cilamboco. Cilo cakwe ŵandu ŵaliji mkulila ni kwanyinyita ŵakulongolela ŵa Mlungu Mose ni Aloni nambo soni Mlungu. Mlungu ŵatumbile nayo ligongo nganakulupilila mwa Jwalakwe ni ŵawucisye soni mcipululu kwa yaka 40. Ayisilayeli wosope wunginamkulupilila Mlungu ŵawile mcipululu pemo.

Citusitusi 3: Ayisilayeli Ŵajombwece Lusulo

Yoswa 1:1-2, 3:1-17

Ali awile Mose, Mlungu ŵamsagwile Yoswa kuŵa jwakwalongolela Ayisilayeli. Panyuma pakwe Mlungu ŵatite kwa Yoswa: "Jwakutumicila jwangu Mose awile. Mkosece sambano mmwejo ni ŵandu wosope ŵa Isilayeli, ni mjomboce lusulo lwa Yolodani mjawule kucilambo cele cingwapa..... M'mŵe ŵakulimbangana ni kulimbicila, ligongo cimŵalongolele ŵandu ŵeleŵa kukutawala cilambo cinalumbilile acambuje ŵawo. Mlungu ŵalangene ni Yoswa kuti apikanileje yiliyose yicalamule Jwalakwe ni kugapikanila Maloŵe ga Mlungu. Papopo Mlungu ŵamsalile Yoswa yakuti atende. Ŵambopesi ŵa Isilayeli ŵakwete libokosi lyakusosekwa mnope liŵalikolangaga kuti likobosi Lya Cilanga ca AMBUJE. Mkati mwakwe mwaliji mwana malamusi ga Mlungu pa lupale lweganga. Mlungu ŵasalile ŵanganyawo kuti ajinjile ni libokosilyo mlusulo lwa Yolodani. Lusulo lwaliji lwegumbale, nambo paŵagambile kuliŵata ŵambopesi, mesigo galesile kwenda ni gajumwile. Ŵambopesiwo ŵajimi sikati ja lusulolo pelepo ŵandu ŵaliji mkomboka kuja kuKenani pasi pali papajumu. Mlungu akusaka kutujiganya une ni mmwejo kuti naga Mlungu akutuŵenda kuti tutende cine cakwe, tukwenela kumpikanila Jwalakwe ni kumkulupilila Jwalakwe kuti atukamucisye ni kutenda yakusaka kuti tutende.

Citusitusi 4: Lipupa Lya Yeliko Lyagwile

Yoswa 5:13 - 7:1

Ŵandu ŵa ku Isilayeli ŵatemi mu Kenani pakuŵandikana ni msinda wa Yeliko. Papopo Mlungu ŵamsalile mnabi Yoswa kuti: "Ngujiŵika Yeliko mmyala mwenu ni mcimwene jwakwe ni asilikali ŵakwe ŵangali woga. Mmwejo ni ŵangondo wenu mkwenela kucimula kusyungulila msindawo kamo palisiku kwa moŵa 6. Ŵambopesi msano ni ŵaŵili jwalijose jwana lipenga akwenela kulongolela mbujo mwa libokosi lya Cilanga ca Mlungu. Lisiku lya msano ni gaŵili mmwejo ni ŵangondo wenu mkwenela kucimula kasano ni kaŵili pelepo ŵambopesiwo ali mgomba mapengago. Pelepo ŵanganyawo tacigumila kamo mwakwesya maloŵe. Pacagambe kupikana kugumilako, ŵandu wosope tagambeje gumila mnope nipo lipupa lya msindawo tilicigwila pasi. Papopo ŵangondo wosope tacijinjila mumsindamo." Myoyo mnabi Yoswa ni ŵandu wosope ŵatesile mpela yiŵatite pakwalamula Mlungu Lipupa lya Yeliko lyagwile pasi nipo Isilayeli ŵawuwonile msindawo.

Mlungu ŵasalile Isilayeli kuti akasawutanda ulendo wuliwose wawo wawope. Nambo mundu jumo lina lyakwe acani ngampikanila Mlungu. Citulijiganyepe ya jwalakweju.

Citusitusi 5: Isilayeli Ŵatisile Ku Ayi

Yoswa 7:1-12, 6:18-19, 24

Pa kuŵandikana ni Yeliko wapali msinda wa amagongo ŵane wakuŵilangwa Ayi. Nombe Yoswa ŵapite kukuwumeny'anisya ni ŵatumile ŵandu ŵakuti akawusondele msindawo. Ŵakusondelawo ŵawusile ni ŵatite: Ngaŵa ŵandu wosope tajawule kweleko pakuŵa kwana ŵandu ŵamnonope. Myoyo Yoswa ŵatumisye ŵangondo ŵamnonope kuti akajijonanje Ayi. Nambo ŵandu ŵa ku Ayi ŵaliji ŵakulimbangana mnope nipo ŵagonjesye ŵandu wa Isilayeli. Ayisilayeli ŵane ŵawulajidwe ŵaŵasigelewo ŵatisile. Pelepo Yoswa ni acakulungwa wa Isilayeli ŵajinamile pasi mwacanasa pilyaliji libokosi lya Ambuje. Nambo Mlungu ŵatite kwa Yoswa: "Mjime. Mkutenda cici pimjinemepo?" Isilayeli alemwisye akasile cilanga cinapangene ni ŵanganyawo; Ajigele golodi ni silifa jine jakuti jijawule ku nyumba ja Ambuje nipo alambwisye. Ni ligongo lyakwe akulepela kumenyana ni amagongo ŵawo. Ambuje ŵasalile kuti akwenela kuŵika golodi ni silifa mnyumba ja Jakwe. Kutyocela pelepa tumanyilile kuti Mlungu tacapa cilango ŵandu ŵangampikanila Jwalakwe. Naga ngatukumpikanila Mlungu, tukulipweteka twacimsyetu nambo soni acimjetu kuti awulale nombe.

Citusitusi 6: Cilango Ca Akani

Yoswa 7:14-26

Yoswa ŵasongenye ŵandu wosope wa Isilayeli pameso pa Mlungu. Mlungu ŵamlosisye Yoswa kuti Akani ni juŵamlemwecesye Mlungu. Yoswa ŵatite kwa Akani: "Musalile yilemwisye, mkasimusisa une." Nipo Akani ŵatite: "Yisyene, une nalemwecesye Ambuje, Mlungu jwa Isilayeli. Pinawuweni mkanjo ŵakusalala sikati jayindu yele Mlungu ŵatukanyisye kuti tukajigala, nawujigele ni nawusisile pasi, mulisakasa Lyangu." Ŵandu ŵane ŵayipatile ni ŵayice nayo kwa Yoswa. Panyuma pakwe ŵamjonasile Akani ni liŵasa lyakwe ni yosope yiŵakwete, mpela yiŵatite pa kwalamulila Mlungu. Mlungu ŵawutulasisye mtima ni ŵatite kwa Yoswa: "Mkasimjogopa nipo mkawujila panyuma. Mjigale ŵangondo wenu wosope ni mjawule mkajimeny'anisye Ayi. Pakuŵa mbisile mmakono mwenu mcimwene jwa Ayi, ŵandu ŵakwe, msinda wakwe ni malo gakwe." Myoyo Isilayeli ŵampikanile Mlungu nipo ŵapakombwele kujigonjesya Ayi. Mlungu akusayiwonaga yosope yitukutenda. Uwe ngaŵa mkumsisa Jwalakwe yitendo yetu yakusakala. Nambo naga tukulidandawulila ulemwa wetu ni kuwujiticisya pakupesya kwa Mlungu, Jwalakwe akusatukululucila ni kutuswejesya kutyocela ku ulemwa wetu.

Citusitusi 7: Lyuŵa Ni Mwesi Yalesile Kwenda

Yoswa 10:1-14

Ŵandu ŵa ulemwa ŵacilambo ca Kenani ŵatandite kwajogopa Ayisilayeli. Acayimwene wakwana msano ŵasongene pampepe kuti amenyane ni Ayisilayeli. Nambo Mlungu ŵatite kwa Yoswa: "Mkasimwajogopa ŵanganyawo napelece mmakono mwenu. Pangali jutakombole kwimikana ni mmwejo." Myoyo Yoswa ni ŵangondo ŵakwe ŵapite kukumeny'ana nawo ŵanduwo, nipo ŵatisile. Mlungu ŵaponyisye matalila kwa amagongowo nipo ŵajinji ŵawile. Ngondo jaliji mkupitila lisiku lyosope. Yoswa ŵapopesile nipo Mlungu ŵalitendekasisye lyuŵa ni mwesi kuti yijime lisiku lyeleli mpaka Ayisilayeli ŵagonjesye amagongowo. Nganilipagwa soni lisiku line mpela lyeleli. Mlungu ŵakamucisye Isilayeli kuti ajigonjesye mitundu ja ŵandu wosope wa muKenani. Moŵa gano Mlungu akusiŵakamucisya wele ŵakulimbangana kuleka yangalumbana.

Citusitusi 8: Yoswa Ŵajamwice Ŵandu

Yoswa 23:1 - 24:31

Yoswa ali akalambele ŵaŵilasile ŵandu wosope wa Isilayeli pampepe. Ŵamkumbwisye yindu yekulungwa yosope yiŵamtendele Mlungu, nipo yiŵatesile Mlungu msyene pakwakamucisya pangondo pala. Yoswa ŵatite kwa Isilayeli: "Mm'ŵe ŵakulimbangana mnope. Mm'ŵeje ŵakusamalila pakupikanila yosope yiyalembedwe mubuku ja Malamusi ga Mose." "Naga mkutumicila ni kumpikanila Mlungupe, Jwalakwe tacityosya ŵangosyo ŵane wosope. Ŵasigalile nipo ŵataŵalile cilambo caKenani. "Naga mkutumicila milungu jine, timcijonasika pakutyocela mcilambo cele Mlungu ŵamlagulile mmwejo. Mganisye lelo, jwele jucimumtumicile." Acimjangu, Mlungu ŵayisunjile yilanga Yakwe yosope yiŵapangene ni Yoswa ni Ayisilayeli. Ŵapele cilambo kuti ciŵe cawo cawope nipo ŵajonasile amagongo wawo wosope. Mmagongo jwetu ni Satana. Nambo uwe tukwete jwakutulongolela jwetu jwamkulungwa jwele juŵamgonjesye Satana. Jwalakwejo ni Ambuje Yesu. Tukwenela kumpikanila Jwalakwejo. Wosope ŵakumnonyela ni kumpikanila jwalakwejo, Mlungu akwete cilanga ni camalo gakumbepo mpaka kalakala. Mlungu akusasungaga yilanga Yakwe yosope. Ana mmwejo lelo ngamsagula kumtumicila Mlungu ni Yesu?

Citusitusi 9: Debola Ŵaŵecete Kwa Mlungu

Ŵakulamula 4:1-9

Ali awile Yoswa, wa Isilayeli ŵalesile kumpikanila Mlungu. Ŵatandite kulambila mitembe ja Akenani. Myoyo Akenani ŵakwete macili pa Isilayeli nipo ŵaliji mkwakalalisya mnope. Debola ŵaliji ŵakulongolela ŵa Isilayeli. Ŵaliji jwamkongwe ŵalunda. Ŵandu ŵaliji mkwika kwa jwalakwejo kuti ŵawunde, nipo mkwajilanya ŵakangana. Ŵaliji kwawucisya ŵanganyawo kwa Mlungu jwa Isilayeli. Lisiku line ŵam'ŵilasile Balaki. Jwalakwejo jwaliji jwakulamulila ŵangondo wa Isilayeli. Ŵamsalile jwalakwejo kuti: "Mjigale ŵandu 10 000 mjawule kwitumbi lya Tabola. Sisela ni ŵangondo ŵa kuKenani cayice kukumenyana ni ŵanganyamwe. Nambo Mlungu campe macili gakwagonjesya ŵanganyawo. Balaki jwaliji mkogopa. Jwatite kwa Debola: "Naga mmwejo ngamkulongana ni une, nginjawula." Myoyo Debola ŵatite: "Une tinjawule ni mmwejo, nambo Mlungu tampelece Sisela kwa jwamkongwe, ucimbicimbi ngawuŵa wenu."

Citusitusi 10: Mlungu Ŵakamucisye Kumgonjesya Sisela

Ŵakulamula 4:10-16

Debola ni Balaki ŵajigele ŵangondo kuja nawo kwitumbi lya Tebola. Sisela ni Akenani ŵakuyiye Ayisilayeli kuti akamenyane nawo. Sisela ŵakwete ngolo syayisyano syejinji. Ŵasipanganyisye kuti ameny'anileje pangondo. Ngolosyo syaliji syawusito mnope, ni syaliji mkutitimila pakuja kuŵaliji Ayisilayeli ligongo lyakoloŵa kwalitaka.

Pa ŵaliji mkwika pakuŵandika Balaki ni ŵangondo wa Isilayeli, Mlungu ŵasokonasisye kupikangana sikati ja ŵangondo wa Kenani. Ŵatandite kutila. Asilikali wa Isilayeli ŵatandite kwatopola ni kwawulagani mawupanga gawo. Myoyo ni kukamucisya kwa Ambuje, ŵangondo ŵa Isilayeli ŵapakombwele kwagonjesya ŵangondo wa kukenani. Nambo Sisela jika ni ŵiŵakulupwice ni ŵatisile wapasi.

Citusitusi 11: Yaeli Ŵam'Wuleje Sisela

Ŵakulamula 4:17-23

Sisela jwatilile mwisakasa lya jwamkongwe jwine lina lyakwe Yaeli. Yaeli nginaŵa mu Isilayeli iyayi. Ŵandu ŵamtundu ŵakwe ŵaliji ŵakupikanganana mnope ni Akenani. Yaeli ŵamsalile Sisela kuti: "Jinjilani mkati muno. Mkasimjogopa." Myoyo ŵajinjile kuti akajuŵe mwisakasa lya Yaeli. Ŵampele mkaka kuti amwe ni ŵam'wunicile ni cakuliwunicila cakwe. Sisela ŵagonile lugono. Papopo Yaeli ŵajigele lusonga ni cakong'ondela. Ŵajesile mwagaŵilila Sisela paŵaliji mlugono, ni ŵamkomele ni lusonga lila mumtwe mpaka lusongalo kwinjila pasi. Mwandaŵi jijojo Balaki ŵayice kukumsosa Sisela. Yaeli ŵam'ŵilasile ni ŵatite: "Myice, cinamlosye mundu jukumsosajo." Sisela jwaliji cigonele, ali awile, mtwe ŵakwe wuli wekomele pasi.

Citusitusi 12: Ayisilayeli Ŵasangalele

Ŵakulamula 5:1-31

Jwaliji Mlungu jujwapele macili gakwagonjecesya Akenani. Debola ni Balaki ŵajimbile nyimbo syakumtogolela Mlungu; ŵandu ŵane nombe ŵasangalele nawo. Ŵaliji ŵakondwa pakola jwakulongolela mpela Debola. Jwalakwejo jwaliji mpela nangolo jwawo. Ŵamlumbile Yaeli nombe ligongo lyangamjogopa Sisela. Mlungu ŵamkamulicisye masengo jwamkongwe pakwakulupusya Ayisilayeli. Acimjangu Mlungu akusiŵalimbanganya wele ŵali mpela ŵawulesi kuti ŵapunde wele ŵali ŵamacili. Tukwete mmagongo jwetu jwakulimbangana lina lyakwe Satana. Kuti tumpunde Satana, Mlungu ŵatumisye Ambuje Yesu kutukulupusya kwa Satana. Pelepo ŵajigele cilango cacikaliji ca ulemwa wetu, mmwejo ni une. Ŵandu ŵa ulemwa ŵamtendekasisye Yesu kuti am'wulaje. Ŵaganisyaga kuti jwangali macili. Cimkumbucile yiŵatesile Isilayeli pakwagonjesya amagongo ŵawo kupitila mmacili ga Mlungu. Nombe Yesu ŵampundile Satana, mmagongo jwa ŵandu wosope paŵawile Jwalakwe pa msalaba ni kwimuka ku ŵawe. Yesu paŵajimwice ku ŵawe, ŵalosisye kuti agapundile macili ga ulemwa gaciŵa ni ga Satana jwele jwakusiŵataŵaga ŵandu wosope. Sambano jino Jwalakwe ŵatukulupwisye uwe kumacili ga ulemwa. Myoyo kwende tujimbe ni kusangalala ni kumlambila Mlungu Msyene Jumpepe. (Nyimbo)

Mgalawusye kasetijo kuti mpikane yine yampaka tutende kuti tuŵe ŵakulimbangana mwa Ambuje wetu Yesu mtendele uwe ni Jwalakwejo.

Part B: Yakummanyisya

Satana akusiŵanyenjelela ŵandu nipo akusalingaga kwanyenjelela ŵele ŵali ŵakumkuya Yesu litala Lyakwe. Nambo Mlungu atulosisye uwe yacitujile pakola macili pa Satana. Mpikanile ni mlijiganye kutyocela mmajiganyo gelega. Mlole kusyeto kwa citusitusi naga mkupikana kusona kuti.

Citusitusi 13: Gidiyoni Ni Lilayika Lya Mlungu

Ŵakulamula 6:1-24

Ŵandu ŵa Isilayeli ŵatandite soni ngampikanila Mlungu nipo ŵatendaga yakusakala. Myoyo Mlungu ŵalesile ŵandu ŵaciMidiyani kuti ŵalamulileje ŵanganyawo kwa yaka 7. AMidiyaniwo ŵajonasile mbeju josope ja Ayisilayeli. Nipo Ayisilayeli ŵadandawile kwa Mlungu kuti ŵakulupusye. Lisiku line mundu jwine lina lyakwe Gidiyoni jwaliji mkuputa tiligu jakwe pesimbo. Jwaliji mkwasisa aMidiyaniwo. Lilayika lya Mlungu lya m'wonecele Gidiyoni ni lyatite: "Ambuje ali nomwe jwangondo jwangali woga. Gidiyoni ŵajanjile acitiji: „Naga Ambuje ali nowe ligongo cici yosopeyi yikutendekwa kwetuwe?" Nambo Ambuje ŵamlimbikasisye Gidiyoni acitiji: "Wujilani macili genu gimwakwete ni mwakulupusye Isilayeli mmyala mwa AMidiyani. Ana Une ngangumtuma mmwejo?" Gidiyoni ŵamanyililega kuti ŵaliji ŵangali macili ni ŵangamanyika. Nambo lilayika lya Mlungu nombe lyamsalile kuti: "Une cimbe ni mmwejo nipo cimkagonjesye AMidiyaniwo. Gidiyoni ŵalipele lilayikalyo yakulya. Lilayikalyo lyagambile kuyikwaya yakulyayo ni ndodo jakwe. Ndaŵi jijojo yawulice ni kuŵa malamba gamoto nipo lilayikalyo nganiliwoneka soni. Gidiyoni ŵamanyilile kuti Mlungu ni juŵaliji mkuŵeceta najo.

Citusitusi 14: Gidiyoni Ŵajonasile Yisanamu

Ŵakulamula 6:25-32

Ŵamwiŵasa mwa Gidiyoni ŵaliji mkulambila mitembe ja cilambo ca Kenani. Ŵaliji mkumlambila Bala ni Ashala. Mlungu ŵamsalile Gidiyoni kuti: "Mkasalanye pakutajila mbopesi kwa Bala pa atati wenu nimgwisye msolo ŵawuli pambali pakwe." Ni mtaŵe pakutajila mbopesi pasyesyene pa Mlungu. Gidiyoni ŵaliji mkwajogopa ŵandu, nambo ŵampikanile Mlungu myoyo cilo ŵajigele acalume 10 ni ŵakasenye pakutajila mbopesi ni ŵagwisisye mitembejo. Ŵandu yanyaleye mnope ni ŵasacile kuti am'wulaje Gidiyoni, nambo babagwe ŵamcenjele ŵatite: „Naga Bala ali mlungu msyesyene amlece alijimile msyene." Nambo pangali yiyam'wonecele Gidiyoni. Acimjangu, Mlungu ali Jwamkulungwa kupunda pakutajila mbopesi, citela ca msolo kapena misimu ja acinangolo wetu. Kwende tumjogope ni kumpikanila Mlungu jumpepe jwacijumi.

Citusitusi 15: Ŵangondo Ŵa Gidiyoni Ŵamwele Mesi

Ŵakulamula 7:1-7

AMidiyani ŵasongene pampepe kuti amenyane ni isilayeli. Gidiyoni ŵasongene nombe ni ŵangondo ŵakutyocela mu Isilayeli. Nambo Mlungu ŵamsalile Gidiyoni kuti: "Mkwete ŵandu ŵajinji... Jwalijose jwakutetemela ligongo lyawoga awujile kumusi. Mlungu ŵaŵecete soni ni Gidiyoni ŵatite: „Atupilepe ŵanduwo. Mwajigalile kumesi nipo Une cingalinje kweleko." Myoyo Gidiyoni ŵajigalile ŵandu ŵakwe kumesi kuti akamwe. Ŵajinji ŵatindiŵele ni kumwaga mpela mujikusijitendelaga mmbwa. Ŵandu ŵakwana 300 pe ni wiŵamwele ni makono gawo. Papopo Mlungu ŵatite: Nipo ŵandu ŵamwele ni makonoŵa, cinapelece AMidiyani mmyala mwenu.

Citusitusi 16: Ŵandu Ŵa Gidiyoni Ŵasyungulile Paŵatamaga Amidiyani

Ŵakulamula 7:16-25

Winji waŵangondo ŵaciMidiyani ŵaliji mpela sombe pamti situsile mumgunda. Gidiyoni ŵakwete ŵandu 300 pe, nambo Mlungu ŵamsalile yakuti atende. Gidiyoni ŵampele mundu jwalijose lipenga ni mipika jangali jilicose jele juŵaŵisile yenje mkati mwakwe. Ŵasyungulile masakasa ga ŵa aMidiyani pakati cilo. Papopo wosope ŵagumisile mnope pamope. Ŵagombile mapenga ni ŵakasenye mpika jula, ŵanyanyice maloŵe acitiji "Upanga ŵa Ambuje ni Gidiyoni." AMidiyani ŵajogwepe mnope ŵasokonecelene ni ŵatandite kumenyana ni kuwulagana acimsyenepe. AMidiyani ŵane ŵatisile. Gidiyoni ŵatumicisye utenga ŵangondo wosope ŵiŵasigele ŵala kuti ayice. Ŵatopwele aMidiyani ŵala nipo ŵajinji ŵawuleje. Acimjangu, komboleka kuŵa ŵangali macili nambo tukukulupilila ni kumpikanila Mlungu, Jwalakwe cacitukamucisya kuti tumpunde mmagongo jwetu jwamkulungwa jula Satana.

Citusitusi 17: Samusoni Ŵaliwuleje Lisimba

Ŵakulamula 13:1 - 14:19

Ali awile Gidiyoni, Isilayeli ŵalesile soni kugakuya matala ga Mlungu. Myoyo Mlungu ŵalesile aFilisiti ŵakalalisya kuti ŵape cilango. Panyuma pakwe Mlungu ŵatumisye jwakwalongolela ni ŵampele macili kuti ŵakulupusye Ayisilayeli. Lina lyakwe jwaliji Samusoni. Piŵamyicilile Samusoni Msimu wa Ambuje, ŵapatile macili mnope. Samusoni ŵamnonyele jwamkongwe jwa ciFalisitina jumkinaŵa jwakulupilila. Myoyo ŵasalile babagwe acitiji: "Mkanjigalile jwelejo. Jwalakwejo ni junamnonyele une." Samusoni paŵaliji mkwawula kumangwakwe jwamkongwe jula, lisimba lya mgulucile. Jwalakweju jwaliji jwakulimbangana, mwakuti mpaka ŵaliwuleje lisimba lila ali jwangali cilicose. Ŵamlombele jwamkongwe jula, nambo nganijuŵa jwakulupicika kwa Samusoni. Papopo Samusoni ligongo lya wukali ŵawuleje aFilisiti 30.

Citusitusi 18: Samusoni Ni Makule Mmigunda Ja Tiligu

Ŵakulamula 15:1-17

Pali papite moŵa Samusoni ŵawujile kukwalola ŵamkwakwe, nambo pelepo nikuti babagwe ali amlombekasisye ni jwamlume jwine. Samusoni ŵatite: "Sambano ngwete ndaŵi jakulimbana ni aFilisiti. Nditu cinajonanje jamanjaŵa." Ŵapite kukwendajenda nipo ŵakamwile makule 300 ni ŵagataŵile gaŵili mmicila. Papopo ŵagataŵilile yenje yilimkolela kumicila jakwe ni ŵagalesile kuti gakajinjile mumigunda ja mpunga ja aFilisitiwo. Yosope yiŵalimile yapile moto. AFilisiti ŵam'ŵenjile Samusoni, ni ŵapite kwa Yuda kuti amjigale ni kumtaŵa. Ayisilayeli ŵa muYuda ŵamtaŵile ni ŵampelece kwa aFilisiti. Papopo Msimu ŵa Ambuje ŵamyicilile Samusoni mwamacili. Yiŵamtaŵileyo yagwile yisyenepe. Jwajigele liwupa lya cipundi ca bulu ni ŵawulajile ŵandu ŵajinji.

Citusitusi 19: Afilisiti Ŵamsenjile Samusoni Umbo

Ŵakulamula 16:4-22

Samusoni ŵaliji mkinasenjeje umbo syakwe cipagwile. Jwalakweju jwakwete ŵumbo syelewu syisyaliji cimanyisyo ca nasili jakwe kwa Mlungu, Jwele juŵamtendekasisye kuti akole macili. Nambo Samusoni ŵapitilisye ngampikanila Mlungu. Samusoni ŵanonyelene soni ni jwamkongwe jwa ciFalisiti. Lina lyakwe Delila. Jwalakweju jwalinjilelinjile kuti amanyilile kugaliji mkutyocela macili gakogoyaga ga Samusoni. Panyuma pakwe Samusoni ŵamsalile: Mlungu ŵasalile baba ni mama ŵangu kuti ambice pajika, mpela jwanasili jwakutumicila jwa Mlungu. Naga umbo syangu sikusenjedwa, tinjiŵa jwangali macili. Lisiku line, Samusoni ali mlugono, Delila ŵaŵilasile Afilisiti. Ŵamsenjile umbo syakwe. Papopo Mlungu ŵamlesile Samusoni, nipo Samusoni macili gamasile. Afilisitiŵo ŵamtaŵile Samusoni, ni kumtusula meso ni ŵamtesile kuti atendeje masengo mnyumba ja akayidi. Galigapite moŵa umbo sila syatandite kukula soni.

Citusitusi 20: Samusoni Ŵajonasile Afilisiti

Ŵakulamula 16:23-31

Kuŵicidwa kwa Samusoni muwukayidi AFilisiti ŵaliji ŵakusangalala mnope nipo ŵakulongolela ŵawo ŵapanganyisye mbopesi jakupeleka kwayisanamu yawo. Ŵamkopwesye Samusoni jwangalola jula muwukayidi mula, kuti akamlosye kwa ŵanduwo. Ŵapali ŵandu ŵajinji mnyumba jakupopelela nipo ŵane 3,000 ŵaliji pamsakasa pakwe. Mwelemo ŵaliji mkususya usilu. Samusoni ŵaŵendile ŵakulongolela ŵa ciFalisiti kuti amjegamice myipilala yiyakamucisye nyumba ja yisanamuyo. Samusoni ŵapopesile kwa Mlungu ŵatite: „Mungumbucilani une ni mumbucisye macili galelope jino." Papopo Samusoni ŵatutile ni macili gakwe gosope yipilala yila ni nyumba jila jagwilile ŵandu wosope ŵala ni kwanyicisya. Samusoni ni AFilisitiŵo ŵawilile pampepe. Mlungu ŵampele Samusoni macili gakwapunda Afilisiti. Pa ŵawaga Samusoni ŵawuleje Afilisiti ŵajinji mnope kulekangana ni paŵaliji cijumi. Acimijangu, ni akaŵetu kupitila mmacili ga Mlungu ni mpaka tumgonjesye Satana. Macili gelega mpaka tugapate naga tukuŵa ŵakumkuya ŵakwe wa Mlungu ni kumtumicila Jwalakwe.

Citusitusi 21: Yesu Ŵakopwesye Masoka Gangalumbana

Luka 8:26-39

Palipapite yaka yejinji pa Gidiyoni ni Samusoni, Yesu ŵatamaga mcilambo ca Isilayeli. Lisiku line ŵamsimene mundu jwine jwana masoka gangalumbana. Jwaliji jwa matakope nipo jwatamaga mumbanga. Mundujo ŵatindiŵele pawujo pa Yesu ni ŵatite: "Ana mkusosa cici pa une, Yesu, Mwanace jwa Mlungu Jwamkulungwa Mnope?" Masoka gamajinji galiji mkummanyilila Yesu kuti ŵaliji Mwanace jwa Mlungu. Yesu ŵagalamulile masokago kuti gakopoce mwa mundujo.

Masokago gajinjile mmaguluŵe gagaliji pakuŵandika. Nipo maguluŵego gawutwice ni gajile gwila mnyasa ni nganigawoneka soni. Ŵandu ŵatandite kumanyilila kuti Yesu akwete macili ga kumpunda Satana ni misimu jakusakala. Maloŵe ga Mlungu gakutujiganya kuti Yesu ŵapocele macili gosope ga kwinani nambo soni pacilambo capasi cino. Ŵakwete macili gakoposyamisimu jakusakala. Misimujo nganijikola macili pa ŵandu ŵakumkuya Yesu. Nambo mpaka ajikoposye Mlina lya Yesu nipo macili ga Msimu Weswela.

Citusitusi 22: Yesu Ŵakopwesye Ŵandu Ŵangalumbana

Luka 19:45-48, 20:1-2

Lisiku line Yesu ŵajinjile mnyumba ja Mlungu ku Yelusalemu. Malo gane mnyumba ja Mlungujo galiji gakuti ŵandu ŵangosyo sine akamlambileje Mlungu. Ayuda ŵajitesile nyumba ja Mlungujo jamalonda pakusimicisya yilango yiyaliji ya mbopesi. Ŵalipanganyicisyaga mbiya pakwalambusya ŵane. Yesu ŵakopwesye ŵamalonda ŵa ulemwawo ni yinyama yakwe kusa. Ŵasalile soni ŵanganyawo kutyocela mmalemba acitiji: "Yilembedwe mmalemba kuti, Nyumba Jangu jili jakupopelela, nambo ŵanganyamwe mjisusisye jaŵaciswamba." Lisiku lililyose Yesu ŵaliji mkwiganya mnyumba ja Mlungu. Nambo acakulungwa ŵaciYuda ŵaliji mkusosa lipesa lyakum'wulajila Yesu. Lisiku line ŵam'wusisye Yesu kuti: „Mkwete ulamusi waci pakutenda yeleyi?" Yesu ŵajanjile: „Mjonanje cilu cangu, nipo mu masiku gatatu tunjimuce soni!"

Citusitusi 23: Yesu Jwacijumi Panyuma Pa Ciwa

Mateyo 28:16-20

Ŵane mwa acakulungwa ŵaciYuda, ŵaŵaliji amagongo ŵa Yesu, ŵatesile ŵandu ŵanepe kuti am'wulaje Jwalakwejo. Yesu ŵamkomele pa msalaba ŵacitela. Pelepo Jwalakwejo ŵawile. Nambo pa lyuŵa lyacitatu Mlungu ŵamjimwisye ku ŵawe. Mlungu ŵampele Yesu macili pa ciwa. Jwalakwejo ngaŵa mkuwa soni iyayi. Kwimuka Kwakwe ku ciwa yikusimicisya kuti Jwalakweju mwanace jwa Mlungu. Yesu ŵasalile ŵakumkuya ŵakwe acitiji: "Ulamusi wosope wakwinani ni wapasi pano uli Wangu. Mjawule kulikose ni mkajiganyeje kuti aŵe ŵakunguya Ŵangu. Mkajiganyeje kuti apikanileje yosope yinamlamwile ŵanganyamwe. Nipo tinjiŵa nomwe ndaŵi syosope." Yesu ŵawinile pamacili gawulemwa ni ciwa. Kwawosope ŵakumkuya Yesu, Mlungu akusiŵapa Msimu Ŵakwe Ŵaswela kuti ŵakamucisyeje kuti amnonyeleje Mlungu ni kugajitika Maloŵe Gakwe. Kwende twanonyele ni kwakunda Ambuje Yesu. Yesu tacitama mwetuwe. Umi wa Yesu uli umi wasambano wakutyocela kwa Mlungu. Umi welewu wangamala atamose yilu yetu yiwe. Awu ni wutenga wambone kuti jwalijose awupikane.

Citusitusi 24: Msilikali Jwa Mlungu

Aefeso 6:10-18

Yesu ŵamgonjesye Satana, nipo akusapelekaga macili kwa uwe kuti tujimikaneje ni Satana ni yitendo yakwe ya ulemwa. Nambo mpaka tuyitende yeleyi naga tukukosecela ngondo, mpela msilikali jwa ciLoma pacitusitusipa. Jwalakweju akosece kutenda ngondo. Candanda tukwenela kuŵeceta ya usyesyene wa Mlungu ni kutamaga mwalisosa Lyakwe. Tukwenela kuyiwala mpela lamba jikusatusyungulila kulikose kutukuja. Tukwenela kwanonyela acimjetu ni kutendaga yambone pameso pa Mlungu. Yindu yambone ni yitukuganisyaga, kuŵeceta ni kuyitenda yikusatucinjilicisyaga konjela pa yitendo ni maloŵe gangali mate. Tukwenela kulikosecela twacimsyetu kuti twasalileje ŵane kwambaga ya Utenga Wambone wa mtendele mwa Yesu. Yili mpela mwakusawalila jwangondo sapato. Yikusiyitukamucisyaga kuti tujimikane ni Satana nipo kutucinjilicisya kuti tukatelesya syajo syetu mmatala gangalumbana. Liloŵe lya Mlungu (Bayibulo) lili mpela upanga wetu. Tujikamulisye masengo kuti tuwujonanje unami wa Satana. Tuŵecetane ni Mlungu m'mapopelo m'kugapikanila malamusi gawo. Tukwenela kukulupilila kuti Yesu ŵawile kuti atukulupusye uwe wosope kumacili ga Satana ni ulemwa.