Kulola, Kupikana Ni Kola Umi: Buku 1

Part A: Kutanda Ni Mlungu, Yakummanyisya

Ŵakunonyelwa acalongo. Ayice ni alijiganye ya ŵandu ŵane ŵandanda wuŵatamaga pa cilambo. Yilinganyo ya Mlungu mwa ŵanganyawo yikutujiganya yejinji yakwamba Mlungu Msyesyene jumpepe. Mlole yitusitusi yayili mubuku jecejewujo pamkupikanila kasetijo. Jikwete majiganyo gakutyocela mu buku ja Tawuleta ni Injili. Naga mkupikana kusona kuti [Ngo], m'wunukule kusyeto kwacikalakalaco.

Citusitusi 1: Adamu Ni Yinyama

Ndandililo Sura 1:aya 1 mpaka sura 2 aya 14

Pandanda pene Mlungu jika jwapali, cacijumi cilicose nganicipagwa. Pana Mlungu jumpepe basi jwali Msimu. Mlungu jwana macili gosope. Jakumanyilila yindu yosope nipo Jwalakwe ali posepose. Cilambo mpela yatukuti pakucimanyilila lelo nganicipagwa. Mlungu ŵapanganyisye yosope yapacilambo ni yakwinani. Papopo mawunde ni soni cilambo capasi. Ŵasigaŵanyisye nyasa kutyocela kumalo gamajumu nipo mbeju syatandite kumela. Mlungu ŵapanganyisye soni lyuŵa, mwesi ni ndondwa. Nipo Mlungu ŵapanganyisye yawumi yosope pa cilambo ni ya mnyasa.

Mundu jwali pacitusitusipa ni Adamu. Jwalakweju ni mundu jwandanda. Mlungu ŵampanganyisye kutyocela mluwundu lwa pa cilambo. Mlungu ŵampele munduju Msimu Wakwe kuti ammanyile Mlungu. Nganisyo ni yitendo ya mundu yosope yaliji mkwilana ni ya Mlungu, nipo jwalakwe ŵajendaga ni Mlungu. Nipo Mlungu ŵayiweni kuti yosope yiŵapanganyisye yaliji yambone.

Citusitusi 2: Ŵamkwawo Adamu

Ndandililo 1:27-28, 2:15-25

Mlungu ŵam'ŵisile Adamu mumgunda ŵakusalala, lina lyakwe Edeni, ni kumsalila kuti awusamalileje. Yapali yitela yamtundu wuliwose, konjecesya citela ca Wumi. Adamu ŵakwete yisogosi yamtundu wuliwose yakulya. Mlungu ŵamkundile Adamu kuti ayisosele mena yinyama ni yijuni yosope. Yawumi yapali yayilume ni yamikolo yakwe yosope nganiyimjogopaga mundu nambo soni ngamtenda kandu. Adamu nganakola wamkwawo. Iyoyo Mlungu ŵaganisisye yakupanganya jwamkongwe kuti aŵe wamkwawo Adamu. Mlungu ŵamtendekasisye Adamu kuti agone lugono lwamnope. Ŵamjigele luŵalati kutyocela mwa Adamu. Kutyocela mlum'ŵalatilo Mlungu ŵapanganyisye jwamkongwe. Mlungu ŵajigalile jwamkongwe kwa jwamlume. Jwamlume ni jwamkongwe waliji ŵamakonope, nambo nganadandawulaga. Ŵaŵecetanaga ni Mlungu mpela mundu ni mjakwe nipo kwaliji kwangali lipowo, ciwa kapena yakusakala kumalo gakusangalasyago.

Citusitusi 3: Lijoka Mumgunda

Ndandililo 2:16, 3; Yesaya 14:12

Mlungu ŵamlamwile mundu jula Adamu: "Mlamulidwe kulya citela cilicose mumgundamu, nambo mkasilya ya citela cakupeleka lunda lwakumanyilila yambone ni yakusakala, pakuŵa naga cimlye celeco nditu timciwa." Nambo Satana ŵalambwisye ŵamkwakwe Adamu. Pandanda pene Satana ŵaliji lilayika lya Mlungu, nambo ŵamjimucile Mlungu juŵampanganyisye jwalakwe. Jwasacile kuŵa jwamkulungwa kupunda Mlungu. Myoyo Mlungu ŵamtopwele mcilambo ni jwaŵele mmagongo jwa Mlungu. Satana, jwakusakala jula, jwayice kwa jwamkongwe mpela lijoka lyangalumbana lyakunyenga. Satana ŵamnyenjelele jwamkongwejula kuti alye cisogosi ciŵamkanyisye. Ŵamsalile kuti ngasawa naga akulya cisogosico. Jwamkongwe jwalile cine cisogosi ni ŵampele Adamu. Paŵagambile kulya ŵasisimwice ali makonope. Ŵalipanganyicisye yakuliwunicila ya masamba nipo ŵalinjile kumjuŵa Mlungu.

Citusitusi 4: Adamu Ni Hawa Kusa Kwa Mgunda

Ndandililo 3:14-24

Apa pana citusitusi tukuyiwona yiyamtendekwele Adamu paŵalesile kumpikanila Mlungu. Mlungu ampele cilango ligongo lya wungapikanila lilamusi Lyakwe. Nambo candanda Mlungu alisalile lijoka "Ligongo lyakutenda yeleyi, mli akulwesedwa kupunda yilango yosope ni yosope yinyama yamwitinji." Kutyocela jele ndaijo Satana jwaele mmagongo jwa Mlungu ni andu. Mlungu soni jwasalicisye ya cisukulu ca Adamu ni amkwakwe, kuti Mesiya, tacimgonjesya Satana. Mlungu ŵamsalile jwamkongwe: "Tinjijonjecesya yipwetesi mli ni citumbo ni pakuŵeleka." Mlungu ŵamsalile Adamu kuti pakuŵa mwapikanile ŵamkwenu ni mlile ya mcitelaci, cinalilwese litaka. Myoyo jwalakwe tacitenda masengo mwakulimba kuti alitendekasye litaka kuti lisogosye yakulya yakumkwanila jwalakwe ni liŵasa lyakwe mpaka kuwa. Mlungu ŵamkopwesye Adamu kusa kwa mgunda. Adamu ŵampele lina lyakuti Hawa, gopolela kuti "wumi." Jwamkongwejo jwakwete ŵanace ni jwalakwe. Waliji acambuje ŵa ŵandu wosope. Ligongo lyakuti Adamu ni Hawa nganampikanila Mlungu, ulemwa wayice mcilambo muno. Myoyo ŵandu wosope ŵapanyuma pawo ali ŵakulemwa nipo ulemwa welewu ukwatalikanganya ŵanganyawo ni Mlungu nipo soni mundu ni mjakwe. Wosope nganitumpikanila Mlungu. Wungampikanila Mlungu uli ulemwa. Tukusawa ligongo twalwemwisye. Nambo pana cikulupi. Mpela Mlungu ŵalangene ni Adamu ni Hawa kuti Mesiya taciyika, kutukulupusya uwe kumacili ga ulemwa ni Satana.

Citusitusi 5: Nowa Ni Combo Cekulungwa

Ndandililo 6:1 - 7:5

Ŵanace wa Adamu ni Hawa ni mitundu jijapali panyuma jaŵele jejinji mnope. Ŵanganyawo ŵakuyiye matala ga Satana ni ŵatendaga ya ulemwa. Mlungu jwaliji jwakudandawula kuti jwapanganyisye ŵandu. Mundu jumope ni jujwaliji kumsangalasya Mlungu. Lina lyakwe Nowa. Lisiku line Mlungu ŵaŵecete ni Nowa watite: "Ngusaka kuŵika mbesi ja ŵandu wosope, pakuŵa cilambo cigumbele ni yawusakwa ligongo lya ŵanganyawo. Mlilinganyicisye mwasyene combo. Cindumisye cikumba pacilambo kuti cijonanje ca wumi cilicose. Nambo cimbanganye cilanga ni mmwejo. Mjinjile mcombomo mmwejo ni ŵamkwenu, ŵanace wenu ŵacilume ni aciŵamkwawo. Mjigalile mcombomo yinyama ya mikambako ni yamikolo, yijuni yamtundu wuliwose kuti yisunjice ni wumi." Mlungu ŵamsalile Nowa yisyesyene yicajile pakulinganya comboco. Nowa ŵayitesile yosope mpela muŵaŵecetele Mlungu. Ŵapanganyisye comboco, Nowa ŵalimbicile kwatetela ŵandu kuti Mlungu ciŵajonanje ŵanganyawo wosope, nambo nganaleka yitendo yawo yangalumbana.

Citusitusi 6: Cikumba Cacikulungwa

Ndandililo 7:6-23

Mlungu ŵayisunjile yilanga yakwe yosope. Nowa ni liŵasa lyakwe ni yinyama yosope ŵajinjile mcombo. Yosope payamasile kwinjila Mlungu ŵawugele mlango. Pali papite moŵa msano ni gaŵili wula jatandite kugwa. Janyele kwa moŵa makumi mcece musi ni cilo cakwe. Mesi gatumbulile gakopwece pasi nipo cilambo cosope cagumbele ni cikumba cekulungwa mnope. Mundu jwalijose, yijuni ni yinyama yosope yiyaliji kusa kwa combo yawile. Ŵandu nganasinda. Akwete ciŵela ulemwa wacipago, ŵakumkuya Satana ni kuleka kumkuya Mlungu.

Citusitusi 7: Ukunje Ni Cilanga Ca Mlungu

Ndandililo 7:24 - 9:17

Nowa ni liŵasa lyakwe ŵaliji mcombo mula ni yinyama yosope kwacaka camtundu. Panyuma pakwe wula jalesile nipo mesi gajumwile pa cilambo, wosope ŵakopwece mcombo mula. Papopo Nowa ŵataŵile pakutajila mbopesi ja Mlungu, mpela yimkuti pakuyiwona apa. ŵapelece yinyama yine kwa Mlungu pakuyitinisya pa malo gakutajilago. Mlungu ŵasangalele najo mbopesijo nipo ŵaŵisile ukunje kwinani ni ŵasimicisye kuti ngasatenda soni konanga yawumi yosope ni cikumba. Ukunjewo uli cimanyisyo cakuti cakutukumbusya uwe ya cilanga ca Mlungu. Mkumbucileje yilanga ya Mlungu, nambo soni mkumbucileje kuti Mlungu tacicilamula cilambo soni. Ndaŵi jelejo tacicijonanga cilambo cino ni moto. Kwa wele ŵakumkulupilila ni kumpikanila Mlungu ngakwenela kogopa yele yiyicitendekwayo. Mumpikanileje Mesiya jwa Mlungu nipo ngasimjonasika.

Citusitusi 8: Sanja Ja Babilo

Ndandililo 11:1-9

Ŵanace ŵacilume ŵatatu ŵa Nowa ali acambuje ŵa ŵandu wosope. Mlungu ŵasalile ŵanganyawo kuti akole ŵanace ŵajinji ni akatame pacilambo posope. Pakatema keleka ŵandu ŵaŵecetaga ciŵeceto cimope nipo nganasakaga kuti ajenele pacilambo cosope. Nganampikanilaga Mlungu nipo ŵaganisisye kulinganya msinda wa sanja jakwika kwinani. Mlungu ŵawuweni msinda ni sanja jila. Jwalakwe ŵawuweni wangapikanila ni kulinonyela kwawo. Papopo Mlungu ŵatite: "Wosopeŵa ali ŵandu ŵampepe nipo akuŵeceta ciŵeceto cimpepe. Kwende tukasokonesye ciŵeceto cawoco, kuti akapikangana jwine ni mjakwe." Pacitusitusici ŵandu nganapikanganaga soni jwine ni mjakwe. Myoyo ŵalesile kutaŵa msinda wula nipo ŵapite kukutama malo gakulekangana le¬kanga¬na. Ligongo lya wungapikanila wawo sambano tukwete yiŵeceto yejinji. Naga ngatukumpikanila Mlungu tulemwisye, nipo ulemwawo ukusamlekanganya mundu ni Mlungu, nipo soni kwalekanganya ŵandu jwine ni mjakwe. Kwende tumpikanile Mlungu ni kukulupilila matala Gakwe.

Citusitusi 9: Yobu Akulambila Mlungu

Yobu 1:1-12

Apa tukum'wona mundu lina lyakwe Yobu. Jwalakweju alimkupeleka mbopesi ja kutinisya kwa Mlungu. Yobu ŵaliji mkulambila Mlungu msyesyene jumpepe nipo nganakuyaga matala ga Satana. Yobu ŵakwete ŵanace msano ni ŵaŵili ŵacalume ni ŵacikongwe ŵatatu ni ŵaliji mkulinganya yakupeleka mmalo mwa ŵanace ŵakwe. Ŵaliji mkuŵenda cikululuko kwa Mlungu naga ali amlemwecesye Mlungu mwitala lililyose. Mlungu ŵaliji mkunonyelwa ni Yobu. Ŵampele upile ni ŵamtendekasisye kuŵa jwakusimana cenene. Yobu ŵakwete yilango yejinji nambo soni ŵamasengo ŵajinji. Lisiku line Mlungu ŵamsalile Satana kuti waliji mkunonyelwa mnope ni Yobu. Nambo Satana jwatandite kumconjela Yobu pameso pa Mlungu. Jwatite Yobu akwambaga kulambila Mlungu kuti asicile. Satana jwasalile Mlungu kuti: "Naga akujigala yosope yiŵakwete Yobu, ni kuti jwelejo ciŵalwese Walakwe." Nambo Mlungu ŵamanyilile kuti Satana ali jwawunami nipo kuti Yobu ali mundu jwambone jwakusaka kumsangalasya Mlungu. Myoyo Mlungu ŵamkundile Satana kuti ajigale yosope yiŵakwete Yobu kuti amlinje Yobu.

Citusitusi 10: Yobu Muwulanda

Yobu 1:13-22

Citusitusi aci cikulosya lisiku lya wulanda wekulungwa wa Yobu. Ŵamasengo ŵakwe ŵayice ni ngani jakogoya kwa jwalakwe. Jwamasengo jwandanda jwayice alimkuwutuka kukumsalila amagongo ŵawuleje ŵamasengo wa Yobu nipo ajiwile ng'ombe syosope ni acibulu wakwe. Mkinaŵe kumalisya kuŵeceta, jwine jwamasengo jwayice. Jwatite moto wasyungulile ngondolo ni ŵakucinga wosope ni awile. Jwayice jwamasengo jwatatu kukumsalila Yobu kuti ŵamwatumile ŵaswambile nipo ajiwile ngamila syenu syosope. Jwamasengo jwine jwayice ni ngani jakupunda syosope jwatite: "Ŵanace wenu ŵaliji mkusangalala pampepe pacindimbapo cayice cimbungo cakogoya ni kujigwisya nyumbajo pasi ni awile wosope ŵene."

Yobu ŵamyosile mumtwe ni ŵaligwisisye pasi mwaligogo ni ŵatite, "Ambuje ŵapelece nipo Ambuje ajigele." Atamose yakusakala yosopeyi yatendekwe, Yobu nganalemwa pakuganicisya Mlungu.

Citusitusi 11: Yobu Ŵalasile

Yobu 2:1 - 41:34

Satana ŵayiweni kuti Yobu ŵaliji ciŵela kumcimbicisya Mlungu, myoyo Satana jwamsalile Mlungu: "Naga mkucinyalayisya cilu ca Yobu, camlwese Mmwejo." Mlungu ŵamkundile Satana kuti amlinje Yobu soni. Satana jwayice ni ulwele jayilonda wakogoya kwa Yobu. Yobu ŵakopwece kusa ni ŵalimwajile yilondayo ni kalupale kampika wekasice. Ŵamkwawo Yobu ŵatite: "Mulwese Mlungu ni mgambe kuwa!" Nambo Yobu ŵajanjile acitiji: "Ana uwe tupoceleje yambonepe kutyocela kwa Mlungu nambo ngaŵaga yakusawusya?" Acimjawo Yobu ŵatatu ŵayice kukuŵecetana nawo kwa moŵa gamajinji. Ŵalinjile kusosasosa magongo malinga ni malagasyo gosope ga Yobu. Ŵatite mwine mwakwe ŵatesile cine cakwe cakulemwa nipo Mlungu jwaliji mkumpa cilango. Nambo Yobu nganajitikana nayo yiŵaŵecetagayo yakwamba jwalakwe. Papopo jwaliwusisye yamatala ga Mlungu, nambo nganagalauka kumleka Mlungu. Pelepo Mlungu ŵamlosisye ukulungwa Wakwe ni lunda lwa yosope kwa Yobu.

Citusitusi 12: Yobu Ŵawujile Muŵaŵelele

Yobu 42:1-17

Apa pana citusitusi ca Yobu ali cenene nipo ali asicile soni. Cinamsalile muyatendekwele yeleyi.

Mlungu paŵaŵecete ni Yobu, jwalakwejo ni paŵamanyilile wukulungwa Wakwe wa Mlungu nipo jwapesisye. Yobu ŵapopelele acimjakwe ŵala nipo Mlungu ŵalipocele lipopelolyo. Panyuma payeleyi Mlungu ŵamtesile Yobu kuti aŵe cenene ni kuŵa jwakusicila soni. Acimjakwe Yobu ni acalongo acimjakwe ŵayice kukumtulasya jwalakwejo. Nipo ŵalile ni kusangalala pampepe ni jwalakwe nipo ŵampele mituka. Mlungu ŵampele Yobu ŵanace ŵacalume msano ni ŵaŵili nipo ŵacikongwe ŵakusalala ŵakwana ŵatatu. Jwalakwe jwatemi jwakulimbangana kwayaka yejinji kuti ayiwone yisukulu yakwe yayijinji ni ŵawile ali jwamkalambale mnope.

Mlungu akusasakaga kuti uwe tumkulupilileje Jwalakwe nipo kuti tuŵeje ŵakulimba mtima naga tukusimana ni malagasyo. Mlungu akusamanyilila catukulajila muwumi awuno. Jwalakwe akusajongolelaga yindu yosope yayikutendekwa. Tukumbucileje kuti Mlungu akusatunonyelaga nipo akusiŵasosela yambone wele ŵakumcimbicisya Jwalakwe.

Part B: Yakummanyisya

Acimjangu, ngusaka namsalile ya mundu jwine lina lyakwe Abulahamu. Jwalakweju ŵampikanilaga Mlungu nipo kupitila mwa jwalakwe ŵandu wosope ajaliwe. Mm'ŵe ŵakoseka kuwunukula citusitusi cakuyicisya naga mkupikana kusona kuti.

Citusitusi 13: Abulahamu Ŵatyosile Ku Mangwawo

Ndandililo 12:1 - 13:4

Paciwulili aci akum'wona mundu lina lyakwe Abulahamu, ŵamkwakwe Sala, mwanace jwa mpwakwe Loti ni ŵamasengo wawo. Ŵanganyawo ali pawulendo ligongo Mlungu ŵaŵecete ni Abulahamu acitiji "Mcilece cilambo cenu, ŵandu wenu ni wosope ŵamnyumba ja baba wenu ni mjawule kumalo gatinalanjisye. Cinamtendekasye mmwejo mtundu wekulungwa mnope nipo tinamjaliwasye mmwejo ni ŵandu wosope pa cilambo tacijaliwa kupitila mwa mmwejo."

Mlungu alangene ni uwe ya wumi wasambano ni malo gakwiwunde. Mpela Abulahamu tukwenela kumkulupilila Mlungu, kuti tukapakombole kuyipocela yele Jwalakwe yapangene ni uwe.

Citusitusi 14: Abulahamu Ni Loti

Ndandililo 13:5-18

Abulahamu ni Loti ŵatamaga pampepe ku Kanani nipo ŵakwete yilango yejinji. Kweleko nganiyipagwa yakulya yakwanila nambo soni yakuti yilye yilango yawo pamalo gampepe gelega. Myoyo ŵakucinga ŵa Abulahamu ni ŵa Loti ŵatanditekukangana. Papopo Abulahamu ŵamsalile Loti: "Kwende tukakangana mmwejo ni une nambo soni ŵakucinga wenu ni ŵa une, pakuŵa uwe pawulongo." Abulahamu ŵamsalile Loti kuti asagule malo galigose giŵasakaga. Loti ŵasakaga malo gambone kuti gaŵe gakwe ni soni yilango yakwe, myoyo ŵasagwile malo galilambo lya lusulo lwa Yolodani kweleko japali soni misinda jakuti mpaka atame. Loti ŵajile kukutama pakuŵandikana ni msinda wakuŵilangwa Sodomu. Ŵandu ŵa muSodomu ŵaliji ŵa ulemwa mnope. Nganamsangalasyaga Mlungu. Abulahamu ŵatamaga mcilambo ca Kanani nipo kweleko Mlungu ŵaŵecete ni jwalakwe soni. Mlungu ŵatite: "Malo gosope gamkugawonaga, cinampe mmwejo nambo soni ŵapanyuma penu mpaka kalakala."

Citusitusi 15: Abulahamu Ŵasimene Ni Mcimwene Jwa Mtendele

Ndandililo 14:1-24

Alimkutama Loti mciŵata mula, ngondo jatandite. Loti ni liŵasa lyakwe ŵakamwilwe pampepe ni ŵandu wosope ŵa mu Sodomu. Myoyo Abulahamu ni asilikali ŵakwe ŵapite kukumkulupusya Loti. Ŵawinile amagongo ŵala ni ŵakulupwisye ŵanduwo ni yosope yiŵakwete. Paŵawujaga kungondo ŵasimene ni mcimwene mpela yimkuti pakuyiwona pacitusitusipa Mcimweneju lina lyakwe Melekisedeki. Jwalakweju jwaliji mcimwene jwamsinda wakuilangwa Salemu, ngopolelo syakwe "Mtendele." Jwayice ni yakulya ni soni yakumwa kwa Abulahamu. Abulahamu ŵatindiŵele pawujo pa Melekisedeki nipo nombe ŵampele mituka. Mcimwene jwa kuSodomu jwasakaga nombe kumpa Abulahamu mituka ligongo lyakwakulupusya ŵandu, nambo Abulahamu nganapocela kandu kalikose kutyocela kwa mcimwene jwakusakalaju. Abulahamu ali ŵakulupwisye Loti ni ŵandu wosope, Loti ŵawujile kuSodomu.

Citusitusi 16: Abulahamu Ni Ndondwa

Ndandililo 15:1-21, 17:1,5,8,15

Pelepo Mlungu watite kwa Abulahamu: "Mkasimjogopa Abulahamu, Une ndili cakulicenjelela cenu, mbote jenu jekulungwa mnope." Mlungu ŵamsalile soni Abulahamu kuti Jwalakwe tampe malo gelega kuti ajigale yosope yamwelemo. Mlungu ŵaliji mkuŵeceta ya cilambo ca Kanani. Nambo Abulahamu ŵaliji mkudandawula ligongo Mlungu nganampa mwanace. Palyele ligongoli Mlungu ŵajigalile Abulahamu kusa ni ŵatite: "Mlole, mlinje kuŵalanga ndondwasyo. Ticikola yisukulu yejinji mpela ndondwasyo." Abulahamu ŵakulupilile cilanga ca Mlungu, atamose Abulahamujo ŵaliji mkinakole mwanace. Mlungu ŵaliji mkunonyelwa ni Abulahamu.

Citusitusi 17: Mwanace Isimayeli

Ndandililo 16 - 17

Mlole pa ciwulili. Abulahamu ŵakwete mwanace jwamlume. Abulahamu ŵatemi mcilambo ca Kanani kwa yaka likumi, nambo ŵaliji ciŵela kwembeceya cilanga ciŵapangene ni Mlungu, pakuŵa Salayi ŵamkwakwe waliji jwamcekulupe nipo nganakola mwanace. Salayi ŵakwete jwamasengo, lina lyakwe Hagala. Salayi ŵasakaga kuti Hagala akole mwanace ni Abulahamu ni camjigale mwanacejo kuŵa jwakwe. Welewu ŵaliji msyungu wamasiku gelego. Myoyo Hagala ŵakwete citumbo ca Abulahamu, nipo Salayi ŵatandite kumtendela jwakwejo wiwu. Ŵatandite kumlagasya, yamti mpaka jwalakwe jwatisile. Nambo lilayika lya Mlungu lyamyicilile ni kumlimbisya. Lyamsalile kuti takole mwanace jwamlume taciwilangwa Isumayili, gopolela kuti Mlungu "Jwakupikana." Mlungu ŵamsalile kuti tacimjaliwasya Isumayili. Isimayeli tacimenyanaga ni ŵandu ŵane wosope. Isimayeli ŵapali nipo panyuma pakwe jwaliji nangolo jwa ŵalabu. Pali papite yaka likumi ni yitatu Isimayeli ali apali, Mlungu ŵamlagulile Abulahamu ni yisukulu yakwe cilambo ca Kanani mpaka kalakala, nambo Abulahamu ni yisukulu yakwe ŵaliji mkwenela kupikanila Maloŵe ga Mlungu.

Citusitusi 18: Sala Ŵasecile

Ndandililo 18:1-15

Lisiku line, Abulahamu paŵaliji ni yaka 99, acalendo ŵatatu ŵakucimbicika ŵayice kwisakasa lyakwe. Abulahamu ŵamsalile Sala kuti alinganye yakulya, ni jwalakwe cagaŵanye. Papopo ŵandu ŵala ŵam'wusisye Abulahamu kuti "Ŵamkenu Sala ali kwapi?" Abulahamu ŵajanjile kuti "Ali amo mwisakasamo." Jumo jwa ŵanduwo ŵatite kwa Abulahamu: "Une nditu tinjiwuja kwenumwe ndaŵi mpela jino caka camalaŵi nipo Sala ŵamkwenu taciŵa ni mwanace jwamlume. Sala paŵapikene ya yeleyi ŵasecile ligongo waliji ni yaka 90. Nginamkulupilila mundujo. Papopo Mlungu ŵaŵecete ni Abulahamu ŵatite: "Ligongo cici Sala ŵasecile ni kuti, une yisyene mpaka ngole mwanace, pakuŵa sambano ngalambele? Ana pana yampaka kulepeleka ni Ambuje?... Sala cakole mwanace jwamlume."

Citusitusi 19: Abulahamu Ŵajipopelele Sodomu

Ndandililo 18:16 - 19:29

Apapa tukum'wona Abulahamu ni acalendo ŵatatu. Mlungu ŵaliji mkuganisya yakonanga misinda ja Sodomu ni Gomola ligongo ŵandu ŵa mwelemo ŵatendaga yakusakala pameso pa Mlungu pakutenda cikululu acalume ni acakongwe. Abulahamu ŵamkumbucile Loti ni ŵatite kwa Ambuje: „Ana tacijonanga ŵakulupilila pampepe ni ŵa ulemwa? Ana mkulamula jwa cilambo kisalamula cilambo mwakwilanya?" Abulahamu ŵatandite kumcondelela Mlungu kuti akajijonanga Sodomu. Nipo mpaka Mlungu ŵatite nganajijonanga Sodomu naga muli mwana likumipe ŵakumtumicila Mlungujo. Nambo nganakwana atamose likumi ŵakumtumicila Mlungu mu Sodomu. Paŵayice ŵamtenga wa Mlungu ku Sodomu, ŵakuweni kupelembela kwakukulungwa kwa ŵanduwo. Mundu jwagoloka kweleko ŵaliji Loti jikape. Malayika gamlamwile Loti ni liŵasa lyakwe kuti akopoce atile mu Sodomu nipo akagalawuka kulola panyuma. Pelepo Mlungu ŵatumisye moto kutyocela kwinani nipo Sodomu ni Gomola pampepe ni ŵandu wosope wa ulemwa waŵatamaga mwelemo ŵawile. Paŵaliji mkutila Loti ni liŵasa lyakwe, ŵamkwawo Loti ŵalolite panyuma nipo ŵasandwice lisugulu lya njete. Abulahamu ŵakamusyanile ni Mlungu kwakulupusya ŵandu wagoloka wosope. Loti jikape, ni ŵanace ŵakwe ŵacikongwepe ni wuŵakulupwice.

Citusitusi 20: Mbopesi Ja Abulahamu

Ndandililo 21:1 - 22:19

Sala paŵaliji ni yaka 90, ŵaŵelece mwanace jwamlume, mpela muŵamsalilile Abulahamu. Ŵampele lina kuti Isaki, gopolela kuti "Ŵasecile." Isaki pajwaliji mnyamata Mlungu ŵamlinjile Abulahamu. Mlungu ŵasakaga kuti am'wone Abulahamu naga campikanile. Mlungu ŵamsalile jwalakwe kuti: Jigalani mwanace jwenujo Isaki, jwakumnonyela, ni mumpelece mpela mbopesi kwa Une. Abulahamu ŵampikanilaga Mlungu. Abulahamu ŵakulupilile kuti naga Isaki awe Mlungu tacijimusya Isakijo kuŵa jwawumi soni. Ŵamkosecele Isaki kuti ampelece mpela mbopesi kwa Mlungu mpela yimkuti pakuyiwona pa citusitusipa.

Abulahamu paŵagambile kunyakula cipula kuti am'wulaje Isaki lilayika lya Mlungu lyamsalile jwalakwe, lyatite: "Abulahamu, mkasimuwulaga mwanacejo. Sambano ngumanyilila kuti mkumjogopa Mlungu, ligongo nganimkanya mwanace jwenuju mkumpeleka kwa Une. Papopo Abulahamu ŵakaweni kangondolo pewukutu. Ŵakajigele ni kukapeleka mpela mbopesi kwa Mlungu mmalo mwa mwanace jwakwe. Myoyo Mlungu ŵatite kwa jwalakwe: "Ligongo lyakupikanila maloŵe Gangu, mwakusimicisya tinjimjaliwasya mmwejo nipo kupitila mwa mmwejo ŵandu ŵangosyo syosope pacilambo tacijaliwa."

Citusitusi 21: Abulahamu Ni Jwamasengo Jwakwe

Ndandililo 24:1 - 25:26

Abulahamu ali akalambele mnope ŵam'ŵilasile jwamasengo jwakwe ni ŵatite : „Musimicisye une kuti ticijawula ku cilambo cangu ni kwa acalongo acimjangu, ni kujigala jwamkongwe jwa mwanace jwanguju Isaki." Abulahamu nganasakaga kuti Isaki atyoce mcilambo ciŵalagulile Mlungu, kapena kulombela jwamkongwe jwa muKanani winginamtumicilaga Mlungu. Jwamasengo jula jwampikanile Abulahamu ni jwapite ku msinda wa Nahulu. Kweleko jwam'wendile Mlungu kuti amlongole, kuti apate mwali jwakuŵajilwa jwa Isaki. Mwali jwine lina lyakwe Labeka jwakopwece mumsindamo, kuti akatece mesi pacisima. Jwaliji jwakusangalala kuti amtecele jwamasengo jwa Abulahamu mesi nambo soni ngamila syakwe likumi. Jwamasengo jula jwamanyilile kuti Mlungu ŵamlongolele jwalakwe kwa jwamkongwe jweleju nipo kuti jwaliji jwamkongwe juŵaliji mkusosa. Ŵawucisye cenene ni jwapikene kuti jwaliji mwanace jwa mpwakwe Abulahamu. Jwakutumicilajo ŵamlambile Mlungu juŵamjanjile lipopelo lyakwe nipo juŵamlongwele kwa acalongo acimjawo mmbuje gwawo. Nipo Labeka ŵaŵele ŵamkwakwe Isaki. Abulahamu ŵawile ali akwete yaka 175 ali akalambele mnope. Wumi wakwe wosope ŵaliji mkukulupilila Mlungu ni kusungaga yilanga Yakwe, ni myoyo Mlungu ŵamocele ni kumjaliwasya. Mlungu ali ciŵela kwajaliwasya ŵandu wosope ŵakumkulupilila Jwalakwe mpela Abulahamu.

Citusitusi 22: Kupagwa Kwa Yesu

Agalatiya 4:4-5; Mateyo 1:18-25

Maloŵe ga Mlungu gali gasyesyene. (Mlungu jwangalambusya). Mlungu ŵamsalile Adamu kuti tacimtumisya Yesu kuti tamgonjesye Satana. Ŵamtetele Nowa kuti Jwalakwe tacajonanga wosope ŵakulemwa. Mlungu ŵamlosisye Yobu kuti Jwalakwe akusatusosela uwe yele yayili yambone. Nipo ŵamlosisye Abulahamu kuti Jwalakwe akusasungaga yilanga Yakwe ndaŵi syosope. Aci ni citusitusi cakupagwa kwakwe kwa Yesu. (Mpela mu ndaŵi jakwe) Jwalakwe jwapali mcilambo ca Isilayeli, cicaŵilanjidwaga kuti Kanani pandanda. Lina lya mamagwe ŵaliji Maliya wuŵaliji cisukulu cakutyocela mwa Abulahamu ni Isaki. Maliya ŵaliji mwalimwalipe pa ndaŵi jiŵaŵelece Yesu. Lina lyakwe Yesu Mesiya. Lina lya Yesu ligopolela kuti (Mkulupusyo). Yesu nganakola babagwe ŵapacilambo. Jwalakwe wapali mwakusimonjesya kupitila mmacili ga Msimu Ŵaswela. Yesu ni Jwele jwakusayika ni majali pacilambo pano, pakuŵa Jwalakwe jwayice kukugumbalicisya yilanga ya Mlungu kuti amgonjesye Satana, ni kutuwucisya uwe kwa Mlungu.

Citusitusi 23: Ciwa Ca Yesu

Agalatiya 3:13-14

Yesu paŵatamaga pacilambo, ŵajiganisye ŵandu matala ga Mlungu. Ŵatesile yakusimonjesya yejinji pakusaka kulosya kuti ŵaliji ŵakutyocela kwa Mlungu. Nambo ŵandu ŵangalumbana nganamkulupilila Jwalakwe. Ŵam'wuleje Yesu pakumkomela pamsalaba walitabwa. Msilikali jwajigele lipanga ni kumtota mumbalati kuti asimicisye kuti awile. Acimjangu, Mlungu ŵamsalile Adamu kuti taciwa naga talye cisogosi. Wosope twalemwecesye Mlungu nipo tuciwa mpaka kalakala. Cimkumbucile kuti Mlungu ŵapelece kwa Abulahamu kangondolo kuti kawulajidwe mpela mbopesi mmalo mwa mwanace jwakwe Isaki. Mwitala lilyolyo Mlungu ŵampelece Yesu kuti awulajidwe mpela mbopesi mmalo mwa ŵandu wosope wuŵalemwisye. Ni ciwa cakwe, Yesu, ŵalipilile ulemwa wetu ni wa ŵanganyawo. Ulemwa wetu watulekangenye ni Mlungu. Yesu ali litala lyakuwujila kwa Mlungu. Mkumbucile kuti watite kwa mnabi Adamu kuti tacitumisya Mesiya kukumgonjesya Satana. Yesu paŵawile pa msalaba ni kwimuka kuŵawe, ŵamgonjesye Satana. Kwa ŵele ŵakumpikanila Mlungu ni kumkulupilila Yesu, macili ga Satana gamasile kasika. Mlungu ŵapanganyisye cilanga mpela celeci ni Abulahamu. Mlungu ŵatite kupitila lukosyo lwa Abulahamu ŵangosyo syosope pacilambo tacijaliwa. Kujaliwa kwakwe ni kwa kutama ni Mlungu mpaka kalakala kukwayice kupitila mwa Yesu. Mpaka tupocele kujaliwa kutyocela kwa Mlungu naga tukukulupilila mwa Ambuje Yesu, ni kumpikanila Jwalakwe.

Citusitusi 24: Yesu Ali Wumi

Yahaya 20:19-29

Acimjawo Yesu ŵaŵisile mtembo wa Yesu mwilembe. Jwalakwe waliji mwilembe kwa moŵa gatatu. Panyuma pakwe ŵajimwici ku ŵawe. Ciwa calepele kumkamulila Yesu, jwakutyocela kwa Mlungu. Yesu ŵalilosisye msyene jwamjumi, kwa ŵakulijiganya ŵakwe. Wosope ŵaliji mkusimongwa. Jwakulijiganya jumo, lina lyakwe Tomasi, nganapagwa mundaŵi jiŵayice Yesu kwa ŵanganyawo. Tomasi ŵatite kwa ŵakulijiganyawo: „Naga ngangugawona maŵanga ga misomali mmagasa Mwakwe, ni kupapasya mu mbalati Mwakwe, ngangulupilila kose." Uli wupite mlungu wumo, Yesu ŵawonecele soni kwa ŵanganyawo. Mlole pacitusitusipa. Yesu ŵamlosisye Tomasi maŵanga ga misomali mmagasa Mwakwe ni ŵamsalile Tomasi kuti apapasye ni mkono wakwe mu mbalati mwa Yesu. Yesu ŵatite "Mlece kayicila ni mkulupilile." Papopo Tomasi ŵatite kwa Yesu: „Ambuje ŵangu ni Mlungu Jwangu!" Acimjangu, tukaŵaga mpela Tomasi ŵiŵamkayicile Mlungu. Kwende tuŵe mpela Abulahamu juŵakulupililaga yilanga ya Mlungu; ni kumpikanila Jwalakwe. Yili pakwakulupilila Ambuje Yesu kuti ali ŵawowopewo ŵampaka kutukulupusya uwe kucilango ca Mlungu, ni kumpikanila Jwalakwe, kuti mpaka tummanye Mlungu, ni myoyo tupocele mtuka wakutama ni Mlungu mpaka kalakala.