Livro 6

Livro 6 Nikukuru A. Yesu Namasuuziha Mulubale

Muhuseliwa akwaaga?
Mudhe mmunone namasuuziha mulubale ahinakalegewo, oneriwa Yesu. Moone
dhonihelo dhili nivuru na girini vano moone dhonihelo dhimohi osogolowa mweewa
yoruma erumaga mukunuule yoruma. (*)

1 Yonihelo yoowambeela. Yesu onosuuziha nlogo

Mat. 5

Yonihelo ela, Yesu onosuuziha nlogo dha Mulugu. Yesu odheele mwa Mulugu, oliye
ohunona dhatedhene odheela mwa Mulugu, siyene oliye ekaleliye mwana Mulugu,
Oliye ohunona dhatedhene odheela mwa Mulugu. Mulugu doweela ni mwaha wa
athu wubuwelaga dhotakala ni wiragana dhohufwanela, aliwa eli wolapela ni Mulugu.
Mbwenye Mulugu ohumuruma Yesu odha onisuuziha, makalelo omunona ni
omwiwelela Mulugu. Miyo gineere uwaddela makalelo yasuuziha Yesu nlogo, agali
vati va, vano niweene oneere onona dha ebaribari ya Mulugu. Yoruma. (*)

2 Yonihelo ya nebiili. Nyuba biili

Mat. 7:24-27

Yesu muyonihelo ela onawoga thalako yalobwana abiili yamagile nyuba dhiwa.
Mulobwana owambeela amagile nyubaaye vamabweni, vano ahiddihiha. Pevo
vadhiliwa yooba, nyubaye obwanyuwavo yateene. Yesu wiira: Mulobwana ole
amagile nyubaye vamabweni aali ononelamo ni oxaga. Nihiyene nimage dhigumi
dhehu ni mukalelo woddihiha moliba. Yesu di olibiha nyuba yehu, hiyo neewelelege
masuuziho aaye. Ahiyo newelelaga, oliye oneere onikamihedha ombwanyula Sathana,
adha ni mobuwelelo mateene ni mereloya enerihuna mwigumini mwehu. Yesu
onakale namaholela ehu ni kopolo dhehu, naari mudhidhi dhokathamiha. Yoruma. (*)

3 Yonihelo ya neetharu. Waara wa elabo

Matew 5:14-16

Moone muyoniheloni ela mulobwana oli ni mwenje dhohidda. Nyo munina havi
mwenje vayihini? Mulobwana mmohi vayoniheloni va, uhiddeela mwenje waaye
othukulela vootama pama, wi mba mwatemwene mwaarege. Mulobwana mmohi
dabure. Oliye onologoha mwenjeya. Oliye waara wa elabo teto oliye ononooniha dila
ya Mulugu. Hiyo namuroromela oliye, vano niwelelaga madhu aaye, vano
nivirihaagmo, athu amohi enerege woona waara wa Yesu mwa hiyo. Yesu ahiwoga
wira:- Waara weenyu waareeg vaari va athu, wi yoneegmaabsa apama enyu vano
babinyu oli odhuluathithimihiwe. Yoruma. (*)

4 Yonihelo ya neenayi. Mukadda Roma onanvada Muyuddewu

Mat. 5:38-42; Rom.12:19

Yesu akalaga elabo yakadda Yuddeya Roma bathonga. Vamohiya anyakoddo akadda
Roma yowaweddela obure akadda Yuddeya, woona munonelinyu va. Munyakoddo
mmohi ononvada onomwaaka yowara yaaye yelobwana.. Ki mulobwana ole eere
ddi?. Yesu ahiwoga ni nlogo wiira:- Kamulibalibege yowiirelagani obure. Ole
onovadeni nikukuru nimohi nanthama, murugunusedheni kukuru emohi.
Kamunyinyimuwe yowirelagani dhohufwanela. Akalavo mmohi oni giveleleni dila ya
murudda mmohi, enjedhedhawoni dhikale mirudda miinddi muunvelelaga. Ogonjiha
pwaaga, miyo gineere oliva .- Mulugu oneere wasinyusa ateene alene enawelela
yiragana obure. Osinyusa wu onahdeele mwigumini elena naari osogolo wo egumi
egavirile muukwani. Mbwenye Mulugu ononisuziha wi nawirege opama ale
enaniirela obure, hiyo nawirelege opama. Yoruma. (*)

5 Yonihelo ya neetanu. Omuloba Mulugu

Mat. 6:5-15

Va yoniheloni va ninowawoona athu abiili emulobaga Mulugu. Mulobwana mohi
wiire wimela varampani, alobelaga malobelo owavirimedha. Oliye alobelaga wi athu
enavira emoonege wi onamulobel aMulugu. Mbwenye Mulugu kaakulile mulobelelo
ola, hiyo nikale wona mulobwana mmohiya ola oli nukukuru onalobela wa Mulugu
oomalene ononeya wi onlobela wa Mulugu. Yesu wiire:- Nyo mwalobelaga, nfugege
musiwo mmulobege babinyu, oyene nyo mwahinamooninyu. Vano babinyu oli
odhulu, onoona dhatedhene dhineereya mologoheya, oneere uwakulani. Vano we
walobelaga, wahirege woona eneera anamburebure, ong óng’oha othabwiha olobela
puneewiwa. Kukale woona liwa vowi ababo eli odhulu ehinona dhatedhene
dhinafuniwe we ohunambeele otapula mulomo.)) Vano walobelaga wiirege hayi.-
Baba wehu, muli odhulu, ndina neenyu neelihiwe, omwene wenyu odhe, ofuna
weenyu wiireyege vati va woona odhulu. Dhooja dhehu dha nlabo ni nlabo munivahe
peeno, munileveleel dhothega dhehu, woona hiyo ninaalevelela ale enanthegela,
kamunihiye otongwela mowehiwani, mbwenye munobole mwa dhotakala:- Popaa.
yoruma.(*)

6 Yonihelo ya neetanu nammohi. Bewu ya mwiiddani

Mat. 13:24-30 86:43

Athu otakala mirima enadhala mpidda mmiddani mwamwiinya. Alobwana
amwiddani a muliba mudda ole. Mpidda ya onaligana ni bewu yapama. Mwiinya
amudda ole kanavenyihamo mpidda ole onoova oddulana bewu yapama. Vano
mulobwana ola onajejiha mudhidhi wohadda, woredda, wi evenyihemo mpidda
wabure epahe. Vano nuwi ndo ereddemo bewu yapama. Mulugu oli woona muliba
mudda, namburebure ola di Sathana. Mwilaboni muhukala athu a Sathana eli abure ni
athu aapama. Mudhidhi ya waakwanela Yesu onodha awele, amwalanihe athu abure
ni ale enamwiwelela emuroromelaga Mulugu. Yesu onodha athukule alene ateene
enamurumedha emuroromelaga oliye, vano enakalege ni oliye, malabweene.
Mbwenye ale ehinamurorormela Yesu, oliye onodha avokedhe omunddoni ni
Sathana, niburo na mamwalano ni goyi yamalabo mateene. Yoruma. (*)

7 Yonihelo ya neetanu nabiili. Yesu ni ahima

Mat. 18:1-6

Nlabo nimohi wa athu amohi waathukula aniiwa wadowana wa Yesu. Yafunaga wi
Yesu ahidde alobelele wa Mulugu. Mbwenye anamasuuza aaye yegi wahiha
yahigumane ni namasuuziha, nda dhamutotile Yesu mahiyaniho. Yesu agafwanyedhe
nthapa, owoga wiira:- Ahiyeni ahima edgege wa miyo, kamwahiye, eneriha omwene
wa Mulugu bweewa.- Owelela wiira:- Nyo mwahikala woona ahima ala, kamudha
mvolowa muumweneni wa Mulugu. Olene olive mutnu onakalena nrorormelo
mofwanelela woona mwaana, oliye ufwanelela ovolowa muuumweneni wa Mulugu.
Mbwenye ale enobuwelela wi nili ofwanelela ahiyana ni akwiiwa, kahuwo
ebaribareene anamahara a Yesu. Yoruma (*)

8 Yonihelo ya neetanu nathaaru. Mukukuli ni nibila

Luc. 15:4

Nlabo nimohi Yesu ahiwogaga ni anaamsuuza aye wiira: Akala mulobwana mmohi
ukalana mabila aaye zana vano nimohi nirimeela, ehala makumi matanu ni manayi
vano onodhowa omwangoni osayelaga nibila ndde nirimeele? Vano onothabwesesa
odhiveliwa mwaha wa nibila narimeele, ohiya mamohiya makumi matanu ni manayi
yahirimeele. Ni mukalelo mmohive, babihu oli odhulu onodhiveliwa ni mwanaye
mmohi onawelela wa oliye. Mulugu ohapaddusa athu ateene amwiilaboni. Hiyo nili
aaye. Akalavo mmohi onamuhara Sathana, oli woona nibila noholowa. Vano Yesu
ahiwoga wiira:- Miyo gili mukukuli apaam, miyo gihanona mabila aaga, teto aliwa
iginona…Yesu oneeriwa mukukuli apama, eneriha oliye ahidha wi anisayele vano
anoobole. Ale yarimeele dila ya Mulugu. Ani vano Yesu onowasayela ale orimeela.
Yoruma. (*)

9 Yonihelo ya neetanu neenayi. Namemelela ohulevelela

Mat. 18:24

Nlabo nimohi, namemelela mmohi ahifiyarigi korowa dhijinjidhene dha mwene,
mbwenye oliyeya kaakwaniha opagaliwa. Vano mwene omuthongela wi,
namemelelaya ni emudhi yaaye yateene eguliwe ekale wona adhaari. Mbwenye
namemelela ole odhowa wa mwene oloba wi envahe mudhidhi, wi ande opagali
mangawa. Mwene okalana thagaraga wa namemelela ole vano omulevelela mangawa
mateene namemelela ole otapuliwa. Vano namemelela vatapuliwiye, munyamabasa
aleveleliwe ole, ogumana ni munyamabasa mukwaaye oyene anfiyarilege korowa
eng’onong’onove, eyene aliye ahinamwinke mwiinya teto yahafwanele opagaliwa.
Nameemelela aleveleliwe ni mwene omwihidda mukwaaye omukuthaga
ahimweddiwelaga thagaraga, vano, amonihagave goyi okuwaga eraga:- Kagipagali
muthengo wafiyariiwe agaali otakaleliweene. Vano athu ajinjeene woona dhereyaga
odhowa omwaddela mwene dhapadduwaga. Vano mwene otakaleliweene, waruma
athu wi kaweni mwamwithane namemelela olene aleveleliwe ni mwene mangawa
majinji wiira: We namalaba otakala murima! Miyo guhulevelela mwaha wi
wahigiloba. Kawerena yankeene guwirilimina we gumorela thagaraga? Vano mwene
omuhela mukambura namemelela otakala murima ole, ofiyedha wi apagali mangawa
aaye aleveleliwiye. Akwaaga, hiyo nalevelelege ateene enaneddela ebure. Vano
Mulugu oneere onilevelela dhothega dhehu dhinerihuna, neera nithwaruwa
ebaribarene mwa dhothega dhehu. (*)

10 Yonihelo ya neekumi Anamalaba ni yothambiliwa

Mat. 20:1-16

Mulobwanoyo ahikalana muddaye wafiyile mudhidhiya wohadda. Nuwi ndo odhowa
omudhini wi alebe ganyo anamalaba ni midhidhi dhohiyana dha nlabo, vano
waroromeliha yowathambilihaya yowakwanela. Omamalelo nlabo, wawithana ale
yagomihedhege olebiwa ganyo wathambiliha muthengo wapanganiwa. Amohiya
yalabilege nduwa natenene, yobuwelaga wi enathambile muthengo wokwaranya vowi
aliwa yalabilege nduwa natenene nimule mwaroromelihiwa yenjedhedhiwe mbwenye
nuwatikiniha aliwa, ateene yathambilege muthengo mmohive. Anamalaba yalabilege
nduwa natenene wambeela okumiha marabwa, aliwa yafunaga wenjedhedhiwa
korowa. Vano muliba mudda wiira:- Akwaaga miyo kagirilena yohufwanela
vamentoni venyu. Miyo kaguwikileni yapanganihu? Akelani yothambilinyu
mudhowege. Miyo ginafuna gawike akwinyu muthengo mmohive guwikilimini. Miyo
gihikalana korowa dhofuna wirana ginafunimi. Ki mwaha munakwelelinyu nrima
miyo gigali omalene gihipahule?’’ Mulugu oli woona muliba mudda. Oliye dothongi
wofwanelela malabwene. Oliye onomuthambiliha muthu muthu ole onamwiwelela
Yesu, egumi yohumala. Oyo nvahi kahuwo yothambila ya opama onerihuna. (*)

11 Yonihelo ya neekumi nimohi. Mukale owisasanyedhene

Mat. 25:1-13

Yesu ahiwoga thalako emohi ya anamwali kumi. Aliwa yamujejihaga muteli. Atanu
yaali oxaga, mbwenye amohiya atanu woona vinawonelinyu va, yaali olodhowa.
Muteli vafiyiliye morurumusa ni mahiyu, anamwali atanu oxaga yahirurumuwa
odhowa wi yagumanena. Aliwa yahikalana makura mpantinimwiwa, teto yaaligi
owisasanyedheene wi yavolowe mutelani. Musiwo ofugiwa- Anamwali atanu
kayanna makura mpantinimwiwa, vano aliwa odhowa wi yagulelemo makuraya.
Vano ewelagawo okuwaag yiraga:- Nabwiya, Nabwiya! Nithuleleni musiwo!
Mbwenye muteliya wakula wiira: Miyo ginawoga ebaribari wi kagunonileni. Yesu
dhinova oli odhulu, oliye di muteli ehu. Nlabo nimohi onodha adhe, hiyo kaninonile
mudhidhiya onapadduwiwa. Mbwenye malabo mateene hiyo nisasanyedhege wi
nagumane ni Yesu. Mbwenye amohi eli woona anamwali kumi olodhowa, enodha
ehiyiwe mundduli. (*)

12 Yonihelo ya neekumi na biili Mesili ni anamemelela

Mat. 25:14-30

Enafwanelela ddi wi nikale owisasanyedhene Yesu awelaga?..- Mulobwana mmohi
oreela ahithukula olenddo odhowa elabo yolapela, mbwenye ahinamaruwe,
ahawithana anamemelela aaye araaru ahawika muthu muthu korowa wi ehale
emweddegena nagoso, ofiyedha oliye owela wulenddoni waye. Osogolowa
ahiwelawo woona vapaganyeliye. Agavenyileve, anaamlaba abili yahidhowa
mowaguva mwene omwiraga nagoso ni korowa dhahiyedhiwisu, ofwanyamo
mpinddu wa korowadha muzzugu ewa. Vano namalaba anethaaru eere otibela
korowaya yekiwiye vano edda zuuzu zuuzu mudhidhi wateene wavenyilevo muzugu
aaye. Anamemelela abili yahivahiwa mbola mayo, mbwenye mulobwana mureeli ole
ahitakaleliwaga vajinji vene mwaha wa namemelela omangonyole, vowi kapinddulile
yego, vano ahimwigaravo vade vaye.- Yesu di mwinya wa ale enamuroromela. Oliye
udhowa odhulu, Mbwenye nlabo nimohi onodha adhe vati veva . Oliye
onowaroromela amwimeleli aaye wi ekalegewo mwa oliye, athu amohi biili ya Yesu.
Oliye uroromeliha wawakeliha ateene alene enamwimelela ni nroromelo. (*)

Kukuru =B= Yesu namalabela a matikiniho

Mavolowelo
Yesu osuziha nlogo dha Mulugu, mbwenye teto oliye owoneyiha wi ukalana owodha
wulubale, wodhela wa Mulugu. Musugwe yonihelo vano murugunuse kukuru
yoharela ya yonihelo mweewa yoruma. (*)

13 Yonihelo Obaddiziwa wa Yesu

Marc 1:4-11

Vayoniheloni va ninamoona Yesu ahinambeele osuziha nlogo. Mulobwana aali ni
Yesu di Zhuwawu Mbaddizi. Zhuwawu ahinona wi Mulugu eere omuruma Yesu
vativa. Zhuwawu mbaddizi owalaleyela athu wi ehiye dhothega dhiwa wi
emwimelelege Mulugu. Ale yarumedhele madhu a Zhuwawu, yahibaddiziwa
mwihinje wa o Jorodawu. Eyo yaali yoneyiho ya omuthu wa ode wa othwaruwa ni
oleveleliwa wa dhothega. Zhuwawu owoga wiira:- Mundduli mwaaga, onodhamo
winna kopolo dhogikwaranya miyo, naari miyo kaginafwanelela otapula mingoyi dha
sapatho dhaye. Mwebaribarini miyo ginobaddizani ni mahinje, mbwenye onadhege
oyo onobaddizegeni ni muneba woweela. Muneba woweela onovaha kopolo wa
anamaroromela ateene wi emwiwelelege Mulugu. Va, Yesu oli valigi Zhuwawu, wi
abaddiziwe ni amohiya, naari ahinna yothega. Yesu ahivenyaga mwinko, vano yego
emohi yotikiniha yahipadduwaga. Odhulu wahifuguwaga vano muneba woweela wa
Mulugu wahidhaga valigi Yesu ni mukalelo woona kangayiwa. Vano ndhu na Mulugu
nahiweyaga niraga:- Oyo di mwanaga odhivela (onagihagalasa) oneerana ofuna
waaga. Vovira obaddiziwa wa Yesu, Mulugu wenya wi Sathana amweehe Yesu,
ofiyedha omweha ni madhu a Mulugu, mbwenye Yesu ahiliba ni Sathana ni kopolo
dha madhu a Mulugu, ni muneba woweela. (*)

14 Yonihelo ya neekumi neenayi. Yesu onowasakula anamasuuza

Marc 1:14-20

Yesu agamugonjihe Sathana, Yesu odhowa wakwanihedhaga mabasa yarumiwiliye.
Mulugu ahimuruma Yesu Kiristu vativa, wi alaleye muselu wapama wodheela mwa
Mulugu, wi asuzihege athu, vano ayilihege aredda ni obwanyuwa mabasa a Sathana.
Nlabo nimohi eddaga seresere ya bara Yogalileya, Yesu wawoona anamasaya somba
abiili, Peduru ni Andire, yaali oddibilave vano wawiirela: Mugiharege, vano miyo
gineere uwirani anamameza a athu! Vano mowaguvamwene addibilale abiili
omuharaga Yesu. Yesu teto wawithana amohiya oddibilave Tiyago ni Zhuwawu.
Aliwa yasasanyedhaga mathavi ewa, vano nuwi ndo ohiya dhatedhene omuharaag
Yesu. Vano Yesu wasakula amohiya alobwana atanu nathaaru vowataganyihedha
wakwanaga osakuliwa kumi nabiili yaali anamasuuza aaye, wi ekalege ni Yesu.
Anamasuuza ale wambeela osuuza dende dhasuziha Yesu vano osogolowa, okala
arumiwi aaye, enatapulela orumiwa. Aliwa yasuuziha dha Yesu Kiristu teto
yowayiliha aredda ni ndina na Yesu. Osogolowa Yesu wavaha kopolo dhodheela mwa
muneba woweela wi yigarege mineba dha Sathana vano yirihedhege matikiniho
ohiyana-hiyana. Yesu ahinawelele odhulu, oharuma anamasuuza aaye wiira:- Kaweni
mweyire anamasuuziha a malogo mateene, mwasuzihe wiwelela dhatedhene
ginawogimi. Eyo enafunimi owoga, ale enafuna okala anamasuuza a Yesu, enafuneya ekale owisasanyedheene ni wiwelela malamulo aaye ni omwadha muthenga = muselu
wapama, wa omwene wa Mulugu. Vano Nabwiya Yesu Kiristu oneddege ni aliweene
ni kopolo dha Mulugu dhineere woneyiheya wodheela mwa aliwa. (*)

15 Yonihelo ya neekumi natanu. Oyila wa muliba maredda

Marc 1:40-45

Nlabo nimohi mulobwana oyo anna eredda yowopiha ya maredda = (maranya),
ahaddamelaga wa Yesu vano okokora omanyaloni waye wiira: Mwafuna miyo
gihinona wi mugiyilihe munogiyiliha. Athu amohi yowoova omwaddama muthu
winna munya eredda elena, mbwenye Yesu omweddiwela thagaraga elubale wiira:-
Miyo ginofuna. Kayila orredda wa maranya. Vano mulobwana ole oyila oredda
mowaguva mwene, ni odhiveliwa wulubale, odhowa wawaddela athu ateene
dhamwirele Yesu. Akwaaga yothega eli woona maranya, enonilapeliha ni Mulugu ni
athu amohi. Mbwenye nadhowa wa Yesu, oliye ononihuwa neele mwa dhothega
dhatedhene. (*)

16 Yonihelo ya neekumi nitanu nammohi. Oyila wa muragali

Mar. 2:1-12

Nlabo nimohi Yesu aligi mba, asuzihaga madhu a Mulugu. Vano alobwana amohi
yafunaga muthu mmohi annaga oredda woragala emudhena wa Yesu, mbwenye ni
mwaha wowinjiva athu kayandilege ovolowa. Vano alobwana ale otatarula odhulu wa
nyuba omukitihedha vevo muredda ole. Yesu woona nroromelo naaye, vano omwirela
mulobwana muredda ole,wiira:- Mwanaga, dhothega dhawo dhihileveleliwa.
Anamasogolela Gerezha amohi yaligi vevale, otakaleliw vewiligiwa dhendo. Aliwa
wambeela owoga wiiraga:- Baani onafwanelela olevelela dhothega, ahili Mulugu.
Yesu owelela owoga ni muragali ole, wiira: Miyo ginouwaddela wi kavenya
kathukula magono aawo odhowege vade vawo. Vano mowaguvamwene mulobwana
ole oyila! Ni mukalelo ola Yesu oniha athu wi oliye odheele wa Mulugu. Oliye
ahikanna kopolo dha Mulugu dhowayiliha aredda, adha teto kopolo dha olevelela
dhothega. Hiyo ateene ninofuna ovulumuwa mwa dhovoreya dhehu. Mbwenye
yofuneyesesa sa oleveleliwa dhothega dhehu, wi nikalena egumi yahomala. (*)

17 Yonihelo ya neekumi natanu nabiili. Yesu onoyiliha ndada na mulobwana mmohi

Marc 3:1-5

Nlabo na Sabuddu naali nlabo nosakuleleyana akadda Yudewu. Voharihedha ni
malamulo ewa, nlabo ndde naali nlabo nomwebedha Mulugu baahi kanahiddiwa
mabasa. Nlabo nimohi Yesu aligi mugerezha ni anamasogolela gerezha akadda
Yudewu ni mulobwana mmohi anna ndada noragala. Akadda Yudewu
yomusugwedha Yesu, wi emoone akala ayilihe Sabuddu, wi yonevo mwaha
womukonana. Yesu omwirela mulobwana annaga ndada noragala, wiira: Kadha
wuno. Vano wakoha anyagerezhaya wiira: Eli yofwanelela wirana opama nlabo na
Sabuddu naari wiirana obure? Ovulusa dhigumi naari opa dhigumi? Mbwenye
anyagerezhaya kayakulilege. Vano Yesu osugwa mpupuni wapeliha mento, ni
ozimora wa mirima dha athu ale dhaali dhowuuma vano omwirela muliba oragala ole
wiira: Katapula ndada nawo: Vano muragali atapulaga ndada naye vano okala
niguminene. Vano nuwi ndo, anamasogolela gerezha ale osusavo, opanganelaga
makalelo ofuna ompa Yesu. Hiyo enofuneya wi nimwiwelelege Mulugu, mbwenye
teto noneyihege odhivela ni mwaddamwni ehu. Nahiragana webedha wehu onakala
webeweene. (*)

18 Yonihelo ya neekumi natanu nathaaru. Yesu onomaliha pevo

Marc 4:31-41

Vayoniheloni mula hiyo ninamoona Yesu ni anamasuuza aaye mmwanddeyani. Aliwa
yabuwaga bara ya ogalileya, vevo mowaguva mwene pevo elubale wambeela wooba
kuluzi onyahuwa ovada mwanddeya, mahinje wambeela oya mmwanddeyani. Yesu
eraga ogona nikukuru na mundduli mmwanddeyani mwemo. Anamasuuza aaye,
nuwoova nuwoova, onvenyiha yiraga: Namasuuziha kamunoona wi athu enaya
otolowa? Mbwenye Yesu ovenya wiira: Kuluzi nipevo kamalawoni. Vano pevo
omaala, vano kuluzi omaala noo. Vano, arugunuwelaga anamasuuza aaye, Yesu
wawirela: Mwaha wa ddi odhaleliw woova? Nroromelo neenyu nili wuuvi? Vano
anamasuuza aaye nuwoova owogaga mwakaleligiwa wiiraga: Mulobwana olena
baani, oneweleliwa ni pevo ofiyedha eweleliwaga ni nyazene? Hiyo nihinona wi Yesu
di Mulugu, wi oliye ukalana kopolo mwa athu ateene, mineba ni dhego dhimohi
dhiliwo. Nimuroromelege Yesu wi anilogolelege, wi anivahege murenddele mudhidhi
wa dhoorusa dha egumi yehu. (*)

19 Yonihelo ya neekumi natanu neenayi. Oyila wa mwihiyana muredda

Marc 5:25

We onomoona mwihiyana oli vaari va anamwinji? Oliye aali muredda athathila
sangiri oredda wa sangiriya ahimalana yaaka kumi nabili, ahoona goyi ni ovira
mmadani mwa aliba mirombwe ohiyana-hiyana, teto ahimala ononga korowa dhaye
ni mirombwe. Agewile wi Yesu onowayiliha aredda, oliye omuharaga mundduli mwa
Yesu. Vano oddombwinya mukanjo wawariligiye ni embuno,mwaha wi
ahiroromelihaga wi: gahiddave yowaraye gihiyila. Vano agaddombwinyile yowara ya
Yesu ele, woona egumi mowaguva mwene!Vano Yesu woon wi owodha waaga wa
oyiliha uvuguwamo mmaningoni, agarugunuwe ahakohaga anamwinji wiira: Baani
ogikahinyile? Vahikalaga athu ajinjeene yamwapelege, mbwenye mwihiyana ole
ahinonaga yapadduwilege. Nuwi ndo mwihiyana ole nuwoova, omwaddamela Yesu,
vano okokora omanyaloni waaye wiisoriha wiira.’’ Dimiyo gukanyihileni.” Vano
Yesu wiira: Mwanaag nroromelo naawo nuhuvulusa. Kawe ni murenddele okale
otapuwa mwa obure wateene.” Madhu a Mulugu enonisuuziha wi Yesu oli akopolo ni
oyiliha aredda enahela nroromelo niwa mwa Yesu. Ehikalawo athu ajinjeene
mwilaboni mula, Yesu ohanoona ateene vano oliye onowazuzumela. Yesu
onowuzuzumela we, onafuna wi, we omunone Yesu ya. (*)

20 Yonihelo ya makumi menddi. Yesu onomvenyiha mwana mwihiyana mmohi

Mar. 5:22-24, 35-43

Mulobwana mmohi ofuneyesesa, eriwa Jayirosi, ahimuloba Yesu wi adhowe vade
vaye, wi amulobelele mwanaye aali muredda, vano Yesu odhowa ni oliyene.
Edhowagave mundila, namalaba a Jayirosi ahawaddamelaga abileene wawaddela wi,
namwaliya ohukwa. Yesu omusugwa Jayirosi wiira:’’ Kawoove. Orumedhele.-
Vafiyiligiwa vade va Jayirosi, yafwanyilege anamudhi ateene yinddaga ni amwejaya,
mbwenye Yesu ovolowa ojubini waligi mwana mwihiyana ole ni anamabalaya ni
anamasuuza aaye araaru, vano agamwihiddile ndada mwanaburu ole wiira:- mwana
mwihiyana ginowuwirela wi kavenya! Vano mowaguva mwana mwihiyana ovenya
wambeela weddeedda ojubini wewo. Ateene otikineya…Eee Yesu ahoneyihaga
vevale, wi oliyeya ukalana ewodhelo yovenyihana anookwa. Ateene alene
enamuroromela Yesu emurumedhaga vano emuharaga, kinoova okwa. (*)

21 Yonihelo ya makumi menddi nimohi. Yesu ni mwana mwihiyana mwanowendda

Mar. 7:24-30

Nlabo nimohi mwana mwihiyana oyo mwanowendda odhowa waligi Yesu, mwaha wi
mwanaye anna mineba dhotakala samukaratele, vano omuloba Yesu wi egaremo.
Yesu wiira gadheele wakamihedha vowambeela nlogo na Azhudewu. Vano Yesu
omwiirela mwihiyana ole:- Ojejihe wi ahima yabihe okameliwa. Vowi ndo kadhili
dhofwanelela othukula mukathe wawaka ahima wi yikiwe anabwa. Mbwenye
mwihiyana ole ahimwakulaga Yesu wiira: Dhihikala pama, mbwenye ananabwa
enoddoddela dhonyenyeya dhinamoriha ahima vamajelo. Yesu woona nroromelo na
mwihiyana ole omwirela wi.- Ni mwaha wa madhu aawo, kawege. Muneba wotakala
ohumuthawa mwanawo. Vano mwihiyana ole awelelaga vade vaye, anfwanyilege
mwanaye agali otapuweene mmadani mwa muneba wotakala. Yesu onodhivela teto
onowakamihedha athu ateene anlogo nili natenene. Yesu onafuna wi hiyo nihele
nroromelo nehu mwa oliye, woona mwihiyana ole mwanowendda. Yesu dakopolo wi
anitapule mwa mabasa mateene a Sathana. (*)

22 Yonihelo ya makumi menddi nabiili. Yesu ni muliba ohiwa ni ohuwoga

Mar. 7:31-37

Awelaga kobela emohene Yesu ayaga ogalileya, yahimudhelagana mulobwana
mmohi aheewa, ahawoga wambeela omabaliwelo waaye, yahimulobaga wi amuyilihe.
Yesu agawithanile anamwinji wi emwaddamele, oliye ahimuhelaga dhimbuno
obaruni, vano omwihidda nlumi ni mare, nuwindo Yesu omusugwa mwintoni
mwaaye wiira:- Kafuguwani- Vano mabaru ofuguwa nuwi ndo nlumi naye otapuwa.
Ateene yaligi vevale otikineya, owogaga mmohi ni mukwaaye:- Oliye onowiriha
dhego dhatedhene pama, onowawiwiha aliba waiiwa, onowawogiha aliba wahiwoga.
Hiyo ateene niwelelege masuuziho a madhu a Mulugu, wi ninone efunelo ya Mulugu
ni egumi yehu. Woona muliba wahiiwa ole, vano nihiyeene navuwihedhege akwihu
madhu a Mulugu. (*)

23 Yonihelo ya makumi menddi nithaaru. Yesu onomuyiliha muliba wahoona

Marc 8:22-26

Yesu ni anamasuuza aaye yahifiyaga mburo mmohi seresere ya bara ya Ogalileya.
Athu amohi yahimuthukulaga muliba wahoona omudhowana waligi Yesu, vano
omuloba wi amuyilihe oredda wohoona. Yesu omwithana muliba wahoona ole,
omudhowana okwibi wa mudhi, omutapera mwintonimwa vano omwihiddamo
mwintonimwa ni mada omukoha wiira: Weeya onowoona ode? Mulobwana ole
wakula wiira, miyo ginowawoona athu, enoneeya woona mithanko dhinedda. Yesu
owelela ohela madaye wintoni wa mulobwana ohoona. Mento amulobwana oyila
wambeela woona dhatedhene pama mofwanelela. Sathana kanafuna wi hiyo
nimunone Yesu naari niwelelege madhu aaye. Oliye ononinonihelamo ebaribari ya
madu aaye, odheela mwa muneba woweela. (*)

24 Yonihelo ya makumi menddi neenayi. Yesu onomuyiliha muzombwe anna muneba wotakala wa Sathana

Mar. 9:14-31

Mudhidhi mmohi mulobwana mmohi ahimuthukula mwanaye omudhowanawa Yesu,
avenyihiwemo muneba wa Sathana, yafunaga Yesu amuyilihe. Muneba ole malabo
mamohi womuhileyiha muzombwe ole, womutongweliha veeko naari mwinko.
Babinya amuzombwe ole karoromelesesa wi Yesu oneere omuyiliha mwanaye. Yesu
omukoha mulobwana olewiira:- Oreddayola omalilena yaaka ngasi? Mulobwana ole wakula wiira:- Wambeela wihimani waye. Vano Yesu wiira:-Akala munorumedhela,
dhatedhene dhinowireya wa ole onarumedha. Vano mulobwana ni mitori wintoni,
omukuwela Yesu wiira: Nabwiya, ginorumeedha gikamihedheni ni ohurumeedha
waaga. Vano athu egamwaddamele Yesu wiirela muneba, muneba wohuwoga ni
wohiiwa, miyo ginowuruma kamwihiye muzombwe ola teto ohudhe owela. Sathana
akuwaga vano ekahinyaga ni kopolodhene, okuma. Vano muzombwe ohala wiregehi
ohukwa, vano anamwinji yegihi, ohukwa. Mbwenye Yesu omwihiddela muzombwe
ndada wawika ababe agayilile. Vasogolova anamasuuza aaye omukoha Yesu, wiira:
Ki hiyo nihinegarela ddi mineba dhotakala? Yesu wawakula wiira,- Namudda ola
amwiiddani onegariwa ni malobelo. Mudhidhi mung’onong’onove opadduwa,
anamasogolela akadda Yudewu ompa Yesu. Mbwenye thinlabo nenddo Yesu
veriligiyena matikiniho malubale mateene Oliye ahivenya mwa anookwa. Obwanyula
kopolo dha Sathana ni okwa w malabweene. Yesu di mulubale ohiyana ni yego si
yego eneriwa muneba ni amilugu elabo ela. Yesu ohakela owdha odhulu ni vati. (*)