Leleskani, Vwiyani Ndipu Jani Ndi Umoyu Buku Lanambala 2: Wanthu Wakuzazika Ndi Nthazi Zaku Chiuta

Leleskani, Vwiyani Ndipu Jani Ndi Umoyu Buku Lanambala 2: Wanthu Wakuzazika Ndi Nthazi Zaku Chiuta

Outline: Jacob, Joseph, Moses. 24 sections. It has a picture book to go along with the recording.

Script Number: 419

Language: Tonga: Malawi

Theme: Sin and Satan (Deliverance, Judgement, Sin, disobedience); Christ (Jesus, Our Substitute, Sacrifice / Atonement); Eternal life (Salvation); Character of God (Nature, character of God, Word of God (the Bible)); Living as a Christian (Obedience, No other gods, idols, Forgiveness, Faith, trust, believe in Jesus); Bible timeline (Law of God, Gospel, Good News); Problems (Problems, troubles, worries)

Audience: General

Style: Monolog

Genre: Bible Stories & Teac

Purpose: Teaching

Bible Quotation: Paraphrase

Status: Publishable

Script Text

Mazgu Ngakwamba

Mazgu Ngakwamba

Malonji abwezi.Kumbi mutimuziwa chiuta muneneska pe? Khazgani ndikukambiyeni za wanthu wanyaki wo wamuziwanga Iyu. Awonani vakujambuwa vo vemu buku lamtundu wa lalanji lo ndachiwi po muvwiskiya so tepi iyi.

Wonani Chakujambuwa Chanambala 1

Wonani Chakujambuwa Chanambala 1

Chiyambo 25:21-34, 27:1-29

Wabali wawi wo we pa chakujambuwa ichi wapangana vinthu vakuti wachiti. Yumoza waku iwu wenga Esau yo wangwanja ukongwa kwachiko vinyama vamudondu. Yakobe wenga mvurwa waki ndipu zuwa linyaki wangubika chakurya chamampha ukongwa. Pa zuwa ili Esau wenga ndi nja yikulu ukongwa ndipu viyo wangupempha chakurya kwaku cho viyo Yakobi wanguti kwaku Esau "undiguliski ula wako." Yakobi wakhumbanga chiharu chaku banja lawu cho chingwenere kuharika ndi Esau yo wenga mula. Esau wanguphwere cha za chiharu chaki, wanguwanawana za nja yo wenga nayu, mwaviyo wanguguliska ula waki ndi chakurya. Zina laku Yakobi ling'anamuwa kuti wakunyenga ndipu nkhalu yaki yenga yakupusika wanthu. Pavuli paki Yakobi wanguwapusika ndi awiski viyo.

Wonani Chakujambuwa Chanambala 2: Lotu Laku Yakobi

Wonani Chakujambuwa Chanambala 2: Lotu Laku Yakobi

Chiyambo 28:10-22

Esau wangumutinkha ukongwa Yakobi viyo wangukhumba kuti wamubayi. Yakobi wanguthawa kutuwaku kunyumba ya wapapi waki. Panthowa Yakobi wanguwona Chiuta ndi wangelu waki wachisikiya pa charu kutuliya kuchanya. Chiuta wanguti kwaku Yakobi "charu chosi cho nkhachiperekanga kwaku iwi pamoza ndi mbewu yaku. Mbewu yaku yikawanga nge ndi fuvu lapacharu. Mwaku iwi ndi mbewu yaku mabanja ngosi ngapacharu ngakatumbikikanga. Awona ini nde pamoza nawi ndipu ndikakusunganga kosi ko ukalutanga ndipu ndikakuwezgiyanga ku charu ichi chifukwa kuti ndikakulekanga cha kufikiya po ndikafiskanga cho ndakamba nawi." Chiuta wanguziwa kuti yakobi wenga wakunyenga kweni iyu wangumwanja mbwenu Yakobi viyo wangukhumba kuti wamusinthi. Mwaviyo Chiuta wangupereka phanganu ili lamampha kwaku Yakobi.

Wonani Chakujambuwa Chanambala 3: Yakobi Ndi Labani

Wonani Chakujambuwa Chanambala 3: Yakobi Ndi Labani

Chiyambo 29:1 - 31:55

Yakobi wangulutilizga kuja ndi umoyu waki wakunyenga wanthu kweni nyengu inyaki nayu wapusikikanga ndi wanthu wanyaki. Yakobi wanguluta kwachigwira ntchitu ku msibweni waki zina laki Labani. Yakobi wangukhumba kutolana ndi Rakelu mwana waku Labani viyo wangumuseweze Labani kwa vyaka vinkhondi ndi viwi m'malu mwakupereka ndarama za malowolu. Labani wangumunyenga Yakobi ndi wangumupaska mwana waki wakwamba Leya kuti watolani ndi Labani (Yakobi). Sonu Labani (Yakobi) wangukhumbiska kuti watolani ndi Rakelu viyo wangumusewezeso Labani kwa vyaka vinyaki vinkhondi ndi viwi. Yakobi wangumunyenga Labani pakuto viwetu vyamampha vyosi kutuliya pa mbereri zaku Labani. Penipo Chiuta wanguti kwaku Yakobi " iza kunu ku charu cha awusu ndi wabali waku ndipu ndikawanga nawi."

Wonani Chakujambuwa Chanambala 4: Yakobi Wakumana Ndi Chiuta

Wonani Chakujambuwa Chanambala 4: Yakobi Wakumana Ndi Chiuta

Chiyambo 32:1-32

Yakobi wangukhumbiska kuwere kwawu kweni wangopa mbali waki Esau pakuti wo wanyenga wanyawu waja wakopa kuti vini wanyawuwo wangawawezge viheni vo wanguchita. Usiku unyaki po Yakobi wenga pa nthowa wachiwere kwawu, munthu munyaki wnguza kwaku iyu ndipu wangulimbana nayu usiku wosi. Lumwi latuwanga ndipu munthu uyu wanguvyonkhontho lundi laku Yakobi. Penipo Yakobi wanguwamu kuti munthu yo wenga Chiuta, iyu wangulimbana nayu so cha munthuyo, ndipu wangumukambiya kuti "ndikakurekanga cha iwi kuti uluti kwambula kunditumbika." Viyo munthuyo wanguti kwaku Yakobi "zina laku likawangaso Yakobi cha kweni udanikengi Yisiraeli. Yisiraeli ching'anamuwa kuti "walimbana ndi Chiuta." Chiuta wanguza kwazilimbana ndi Yakobi wakunyengayo viyo wangumusintha nkhalu yaki. Yisiraeli wanguwere ku banja laki mu chimangu ndipu iyu wanguja mpapi wa mtundu ukulu wa wanthu wakukankhuska chiuta. Mwawanyangu tosi tilimbana ndi nthowa zaku Chiuta pa tinyenga wanthu wanyaki kweni Chiuta watititumizya munthu yo wangaziwa kutisintha yo ndi Ambuyafwi Yesu Khristu.

Wonani Chakujambuwa Cha Nambala 5: Lotu Laku Yosefi

Wonani Chakujambuwa Cha Nambala 5: Lotu Laku Yosefi

Chiyambo 37:1-11

akobi yo Chiuta wangumudanaso Yisraeli wangubala wana chumi ndi wawi. Yosefi wenga mwana waki wakwanjiwa viyo Yakobi wangumupaska raya lamampha lamunjirira. Wabali waku Yosefi wangumuchitiya sanji. Zuwa linyaki Yosefi wangulota lotu ndipu wanguwakambiya wabali waki wakuti; "Avwani lotu lo ndalota, awonani ndamanganga ntchinda pamoza namwi ndipu ntchinda yangu yinguma chiriri ndipu ntchinda zinu zinguza kuzingiliya ndi kugwadiya ntchinda yangu."Abali waki wangukwiya ukongwa wati wavwa ichi. Kumbi lotu ili ling'anamuwa kuti iwu wazamugwadiya muvurwa wawu? Wabali waku Yosefi wangumutinkha iyu ndipu wangwesesa kupenjerezga nyengu yamampha yakuti wamukhauliski Yosefi.

Wonani Chakujambuwa Cha Nambala 6: Yosefi Waguliskika

Wonani Chakujambuwa Cha Nambala 6: Yosefi Waguliskika

Chiyambo 37:12-36

Wabali waku Yosefi wenga kukuliska viwetu kutali ukongwa ndipo Yakobi wanguti kwaku Yosefi." luta sonu ukawoni asani wabali waku pamoza ndi viwetu weumampha alinga kuti uzindiziwiski ini." Po wabali waki wangumuwona Yosefi wachiza kwaku iwu wanguwanawana kuti wamubayi.Wati wafika wangumuzuwa munjirira waki wakutowa wuwa ndipu wangumuponya iyu mu chisimi chambula maji. Mwambula kuswela, kwajumphanga wanthu wamalonda ndipu yumoza mwawabali waku Yosefi wanguti "Kumbi tipinduwengenji asani tingabaya m'bali widu ndikuwundiya ndopa zaki? Atiyeni timuguliski." Viyo wabali waku Yosefi wangumuguliska Yosefi ndi ndalama za siliva machumi ghawi.Pavuli paki wanguto munjirira waku Yosefi ndikuwudira ndopa. Yakobi wati wawona munjirira wo wanguwanawana kuti Yosefi wangulyika ndi chinyama cha mdondu ndipu wangumuliya Yosefi ndi chitima chikulu.

Wonani Chakujambuwa Cha Nambala 7: Yosefi Ndi Mnthikazi Muheni

Wonani Chakujambuwa Cha Nambala 7: Yosefi Ndi Mnthikazi Muheni

Chiyambo 39:1-20

Wamalondawo wangumugula Yosefi wanguchimuguliska ku charu cha Egipiti ndipu wanguwa kapolu mu nyumba yaku Potifara. Potifara wenga nduna ya fumu yaku Egipiti Chiuta wangusungilizga Yosefi ndipu wangupunda mu chechosi cho wachitanga. Mwambula kuswela Yosefi wangupaskika udindu wakuwonere vyosi panyumba yaku Potifara. Yosefi wenga wakutowa pakumuwona viyo muwoli waku Potifara wangukhumbira kugona nayu. Yosefi wanguziwa kuti ichi chenga chiheni viyo wangumukaniya mnthikazi yo kugona nayu. Yosefi wanguthawa kutuwa mnyumba ndipo mnthikazi yo wanguronda maraya ngaku Yosefi. Muwoli waku Potifara wangupereka maraya ngaku Yosefi kwaku Potifara ndikumupusika kuti iyu wangukhumba kugona nayu. Viyo Potifara wangumuserezga Yosefi mu jeri.

Wonani Chakujambuwa Cha Nambala 8: Yosefi Mu Jeri

Wonani Chakujambuwa Cha Nambala 8: Yosefi Mu Jeri

Chiyambo 39:20 - 40:23

Chiuta wenga ndi yosefi mpaka mu jeri. Sosonukweni Yosefi wanguwikika kuwa wakuwonere wanyaki mujeri. Viyo kunguwa kuti mteweti wakupereke vakumwa ku nyumba ya fumu ndi mteweti wakubika mkati wanguponyeka mujeri. Usiku unyaki yawa wawi wangulota malotu ndipu wanguziwa cha munthu yo wanguziwa kung'anamuliya malotu ngawu. Yosefi wanguti kwaku iwu "kumbi wakung'anamuwa malotu ndi Chiuta cha? mundikambiyi malotu nginu." Wateweti wa wangumukambiya Yosefi malotu ghawu wakuti "mu lotu langu, penga mpeska wo wenga ndi mphanda zitatu ndipu ini ndinguto vipasi vo ndikukamiya mu kapu yaku Farawu ndikupereka ku fumuyo." Yosefi wanguti; " lotu ili ling'anamuwa kuti pa ngajumphapu mazuwa ghatatu Farawu wakayuskanga mutu waku ndipu wakakuweziyanga pa ntchitu yaku." Wakubika mkati nayu wangukonkhoska za lotu laki ndipu lingung'anamulika kuti pakujumpha mazuwa ghatatu iyu wakadumulikanga mutu pamwenga kubayika. Mteweti wakwamba wangumasulika ndipu wakubika mkati wangubayika. Ndipu vosi vinguchitika uli nge ndi mo Chiuta wangung'anamuliya malotu ngawu kuziya mwaku Yosefi. Vati vakapu ivi Yosefi wanguja mbwenu mu jeri kwa vyaka viwi.

Wonani Chakujambuwa Cha Nambala 9: Lotu La Fumu

Wonani Chakujambuwa Cha Nambala 9: Lotu La Fumu

Chiyambo 41:1-40

Ndipu fumu yamu Egipiti yingulota lotu mo yinguwona ng'ombi zinkhondi ndi ziwi zakututuwa mphepeti mwamsinji. Ng'ombi zinkhondi ndi ziwi zakonda zingutuwa mumsinji ndikurya zakututuwazo. Palivi yo wanguziwa kung'anamuliya malotu ngo.Penipo wantchitu mula wa fumu wanguyikambiya zaku Yosefi. Fumu yingudaniska Yosefi kutuliya mu jeri ndipu Yosefi wangukambiya fumu kung'anamuwa kwa lotu laki mwaviyo; "cho Chiuta wachitengi wachilongoku fumu. Vikazanga vyaka vinkhondi ndi viwi vya chakurya chinandi ndipu pavuli kukawanga vyaka vinkhondi ndi viwi vya nja. Viyo Farawu wapenji munthu wazeru kuti wawi wakuwonere charu cha Egipiti. Iyu pamoza ndi wakumovya wawiki chakurya chosi cha vyaka vyamampha vo vituza ndipu chakurya cho chikawanga chakusungiya vyaka va nja vo vituza mu charu cha Egipiti." Fumu yo yinguwona kuti mzimu waku Chiuta wenga mwaku Yosefi ndipu wangumuwika iyu wakuwonere charu chosi cha Egipiti.

Wonani Chakujambuwa Cha Nambala 10: Yosefi Wawusa Charu Cha Egipiti

Wonani Chakujambuwa Cha Nambala 10: Yosefi Wawusa Charu Cha Egipiti

Chiyambo 41:48 - 42:28

Munyengu ya vyaka va chakurya chinandi Yosefi wanguwikiska chakurya chinandi. Viyo vyaka vya nja vati vaza Yosefi wanguziwa kuliska chakurya wanthu wosi wa mu Egipiti. Mu Kanani namu munguwa nja viyo wabali waku Yosefi tchumi wanguza kwazigula chakurgha ku Egipiti. Wati wafika ku Egipiti wanguziwa cha kuti m'bali wawu Yosefi ndiyu wawusanga mcharu cho kweni Yosefi wanguwawanika iwu. Yosefi wanguwako iwu nge wachiwembu ndi wanguwawika mu jeri. Pati pajumpha mazuwa ngatatu Yosefi wanguti kwaku iwu; "asani mwe waneneska mutumi yumoza mwaku imwi alinga wakato muvurwa winu." Viyo Yosefi wangusunga yumoza mwaku iwu ndipu wanyaki wosi wanguluta kwachipereka chakurya ku wabali wawu.

Chakujambuwa Cha Nambala 11: Yosefi Watijivumbuwa Ku Wabali Waki

Chakujambuwa Cha Nambala 11: Yosefi Watijivumbuwa Ku Wabali Waki

Chiyambo 43:1 - 45:27

Wabali waku Yosefi wangopa kuwere ku Egipiti kweni ghati ghakapu mazuwa, chakurya chinguwamariya viyo wanguto Benjamini muvurwa wawu ndikuluta nayu kwaku yosefi. Yosefi wanguwaguliska tirigu ndipu wangukambiya yumoza wawantchitu waki kuti wakambi kuti wabali waku Yosefi wangumubiya. Vati vachitika ivi wabali waki wosi wanguwa pamasu paku Yosefi ndi wangupempha chigowoke. Ichi chenga uli ndimo ntchinda zinguchitiya mu lotu laku Yosefi liya. Yosefi wanguliya ndipu wangujivumbuwa ku wabali waki wakuti "ini ndini Yosefi m'bali winu yo mungumuguliska kuti wasere mu Egipiti." Yosefi wangumufungatiya Benjamin m'bali waki, wanguliya ndi kumufukatiya. Yosefi wanguwapaska vyawanangwa vikulu pamoza ndi chawanangwa cha awiskewu. Wanguwakambiya kuti wakawereso ku Egipiti iwu pamoza ndi mabanja ngawu ndi awiskewu. Wabali wo wanguwere kwawu ndiwanguwakambiya awuskewu wakuti "Yosefi ngwamoyo ndipu wawusa charu chosi cha Egipiti."

Wonani Chakujambuwa Cha Nambala 12: Yakobi Ndi Yosefi Mu Egipiti

Wonani Chakujambuwa Cha Nambala 12: Yakobi Ndi Yosefi Mu Egipiti

Chiyambo 45:28-50 (:26 in English)

Yakobi wenga wakukota sonu. Wanguto banja laki ndi vinthu vosi vo wenga navu ndikuluta kwachija ku Egipiti. Yakobi wati wawona mwana waki Yosefi, wangumukupatiya ndipu wosi pamoza wanguliya. Pavuli paki Yakobi wanguwika manja ghaki pa wana wanthulumi waku Yosefi ndikuwatumbika. Ndipu wana wo wanguja walongozgi wakulu pakati pa wa yisraeli. Yakobi wangufwiya ku Egipiti wati wakota ukongwa. Kutuliya po wabali waku Yosefi wangumopa ukongwa chifukwa cha uheni wo wangumuchitiya. Wangugomezga kuti iyu wakawawezgiyanga pakuti awuskewu wafwa. Kweni Yosefi wanguti kwaku iwu "mungopanga cha pakuti imwi munguchitiya ini chiheni kweni Chiuta wanguchichitiya ichi kuwa umampha kuti kuchitike nge ndimo kulili le kutaska wanthu wanandi." Mwanyangu waliku yumoza kuchanya yo wataska. Zina laki ndiyu Ambuya Yesu Khristu. Wanthu wangumubaya iyu, kweni Chiuta wangusanduska chiheni cho kuwa chamampha kwaku ifwe ndi wosi wo wazamuvwana mu zina laku Yesu. Yesu wanguyuskika kuwakufwa. Asani tarapa mphurupuru zidu kwaku Chiuta vo tingumunangiya kusazgiyapu vo tingunangiya wanyidu Chiuta wazamukutigoweke mphulupulu zidu. Ndipu iyu wendi nthazi zakutaska wanthu wosi wakugomezga iyu ndipu iwu wazamulonde chilangu chamuyaya cha.

Wonani Chakujambuwa Cha Nambala 13: Mwana Wa Bonda Mosesi

Wonani Chakujambuwa Cha Nambala 13: Mwana Wa Bonda Mosesi

Yakobi yo wadanikangaso Yisraeli wenga ndi mbali waki zina laki Mosesi. Mosesi wanguwiya mu charu cha Egipiti pati papita vyaka vinandi kutuliya nyengu yo Yosefi wangufwiya Panyengu iyi waYisraeli wangubalana ukongwa ndipu wenga wanandi ukongwa mwakuti fumu yawa Egipiti yingwamba kuwawopa Fumu iyi yinguyamba kuwasuzga wayisraeli . wanguwagwiriska ntchitu nge wakapolu. Fumu yingulamula kuti wana wosi wanthulumi wakubalika ndi wayisraeli wabayikengi nyengu yo wawiyako. Mosesi wati wawaku anyina wangumubisa. Wangumuwika mu kachiteti ndikumubisa pakati pa mateti mphepeti mwa msinji. Mzichi waku Mosesi, Miriyamu wanguma pafupi ndi pa malu ngo ndi kuleleze. Mwana mnthikazi waku Farawu wanguluta ku msinji kwachisamba ndipu iyu wangusaniya kachitetiko ndi mwana Mosesi ndipu iyu wangwamba kuliya. Mwana wa fumu wangukoreka ndi chitima ndi mwanayo viyo wangumuto kuti wawi mwana waki. Mosesi wangukuliya mu nyumba ya fumu ndipu wangusambizgika nkhalu ndi nthowa zosi za wa Egipiti ndipu wanguwa munthu wakuziwika ukongwa.

Wonani Chakujambuwa Cha Nambala 14: Mosesi Ndi Chivwati Chakukole Motu

Wonani Chakujambuwa Cha Nambala 14: Mosesi Ndi Chivwati Chakukole Motu

Chituwa 2:11 - 4:17

Zuwa linyaki Mosesi wanguwona munthu wamu Egipiti wapuma munthu wa muYisraeli ndipu iyu wangukhumba kutaska munthu wamtundu waki. Viyo Mosesi wangubaya mu Egipitiyo ndikuthawa ku nyumba ya fumu. Mosesi wanguthawiya mu bozwa la Sinai ko wangujaku vyaka machumi ghanayi. Zuwa linyaki Mosesi wanguwona chinthu chakuziziswa ukongwa, wanguwona chivwati chikole moto kweni kuti chanyekanga cha. Chiuta wangukamba ndi Mosesi kuziya mu chivwati cho wakuti; "ndawoneseska masuzgu nga wanthu wangu mu Egipiti. Tiyi sonu ndikakutumanga kwaku Farao kuti ukatuzgi wanthu wangu mu Egipiti."

Wonani Chakujambuwa Cha Nambala 15: Mosesi Wawere Kwaku Farawu

Wonani Chakujambuwa Cha Nambala 15: Mosesi Wawere Kwaku Farawu

Chituwa 3:11 - 12:29

Mosesi wanguchita mantha kweni wangugomezga mwaku chiuta ndipu wangusikiya ku Egipiti. Mbali waki Aroni wanguluta nayu. Mosesi ndi Aroni wanguti ku fumu "viyo watiti Yehova chiuta wa wayisraeli, zomerezga wanthu wangu waluti kwachindichitiya phwandu m'bozwa." Kweni fumu yo yinguti "nditimuziwa cha ini Yehova ndipu ndikawazomerezanga cha wayisraeli kuluta." Pavuli paki fumuyo yingulutilizga kuwasuzga wa yisraeli ndipu chiuta wanguti kwaku Mosesi "ndipu waEgipiti waziwengi kuti ini ndini Yehova po ndikatambaluliyanga janja langu pa wa Egipiti ndikutuzga wayisraeli pakati pawu." Chiuta wanguti "po farawu wakafumbanga chakuziziswa,iwi ukambi ndi Aroni kuti waponyi pasi nthonga yaki ndipu yikasandukanga chinjoka." Aroni wanguchita uli ndimo Chiuta wangukambiya ndipu fumu yinguwona nthazi yaku Chiuta kweni kuti wanguwatuzga cha wana wayisraeli. Viyo Chiuta wanguchita vyakuziziswa vinandi mu Egipiti; wangusanduska maji ghosi kuwa ndopa, wanguzisa so nthenda, amchuwa, a zombi ndi matalala. Chiuta wanguwaleka wa maula kuchita vakuziziswa vawu kweni kuti wangufikapu cha pa vo Chiuta wanguchita. Viyo chiuta wanguyilongo fumu kuti Iyu we ndi nthazi zikulu. Kweni fumu yingukana mbwenu kuwatuzga wana wayisraeli.

Wonani Chakujambuwa Cha Nambala 16: Mbereri Ya Sembi

Wonani Chakujambuwa Cha Nambala 16: Mbereri Ya Sembi

Chituwa 12:1-36

Chiuta wangukamba ndi mosesi wakuti "kambiya wana wa yisraeli kuti weyosi wajitore mwana wambereri yinthulumi ndipu waibayi. Ndipu watongeku ndopa ndikupaka pachanya pa visasa vya nyumba yo walyiyamu nyama yo pakuti ndikayendiyanga charu cha Egipiti mu usiku weniwo ndikubaya mwana wakwamba weyosi mu charu chosi. Po ndikawonanga ndopa zo ndikalutiliyangapu ndipu pakawanga mulili wakamanavi cha." Chiuta wanguchita uli ndi mo wangukambiya ndipu wana wosi wakwamba wawa Egipiti wangubayika. Penipo fumu yinngudana Mosesi yikuti "lutani, tuwanipu pakati pa wanthu wangu ndipu lutani mukamutewete Chiuta uli ndi mo wakambiya."

Wonani Chakujambuwa Cha Nambala 17

Wonani Chakujambuwa Cha Nambala 17

Chituwa 13 ndi 14 (English: Chituwa 13:17 - 14:31)

Mosesi wangulongozga wanthu wa yisraeli kutuliya mu Egipiti. Chiuta wanguwalongozga kuziya mu mtambu ndi moto. Kweni wa Egipiti wangukwiya chifukwa wengavi wakapolu wawu. Viyo fumu yo ndi wankhondo waki wanguwarondo wayisraeli kuti wakawawezgi. Wayisraeli wangufika pa Nyanja yikulu yo iwu watinge wayambukengi cha. Wa Egipiti wawarondonga ndipu pengavi pakuthawiya. Penipo Mosesi wanguti "mungopanga cha, mumi chiriri ndipu leleziyani utaski waku Chiuta." Viyo Chiuta wangugawa maji muvigawa viwi ndipu wayisraeli wanguyambuka pakumila. Kweni wa Egipiti wanguwarondo ndipu maji ngangukumana ndikuwakhawuliska. Wa Egipiti wosi wo wangufwa kweni wayisraeli wangutaskika.

Wonani Chakujambuwa Cha Nambala 18: Chakurya Ndi Maji Mu Bozwa

Wonani Chakujambuwa Cha Nambala 18: Chakurya Ndi Maji Mu Bozwa

Chituwa 16 ndi 17 (Eng: 16:1 - 17:7)

Mosesi wanguwarongozga wanthu kusikiya ku bozwa. Wanthu wengavi chakurya chakukwana mwaviyo wangumudandauliya Mosesi, Aroni ndi Chiuta. Mazulu ngengosi Chiuta watumizganga tiyuni timanatimana ndipu mlenji wewosi chakurya cha semu mkati chawanga pasi kutuliya kuchanya ndipu wanthu wachidananga kuti manna. Po maji kwengavi, wayisraeli wangumudandauliya Mosesi ndipu iyu wanguti "kumbi ntchifukwa uli mususkana nane? Mutimuyesiyanji yehova?" Viyo Mosesi wangupemphera kwaku Chiuta ndipu Chiuta wanguti kwaku iyu "to ndodu yaku yo ungupuma nayu Nyanja ndi upumi pa jalawi ndipu maji yakatuwangapu kuti wanthu wamwi." Kwa vyaka matchumi ghanayi Chiuta wanguwaphwere wanthu wa Yisraeli mu bozwa.

Wonani Chakujambuwa Cha Nambala 19: Mosesi Pa Phiri La Sinai

Wonani Chakujambuwa Cha Nambala 19: Mosesi Pa Phiri La Sinai

Chituwa 19:1-20; Masalimo 19:11; Yohani 14:15

Wayisraeli wanguza pa phiri la Sinai. Chiuta wangusikiya pa phiri lo mu mtambo,
motu ndi limphezi.
Mosesi wangukwera phiri lo ndipu Chiuta wangukamba nayu wakuti; "ini ndini Yehova Chiuta wako,
Ukajanga ndi wa Chiuta wanyaki cha kweni ini pe ungasopanga ngoza le losi cha.
Ungazumbuwanga zina laku Chiuta waku pawaka
Ukumbukengi zuwa la chinkhondi ndi chiwi kulipatuwa chifukwa ndi sabata waku Yehova waku.
Utumbikengi awusu ndi anyoku
Ungabaya
Ungachita chigololu
Ungabanga
Ungapusikiyanga mnyaku cha
Ungakhumbiranga kanthu ka mnyaku kekosi cha
Penipo Chiuta wangulemba marangu ngo pa mya. Ndipu Mosesi wangusika pa phiri ndi mya yo kuti wanthu wasungi marangu gho
Mazuwa nganu tisaniya malangu ngaku Chiuta mu mazgu ya mu baibolu. Chiuta wanguti mukusunga mazgu ghaki mwe mphotu yikulu ukongwa ndipu Yesu nayu wanguti asani mutindanja ini sungani marangulu ghangu.

Wonani Chakujambuwa Cha Nambala 20: Njoka Pa Muti

Wonani Chakujambuwa Cha Nambala 20: Njoka Pa Muti

Mawerengedu 21:4-9; Deteronome 18:18

Wayisraeli wangupangana kuti wasungengi marangu ngaku Chiuta kweni kuti. wanguchita viyo cha. Wanthu wangwamba so kudandaula vya chakurya cho Chiuta wanguwapaska iwu. Chiuta wanguwalanga pakuwatumiya njoka zakuluma ukongwa. Wanthu wanandi wangufwa wati walumika ndi njoka zo. Wanthu wangumudandauliya Mosesi ndipu iyu wanguwapemphere iwo. Viyo Chiuta wangumukambiya Mosesi kuti wapangi njoka yamkuwa ndi wayiwiki pa muti, ndipu kukawanga kuti yosi yo wakaileleskanga njoka yo wati walumika wakachilanga. Mosesi wangupanga njoka ya mkuwa ndikuyiwika pa muti ndipu yosi wakulumika ndi njoka zo waleleskanga pa njoka yo ndi wajanga ndi umoyu. Mosesi wenga yumoza wa warongozgi ndi wamchimi wakuzirwa wa wayisraeli, ndipu kwa vyaka machumi ghanayi wanguwarongozga wayisraeli mu bozwa. Wechendafwi Mosesi, Chiuta wanguti kwaku Mosesi "ndikawayuskiyanga mchimi pakati pa wabali wawu ndi iwi ndipu ndikampaskanga mazgu ghangu mumulomu waki ndipuso wakambengi nawu vyosi vo ndikamukambiyanga."

Wonani Chakujambuwa Cha Nambala 21: Yesu Waliska Wanthu

Wonani Chakujambuwa Cha Nambala 21: Yesu Waliska Wanthu

Yohane 6:1-58

Kwa vyaka vinandi wanthu wayisraeli wa lindizganga kulonde ntchimi yinyaki ya nge Mosesi. Ndipu Yesu wanguwa mu charu cha yisraeli. Iyu wasambizganga wanthu vaku Chiuta uli ndi mo Mosesi wanguchitiya. Zuwa linyaki wanthu wanguluta ku malu ngakutali kwachivwiya visambizgu vyaku Yesu. Wanthu wanguvwa nja kweni wengavi chakurya. Mnyamata munyaki wenga ndi tisomba tiwi ndi vingwa vinkhondi. Yesu wanguto vingwa vo ndi somba ndikutumbika Chiuta. Wanguwapaska wanthu chakurya cho ndipu wangurya ndikuguta. Penga wanthu wakujumpha vikwi vinkhondi. Wanthu wanguti " iyu ndiyu mneneri nadi wakuza mu charu chapasi." Mawa laki Yesu wanguti kwaku wo "Ini ndini chakurya cha umoyo, yosi wakuza kwaku ini kuti wakavwanga nja cha ndipu iyu wakuvwaniya pa ku Ini wakavwanga nyota cha nyengo zosi." Zani kwaku Yesu ndi kugomezga mwaku iyo.

Chakujambuwa Cha Nambala 22: Yesu Warongoro Ndi Mosesi

Chakujambuwa Cha Nambala 22: Yesu Warongoro Ndi Mosesi

Mateyu 17:1-8; Luka 9:28-36

Mosesi ndi Eliya wenga waneneri waku Chiuta ndipu wanguja pa charu chapasi vyaka vinandi Yesu wenga ndaweku. Zuwa linyaki Yesu wanguto wasambiri waki watatu ndikuluta nawu pa phiri kwachipemphera. Po wapempheranga chisku chaki chinguwala nge lumwi ndipu vyakuvwara vaki vinguwala nge ukweri. Mosesi ndi Eliya wanguwoneke mu unkhankhu wawu pamoza ndi yesu ndipu Yesu wanguziwa kuti nyifwa yaki ye pafupi. Mosesi ndi Eliya wangumukonkhoske va nyifwa yaki ndipu wasambiri watatu wa wavwanga. Mtambu ukulu unguza ndi ku wazinga wosi ndipu mazgu yaku Chiuta nganguvwika kutuliya mu mtambu wo yakuti "uyu ndiyu mwana wangu wakwanjiwa, mwaku mwenuyu ndikondwere, muvwiyeni iyu." Ghati ghareka mazgu yanga kuvwika, wasambili wanguwona Yesu pe.

Wonani Chakujambuwa Cha Nambala 23: Yesu Wangufwiya Isi Tawanthu

Wonani Chakujambuwa Cha Nambala 23: Yesu Wangufwiya Isi Tawanthu

Yohane 3:14-16

Wanthu wangumukana Yesu ndipu wangumubaya. Wasilikali wankhondo wangumupayika Yesu pa muti ndi wangubaya wanthu wanyaki wawi pamoza nayu. Yesu wanguswa marangu ngaku Chiuta, wanthu pamwenga mcharu cho iyu wanguja cha. Kweni imwi ndi ini tituswa marangu ngaku Chiuta ndipu titenere kuronde chilangu chakwachinangika muyaya ndikutuzgikapu pamasu paku Chiuta. Kweni Chiuta watanja wanthu wose, Iyu wakhumba cha kuti ifwi tituwepu pamasu paki ndikuluta ku malu ghakutambuzgika, gehena. Viyo Chiuta wangutuma Yesu mwana waki kwazipinga chilangu chidu. Mu mazuwa ghaku Mosesi, ndopa za mberere zadilikanga pa visasa kuwavikiriya wana wa yisraeli ku chilangu cho Chiuta wangupereka ku wa Egipiti. Yesu ndi mwana mberere waku Chiuta wangufwa nge chikole chaku isi tawanthu. Ndopa zaki ndizu sembi ya mauheni ghidu, ghinu ndi ghangu. Nge ndi mo Mosesi wanguwikiya njoka ya mkuwa pa chimitii viyo so Yesu nayu wangupayikika pamphinjika mwakuti yosi wakuvwana mwaku iyu wawi ndi umoyu wamuyaya nge chawanangwa chakutuliya kwaku Chiuta. Pakuti Chiuta wangwanja charu viyo kuti wangupaska mwana waki wakuwa yija kuti yosi wakuvwana mwaku iyu wangatayikanga cha kweni wawi ndi umoyu wamuyaya.

Wonani Chakujambuwa Cha Nambala 24: Yesu Wakwere Kuchanya

Wonani Chakujambuwa Cha Nambala 24: Yesu Wakwere Kuchanya

Yohane 19:38; Machitidu 1:6-11

Liwavu laku Yesu lingutuzgikapu pa mphinjika ndikuwikika mu dindi. Zuwa la chitatu Yesu wanguyuka ku wakufwa. Wanthu wanandi wangukamba nayu ndipu ghati ghakapu mazuwa matchumi ghanayi (40) kutuliya pa nyengu yo Iyu wanguyukiya, wanthu wangumuwona Yesu wachikwere Kuchanya nge mo muwone pa chajambuwa ichi. Yesu weche wamoyo mpaka sonu. Mosesi ndi wanthu wosi wo wakufwa mu chivwanu mwaku Chiuta we so ndi umoyu ndipu we kuchanya. Mosesi wenga murongozi ndi mneneri mukulu waku Chiuta kweni Yesu ndi mwana waku Chiuta ndipu iyu ndi mukulu kuphala Mosesi. Mosesi wangurongozga wayisraeli kwambuka Nyanja ndipu wangutaskika ku wa Egipiti kweni Yesu wanguza kwazitaska wanthu wosi wakurondo Iyu. Zuwa linyaki Yesu wazengi nge ndimo wangukwere kuchanya. Iyu wazamuto wosi wakuvwana mwaku Iyu ndi kuluta nawu kuchanya. Mwanyangu wakwanjiwa imwe, mwewakunozgeka kuluta nayu Yesu pamwenga wazengi msanawale? Vwanani mwa Ambuya Yesu ndipu mukataskikanga.

Related information

Free downloads - Here you can find all the main GRN message scripts in several languages, plus pictures and other related materials, available for download.

"Look, Listen and Live" audio-visual - A set of 8 programs of 24 pictures each for evangelism and Christian teaching. The series presents Old Testament characters, the life of Jesus, and the young church.

How to use GRN Audio visual resources - 1: Sharing the Gospel made easy - This article gives an introduction to some of the many different ways the GRN audio visual resources can be used in ministry.

How to use GRN Audio visual resources - 2: Going Deeper - This article gives further explanation of how people learn from the stories, and why the stories do not have a lot of commentary.

The GRN Audio Library - Evangelistic and basic Bible teaching material appropriate to the people's need and culture in a variety of styles and formats.

Copyright and Licensing - GRN shares it's audio, video and written scripts under Creative Commons

Creating DVDs using the GRN Slide show Videos - How to burn DVDs for specific people groups you are trying to reach

Choosing the right audio or video format - What audio and video file formats are available from GRN, and which one is best to use?